Morgunblaðið - 02.06.1985, Qupperneq 22

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. JÚNÍ 1985
— WMOA.M"11?. *?Ti*^ A. WV!Mn>l
Tillögur Öryggismálanefndar sjó-
manna hafa fengid góðar undirtektir
— segir Pétur Sigurðsson alþingismaður og formaður
nefndar 9 alþingismanna
Mikið átak befur verið gert í öryggismálum sjómanna frá því að Matthías
Bjarnason samgönguráðherra skipaði 9 þingmanna nefnd, Öryggismála-
nefnd sjómanna, eftir umræður sem áttu sér stað á Alþingi um Helliseyjar-
slysið við Vestmannaeyjar þegar Guðlaugur Friðþórsson vann hið einsúeða
afrek sitt að ná landi með því að synda um sex km á sex klukkustundum í
6—7 stiga beitum sjó og frosti ofan sjávar. Guðlaugur kom þannig á fram-
færi skilaboðum félaga sinna um öryggismál sjómanna. Pétur Sigurðsson
alþingismaður er formaður Oryggismálanefndar sjómanna og inntum við
hann eftir stöðu mála, en Öryggismálanefnd sjómanna hefur haldið tugi
funda þar sem fjölmargir menn hafa verið kallaðir til skrafs og ráðagerða og
þá hefur nefndin einnig skipt sér í undirnefndir sem hafa kannað einstaka
þætti máia.
„Við sáum fljótlega," sagði Pét-
ur, „að þótt við gætum komið af
stað upplýsingastarfi seinni hluta
síðasta vetrar yrðum við að ætla
okkur meiri tíma í starf nefndar-
innar og því var hafist handa á
fullu að loknu þingi sl. vor, til þess
að við gætum orðið við óskum
samgönguráðherra um áfangatil-
lögur til úrbóta í öryggismálum
sjómanna fyrir októberlok sl.
öryggismálanefndin skilaði 17
tillögum þá til ráðherra þar sem
lagt var til að endurskoðuð yrðu
lög um Siglingamálastofnun, tekið
yrði á undanþágum til skipstjórn-
armanna, komið yrði á fót nám-
skeiðum i slysavörnum fyrir sjó-
Pétur Sígurðsson
menn í öllum helstu verstöðvum
landsins, fylgst yrði nákvæmlega
með slysum og slysatiðni á sjó,
efldar verði strandstöðvar, til-
kynningaskyldan og að bjöllutæki
verði sett um borð i öll skip. Þá
verði mældur stöðugleiki allra
eldri skipa, ákvæði verði sett um
ábyrgð vegna breytinga á skipum,
rannsóknir sjóslysa verði færðar í
nútimalegra form, stuðlað verði
að lágmarkshvild, lokið verði við
endurskoðun um Landhelgis-
gæslu, björgunarnetið Markús
verði skyldað um borð i öll íslensk
skip, hlífðarfatnaður verði með
sjálflýsandi merkjum, björgun-
arvesti með ljósum og hönkum til
hífinga, framkvæmd verði al-
þjóðasamþykkt um bjargtæki á
farm- og farþegaskipum, komið
verði á fót lána- og styrktarsjóði
fyrir sjómenn, gerð verði ítarleg
skoðun og úttekt á öllum sjálfvirk-
um sleppibúnaði björgunarbáta,
hafin verði auglýsinga- og kynn-
ingarherferð i öryggismálum sjó-
manna og ýmis fleiri atriði mætti
nefna, en þetta er það helsta.
Að þessu loknu tók fjárveitinga-
þátturinn við og þar tókst vel til,
samgönguráðherra, sjávarútvegs-
ráðherra, fjármálaráðherra og
fjárveitinganefnd tóku vel tillög-
um öryggismálanefndarinnar, en
framkvæmd þeirra kostar tals-
verða peninga en á annan hátt var
ekki unnt að hefja virkt starf. Alls
var veitt um 6 millj. kr. í þetta
starf á árinu, en síðan sú af-
greiðsla lá fyrir hefur verið tekið á
ýmsum verkefnum í sambandi við
tillögurnar 17, bæði með starfi
nefndarinnar allrar og svo undir-
nefnda. Sérstök áhersla hefur ver-
ið lögð á auglýsinga- og kynn-
ingarherferð sem Auglýsingastof-
an Midas sér um og er sú herferð
hafin en verður fram haldið með
þunga í haust, bæði með gerð
blaðaauglýsinga, veggspjalda og
upplýsingabæklinga svo eitthvað
sé nefnt. Nýlega samþykkti nefnd-
Dalborg EA 317
A Snorrabraut
Kolbeinseyjarmida
Rætt við Snorra Snorrason skipstjóra á Dalvík
FYRSTTI úthafsrækjutogari fslend-
inga er Dalborg EA 317 frá Dalvík
en hún kom til landsins árid 1978.
