Morgunblaðið - 08.04.1986, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. APRÍL1986

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjaid 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakiö.
Morgunblaðið/JÁS
Pétur Másson, auglýsingastjóri hjá Coldwater Seafood, Hólmfríður Karlsdóttir, fóstra og ungfrú Heimur
og Ulfur Sigurmundsson viðskiptafulltrúi við sýningardeild Coldwater á sýningunni í Boston.
Þrottur og
Þjóðviljinn
jóðviljinn er að komast í hefð-
bundið kosningaskap. Auð-
veldasta aðferðin til að sjá það,
er að taka eftir, hve oft er sett
ofan í við þetta málgagn Alþýðu-
bandalagsins fyrir rangfærslur og
hrein ósannindi. Hér skulu nefnd
tvö dæmi úr síðustu viku. Annað
snertir fjárhagslega afkomu ríkis-
fyrirtækis en hitt fjárhag knatt-
spymufélagsins Þróttar.
I fyrsta tölublaði eftir páska bar
Þjóðviljinn það upp á Landsvirkj-
un, að fyrirtækið hefði tapað 5
milljónum dollara á skuldbreyting-
um eriendra lána. Var þessu
hampað í fímm dálka fyrirsögn á
forsíðu blaðsins. Af texta mátti
ráða, að fullyrðingin væri höfð
eftir Siguijóni Péturssyni, oddvita
Alþýðubandalagsins í borgarstjóm
Reykjavíkur. Ásökunin um 5 millj-
ón dollara tapið reyndist röng, og
á borgarstjómarfundi síðastliðinn
fímmtudag sagði Sigurjón, að
hann álasaði stjómendum Lands-
virkjunar ekki fyrir illa meðferð
fjármuna. Þá hefur Halldór Jónat-
ansson, forstjóri Landsvirkjunar,
rekið þessar rangfærslur ofan í
Þjóðviljann.
Þetta dæmi snertir fjármála-
stjóm fyrirtækis, sem er í eigu
opinberra aðila. Því má segja, að
það sé kannski ekki óeðlilegt, að
Þjóðviljinn reyni að gera einstaka
þætti í rekstri þess tortryggilega,
þegar tekist er á um völd og áhrif
í stjómmálum. Aðfor Þjóðviljans
að knattspymufélaginu Þrótti er
af allt öðmm toga. Þjóðviljinn
notaði nafn þess á föstudag til að
„spinna pólitískan lygavef", eins
og Tryggvi Geirsson, formaður
Þróttar, komst að orði í Morgun-
blaðinu á sunnudag. Því var haldið
fram í Þjóðviljanum, að Þróttur
væri „á barmi gjaldþrots vegna
hárra skulda til Iþróttabandalags
Reykjavíkur" eins og blaðið orðaði
það. Um þetta sagði Tryggvi
Geirsson í Morgunblaðssamtali:
„Það lýsir kannski best þeirri lygi
er fram kemur í skrifum Þjóðvilj-
ans að þar er talið að þetta sé
vegna hárrar skuldar við íþrótta-
bandalag Reykjavíkur, en hið rétta
í því máli er að Þróttur er algerlega
skuldlaus við íþróttabandalagið og
hefur verið það í marga mánuði."
