Morgunblaðið - 07.07.1985, Blaðsíða 53

53
MORGUNBLADIÐ, SUKNUDAGUR 7. JÚLl 1985
IÞINGHLÉI
eftir STEFÁN FRIÐBJARNARSON
við stjórnarmyndanir og staðfest-
ingu á lögum. Þetta hlutverk
„væri að sjálfsögðu gjörsamlega
óþarft eftir að kominn væri þjóð-
kjörinn forsætisráðherra. í raun
er þetta því tillaga um að leggja
niður embætti forseta íslands i
núverandi mynd. Það tel ég vera
miður því að forsetaembættið er
tákn sameiningar og samstööu
þessarar þjóðar, og leitast hefur
verið við að láta ekki pólitískan
styrr standa um embættið."
• 4) Það fyrirkomulag, sem hug-
mynd þessi stendur til, „er raun-
verulega ákall á hinn sterka mann
í þjóðfélaginu". Það ákall segir oft
til sín þegar upplausnarástand
rikir. En slíkan hugsunarhátt ber
að forðast þvi hann stefnir i átt til
„andlýðræðislegra stjórnarhátta".
• 5) Síðast en ekki sizt „óttast ég
mest að þetta kerfi muni sundra
þjóðinni ennþá meir en orðið er“.
Úrbætur eftir
öðrum leiðum
Þeir, sem gagnrýna hugmynd-
ina um þjóðkjörinn forsætisráð-
herra, leggja engu að síður
áherzlu á, að nauðsynlegt sé að
þróa sitt hvað i núverandi stjórn-
skipan okkar til betri vegar.
Greina þurfi betur milli löggjaf-
arvalds og framkvæmdavalds en
nú er gert. Það eigi hins vegar að
gera án þess að leggja niður þing-
ræðið í landinu. Þeir vilja styrkja
völd Alþingis á kostnað fram-
kvæmdavaldsins, á kostnað valds
ríkisstjórna á hverjum tima.
Þeir, sem hugmyndina hyllast,
vitna gjarnan til Bandaríkjanna
og Frakklands. En þar er ólíku
saman að jafna. Stjórnmálahefð
er með allt öðrum hætti í Banda-
ríkjunum en hér. Bandaríkin eru
ríkjasamband, hvar hvert riki hef-
ur víðtæk völd. Þetta fyrirkomu-
lag nýtur sin og betur þar sem
„tveggja flokka kerfi" ræður ferð.
t fjórflokkakerfi, eins hér var
lengst, að ekki sé talað um sex
flokka kerfi, eins og nú ríkir, verð-
ur annað upp á teningnum.
í Frakklandi fer og kjör forseta
saman við meginstrauma i stjórn-
málum. Þar eru völd forseta mun
meiri en hugsanlegt er að fallizt
verði á hér á landi.
Lokaorð i tilvitnaðri þingræðu
Birgis ísleifs Gunnarssonar, þar
sem hann gagnrýnir sitt hvað i
ríkjandi kerfi, vóru þessi:
„Ég nefni t.d. heimild ríkis-
stjórna til bráðabirgðalaga, sem
er stórlega misnotuð. Með þessari
heimild er of mikill og mikilvægur
hluti löggjafarvaldsins lagður i
hendur framkvæmdavaldinu.
Þessa heimild ber að takmarka
mjög, ef ekki að afnema hana með
öllu...
Ég bendi á annað atriði. Þar er
Alþingi sjálfu auðvitað um að
kenna. Lög frá Alþingi veita fram-
kvæmdavaldinu allt of mikið
svigrúm til þess að taka ákvarðan-
ir um atriöi sem i eðli sínu eru
löggjafaratriði en Alþingi felur
rikisstjórnum að afgreiða með
reglugerðum...
Eg hefi lika haldið þvi fram sem
minni skoðun að ráðherrar eigi
ekki að gegna þingmennsku á
meðan þeir sitja i ráðherrastóli.
Ég hef líka nefnt það að afnema
eigi þingrofsréttinn i sinni núver-
andi mynd, þ.e. þingrofsréttinn
eigi að flytja til Alþingis ef hann á
að vera til á annað borð.
Ég hefi minnst á starfstima Al-
þingis, sem á að lengja, og ég hef
ennfremur minnst á að staða og
embættiskjör forseta þingsins,
þessarar æðstu stofnunar Iöggjaf-
arvaldsins, ættu að vera svipuð og
staða ráðherra.
Þetta eru nokkur atriði sem ég
vil nefna til endurbóta á þingræð-
isreglunni, sem ég vil halda í.“
Þessi 45 fm bústaður
er til sölu
Hann er um 50 km frá Reykjavík, í honum er
rennandi vatn, w.c., arinn, ísskápur, ofn o.fl.
Bátaskýli, bátur og mótor.
Uppl. í síma 40081 og 75135.
Lítið í gluggana um helgina
Barokksófasett + 2 aukastólar + sófaborö.
Verö aöeins kr. 55.800.
Já allt þetta á kr. 53.000 staögreitt.
Einnig mikiö úrval af leöursófasettum.
VALHÚSGÓGN
S: 82275 og 685375.