Morgunblaðið - 19.12.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR19. DESEMBER1985
Volvo eigendur!
Verkstæöi okkar veröa lokuð dagana 24.—
27. — 30.—31. desember vegna orlofs starfs-
manna.
Varahlutaverslanirnar veröa lokaöar 2.-3.
og 4. janúar vegna vörutalningar.
\JZZ2l53I*
Sfmi 35207 Suðurlandsbraut 16
Kæru eiginkonur
Tilvalin jólagjöf til þeirra eiginmanna,
sem enn, þrátt fyrir kvennaáratuginn
hafa ekki lært að pressa buxurnar sínar:
Fatahengi með rafmagnspressu
HIH
nwi
Bláskógar
ÁRMÚLl 8
Sími 686080
Bernskuminningar Huldu
— eftir Örlyg .....—
Sigurðsson
Hún var sú glæsilega norð-
lenzka stjórstjarna hinna örygg-
islausu horfnu áratuga aldarinn-
ar og aflgyðja rómantísku ástar-
skáldanna, sem grétu sig í svefn
af eintómri ást til hennar. Það
var hún, sem vakti í brjósti mér
þá miður göfugu kennd, sem
nefnist afbrýðisemi. Hún tók
Dumma bróður minn (Guðmund
Ingva) fram yfir mig og lofaði
honum að sofa hjá sér í ylvolgu
rúminu. Lengi, lengi á eftir
fannst mér ég bæði ljótur og
leiðinlegur. Við Hulda erum
skólameistarabörn að norðan, en
hvort undan sínum meistaran-
um. Það má með sanni segja, að
Hulda hafi samlagazt fjölskyldu
minni eftir að foreldrar mínir
fluttu norður, að glæsimenninu
föður hennar látnum. Þá gætti
hún okkar barnanna oft þegar
pabbi og mamma brugðu sér af
bæ. Þegar Tóta systir mín spurði
af barnslegri forvitni hvort vinur
hennar Davíð hefði ekki meint
dúkkuvagn þegar hann segir í
ástarkvæðinu fræga til Dísu
(Huldu Árdísar): „Ég gleymdi
einni gjöfinni og gettu hver hún
er?“
Hulda brá sér himinlifandi í
bæinn og kom með stærðar
dúkkuvagn handa systur minni
fyrir bráðskemmtilegt svar og
ljóðskýringu. Þannig var Hulda
okkur einstök og góð, skemmtileg
og eftirlát. Þá kenndu þau bæði
við skólann hún og Fagraskógar-
skáldið. Þá var ástin og róman-
tíkin í hámarki og ástarskot
aldarinnar reið af svo heyra
mátti um land allt.
I annað skipti hafði ég gilda
ástæðu til að fyllast öfund í
hennar garð en það var þegar ég
eygði ofjarl minn í stórsnjöllum
minninga- og afmælisgreinum
hennar. Það fara fáir í fötin
hennar á þeim ritvelli mannlýs-
inga og persónufróðleiks. Enn
einu sinni finnst mér ég finna
til andlegrar dvergkenndar við
samanburð á „Bolsíunum mínum
frá bernskutíð" og nýútkomnum
bernskuminningum hennar frá
Möðruvöllum og Akureyri, sem
eru sannkallaðar bókmenntir
eins og allt, sem frá henni hefir
„Hulda brá sér himin-
lifandi í bæinn og kom
með stærðar dúkku-
vagn handa systur
minni fyrir bráð-
skemmtilegt svar og
Ijóðskýringu. Þannig
var Hulda okkur ein-
stök og góð, skemmti-
leg og eftirlát.“
komið. í þessari nýútkomnu
minningabók sinni fer hún á
kostum, í mannlýsingum á
horfnu fólki og skrásetningu
gamalla atvika, aldarhátta og
lífshátta, sem er ómetanlegt
björgunarstarf fyrir menningar-
sögu þjóðarinnar. Henni skýzt
ekki yfir margt með sínu list-
ræna, velsjáandi auga. Hún er
sannkölluð sagnaþula, sem kann
að segja sögu án þess að kaffæra
lesandann í endalausu stagli og
tilvitnunum. Alltaf sér hún skop-
legu hliðarnar á hverju máli.
Þeir, sem eru jafn skemmtilegir
pennar og hún, verða alltaf lesn-
ir.