Júlíus Hafstein, formaður
íþróttabandalags Reykjavíkur,
sagði, að í lok síðasta árs hefði
Þróttur átt tæpar 100 þúsund
krónur inni hjá íþróttabandalag-
inu. Um skrif Þjóðviljans sagði
Júlíus Hafstein meðal annars: „Eg
get ekki lesið annað út úr fréttinni
en að Þjóðviljinn sé að blása upp
mál vegna komandi borgarstjóm-
arkosninga. Þetta er bara siður
kommúnista að segja ósatt og
halda að þeir komist upp með það.“
Aðför Þjóðviljans að Þrótti ber
öll merki pólitísks upphlaups af
ómerkilegasta tagi. Eins og jafnan
þegar blaðið tekur til við að beita
samanburðarfræðum í sveitar-
stjómarmálum notar það tækifær-
ið til að hampa þeim nágrannabæ
Reykjavíkur, sem Þjóðviljamenn
telja til einstakrar fyrirmyndar,
Kópavogi. Eftir að blaðið hefur
ástundað það, sem Tryggvi Geirs-
son kallar „stórkostlegt siðleysi
að gera öðmm upp gjaldþrot án
þess svo mikið að kanna sannleik
málsins", snýr það sér til vallar-
varðar í Kópavogi og birtir vitnis-
burð hans um, hvemig bæjarfélag-
ið þar stendur að íþróttamálum. ’
Mætti ætla, að tilgangur árásar-
innar á Þrótt væri að upphefja
Kópavog í þessu tilliti. Hér ræður
málstaður málafærslu hjá Þjóðvilj-
anum.
Júlíus Hafstein bendir á það í
Morgunblaðinu á sunnudag, að
styrkir Reykjavíkurborgar til
reksturs og framkvæmda íþrótta-
félaga verði um 32 milljónir króna
á þessu ári fyrir utan tugmilljóna
rekstur á öðrum íþróttamannvirkj-
um borgarinnar sem koma íþrótta-
félögum til góða. „Mér er til efs
að nokkurt bæjarfélag standi jafn
vel að íþróttamálum og Reykjavík-
urborg," sagði Júlíus Hafstein.
Undir þau orð skal tekið.
Vegna nýgerðra kjarasamninga
urðu mikil átök innan Alþýðu-
bandalagsins vegna skrifa Þjóð-
viljans. Verkalýðsforingjar töldu
blaðið ganga á sinni hlut. Þar var
um innanflokksátök að ræða, sem
snemst um hlutdrægni málgagns-
ins einum flokksarmi í vil. Hér
hefur hins vegar verið vakið máls
á tilraunum Þjóðviljans til að koma
höggi á aðra en alþýðubandalags-
menn. I því efni svífst blaðið einsk-
is og grípur til ómerkilegustu ráða.
Réttmæt
bókun
*
Isíðustu viku lýsti meirihluti út-
varpsráðs sig sammála bókun
Magnúsar Erlendssonar, fulltrúa
sjálfstæðismanna í ráðinu, þar sem
gagnrýnd em vinnubrögð frétta-
stofu hljóðvarps vegna kynningar
á Samtökum herstöðvaandstæð-
inga.
Er talið í bókuninni, að hér
hafi verið um gróflega misnotkun
á útvarpinu að ræða, og er óskað
eftir því, að fréttastofan upplýsi
skriflega, hvaða reglur gildi um
kynningar á mannfundum á henn-
ar vegum. Þetta er tímabær ósk
og er nauðsynlegt að þessar reglur
verði birtar opinberlega, þannig
að öllum almenningi sé ljóst, hvaða
rétt menn hafa til að kynna starf-
semi sína í fréttum ríkishljóðvarps-
ins.
í lok bókunarinar segir rétti-
lega: „Enn einu sinni hafa fámenn
samtök sérhyggjufólks náð að
misnota hljóðvarpið. Slíkt ber að
fordæma harðlega."
„Surimi“ áber-
andi í Boston
Rætt við Úlf Sigurmundsson, viðskiptafulltrúa
um nýaf staðna fiskmetissýningn í Boston
New York. Frá Jóni Ásgeiri Sigurðssyni, fréttaritara Morgunblaðsins
FISKMETISSÝNINGIN í Boston hefur verið haldin árlega frá 1983
og gefur einna gleggst yfirlit yfir framboð á fiskréttum í Bandaríkj-
unum. Nokkrir viðmælendur fréttaritara á sýningunni, sem var
haldin 11.-13. mars, sögðu það ekki aðalatriði að gera þarna stóra
viðskiptasamninga. Boston-sýningin væri eitt besta tækifærið til að
kynna eigin framleiðslu og þjónustu á Bandaríkjamarkaði og þess
vegna komist menn vart hjá því að sækja þessa sýningu. Þarna koma
saman kaupendur og seljendur í fiskiðnaði, til að sýna sig og sjá aðra.
