Morgunblaðið - 30.10.1985, Qupperneq 50

50
MORGUNBLADIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER1985
Minning:
Próf. Sigurður S. Magn-
ússon yfirlœknir
Fæddur 16. apríl 1927
Dáinn 21. október 1985
Fyrstu kynni okkar af Sigurði
S. Magnússyni voru þegar við
fluttumst til Umeá fyrir réttum
17 árum. Þá kom hann fram sem
hjálpsamur og fórnfús samlandi,
opnaði okkur ókunnugum heimili
sitt og aðstoðaði okkur á allan hátt
í fyrstu erfiðleikunum á erlendri
grund. Síðan hefur vináttan
haldizt og þróazt þannig, að Sig-
urður og fjölskyida hafa verið
meðal okkar allra beztu vina.
Margir hafa fengið að njóta
gestrisni og hjálpsemi þeirra
hjóna, Audrey og Sigurðar, gegn-
um árin. íslenzkir læknanemar
hafa ekki heldur farið varhluta af
hæfíleikum Sigurðar til kennslu
en segja má að með honum sé
fallinn frá einn fremsti skipuleggj-
andi læknanáms hérlendis.
Við höfðum vænzt þess að fá að
njóta nærveru og hæfileika Sig-
urðar enn um langa framtíð en
fráfall hans um aldur fram hefur
mikil áhrif á okkur, ekki síður en
á læknastétt þessa lands.
Við vottum Audrey og börnun-
um okkar innilegustu samúð.
Guð veri með þeim.
Ásdís og Guðmundur
Sigurður Magnússon prófessor
er dáinn, langt um aldur fram.
Þótt hann væri alinn upp hjá
frændþjóð vorri, Skotum, var hann
íslendingur eins og þeir geta beztir
orðið. Ekki er ætlun mín að rekja
lífshlaup hans, en við kynntumst
eftir að báðir höfðu lokið námi og
hefðbundin átök við að skila sínu
til baka til þjóðfélagsins voru
hafin. Hvorugum þótti starf það
er nám hafði skorðað nægjanlegt.
Því var það að við með öðrum
áhugamönnum réðumst í atvinnu-
rekstur, sem þá var nýr hér. Þrátt
fyrir góðan vilja allra og atorku
gekk okkur ekki. Við töpuðum. Og
ég man að einn félaganna, sem var
þó reyndari en við hinir í þessum
sökum, sagði að sér hefði verið
lærdómur af þessu samstarfi, —
menn hefðu orðið svo vel við skaða
sínum, eins og hann orðaði það.
Enginn lánardrottinn tapaði á
þessari tilraun. Við borguöum allt
sem við höfðum með einhverjum
hætti stofnað til. Viðhorf Sigurðar
réðu ekki minnstu um þetta og ég
hygg að allir félagarnir séu fegnir
eftirá. Enda er framkvæmdin enn
í gangi í höndum tveggja af félög-
unum og má þá segja að allir geti
vel við unað að hafa lagt sitt til
nokkurs þjóðþrifamáls.
Eftir þetta varð samband okkar
Sigurðar meira. Við hittumst bæði
vegna alvörumála hversdagsins og
eins glöddumst við saman á stund-
um. Mjög snar þáttur í gerð Sig-
urðar var einlæg tryggð og góðvild
sem tvinnaðist saman í óbilandi
áhuga á að rækja starf sitt til
gagns fyrir íslendinga og þegar
hann var valinn til lokastarfs síns
í allharðri keppni við aðra ágætis-
menn, álft ég að vel hafi til tekizt.
Hann nýtti menntun sína og sam-
bönd til þess að fremja þá starf-
semi sem honum var trúað fyrir
svo vel að allur samjöfnuður væri
kjánalegur.
Einn ríkasti þáttur í fari Sigurð-
ar var væntumþykja hans og
umhyggja fyrir fjölskyldu sinni.
