Morgunblaðið - 02.06.1985, Side 39

Morgunblaðið - 02.06.1985, Side 39
MORGUNBLADID, SUNNUDAGUR 2, JpNl 1985 B 39 „Viöaukakerfiö* íefnahagslífinu sovéska veldur því aö allar framleiösluáætlanir stjórnvalda eru óskhyggjan einber Sjá: SVIK OG SVINDL HUSBÆNDUR OG HJÚ Hjá vondu fólkí í Singapore Gloria Cawalo er 25 ára gömul kona frá Luzon. Hún er í hópi tugþúsunda kvenna frá Fil- ippseyjum sem hafa lagt land undir fót til að freista gæfunnar annars staðar, þar sem me!ra er að bíta og brenna en heima fyrir. Gloria kom til Singapore fyrir tæpum þremur mánuðum. Á flug- vellinum tók á móti henni fulltrúi frá ráðningarskrifstofu sem sér um að útvega efnafólki þjónustu- lið, en hagur íbúa Singapore hefur stöðugt farið batnandi að undan- förnu. Gloria var þegar í stað ráð- in í vist hjá kinverskum hjónum. Ráðningarkjör hennar voru svipuð því sem gengur og gerist í Singa- pore, 400 krónur í laun á mánuði auk fæðis og húsnæðis og frís í hálfan dag í viku hverri. En Gloria átti ekki sjö dagana sæla í vistinni. Húsbóndinn var að vísu hinn þægilegasti allt frá upp- hafi, en ekki var sömu sögu að segja um konuna hans. Í fyrstu lét hún sér nægja að hella úr skálum reiði sinnar yfir vinnukonuna en áður en langt um leið tók hún að láta hendur skipta. Hún greip til bambusstafs og lét höggin dynja á Gloriu fyrir litlar eða engar sakir. t eitt skipti barði hún hana með gúmmíslöngu fyrir að hafa ekki slökkt ljós. Gloria átti ekki í mörg hús að venda þar sem hún var ein síns liðs í fjarlægu landi. En svo sagði önnur vinnukona henni frá stað sem erlent verkafólk gat leitað til í nauðum. Það var miðstöð kaþ- ólskra í Geylang rétt utan við miðborgina og þangað fór hún. Faðir Arotcarena, kaþólskur pretur úr Baskahéruðunum, kom þar á fót griðastað fyrir rúmu ári. Hann hafði séð að vaxandi þörf var á athvarfi fyrir útlendar verkakonur, einkum frá Filipps- eyjum og Sri Lanka. Að jafnaði leita þangað fjórar til fimm stúlk- ur í viku hverri. Um það bil 20.000 erlendar stúlkur hafa ráðið sig til heimil- isstarfa í Singapore. Þar hafa vinnumiðlunarskrifstofur þotið upp eins og gorkúlur og í mörgum tilvikum lítur svo út sem þær höndli með fénað eins og með- fylgjandi auglýsing sýnir, en hún birtist I blaði í Singapore í des- ember. „Sérstakt jólatilboð. Vinnukonur frá Filippseyjum. Verð kr. 10.000. Innifalið fargjald, skráning og læknisskoðun. Tveggja ára ábyrgð!“ Ekki bætir úr skák fyrir stúlk- urnar að þær geta ekki farið hina Ef stúlkurnar sætta sig ekki við að brotið sé á þeim á þennan hátt og hafa mót- mæli í frammi geta húsbændurnir haldið eftir launum þeirra í tvo eða þrjá mánuði og notað andvirðið til að kaupa farseðil handa þeim til baka til Manila og þar með fengið atvinnuleyfi stúlkn- anna ógilt. Það tekur aðeins einn sólarhring og þær geta ekkert gert. Faðir Arotcarena segir: „Við gerum okkar ýtr- asta til að leggja stúlkunum lið, en ekki er unnt að leita til dómstólanna ef vinnuveitendur neita að gera upp við þær.