Morgunblaðið - 17.04.1985, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐID, MIÐVIKUDAGUR 17. APRlL 1985
„Velferð einstakl-
ingsins tryggir vel-
ferð þjóðfélagsins“
— eftir Margréti S.
Einarsdóttur
{ einu af hinum mörgu og fögru
ljóðum sínum til lands og þjóðar
segir þjóðskáldið Einar Bene-
diktsson á þessa leið:
Við heyrum óm af óði og sögum
frá okkar góðu bernskudögum,
sem vekur, tengir, vermir blóð.
— Við erum öll af sömu þjóð.
Þjóð, sem i fámenni sínu heyr
harða baráttu fyrir tilvist sinni í
landi, sem af mörgum er talið á
mörkum hins byggilega heims.
Það er eitthvað við þetta land sem
gerir það að verkum að hvert sem
okkur ber á leið leitar hugurinn
aftur til átthaganna, þangað sem
ræturnar liggja. Vegna fámennis
okkar er sennilega engin þjóð jafn
nátengd innbyrðis og við íslend-
ingar. Hvar sem við erum stödd
finnum við til skyldleikans og
þeirra tauga sem tengja okkur
saman. Það hefur löngum verið
sagt að íslendingar séu i eðli sínu
sjálfstæðir og láti illa að stjórn.
Hver og einn vilji ráða sinum
ferðum sjálfur. Svo mikið er víst
að tslendingar hafa aldrei þolað
ánauð eða kúgun. íslendingar una
frelsinu ofar öllu, og geta þvi eðli
sinu samkvæmt aðeins notið sfn
þar sem frelsi lýðræðis, frelsi ein-
staklingsins er í hávegum haft.
„Efnahagslegt frelsi
stuðlar að aukinni
sjálfsvirðingu og eflir
löngunina til heilbrigðr-
ar lífsbaráttu. Efna-
hagslegu sjálfstæði fylg-
ir jafnan hvati til fram-
kvæmda, sem leiða af
sér verðmætasköpun og
tryggja öryggi og fram-
kvæmdamátt einstakl-
ingsins. Það er því mik-
ilvægt að þeir sem halda
um stjórnvölinn hverju
sinni haldi þannig á
málum að efnahagslegt
sjálfstæði hins vinnandi
manns sé ekki í hættu.“
Sjálfstæðisflokkurinn er byggð-
ur á hugsjónum lyðræðis, og með
þá grundvallarstefnu að leiðar-
ljósi hefur flokkurinn starfað og
beitt áhrifum sinum til þess að
bæta þjóðfélagið á þann hátt að
hæfni einstaklingsins fái sem best
notið sin til orðs og athafna.
Sjálfstæðisflokkurinn er stærsti
stjórnmálaflokkur þessarar þjóð-
ar, einmitt vegna þess að hann
hefur verið upphaflegri stefnu-
skrá sinni trúr. Það er að vinna að
víðsýni og þjóðlegri umbótastefnu,
á grundvelli einstaklingsfrelsis
með hagsmuni allra stétta fyrir
augum. Fáum á því að vera það
betur ljóst en sjálfstæðismönnum,
að til þess að þjóðinni farnist vel
þarf velferð einstaklingsins að
vera tryggð. Stöðugt þarf að leita
nýrra leiða í sókn til eðlilegra
framfara, sem miða að því að auka
þjóðarframleiðslu og sporna við
atvinnuleysi. Samhliða því að
tryggja að allar fúsar hendur hafi
verk að vinna þarf að tryggja eðli-
lega tekjuskiptingu og kaupmátt
launa. Menn hljóta alltaf að hafa
mismunandi mat á því hvaða
tekjuskipting sé réttlát og um það
verður sjálfsagt endalaust hægt
að deila.