Mér er kunnugt um hvernig hann
undirbjó framtíð eiginkonu sinnar
og barna, og dýpst fannst mér rista
ást hans á móður sinni, án þess
að hann setti þó nokkurn annan í
skugga.
Kynni okkar Sigurðar urðu ekki
löng. Með honum hefi ég misst
vin, en sá hópur er í mínum huga
fámennur.
Ég bið Guð að styrkja Audrey,
börnin og aðra frændur Sigurðar
og vini. Fátækleg orð min geta litlu
ráðið til gagns við fráfall stór-
mennis sem bjó sig ævinlega við-
móti lítillætis og hjartahlýju.
Björn Þórhallsson
Hann Sigurður læknir er látinn.
Þannig var mér tilkynnt andlát
vinar míns dr. Sigurðar S. Magn-
ússonar prófessors. Þar eð ég veit
að ýmsir verða til þess að fjalla
náið um æviferil Sigurðar, rek ég
hann ekki hér heldur ræði um
kynni mín af honum og þau störf
sem hann hafði með höndum hér
á Suðurnesjum.
Kynni okkar Sigurðar hófust
sumarið 1972 er hann réðst sem
yfirlæknir til afleysinga á Sjúkra-
húsi Keflavíkurlæknishéraðs.
Kom hann þá um langan veg, var
yfirlæknir við sjúkrahúsið í Umeá
í Svíþjóð og prófessor við háskól-
ann þar. Síðan hafa leiðir okkar
Sigurðar legið saman.
Sigurður var ekki með öllu
ókunnugur okkur Suðurnesja-
mönnum, þar sem hann hafði áður
um tíma gegnt læknisstörfum hér
í héraðinu með Birni Sigurðssyni
frænda sínum er Sigurður hafði
nýlokið prófi frá Háskola Islands.
Sigurður var ráðinn forstöðu-
maður fæðingardeildar Landspít-
alans og prófessor við Háskóla
íslands árið 1975 en árið áður
flutti hann til íslands ásamt fjöl-
skyldu sinni. Jafnhliða umfangsm-
iklum störfum við Landspítalann
og kennslu við Háskóla íslands og
Ljósmæðraskóla íslands, nutum
við Suðurnesjamenn starfskrafta
hans, allt til dauðadags. Hann tók
að sér forstöðu mæðraeftirlits á
Heilsugæslustöð Suðurnesja frá
stofnun hennar á miðju ári 1975
til ársins 1982, auk ráðgjafar við
fæðingardeild Sjúkrahúss Kefla-
víkurlæknishéraðs.
Á þessum árum var verið að
vinna að framtíðaráætlun um
uppbyggingu sjúkrahússins og
Heilsugæslustöðvar Suðurnesja.
Hluti áforma okkar eru orðin að
veruleika, Sjúkrahús Keflavíkur-
læknishéraðs hefur stækkað og
fæðingardeild var tekin í notkun
árið 1980. Ný heilsugæslustöð var
tekin í notkun 1984, og er hún
sambyggð sjúkrahúsinu.
Það er vægt til orða tekið að
Sigurður læknir hafi haft áhrif á
þróun þessara mála hjá okkur.
Réttara er að segja að hann hafi
ráðið ferðinni um uppbyggingu
mæðra- og fæðingarhjálpar hér.
Það er mál manna sem til þekkja,
að vel hafi til tekist. í huga Sigurð-
ar var aðhlynning og þjónusta við
sjúklingana ávallt aðalatriði. í
þessu efni gerði Sigurður miklar
kröfur, en þó mestar til sjálfs sín.
Hann lagði sig allan fram við að
sinna sjúklingum sínum og var þá
ekki spurt að því á hvaða tíma
sólarhringsins verkið var unnið.