“ Þó geta stúlkurnar reynt að leita réttar síns í sumum tilvik- um, t.d. þegar þær verða fyrir líkamlegu ofbeldi eins og Gloría. Til skamms tíma gátu húsbænd- urnir sent vinnukonurnar heim ef þær áttu málsókn yfir höfði sér þangað til að málið féll sjálfkrafa niður. Þetta er þó ekki lengur hægt. f mars sfðastliðnum var sú breyting gerð á vinnulöggjöfinni, að nú er ekki lengur unnt að rifta ráðningarsamningi einhliða, ef hjú hefur höfðað mál á hendur húsbændum sínum. Dómstólar nú eru einnig farnir að taka harðar á alvarlegum brot- um. Fyrir skömmu var maður dæmdur i tveggja ára fangelsi fyrir að hafa sýnt vinnukonu sinni kynferðislega áreitni. Gloria hefur kært húsmóður sína fyrir illa meðferð og yfir- heyrslur munu fara fram innan tíðar. Þegar málarekstrinum lýk- ur ætlar hún að reyna að fá vinnu hjá geðfelldari húsbændum í Singapore. — STEPHEN TAYLOR Sitthvað smálegt um fína fólkið í Frans Um hádegisbil á sunnudögum má sjá þá koma út úr kaþ- ólsku kirkjunum I fínu hverfunum í París. Þeir eru mjög settlegir, mennirnir beygja sig og kyssa á hönd konunnar, og einhvern veg- inn tekst þeim að vera mjög franskir þótt klæðnaðurinn sé að mestu úr annarri átt, Harris-tvíd, Burberry-frakki og græn, austur- rísk slá. Hér er á ferðinni hin gamla, gróna franska heldrimanna stétt en fas þessa fólks allt og fram- koma er orðið mjög vinsælt efni til eftiröpunar í Frakklandi. BCBG kallast það, sem er skammstöfun fyrir „Bon Chic Bon Genre", eða „Vel klæddur, vel fæddur“ eins og það gæti heitið á slæmri þýðingu, og þar er það aðalatriðið að lifa í upphöfnu afskiptaleysi og láta sér á sama standa um vafstrið í henni verslu. Slíkir menn eru ekkert að troða skoðunum sínum eða hátt- um upp á aðra, þá, sem þeir kalla í hálfkæringi Les gens — eða al- múgann. Franskur útgefandi, Hermé að nafni, hefur nú létt þeim róðurinn, sem vilja likjast BCBG, með leið- Fari eitt- hvað úr- skeiðis falsa þeir bara bók- haldið elyuks var fólgin i svokölluðum „viðaukum". Þegar skýrslurnar yfir framleiðsluna komu inn frá búunum hafði hann þann hátt- inn á að bæta við 100 kilóum af kjöti hér og 200 kilóum af gul- rótum þar o.s.frv. Allt gekk þetta upp og ef þeim hjá Inn- kaupastofnun ríkisins datt í hug að bera saman skýrslurnar og það, sem þeim raunverulega barst, var auðvelt að skýra út mismuninn með rýrnun, ann- aðhvort í flutningum eða í geymslu. Ætla mætti, að Lev Nevesely- uk væri einstakt dæmi um rússneska hversdagshetju, ágætt dæmi um mann, sem lærir að lifa með og bjargast í þvi stein- runna kerfi, sem er miðstýrður áætlanabúskapur, en svo er þó ekki. Lev og hans likar skipta tugum þúsunda í Sovétríkjunum og sameiginlegt framlag þeirra skýrir að mörgu leyti þann gif- urlega mun, sem er á framleiðsl- unni á pappírnum, og þeirri, sem hún raunverulega er. Af þessum sökum var Endur- skoðendaskrifstofu rikisins, sem er nokkurs konar sambland af skattrannsóknadeild og rann- sóknarlögreglu, skipað að taka allt „viðaukakerfið" til rækilegr- ar rannsóknar og hafa að undan- förnu dálítil brotabrot af niður- stöðunum verið að birtast í sov- ésku fjölmiðlunum. Endurskoðendurnir komust að ýmsu athyglisverðu. Sem dæmi má nefna, að í ráðuneyti bygg- ingarmála hafði verið greidd ein milljón rúblna í alls kyns bón- usa, sem áttu sér enga stoð i raunveruleikanum, og 207.000 rúblur til æðstu embættismann- anna. Við athugun á 48 hér- aðsskrifstofum ráðuneytisins kom i Ijós, að við aðra hverja var það alsiða að hagræða bókhald- inu eftir þörfum. Þegar skoðað var í bækurnar hjá ríkisnefndinni, sem sér um aðföng til landbúnaðarins, t.d. áburð og vélar, kom í ljós, að þar var i gangi mjög ábatasöm svikamylla, sem fólst í