Með réttlátri tekjuskiptingu á
ég ekki við tekjujöfnuð. Tekjujöfn-
uður er ekki til þess fallinn að
vera afkastahvetjandi eða stuðla
að eðlilegri samkeppni manna á
milli. Það verður hinsvegar að
tryggja það að fullvinnandi maður
beri úr býtum laun, sem unnt er
að lifa af, laun sem tryggja efna-
hagslegt sjálfstæði einstaklings-
ins, en efnahagslegt sjálfstæði er
hverjum manni mikilsvert. Sem
vitsmunavera er maðurinn í sí-
felldri leit að verðmætum lifsins,
sem í augum hvers og eins eru
mismunandi, en sameiginlegur
draumur flestra heilbrigðra
manna er þó löngunin eftir friði,
fegurð og frelsi. Frelsi til orðs og
athafna, frelsi til þess að standa
uppréttur sem sjálfstæður ein-
staklingur. Efnahagslegt frelsi
stuðlar að aukinni sjálfsvirðingu
og eflir löngunina til heilbrigðrar
lífsbaráttu. Efnahagslegu sjálf-
stæði fylgir jafnan hvati til fram-
kvæmda, sem leiða af sér verð-
mætasköpun og tryggja öryggi og
framkvæmdamátt einstaklingsins.
Það er því mikilvægt að þeir sem
halda um stjórnvölinn hverju
sinni haldi þannig á málum að
efnahagslegt sjálfstæði hins vinn-
andi manns sé ekki í hættu. Og nú
spyrja menn gjarnan, hvernig hef-
ur núverandi ríkisstjórn tekist að
halda á þessum málum? Hefur
þess verið gætt sem skyldi að
varðveita efnahagslegt öryggi ein-
staklingsins, eða hefur jafnvægið
raskast?
Hvort sem mér eða mínum
flokksmönnum líkar það svar sem
við þessum spurningum fæst eða
ekki, þá er flokknum nauðsyn að
hlusta á slíkt svar og bregðast við
því. Það er varhugavert að loka
eyrunum fyrir því sem sagt er
jafnvel þó maður vilji gjarna
heyra eitthvað annað. Sannleikur-
inn er sagna bestur og það að
dylja sannleikann er fyrsta skref-
ið í átt til lyginnar. Vissulega var
ríkisstjórnin á réttri leið í barátt-
unni við verðbólguna, sem alltof
lengi hefur ógnað hagsæld þjóðar-
innar. Fólkið í landinu var reiðu-
búið að taka á sig réttlátar byrðar
í þeirri baráttu. En árangur í
formi betri lifskjara, raunhæfs
kaupmáttar fyrir allan almenn-
ing, lét á sér standa. Biðin varð of
löng, þvi fór sem fór. Því er það að
svar hins almenna launþega er þvi
miður ekki Sjálfstæðisflokknum i
hag og felur í sér ákveðin varnað-
arorð sem okkur ber að virða og
skoða. Svörin eru á þann veg að
baráttan við verðbólguna hafi í of
miklum mæli bitnað á kaupmætti
launa. Bilið milli hinna ýmsu
stétta hafi á undanförnum misser-
Margrét S. Einarsdóttir
um stækkað of mikið. Fjármagnið
hafi nánast verið tekið af vinnandi
fólki. Launin dugi ekki lengur
fyrir nauðþurftum, þar sem allt
verölag hafi farið langt fram úr
kaupmáttaraukningu. Lánskjara-
vísitalan og kaupgjaldsvísitalan
haldist engan veginn í hendur.
Greiðslubyrði lána, sem öll eru
visitölutryggð, sé nánast orðin
óbærileg og nálgist eignaupptöku.
Ungu fólki sé gert ókleift að koma
sér upp þaki yfir höfuðið. Þegar
viðbrögð meginþorra almennings
eru orðin á þennan veg, þá er
eitthvað meira en lítið að, eitthvað
hefur farið úrskeiðis og þá er
hætta á ferðum. Sú hætta að ein-
staklingurinn glati sjálfsbjarg-
arhvötinni og að niðurrifsöfl í
þjóðfélaginu eigi greiðan aðgang
að fjöldanum, sem beinlinis getur
leitt þjóðina til ófarnaðar og frels-
issviptingar.
Sá launamismunur sem nú er til
staðar hefur leitt af sér óöryggi og
ófrið á vinnumarkaðnum, sem
skaðað hefur þjóðfélagið verulega.