Að þessu sinni tóku þijú alíslensk
fyrirtæki þátt í sýningunni og enn-
fremur þijú fyrirtæki í meirihluta-
eigu íslendinga. Auk þess sóttu sýn-
inguna fulltrúar ýmissa aðila á ís-
landi. Úlfur Sigurmundsson, við-
skiptafulltrúi íslands í New York,
sótti fískmetissýninguna í fyrra og
einnig núna í ár og tókum við hann
því tali:
„Boston Seafood-sýningin er ekki
opin almenningi, hún er einvörðungu
kaupstefna þar sem á fímmta hundr-
að sýnendur bjóða fala vörufram-
leiðslu sína og þangað koma 6-7.000
gestir að kynna sér markaðsframboð
og nýjungar. Þama sýndu fjölmörg
bandarísk og erlend fyrirtæki afurðir
sínar á sviði fískvinnslunnar og þessi
sýning gaf gott yfírlit yfír framboðið
á fískréttum.
Segja má að Boston-sýningin
deilist í þijá hluta. í fyrsta lagi sýna
menn frystar vörur, og voru Cold-
water Seafood Corporation, Iceland
Seafood Corporation, Ocean Harvest
og Omega Trading fulltrúar íslands
í þeim flokki, en síðastnefnda fyrir-
tækið flytur aðeins út rækjur og
hörpudisk.
I öðru lagi er það fersk vara,
fiskur fluttur með flugvélum, og
þama vom mættir frá Islandi þeir
Eiríkur Hjartarson frá ístros hf. og
Sigurður T. Garðarsson frá Vogum
hf.
í þriðja lagi sémnnar afurðir.
Annarsvegar em niðursuða og nið-
urlagning, ég varð var við að Iceland
Waters vöktu athygli fyrir gott vöm-
framboð, og hinsvegar reyktar af-
urðir, allt frá laxi til ýsu. Við gætum
eflaust aukið sölu með nýjum sé-
runnum vömtegundum.
Á sýningunni í Boston bar mikið
á surimi-vömm af ýmsu tagi. Surimi
er samheiti á eftirlíkingum .af ýmsu
lostæti úr sjónum, krabba-, rækju-
og humarréttir em vinsælir. Hráef-
nið er ufsamamingur sem er bragð-
bættur með soði af þeim tegundum
sem líkja skal eftir. Þetta er viðbót
á sjávarafurðamarkaðnum, og hefur
sala á surimi aukist hröðum skrefum
undanfarin fímm ár.
Á sýningunni var staddur fulltrúi
Blue North í Færeyjum, Óli Jakob
Jensen, en það fyrirtæki hefur lokið
tilraunakeyrslu á surimi-verksmiðju,
sem tekur til starfa í apríl og fram-
leiðir krabbastauta (crabsticks).
Vélar og tæki hafa vaxið mjög
hratt að fyrirferð á Boston-sýning-
unni, en eini aðilinn á vegum Islend-
inga var Þorsteinn Gíslason yngri,
sem á og rekur fyrirtækið Microto-
ols, sem meðal annars selur vömr
frá Pólnum á Isafirði. Auk þess bauð
einn af bandarísku sýnendunum upp
á fískkassa frá Plasteinangmn á
Akureyri.
Ég tel að Boston Seafood-sýning-
in geti reynst ýmsum íslenskum
fyrirtækjum notadijúg og ráðlegg
þeim sem hyggja á nýjungar í mat-
vælaframleiðslu að senda fulltrúa
sína á þessa sýningu, til að^kanna
vömþróun og verðlag. Þeir sem
versla með vömr fyrir fískiðnaðinn,
bæði vélar og annað, ættu eindregið
að taka þátt í sýningunni.
