Morgunblaðið - 22.06.1985, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 1985
Tage Erlander látinn:
velferð-
TAGE Erlander, fyrrum forsætisráðherra Svíþjóðar, lézt í nótt
84 ára að aldri. Hann var forsætisráðherra Svíþjóðar 1946-
1%9, lengur en nokkur annar maður fyrr og síðar eða alls í 23
ár. Hann átti hvað mestan þátt í því að koma á því velferðar-
ríki, sem einkennt hefur Svíþjóð eftir heimsstyrjöldina síðari.
Skapaði
arríkið í
Stokkhólmi, 21. iúní. AP.
Erlander var sonur sveita-
kennara og var var fæddur 13.
júní 1901 í hinu skógivaxna
héraði Varmalandi í Vestur-
Sviþjóð. Hann lagði stund á
stjórnmálafræði og hagfræði
við háskólann í Lundi, þar sem
hann hóf afskipti af stjórn-
máium. Hann var kosinn á
þing 1932 og varð mennta-
málaráðherra 1944. í október
1946 tók hann svo við embætti
forsætisráðherra af Per Albin
Hansson eftir óvænt fráfall
þess síðarnefnda.
Vai Erlanders í embætti for-
sætisráðherra kom honum
sjáifum jafn mikið á óvart og
flestum Svíum, þar sem Gust-
af Möller, þáverandi félags-
málaráðherra, hafði verið tal-
inn ianglíklegastur til að taka
við því.
Sem stjórnmálaleiðtogi
iagði Erlander megin, áherzlu
á umbætur í félagsmálum og á
að lyfta Svíþjóð upp úr öldudal
efnahagskreppunnar eftir
stríð til mikilíar grózku í efna-
hags- og atvinnulífi. Hann
náði miklum vinsældum meðal
þjóðar sinnar ekki bara sem
farsæll leiðtogi, heldur einnig
sem fyndinn og skarpur per-
sónuleiki, sem beitti kímnigáfu
sinni oft í orðasennum við
andstæðinga sína.
í utanríkismálum fylgdi Er-
lander hinni hefðbundnu vopn-
uðu hlutleysisstefnu Svíþjóðar
og efldi her landisins, svo að
hann varð hlutfallslega einn sá
öflugasti í allri Evrópu. Hann
lét af embætti forsætisráð-
herra 1969 og fékk það í hend-
ur Olof Palme, núverandi for-
sætisráðherra Svíþjóðar, sem
verið hafði hans nánasti sam-
starfsmaður frá árinu 1953.
Stjórn Palme fór frá 1976
eftir ósigur í þingkosningum,
en síðan tók við stjórn
borgaraflokkanna, sem fóru
enn með völd eftir þingkosn-
ingarnar 1979. Jafnaðarmenn
fengu ekki aftur meirihluta á
þingi fyrr en 1982.
Tage Erlander
Enda þótt Erlander væri
orðinn aldurhniginn, hélt hann
áfram þátttöku í stjórnmálum
og opinberum umræðum í Sví-
þjóð. Hann skrifaði einnig
endurminningar og ýmsar aðr-
ar bækur um margvísleg efni.
í einkalífi lifði Erlander kyrr-
látu lífi með konu sinni, Ainu,
og tveimur sonum.
Kasparo v vann
einvígi við
Ulf Andersson
BelgraA, 21. júní. AP.
GARRI Kasparov, áskorandinn í
einvíginu um heimsmeistaratitilinn í
skák, sigraði sænska skákmeistar-
ann Ulf Andersson í 6 skáka vináttu-
einvígi þeirra.
Kasparov hlaut fjóra vinninga
gegn tveimur vinningum Anders-
sons. Kasparov hlaut 3.000 dollara
fyrir sigurinn í einvíginu, en And-
ersson 2.000 dollara.
Verðbólga rén-
ar á írlandi
Dublin, 21.júní. AP.
VERÐBÓLGA á írlandi á 12 mán-
aða tímabili til mafloka sl. mældist
5,2% og er það lægsta verðbólga þar
í landi í 17 ár, eða frá 1968.
Verðbólga hefur lækkað stórum
á írlandi, því á sama tímabili árið
áður, þ.e. frá júníbyrjun 1983 til
maíloka 1984, mældist hún 9,7%.
Frá því 1968 mældist mest verð-
bólga á viðmiðunarári, sem endaði
í maí 1975, en það ár var hún
24,5%. Samkvæmt spám írskra
stjórnvalda verður verðbólgan
innan við 6% á því reikniári, sem
nú er nýhafið.
odyr virhjun
óheypis orHa
Vindmylla er varanleg lausn
á orkukreppu sumarbústaðarins.
Verðið er mjög gott,
og í raun ekkert til að tala um,
því að með kaupum á vindmyllu
borgar þú orkureikninginn
í eitt skipti fyrir öll!