Einna mestur hefur þessi ófriður
verið meðal opinberra starfs-
manna. Það er blátt áfram skylda
ráðamanna þjóðarinnar að gripa i
taumana og semja við sitt fólk áð-
Ályktun landsfundar um atvinniimál:
Jöfn skilyrði atvinnu-
yega til arðbærs reksturs
Á XXVI. landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins var samþykkt eftirfarandi
ályktun um atvinnumái:
Almenn stefnumið
Sjálfstæðisflokkurinn telur það
verkefni mikilvægast, að efla at-
vinnuvegi íslendinga til nýrra
átaka og sóknar og auka þannig
hagsæld með þjóðinni. Auka þarf
fjölbreytni atvinnulifsins og
styrkja stoðir útflutningsatvinnu-
veganna.
Þjóðin mun ná þessum mark-
miðum varðveiti hún trú einstakl-
inga á eigið framtak og hefti ekki
frumkvæði þeirra með ofstjóm
ríkisvalds og valdaframsali til
samtaka sérhagsmuna.
Það er hornsteinn sjálfstæðis-
stefnunnar, að atvinnuvegunum
séu sköpuð jöfn skilyrði til arð-
bærs reksturs með athafnafrelsi,
þar sem einstaklingar og fyrir-
tæki eru örvuð til nýrra átaka.
Fyrirtæki skulu njóta jafnréttis í
skatta- og lánamálum, sem og í
öðrum ákvörðun stjórnvalda, í
hvaða atvinnugreinum sem þau
starfa eða hvaða rekstrarform
sem þau hafa. Einnig er það for-
senda árangursríkrar atvinnu-
stefnu og aukins og fjölbreyttari
útflutnings að verðbólgunni verði
haldið í skefjum.
Á undanförnum áratugum hef-
ur töluvert áunnist í uppbyggingu
atvinnulífs og aukinni hagsæld.
Mesta átakið var gert á viðreisn-
arárunum undir forystu Sjálf-
stæðisflokksins þegar innflutn-
ingshöft voru afnumin og grund-
völlur lagður að nýrri þróun at-
vinnulífsins. Nýtt og hliðstætt
framfaraskeið verður nú að hefj-
ast. f beinu framhaldi af verslun-
arfrelsi með innfluttar vörur skal
athafnafrelsi útflutningsgreina
aukið. öllum sem uppfylla lág-
markskröfu um verð og gæði
framleiðslunnar sé heimilli út-
flutningur nema sannanlegt sé að
sérstakar aðstæður á ákveðnum
erlendum mörkuðum krefjist ann-
ars.
Atvinnustefna
Frumkvæði, atorka og menntun
einstaklinganna er mesta auðlind
hverrar þjóðar. í frjálsri sam-
keppni með sameiginlega hags-
muni f huga tryggja einstakl-
ingarnir hagkvæma nýtingu og
nauösynlega verndun þeirra nátt-
úruauðlinda, sem atvinnuvegirnir
byggjast á. Þörf er á þátttöku
jafnt karla sem kvenna i atvinnu
og starfi. Hæfileikar þeirra hvers
og eins verða því að fá að njóta
sín, jafnframt því sem atvinnulíf-
ið svari þörfum fjölskyldunnar.
Auka þarf frjálsræði og at-
vinnukosti í sjávarútvegi. Enda
þótt ekki verði komist hjá stjórn-
un fiskveiða í einhverri mynd, get-
ur núverandi fyrirkomulag ekki
orðið framtíðarlau8n. Á meðan
það er við lýði skiptir miklu að
framsal á aflakvótum á milli
verstöðva, skipa og útgerða sé sem
frjálsast. Jafnframt þarf fisk-
veiðistefnan að vera i stöðugri
endurskoðun og framkvæmd
hennar háð samstarfi sjómanna,
útvegsmanna og vfsindamanna.
Nauðsyn ber til að endurskoða
gildandi tilhögun um ákvörðun
fiskverðs með það fyrir augum að
laga hana að markaðsaðstæðum
og notfæra sér kosti markaðsverð-
myndunar eftir þvf sem unnt er.
Fiskverðsákvörðun á að vera
samningur á milli kaupenda og
seljenda á grundvelli heilbrigðra
rekstrarskilyrða en ekki samning-
ur þeirra sameiginlega við rfkis-
valdið um afkomu.