þvi að minnka (á pappirnum) það land, sem var í ræktun. Uppskeran af 11.000 ekrum var þannig sögð vera af 9.000 ekrum og því aug- ljóst, að afraksturinn af hverri ekru hafði aukist verulega. Þessi góði árangur var svo aftur ástæða til að allir fengu auka- bónus. Það alvarlegasta við rannsókn endurskoðendanna, sem sagt var frá í Izvestia, er, að með henni er gefið í skyn, að „viðaukakerfið" sé gegnumgangandi í öllu efna- hagslífinu og að mikið af tölun- um, sem stjórnmálamennirnir og áætlanasmiðirnir fara eftir, sé aðeins óskhyggjan einber. Yfirvöld í Sovétríkjunum h.vKKjast gripa til ýmissa ráða til að koma í veg fyrir þetta svindl og í Izvestiu sagði, að hópi töl- fræðinga hefði verið falið það verkefni að koma upp kerfi, sem útilokaði viðaukavitleysuna. Slíkt hefur þó verið reynt áður í Sovétríkjunum með litlum árangri og alls óvíst, að það tak- ist að þessu sinni. Lev Nevesely- uk er líka enn á skrifstofunni sinni i Mordovíu, enn að safna saman bónusunum og vafalaust fær bókhaldsþekkingin hans að njóta sín enn um sinn. - MARTIN WALKER beiningabók eftir einn hinna inn- vígðu, Thierry Mantoux, þar sem raktir eru aðalssiðirnir allt frá vöggu til grafar. Skartgripirnir eru samviskusamlega tíndir til og svo er einnig með verslanirnar og klæðskerana, sem þessi „aðall“ skiptir við. Mantoux er 37 ára gamall og sölustjóri hjá Saint Louis-kristalgerðinni, fyrirtæki, sem var stofnað árið 1586 og er i náðinni hjá BCBG-fólkinu. „Mig langaði til að segja frá ein- hverju, sem ekki hafði verið sagt frá áður — þetta er alveg þjóð- flokkur út af fyrir sig,“ sagði Mantoux. Myndin, sem hann dregur upp, er af starfsömu fólki og skyldu- ræknum og vel upp öldnum börn- um. Yngsta kynslóðin er að vísu ekki alveg jafn öguð og þær, sem eldri eru, en það er samt engin hætta á, að arfurinn glatist, sú hefð að ein kynslóðin taki við af annarri og tileinki sér fyrirhafn- arlaust lífsviðhorf hennar og skoðanir. Óvæntar uppákomur eða sund- urgerð i klæðaburði eru ekki á dagskrá hjá BCBG-fólkinu. Að ganga fram af fólki með hneyksl- aniegu framferði finnst þvi ákaf- lega barnalegt. „Börnin þess eru allt of upptekin af því að vera BCBG og ljúka við prófin sín,“ segir Thierry Mantoux. Áhugi BCBG-konunnar beinist ekki að þvi að tolla i tiskunni, heldur að fjölskyldan sé enskari en nokkur Englendingur í klæða- burði. Fyrir ungu stúlkurnar skiptir mestu máli, að fötin séu dýr, en þó má aldrei klæðast neinu, sem greinir að þá, sem bet- ur mega sín, og þá, sem eru „fauche“, það er að segja á hvin- andi kúpunni. Stúlkurnar mega sauma samkvæmiskjólana sina sjálfar og heimaunnin flík þykir betri en sú, sem sýnir of mikið af sköpulaginu eða er i bannlitunum, gulrauðu og eplagrænu. Thierry Mantoux og kona hans eiga þrjá unga syni og hann ræðir við þá á ensku, sem hann talar að sjálfsögðu með Oxford-hreim. Það er engin hætta á að það verði sleg- ið slöku við menntun Mantoux- drengjanna, allt þar til þeir ljúka við háskólann, lykilinn að þeirri fögru framtíð, sem BCBG-fólkinu finnst það vera borið til. Mantoux, sem hefur ofurást á þessum útvalda hópi, hefur ekki trú á, að venjulegum framapotara verði mikið ágengt. „Það er að vísu hægt að verða 8CBG,“ segir hann. „en það tekur þrjár eða fjórar kynslóðir. — ROBIN SMYTH

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.