Með aðstoð vindmyllunnar getur þú
stóraukið þægindin í sumarbústaðnum
Er til dæmis ekki betra
að hafa rafljós eða ísskáp,
- nú eða jafnvel sjónvarp?
Vindmyllan er einföld
og þægileg í uppsetningu,
en að sjálfsögðu bjóðum við
hjá Hljóðvirkja alla þjónustu.
Við gerum verðtilboð
í uppsetningu og frágang raflagna,
auk þess sem við rekum
fullkomna viðhalds- %
og viðgerðarþjónustu.
Með vindmyllu borgar
þú orkureihninginn
í eitt shipti fyrir öll!
HLJÓÐVIRKINN SF.
Hófðatuni 2 Reykjavik Simi 13003
Alþjóða heilbrigðismálastofnunin:
Ót-sýkin í sókn í
Evrópu frá áramótum
Ósló ojj G«r, 20. jáai. AP.
MÖGULEIKARNIR á að framleiða bóluefni gegn hinni skæðu ót-sýki
(ónæmistæríngu eða aids) hafa nú aukist að miklum mun.
Kom þetta fram hjá Banda-
ríkjamanninum dr. Robert Gallo,
sem er einn af fremstu sérfræð-
ingum heims á þessu sviði, á
þriðju alþjóðlegu krabbameins-
ráðstefnunni, sem stendur yfir í
Stokkhólmi um þessar mundir.
„Við höfum fundið mótefni, sem
ráðast gegn ót-vírusinum,“ sagði
Gallo, „og eru það efni, sem líkam-
inn getur framleitt sjálfur. Það
hefur lengi verið vitað, að líkam-
inn framleiðir slík efni, þegar ein-
hver smitast. Vandamálið felst í
því, að efnin megna ekki að drepa
ót-vírusinn; til þess myndast ekki
nægilega mikið af þeim. En fram-
leiðslu efnanna má örva með bólu-
setningu."
í tilkynningu frá Alþjóðaheil-
brigðisstofnuninni, sem gefin var
út í dag, föstudag, sagði, að ót-
sýkin hefði haldið áfram að breið-
ast út í Evrópu frá því í byrjun
ársins, og væru 14 ný sjúkdóms-
tilfelli greind á viku að meðaltali.
Fram til 31. mars tilkynntu
sautján Evrópulönd um 940 ót-til-
felli og er það um 23,3% fjölgun
miðað við fyrsta ársfjórðung í
fyrra. Dánartíðni af völdum sjúk-
dómsins er um 49,8% að meðal-
tali, en sé miðað við sjúklinga,
sem ót-sýkin greindist hjá fyrir
þremur árum, er dánartfðnin um
86%.
Mest hefur fjölgun sjúkdóms-
tilfella orðið í Frakklandi, Bret-
landi og Vestur-Þýskalandi. Miðað
við mannfjölda eru flestir ót-
sjúklingar í Danmörku, eða 8 á
hverja milljón íbúa. 1 Sviss eru 7,9
á milljón íbúa og í Frakklandi 5,6.
Tölur þessar eru þó lágar miðað
við það sem er í Bandarikjunum,
þar sem ót-sjúklingar eru 40,9 á
hverja milljón íbúa.
Gronlandsfly und-
irbýr áætlunar-
flug til íslands
Kupnaaiuköto. 21. jmml. Frá Nih Jörjjen Bniun frítUriUrn MorgunbUAmmi.
Grænlenska flugfélagið Grön-
landsfly undirbýr nú að hefja áætl-
unarflugferðir milli Godtháb og
Reykjavíkur. Jörn Rosenberg, for-
stöðumaður flugdeildar félagsins,
segir í viðtali við Grönlaadsposten,
að vonast sé til að fyrsta áætlunar-
flngið verði farið í nóvember, en þá
verður þess minnst að 25 ár eru liðin
frá stofnun Grönlandsfly.
Verði af áætlunarflugi milli
Godtháb og Reykjavíkur verður
það önnur millilandaflugleið fé-
lagsins. Árið 1981 hóf Grönlands-
fly áætlunarflug milli Godtháb og
Frobisher Bay í Kanada. Flogið er
þangað i samvinnu við kanadíska
félagið First Air/Nordair. Á sama
hátt vonast til að samvinna takist
við Flugleiðir um Reykjavíkur-
flugið. Á flugleiðinni til Reykja-
víkur ætlar Grönlandsfly að nota
DeHavilIand Dash-7-skrúfuþotu.
í þeim drögum, sem nú liggja
fyrir, er gert ráð fyrir einni ferð í
viku milli Godtháb og Reykjavík-
ur. Brottför yrði frá Godtháb á
föstudegi og flogið til baka frá
Reykjavík á sunnudegi.