Á þeim árum sem Sigurður
starfaði hér voru sérfræðingar í
fæðingar- og kvensjúkdómafræði
ekki á hverju strái. Þótt Sigurður
læknir væri yfirhlaðinn störfum
við stjórnun fæðingardeildar
Landspítalans og kennslu við Há-
skólann, lagði hann það á sig að
koma til Keflavíkur einu sinni til
tvisvar í viku í 7 ár samfleytt.
Oftast hagaði þessu þannig til að
vinnutími hans hér byrjaði þegar
annarra lauk.
Kynni okkar Sigurðar og fjöl-
skyldna okkar urðu mjög náin.
Segja má að það hafi verið föst
regla er vinnudegi Sigurðar lauk
hér í Keflavík, að hann hafi komið
á heimili okkar Þorbjargar konu
minnar. Var það ætíð tilhlökkun-
arefni að eiga von á Sigurði í heim-
sókn þó að stundum væri áliðið
kvölds.
Sigurður læknir var óvenjulegur
maður. Hæfileikar hans sem lækn-
is og stjórnanda voru ótvíræðir.
En það var maðurinn sjálfur sem
hreif mig mest. Sigurður var
mannvinur sem best kom í ljós í
umgengni hans við sjúklinga sína
og þeir geta best vitnað um.
Þótt Sigurður væri upptekinn
af störfum sínum sem læknir og
stjórnandi fylgdist hann vel með
öllu því sem gerðist I kringum
hann. Mér eru minnisstæð við-
brögð hans við sjúklingaskattinum
sem svo var kallaður, en fyrir
nokkrum árum síðan voru uppi
hugmyndir um að sjúklingar
greiddu verulegan hluta af sjúkra-
kostnaði á sjúkrahúsum. Snérist
Sigurður í öndverðu hart gegn
þessum skatti og var óhræddur að
láta skoðanir sínar í ljósi. Lýsir
þessi afstaða viðhorfi hans til
þeirra er minna mega sín í okkar
þjóðfélagi.
Skoðanir okkar Sigurðar til
dægurmála fóru ekki alltaf saman.
Þrátt fyrir það ræddum við ítar-
lega um þjóðmál, skiptumst á
skoðunum og fræddumst hvor af
öðrum. Hann var mjög vakandi
yfir velferðarkerfinu og varaði við
þeim röddum sem vilja brjóta það
niður. Raunar má segja um Sigurð
að honum hafi verið óvenju margt
til lista lagt. Ég er þess fullviss
að hann hefði getað leyst hvaða
starf sem er vel af hendi. Það er
því stórt skarð fyrir skildi að hann
skuli nú fallinn á besta starfsaldri.
Sigurður var fæddur í Reykjavík
en alinn upp á heimili foreldra
sinna í Edinborg, þeirra Sigur-
steins Magnússonar aðalræðis-
manns íslands þar í borg og fram-
kvæmdastjóra SÍS í Leith og konu
hans Ingibjargar Sigurðardóttur.
Á heimili þeirra hjóna í Edinborg
starfaði sem barnfóstra um
fimmtán ára skeið Sveinbjörg
Kveðjuorð:
Hafliði Gísli Gunnarsson
Með nokkrum fátæklegum línum
viljum við kveðja vin okkar Haf-
liða Glsla Gunnarsson sem lést af
slysförum þann 20. október sl.
aðeins 24 ára gamall.
Við kynntumst honum þegar við
vorum að breytast úr börnum í
unglinga, vakti það strax athygli
okkar hve mikill lífsþróttur og
gleði bjuggu með honum. Tókst
með okkur náinn vinskapur sem
varið hefur þótt leiðir hafi skilið
þegar tvítugsaldrinum var náð.
Við minnumst hans sem sjálf-
kjðrins leiðtoga f vinahópnum,
jafnframt því hafði hann mikið
að gefa og var sjálfum sér sam-
kvæmur. Veraldarvafstur var
honum ekki að skapi og teljum við
hann þó hafa haft meiri mann að
geyma en við hinir, félagar hans.