Vömkynning Coldwater Seafood
með Hólmfríði Karlsdóttur í broddi
fylkingar vakti mikla athygli og mér
þótti það uppátæki takast mjög vel.“
Fijálshyggjumar
Bókmenntir
Guðmundur Heiðar Frímannsson
Frelsið, 2. hefti 1985. Útgefandi:
Félag frjálshyggjumanna.
Það em margvíslegar og merki-
legar breytingar að gerast á ís-
lenzkum tímaritamarkaði þessar
vikumar og mánuðina. Stöðugt
bætast við nýir titlar, sém ætlað
er að fullnægja lestrarþörf á hinn
margvíslegasta hátt. Það sem er
merkilegt við þessa þróun, er, að
gömlu tímaritin virðast haida velli
furðu vel. En stundum virðast þau
alveg hverfa í því ölduróti, sem nú
gengur yfír á blaðamarkaðnum.
Eitt tímarit, sem vakti töluvert
umrót, þegar það fyrst birtist, var
Frelsið, undir ritstjóm Hannesar
Hólmsteins Gissurarsonar. Með því
bættist ný rödd á tímaritamarkað-
inn. Vegna anna ritstjórans hefur
nokkuð dregið úr útgáfunni á síð-
ustu missemm og er nýlega komið
út annað hefti ársins 1985 og telst
nokkuð seint á ferðinni. En efnið í
því hlýtur að teljast sæta nokkmm
tíðindum og er ástæða til að kynna
það lesendum Morgunblaðsins.
Meginefni annars heftis er ann-
ars vegar viðtal ritstjórans við sir
Karl Popper, þar sem fyrst og
fremst er fjallað um stjómmála-
kenningar hans, hins vegar löng
ritgerð eftir Matthías Johannessen,
skáld og ritstjóra Morgunblaðsins,
þar sem hann fjallar um fijáls-
hyggjur margvíslegar, á samræðu
við Þorstein Gylfason í tilefni af
grein Þorsteins í Skími 1984, sem
nefndist „Hvað er réttlæti?“ og
einnig ritstjóra Frelsisins. Er þar
vikið að mörgu fróðlegu, sem
ástæða er til að vekja athygli á.
Einnig em í ritinu dómar um inn-
lendar og útlendar bækur.
Sir Karl Popper er óhætt að telja
í hópi merkustu hugsuða á þessari
öld. Hann hefur einkum beint at-
hygli sinni að tveimur sviðum í
heimspeki. Annars vegar hefur
hann ritað um stjómmálaheimspeki
og er frægasta verk hans á því
sviði verkið Opið samfélag og
óvinir þess og fjallar um þijá heim-
spekinga: Platón, Hegel og Marx.
Þessir þremenningar em höfuðand-
stæðingar opins samfélags að mati
Poppers og hann leitast við í þessu
verki sínu að sýna fram á, að allir
þessir menn hafí í öllum höfuðatrið-
um haft rangt fyrir sér um þjóð-
félagsmál. Hinn meginþátturinn í
æviverki Poppers er kenning hans
um eðli vísinda og þróun þeirra.
Það, sem frægast er úr þeirri kenn-
ingu, er eflaust greinarmunurinn,
sem Popper vill gera á vfsindum
og gervivísindum. Munurinn felst í
því, að í raunverulegum vísindum
er hægt að afsanna þær tilgátur,
sem leitast er við að prófa hveiju
sinni. Guðmundur Magnússon hefúr
rakið þennan greinarmun í erindi,
sem hann flutti í Félagi áhuga-
manna um heimspeki og birt var á
sínum tíma í tímanum. Sumt af
því, sem hér hefur verð nefnt,
kemur við sögu í viðtalinu, annað
ekki. Það ætti ekki að koma neinum
á óvart að Popper er ekki fijáls-
hyggjumaður, eins og þeir nú ger-
ast, heldur líkist hann miklu fremur
þeirri tegund manna, sem í Freísinu
hafa verið nefndir miðjumoðsmenn.