Nauösynlegt er að endurskoða
hlutverk Verðjöfnunarsjóðs sjáv-
arútvegsins og kanna f því sam-
bandi hvort ekki sé tfmabært að
skattalög miði að þvf enn meir en
nú er aö jafna afkomu fyrirtækja í
sjávarútvegi á milli ára.
Stuðla skal að þróun fiskeldis og
tryfíKja þeirri atvinnugrein að-
gang að fjármagni. Fiskirækt f sjó
verði undir sjávarútvegsráðu-
neyti. Framkvæmdir og stjórnun í
samgöngumálum miði að frjálsri
samkeppni og jafnrétti á þeim
vettvangi innanlands sem utan.
Við virkjunarframkvæmdir sé
þess gætt, að samræmi sé milli
virkjunaráfanga og orkunotkunar.
Fyrirtæki ríkisins á orkusviðinu
verði endurskipulögð, sköttum létt
af orkudreifingu og stofnkostnaði
orkuvera og stuðlað að þvf, að
orkuverð lækki. Lögð sé áhersla á
nýtingu jarðvarma til iðnaðar.
Kannað verði hið fyrsta hvort
vinnanleg oifa finnst f fslenskri
lögsögu eða á landgrunni.
Unnið sé að uppbyggingu fjöl-
þættari atvinnustarfsemi í sveit-
um landsins og þeim greinum búin
sérstðk vaxtarskilyrði, sem hafa
nægan markað fyrir framleiðslu
sína. Landbúnaðinum sé gert fært
að laga sig sem mest að markaðs-
aðstæðum og tryggt verði nauð-
synlegt frelsi til framleiðslu og
dreifingar á búvörum og á sölu
jarðeigna.
Búvörur verði greiddar bændum
við afhendingu og greint á milli
framleiðslukostnaðar á frumstigi
og vinnslustigi.
Stuölað verði að aukinni sókn
íslenskra fyrirtækja á erlenda
markaði, hvort sem um er að ræða
iðnað, þjónustu eða samgöngur.
tslensk sérþekking og hugvit á
sviði jarðvarma, sjávarútvegs,
rafeindatækni og lfftækni séu nýtt
í þessu skyni. Einnig séu starfs-
skilyrði innlends samkeppnis-
iðnaðar og þjónustu bætt. Ekki
sist sé efling ferðaþjónustu höfð í
huga þar á meðal f sambandi við
heilsurækt. t þessu skyni sé stuðl-
að að bættri móttöku ferðamanna
og aukinni markaðsleit erlendis.
Rannsóknum, vöruþróun og mark-
aðsstarfsemi sé beitt til eflingar
framleiðslu og þjónustu og
menntakerfið lagað betur að
breyttum þörfum atvinnulffsins.
Erlent áhættufé sé hagnýtt til
nýjunga og uppbyggingar innan
eðlilegra marka.
Sérstök
framkvæmdaatriði
Eftirfarandi stefnumálum verði
hrint f framkvæmd þegar i stað:
Fyrirtækjum og einstaklingum
sé heimilt að taka á sig erlendar
fjárskuldbindingar. Heimilt sé að
fjárfesta f erlendum fyrirtækjum
og stunda kauphallarviðskipti á
erlendri grund.
Fyrirtækjum sé heimilað að
taka erlend lán geti þau aflað
þeirra á grundvelli eigin styrk-
leika eða fengið til þess ábyrgð
banka eða sjóða. (Jtflytjendur og
innlendtlr samkeppnisiðnaður, þar
á meðal skipaiðnaður, njóti sama
aðgangs að fjármagni og erlendir
keppinautar.
Starfsemi lánastofnana miði að
þvf að auka arðsemi fjárfestinga.
Fækkað sé fjárfestingarlánasjóð-
um og heimildir þeirra til lántöku
og útlána rýmkaðar. Viðskipta-
bankar taki að sér að annast
framkvæmd útlána þeirra og inn-
heimtu, þar sem það á við.
Um leið og ný bankalöggjöf
verður sett, sé ríkisviðskiptabönk-
um breytt í hlutafélög. Þetta sé
upphaf nýrrar skipunar banka-
mála, sem stefni að meiri styrk-