Dalborgin er byggð á ftalíu árið
1971 úr stáli og er tæpar 300 lestir
að stærð. Skipinu var siglt frá ftalíu
til Iíanmerkur þar sem gerðar voru
á því breytingar og það sérhæft til
rækjuveiða.
Það var með sérstöku leyfi þá-
verandi sjávarútvegsráðherra,
Matthíasar Bjarnasonar, að skipið
var keypt í þeim tilgangi að það
yrði notað til úthafsrækjuveiða.
Aðalhvatamaðurinn að þessum
lítt reyndu úthafsrækjuveiðitil-
raunum var Snorri Snorrason frá
Dalvík en hann hafði þá um nokk-
urn tíma fengist við rækjuleit og
veiðitilraunir á grunnslóðum hér
fyrir Norðurlandi á mb. Sæþóri
EA 101 sem var 50 lesta stálbátur.
Þegar Snorri komst yfir stærra og
betra skip til þessara veiða lét
árangurinn ekki á sér standa,
bæði hvað afla og fengsæl rækju-
mið varðar. Má í því sambandi
geta þess að stórt og mikið svæði á
Kolbeinseyjarmiðum gengur undir
nafninu „Snorrabraut“ meðal
rækjusjómanna og mætti vafa-
laust kenna við Snorra Snorrason
fleiri rækjuslóðir.
í tilefni af degi sjómanna tóku
fréttaritarar Mbl. á Dalvík Snorra
Snorrason skipstjóra tali en hann
var þá að koma í land, þriðjudag-
inn 28. maí, með einn af sínum
stóru og verðmætu rækjuförmum,
33 lestir af úrvals rækju. Þennan
afla fékk hann á „Kantinum aust-
an við ál“, svokölluðum „Norður-
kanti“.
Fyrsta sólarhringinn fékk hann
16 tn. og þrátt fyrir leiðindaveður
var hann aðeins 5 daga að fá þenn-
an afla. Rækjan er mjög góð um
100 stk. í kílói.
Til þess að fræðast um upphaf
úthafsrækjuveiða hér við land
spurðum við Snorra Snorrason
hvenær hann hafi byrjað í rækj-
unni og af hverju þessi djúpsjáv-
arfiskur hafi náð slikum tökum á
honum sem raun bar vitni?
„Upphafið var að við vorum að
þvæla á fiskitrolli á litlum báti
sem við áttum þrir saman, ég
ásamt bróður mínum og mági.
Þetta var haustið 1969 og hét bát-
urinn Arnar og var 26 tonn. Á
þessum árum var nokkur hafís á
miðum og þegar veitt var á dýpra
vatni var svo víða sem fékkst
ánetjun af rækju. Fékk ég þá á
tilfinninguna að það væri einhvers
staðar verulegt magn af þessu.
Byrjuðum við að leita að rækju og
fengum til þess smástyrk frá Haf-
rannsóknastofnun. Það var Ingvar
Hallgrímsson fiskifræðingur sem
gegnumgekkst það allt en hann
hefur alla tíð sýnt þessum veiði-
skap mikinn áhuga. Við leituðum
þá mest rækju hér í Eyjafirði, á
Skjálfanda og i öxarfirði. Við
fundum ekki neina rækju i veið-
anlegu magni á þessum slóðum.
Síðan fórum við að leita fram við
Grímsey en skip á vegum Haf-
rannsóknastofnunarinnar fann
rækjumið þá austan við eyna og
vorum við svolitið að dunda þar,
en fengum aldrei neitt sem heitið
gat. Við vorum talsvert að þetta
haust og um veturinn en hættum
þá og lagðist þessi rækjuveiði
niður til ársins 1973. Þá læt ég
smíða mér bát, Sæþór, 50 iesta
stálbát, og byrja haustið 1973 á
Snorri Snorrason á stjórnpalH.
Horft aftur eftir dekkinn á Dnlborginni — rækjntroil í rennu.
rækju. Það má segja að það hafi
strax gefið raun upp á áframhald
og gerði ég síðan litið annað allt
til ársins 1980 en vera á rækju.
Fyrsta veturinn á Sæþóri aflaðist
mjög vel“.
— Hver voru viðhorf almenn-
ings til rækjuveiða á þessum tíma
og hvar komstu aflanum í
vinnslu?
„Það var gert góðlátlegt grín að
manni fyrst í stað en það breyttist 1
smám saman. Menn töldu ólíklegt |
að rækjuveiðar bæru árangur á
þeim slóðum sem við vorum á.
Fram að þessum tíma hafði inn-
fjarðaveiði tíðkast en menn voru
vantrúaðir á að sækja mætti
rækju á djúpmið og lengi fyrst
virtist ekkert benda til að það ætl-
aði að verða bjart yfir þessu. Það
var margt sem menn kunnu ekki
þessu viðkomandi, s.s. hvaða veið-
arfæri skyldu notuð o.fl., en þetta
lærðist manni svona smám sam-
: an. Allan aflann lögðum við fyrst i
í stað upp hjá Kristjáni Jónssyni á