Á hundrað ára afmæli Norð-
lenzka skólans 1980, kvaddi
Hulda sér hljóðs alls óundirbúin
og blaðalaus. Þar rifjaði hún upp
gamlar og skemmtilegar minn-
ingar frá Möðruvöllum og Akur-
eyri svo unun var á að hlýða og
hlýr hrifnistraumur fór um sal-
inn. Önnur góð hátíðaratriði
féllu næstum dauð niður hjá
þessari listrænu og bráðlifandi
frásögn. Þegar ég sagði henni að
loknu hófi, að hún hefði „briller-
að“ og „slegið í gegn“ sagði
Hulda: „Blessaður minnstu ekki
á þetta, ég hefði getað haldið
svona áfram í alla nótt." Og nú
heldur þessi sjarmerandi sagna-
þula og listakona ótrauð áfram
í þessu fyrsta bindi æfisögu
sinnar, sem á eftir að ylja mörg-
um um hjartaræturnar. Ég veit,
að þegar listakonunni eru þökkuð
þessi andans tilþrif er mælt fyrir
munn hinna ótalmörgu aðdáenda
hennar, sem og þeirra íslend-
inga, sem ennþá kunna að lesa
og meta góða bók, eins og þessar
bráðskemmtilegu Minningar
vinkonu minnar, Huldu Á. Stef-
ánsdóttur.
Við gerðum það
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Kristín Bjarnadóttir:
Reyndu það bara!
Rætt við sjö konur
Útgefandi Bókaforlagið Bríet 1985
Réttindabarátta kvenna —
staða kvenna í nútímaþjóðfélagi
og afstaða til kvenna, launamis-
réttið, allt þetta og langtum fleira
hefur leitað á huga kvenna, og
karla vonandi líka, í meira mæli á
síðustu árum. Konur ryðja sér
braut inn í þau störf sem hafa
verið kölluð hefðbundin karlastörf
og sanna með því að konur eru
ekki þær puntulegu veimiltítur
sem aðeins fá ráðið við afmörkuð
„kvennastörf". Mér finnst nú raun-
ar óþarfi að tala um þau í niðrandi
tón.
f þessari bók er rætt við sjö
konur sem gegna ólíkum störfum,
stýrimann, sorphreinsunarmann,
prófessor, húsgagnasmið, söðla-
smið, vélstjóra og loks fangavörð.
Innan allra þessara nefndu starfs-
greina eru konur mjög fáar.
Viðtölin eru öll fróðleg, hvert á
sinn hátt. Höfundur hefur lagt
alúð við verkið og konurnar hafa
margt lærdómsríkt að segja.
Sumar þeirra segjast hafa þurft
að berjast fyrir að fá að taka til
hendinni í viðkomandi starfi sem
þær gegna. Aðrar afgreiða málin
á einfaldari hátt og telja skuldina
vera hjá konum sjálfum, sem hafi
gasprað meira en þær hafi gert.
Sannieikurinn er svo ugglaust
þarna einhvers staðar á milli.
Þó að viðtölin séu öll í sjálfu sér
forvitnileg, eru þau misjöfn að því
er varðar innihaldið og ekki óeðli-
legt. Sumar halda sig meira við
að tala um starfið meðan aðrar
ræða um lífið og tilveruna á ögn
breiðari grundvelli og eru það
bitastæðustu viðtölin að mínum
dómi. Viðtalið við Margréti pró-
fessor er í þurrara lagi. Söðlasmið-
urinn er víðkunnanlegur, en höf-
undi hefur einhvern veginn ekki
alveg tekizt að fá hana til að ræða
dulítið víðar og sama má segja um
húsgagnasmiðinn. Viðtölin við
stýrimanninn og sorphreinsunar-
manninn voru að mínum dómi
einna skemmtilegust og bezt gerð
frá viðtalslegu sjónarmiði.
Það er galli á viðtölunum að
Kristín Bjarnadóttir
allar konurnar tala meira og
minna í sama tón — ég undanskil
að vísu fáein blótsyrði stýrimanns-
ins — þær nota sömu orðin, byggja
frásögn sína upp án blæbrigða.
Þetta verður nú væntanlega að
skrifast hjá höfundi. Sem heimild
um konur í karlastörfum er þetta
snoturlega skrifuð og læsileg bók
þrátt fyrir annmarka sem hefur
veriðminnzt á.