Morgunblaðið - 25.07.1985, Side 1

72 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
164. tbl. 72. árg.
FIMMTUDAGUR 25. JÚLÍ 1985
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Indland:
Samkomulag
næst milli stjórn-
arinnar og síkha
Franski sendiherrann í
S-Afríku kvaddur heim
Johanpesarborg, 24. júlí. AP.
FKAKKAR kölluðu sendiherra sinn í Suður-Afrtku heim í dag og
stöðvuðu allar fjárfestingar í landinu til að mótmæla setningu neyðar-
laga og fjöldahandtökum þar í landi. Einnig hafa Frakkar farið fram á
að Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykki harðar refsiaðgerðir
gegn stjórn hvíta minnihlutans í Suður-Afríku.
Nýju Delhí, 24. júlí. AP.
Forsætisráðherra Indlands, Rajiv
Gandhi, og leiðtogi síkha, Harch-
and Singh Longowal, tilkynntu í
dag að þeir hefðu komist að sam-
komulagi, sem myndi binda enda á
þriggja ára ófrið í Punjab-ríkinu á
Indlandi.
Longowal stýrir flokki hóf-
samra síkha og hafði hann borið
fram margar kröfur um aukin trú-
arleg og stjórnmálaleg réttindi
síkha í Punjab, en flestar þeirra
hlutu ekki náð fyrir augum stjórn-
arinnar.
OPEC-fundurinn:
Enn engar
ákvarðanir
(H-nf, 24. júlí. AP.
FULLTRÚAR aðildaríkja Samtaka
olíuútflutningsríkjanna (OPEC),
höfðu í kvöld ekki tekið ákvörðun
um lækkun olíuverðs, en meirihluti
fulltrúanna hefur þó komið sér sam-
an um hóflega lækkun á verði olíu í
lægri gæðaflokkum.
Onefndar heimildir sögðu að
meirihlutinn hefði samþykkt að
verð á olíu í lægri gæðaflokkum
yrði lækkað um 50 bandarísk cent
á tunnuna, en slík olía kostar nú
26,50 dollara. Verð á olíu í hæsta
gæðaflokki myndi hins vegar ekki
breytast.
Olíumálaráðherra Nígeríu, Tam
David-West, sagði að hann myndi
mótmæla verðlækkun á olíu í
lægri gæðaflokkum því Afríku-
ríkin sem eiga aðild að OPEC
framleiða nær einungis olíu í
hæsta gæðaflokki og kæmi því
lækkunin þeim að engum notum.
Hann sagði að til greina kæmi að
vilji meirihluta yrði að ráða í
þessu máli, því ekki liti út fyrir
málamiðlun.
Fulltrúarnir ákváðu í gær að
fresta öllum ákvörðunum um sam-
drátt í framleiðslu til haustsins.
Stjórnin neitaði að gefa þeim
síkhum upp sakir, sem struku úr
hernum þegar árás var gerð á
Gullna musterið, bænahús síkha, í
fyrra. Einnig neitaði stjórnin að
draga til baka herlið sem enn er í
Punjab og að leggja niður dóm-
stóla sem settir voru á fót þar.
Hins vegar samþykkti stjórnin að
dómstólarnir skyldu aðeins fjalla
um mál flugræningja og föður-
landssvikara og að yfirvöld í Punj-
ab mættu ekki lengur fyrirskipa
húsleit og handtökur án tilskipana
yrðu óheimilar.
Af öðru sem var samþykkt má
nefna loforð stjórnarinnar um að
greiða skaðabætur fyrir þá sem
hafa látið lífið í óeirðunum í Punj-
ab síðan 1982 og bætur til þeirra
sem misstu eigur sínar.
Talið er ólíklegt að öfgafullir
síkhar hefðu samþykkt málamiðl-
unina, en þeim var ekki boðið að
taka þátt í viðræðunum.
P.W. Botha, forseti S-Afríku,
sagði að aðgerðir Frakka kæmu
sér í opna skjöldu, enda væri
stjórnin með neyðarlögunum að
koma á friði í landinu.
Yfirvöld í Suður-Afríku héldu
handtökum áfram i dag og hafa
nú 656 manns verið handteknir
síðan neyðarlögin voru sett sl.
sunnudag.
í tilkynningu frá lögreglunni í
dag sagði einnig að dregið hefði
úr skemmdarverkum og færri
særðust í götuóeirðum síðan lög-
in voru sett.
Félagi í einni andspyrnuhreyf-
ingunni í landinu sagði að flestir
hinna handteknu hefðu verið fé-
lagar í „grasrótarsamtökum"
borgara sem ögrað hefðu full-
trúum stjórnarinnar í hverfum
svartra.