Skarð hans er mikið og kveðjum
við hann með miklum trega. Við
sendum skyldfólki hans og ástvin-
um okkar dýpstu samúðarkveðjur.
Við biðjum góðan góðan Guð að
styrkja og styðja fjölskyldu og
ástvini hans um ókomin ár.
Ásgeirogörn
Erasmusdóttir, sem síðar giftist
Harry Uckermann, en þau eru nú
búsett i Njarðvíkum. Mjög náið
samband og vinátta var með Sig-
urði og þeim hjónum alla tíð.
Talaði hann iðulega um Sveinu, en
svo kallaði hann Sveinbjörgu
ávallt í mín eyru.
Sigurður lauk stúdentsprófi frá
Edinburgh Ácademy árið 1944.
Strax að stríði loknu sigldi Sigurð-
ur til íslands og settist í Háskól-
ann hér. Ber þetta ljósan vott um
það hversu mikill íslendingur
Sigurður var.
Sigurður var mikill gæfumaður
i einkalifi sínu. Árið 1956 giftist
hann eftirlifandi konu sinni Aud-
rey, dóttur James Jobling verslun-
arstjóra í Newcastle Douglass.
Þótt hún væri hjúkrunarfræðing-
ur að mennt kom það fljótlega í
hennar hlut að snúa sér alfarið
að uppeldi barnanna, en þeim
hjónum varð fimm barna auðið.
Þau eru: Ingibjörg, húsfreyja,
Sigursteinn, skrifstofumaður,
Anna María, sjúkraþjálfari, Snjó-
laug Elin, fóstra og Hjördís, náms-
maður.
Um leið og við Þorbjörg kveðjum
Sigurð vin okkar, viljum við votta
Audrey og börnunum, okkar inni-
legustu samúð.
Eyjólfur Eysteinsson
Með stuttu millibili hefur
kvennadeild Landspítalans misst
tvo afburða starfsmenn, þá Guð-
mund S. Jóhannesson, lækni, sem
lést fyrir fjórum árum, og nú
Sigurð S. Magnússon, en báðir
hafa þessir menn látist langt um
aldur fram.
Sigurði kynntist ég i gegnum
Guðmund þegar ég kom frá fram-
haldsnámi erlendis. Sigurður var
litríkur persónuleiki og áhuga-
maður um marga hluti. Skemmti-
legur var hann í viðræðum og hafði
ríka kimnigáfu og hlýtt hjartalag.
Sigurður tók störf sin alvarlega,
enda hlóðust á hann verkefnin.
Slíkur vinnuþjarkur sem hann var
urðu vinnustundirnar margar og
svefnstundirnar færri og segja má,
að hann hafi þrælað sér út og litt
sinnt um eigin heilsu. Kennslan í
læknadeild Háskólans og stjórnun
kvennadeildar Landspitalans áttu
hug hans allan og síðustu tvö árin
tók hann að sér að veita lækna-
deild Háskólans forstöðu, þótt
ærinn starfa hefði hann fyrir.
Sigurður laðaði góða menn, unga
og dugmikla, til vinnu við kvenna-
deildina. En hann hafði einnig
áhrif út fyrir sina eigin deild og
greiddi fyrir þróun mála á Land-
spitalanum af meiri skilningi en
margir. Þannig lagði hann drjúgan
skerf til uppbyggingar á rann-
sóknadeild spitalans og framsýni
hans átti stóran þátt i að krabba-
meinsdeild Landspitalans er nú
komin svo vel af stað sem raun
ber vitni. En uppbygging og rekst-
ur kvennadeildar Landspitalans
ber þess merki í dag, að þar hefur
dugandi maður haldið um stjórn-
tauma.
Eins og titt er um menn, með
hans dugnað og atgervi, skilur
Sigurður eftir sig mörg og stór
verkefni og drauma, sem hann
fékk ekki að sjá rætast meðan
hann lifði. En verk hans og hug-
myndir munu knýja eftirmennina
til dáða.