Botha sagði að sér kæmi á
óvart að stjórn vestræns ríkis,
sem léti málefni blökkumanna í
Afríku til sín taka, beitti slíkum
aðgerðum þegar ríkisstjórnin
væri einungis að reyna að koma
friði á í landinu og uppræta
kommúnískar hreyfingar manna
sem dræpu blökkumenn. Utan-
ríkisráðherra Suður-Afríku, R.F.
Botha, lét ekkert eftir sér hafa
um málið í gær.
Laurent Fabius, forsætisráð-
herra Frakka, tilkynnti stöðvun
fjárfestinga í Suður-Afríku og
heimkvaðningu sendiherrans í
dag, jafnframt því sem hann
hvatti aðrar þjóðir til að feta í
fótspor Frakka og beita hörðustu
refsiaðgerðum gegn stjórninni.
Hann sagði að Frakkar hefðu
ávallt verið mikil mannréttinda-
þjóð og gæti hún ekki staðið að-
gerðalaus meðan stjóm hvíta
minnihlutans beitti þegna sína
„aukinni kúgun“.
Öryggisráðið heldur fund á
morgun þar sem fjallað verður
um tillögu Frakka, en utanríkis-
ráðherra Breta, Sir Geoffrey
Howe, sagði í dag að Bretar væru
ekki hlynntir því að beita efna-
hagslegum þvingunum við stjórn-
ina í Suður-Afríku, þó að þeir
fordæmdu aðgerðir hennar.
Utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, George P. Shultz, for-
dæmdi í kvöld aðskilnaðarstefnu
stjórnarinnar og síðustu aðgerðir
hennar, en gaf í skyn að ekki yrði
um stefnubreytingu að ræða af
hálfu Bandaríkjamanna.
Sjá einnig leiðara á miöopnu.
Öryggisráðstafanir vegna raðherrafundar í Helsinki:
Tímabundin lög leyfa handtöku án
ákæru og húsleit án dómsheimildar
Hebinki. 24. júlí. AP.
GÍFURLEGAR öryggisráðstafanir hafa verið gerðar í
Finnlandi í tengslum við fund utanríkisráðherra 33 ríkja í
Helsinki í næstu viku. Fundurinn er haldinn til að minnast
þess að tíu ár eru liðin frá því að „Ráðstefnu um öryggi og
samvinnu Evrópuríkja" lauk þar og „Helsinki-sáttmálinn“
svonefndi var undirritaður.
menn í varðhald í allt að tvær
vikur án ákæru; að póstur manna
sé opnaður og húsleit gerð á
heimilum fólks án sérstaks leyfis
dómstóla. Lögin eru sett í því
1 dag tóku gildi í landinu sér-
stök „ástandslög“, sem finnska
þingið samþykkti fyrir nokkru.
Lög þessi heimila lögreglu og ör-
yggissveitum hersins að hneppa
augnamiði að koma í veg fyrir
hryðjuverk á meðan á fundi
ráðherranna stendur. Þau verða í
gildi þar til tveimur dögum eftir
að ráðstefnunni lýkur.
Mikill meirihluti finnskra
þingmanna greiddi atkvæði með
lögunum, en ýmsir hafa þó orðið
til að gagnrýna þau harðlega.
Hannu Klami, prófessor í lögum
við Helsinki-háskóla, segist efast
um að lög af þessu tagi svipti
Finna mannréttindum, sem þeim
eru tryggð í stjórnarskrá lands-
ins og alþjóðlegum réttindasam-
þykktum.
Gagnrýnendur benda ennfrem-
ur á, að ekki hafi þótt ástæða til
að setja lög af þessu tagi í öðrum
löndum þar sem mikilvægar póli-
tískar ráðstefnur hafa verið
haldnar, s.s. Austurriki, Sviss og
Svíþjóð.
Morgunblaðið/Sig. Jóns
GULLFOSS OVENJU VATNSLITILL
Selfossi 24. júlf.
AÐ UNDANFÖRNU hefur rennsli í Gullfossi verið
mjög lítið og augsýnilega langt fyrir neðan meðallag.
Auðséð er að fossinn hefur ekki farið varhluta af
þurrkunum sem verið hafa í sumar. Klettar og
nibbur sem venjulega sjást ekki þegar vatnsmagn-
ið í fossinum er eðlilegt standa nú langt upp úr
vatninu. Leiðsögumenn ferðamannahópa sem
staddir voru við fossinn í morgun tóku undir það
að lítið rennsli væri í fossinum og hann óvenjulega
vatnslítill. Þrátt fyrir þetta er fossinn jafn tignar-
legur á að líta þó um sinn slaki hann aðeins á
kraftinum. Sig Jóns