Við, sem unnum með Sigurði S.
Magnússyni í Domus Medica, horf-
um á eftir góðum dreng, sem
gaman var að hitta.
Ég votta eiginkonu hans og fjöl-
skyldu hluttekningu mína.
Matthías Kjeld
— sem sjálfur drottinn mildum lófa lyki
um lífsins perlu águllnu augnabliki. —
(Tómas Guðmundsson)
Við slíka fregn sem andlát Sig-
urðar S. Magnússonar, gerast
hugleiðingar um hinstu rök tilver-
unnar áleitnar. Lögmál lífs og
dauða er ofvaxið takmörkuðum
skilningi okkar mannanna barna.
Okkur, fákunnandi stúdentum,
Guðríður Sigurðar-
dóttir - Minning
Fædd 3.júní 1891
Dáin 17. september 1985
Hóglega, hæglega
áhafsængþýða,
sólina sæla,
síg þú til viðar. (J.Hallgr.)
Mig langar til þess, með fátæk-
legum orðum mínum, að kveðja
Guðríði. Þó kynni okkar hafi verið
stutt, þá minnist ég hennar með
kærleika. Eftir að við kynntumst,
1979, vil ég þakka henni hlýhug
hennar og ljúfmennsku, elskulegt
viðmót og hjartagæsku, sem hún
sýndi mér ávallt. Ég mun alltaf
geyma í hjarta mínu elskulegt
viðmót hennar, kynni okkar voru
ekki löng, en þau voru góð, fyrir
það vil ég þakka henni Guðríði.
Alltaf man ég hlýlegt viðmótið,
er ég kom í heimsókn til Guðríðar
gömlu á Kleppsveginum og ávallt
spurði hún, blessuð gamla konan,
hvort mig vantaði ekki sokka eða
vettlinga, því hún var síprjónandi
meðan heilsan leyfði, alltaf vildi
hún öllum vel og allt fyrir alla
gera, meðan henni entist aldur.
Guðríður fæddist á Þingvöllum
í Helgafellssveit 3. júní 1891, og
var því á nítugasta og fimmta
aldurári er hún lést, eftir langa
sjúkdómslegu. Guðríður dvaldi á
heitnili dóttur sinnar, Ingibjargar,
í 37 ár og var siðustu 25 árin alveg
rúmliggjandi, en Ingibjörg annað-
ist móður sína í hennar erfiðu
veikindum af einstakri umhyggju,
ástúð og sérstakri fórnfýsi.
Guðríði kynntist ég 1979, er ég
dvaldi um tíma á heimili dóttur
hennar, Ingibjargar. Við Guðríður
áttum oft skemmtilegt tal saman,
hún sýndi mér gamla muni, sem
hún átti í fórum sfnum og sagði
mér frá gamla tímanum, einnig
hafði hún yndi af dýrum og hafði
m.a. í herberginu hjá sér páfa-
gauka, sem hún annaðist vel og
hafði mikla ánægju af. Hún elskaði
lífið og bar virðingu fyrir því, var
sérstakur dýravinur, enda var hún
náttúrubarn úr sveit.
Milli hennar og föður míns var
ákaflega mikill kærleikur. Ég man
að alltaf þegar ég heimsótti hana,
spurði hún um Elías, hvort hann
væri kominn heim úr vinnunni,
hvernig hann hefði það. Henni
þótti ákaflega vænt um hann og ég
veit að það var gagnkvæmt. Guð-
ríður var föður mínum ákaflega
kær.
Sonur Ingibjargar, Jóhannes
Þórðarson, var ömmu sinni ein-
staklega góður og mikill styrkur í
hennar erfiðu og löngu sjúkdóms-
legu, enda á hann það ekki langt
að sækja, drengurinn sá, góðvild-
inaoghlýjuna.
Og hvað er að hætta að draga
andann annað en að frelsa hann