Morgunblaðið - 11.06.1986, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR11. JtJNÍ 1986
Ráðstefna um afvopnunarmál:
Bann við efna-
vopnum rætt
Genf, AP.
Á ÞRIÐJUDAG hófst í Genf, sumarfundur afvopnunarráðstefnu 40
þjóða, þar sem bann við framleiðslu og notkun efnavopna verður
m.a. rætt.
Hans Dietrich Genscher, utan-
ríkisráðherra Vestur Þýskalands,
hvatti til þess í ræðu er hann hélt,
að menn sýndu sveigjanleika og
samkomulagsvilja þegar leitað væri
lausna á því, hvemig fylgjast ætti
með að banni við efnavopnum væri
framfylgt. Hann lýsti yfir ánægju
sinni með að Sovétmenn hefðu nú
sagst myndu samþykkja alþjóðlegt
eftirlit m.a. með að birgðum væri
eytt og að framleiðslutæki yrðu
tekin í sundur. Genscher sagði að
þangað til gert hefði verið sam-
Veður
víða um heim
í 50 0» Hnst
Akureyri 9 skýjað
Amsterdam 16 25 heiðskfrt
Aþena 18 29 skýjað
Ðarcelona 20 léttskýjað
Berlfn 12 27 heiðskfrt
Brussel 10 22 heiðskírt
Chicago 10 24 rigning
Oublin 10 17 rignfng
Feneyjar 24 heiðskfrt
Frankfurt 11 23 heiðskfrt
Qenf 11 22 heiðskfrt
Helslnki 12 24 heiðskfrt
Hong Kong 25 29 heiðskfrt
Jerúsalem 18 28 heiðskfrt
Kaupmannah. 8 14 heiðskfrt
Las Palmas vantar
Ussabon 13 25 heiðskfrt
London 13 17 skýjað
Los Angeles 16 30 heiðskfrt
Lúxemborg 22 léttskýjað
Malaga 24 léttskýjað
Mallorca 23 heiðskfrt
Miami 25 29 skýjað
Montreal 10 23 heiðskírt
Moskva 17 27 heiðskfrt
NewYork 18 27 skýjað
Osló 11 16 skýjað
París 14 25 skýjað
Peking 19 33 heiðskfrt
Reykjavik 7 skúrir
Rfó de Janeiro 14 29 heiðskfrt
Rómaborg 11 28 heiðskfrt
Stokkhólmur 8 20 heiðskfrt
Sydney 8 19 heiðskfrt
Tókýó 19 24 heiðskfrt
Vfnarborg 10 18 heiðskfrt
Þórshöfn 11 skýjað
komulag um niðurskurð vopna vildu
Vestur Þjóðverjar að farið yrði eftir
ákvæðum Salt samkomulagsins.
Hann sagði einnig að þeir styddu
þrönga túlkun á ABM samkomulag-
inu frá 1972 um takmörkun á
gagneldflaugum. Á blaðamanna-
fúndi sagði vestur-þýski utanríkis-
ráðherrann, að æskilegt væri að
Reagan Bandaríkjaforseti og Gor-
bachev, leiðtogi Sovétríkjanna hitt-
ust fyrir árslok 1986, slíkt væri
mögulegt ef vilji væri fyrir hendi.
Einnig minntist hann á mögulegt
bráðabirgðasamkomulag Banda-
ríkjamanna og Sovétmanna varð-
andi meðaldrægar kjamorkueld-
flaugar.
Fulltrúi Sovétríkjanna, Viktor
Issraelyan.sakaði Bandaríkjamenn
um að standa ekki við samkomulag
Genf-fundar Reagans og Gorba-
chevs og um að tefla í tvísýnu líkum
á samkomulagi um bann við fram-
leiðslu og notkun efnavopna, ef
þeir hæfu á ný framleiðslu á efna-
vopnum. En eins og kunnugt er
lýstu Bandaríkjamenn því yfir, að
þar sem Sovétmenn hefðu ekki
stöðvað framleiðslu á slíkum vopn-
um og hefðu þegar náð verulegu
forskoti hvað þau varðaði þá myndu
þeir hefja framleiðslu á ný l.des.
1987, ef ekki hefði náðst samkomu-
lag um bann fyrir þann tíma.
* .■« >"■
Mikhail Gorbachev, leiðtogi sovézka kommúnistaflokksins (fremst til vinstri) og kona hans, Raisa.
Mynd þessi var tekin skömmu eftir komu þeirra til Búdapest.
Fundur Varsjárbanda-
lagsins í Búdapest
Búdapest, AP.
LEIÐTOGAR Varsjárbandalagsins komu saman til tveggja daga
fundar í Búdapest í gær. Gert er ráð fyrir, að á fundinum verði
samþykktar tillögur frá Sovétmönnum um verulega fækkun í
hefðbundnum herafla í Evrópu.
Þeir Mikhail Gorbachev, leið-
togi Sovétrílq'anna, og Wojiech
Jaruzelski, forseti Póllands, fluttu
aðalræður fundarins, en leiðtogar
hinna aðildarríkjanna fimm fluttu
ávörp. Á fundi með fréttamönnum
á mánudag komst Gorbachev svo
að orði, að ræddar yrðu tillögur
um „róttæka fækkun í heraflan-
um í Evrópu". í heimsókn sinni
til Austur-Berlínar í apríl minntist
Gorbachev einnig á þessar tillög-
ur, er hann lagði til, að fram
færi fækkun í herafla allt frá
Atlantshafi til Úralijalla.
Viðbrögð leiðtoga aðildarríkja
Atlantshafsbandalagsins þá voru
á þá leið, að enn væru ekki fyrir
hendi nægar upplýsingar til þess
að geta svarað þessum tillögum
Sovétmanna að svo komnu. Þann-
ig væri það ekki ljóst, hvort Sovét-
ríkin myndu hætta viðræðum
þeim, sem fram fara í Vínarborg
um fækkun í hefðbundnum her-
afla í Mið-Evrópu.
Sovézki hershöfðinginn Nikolai
Chervov sagði á fréttamannafundi
á mánudag, að Varsjárbandalagið
„vilji ekki hætta viðræðunum í
Vínarborg með þessu nýja frum-
kvæði".
Nyerere efins um ágæti eins flokks kerfisins;
Kvartar undan áhuga-
leysi flokksmanna
Lusaka, AP.
JULIUS Nyerere, fyrrverandi
forseti Tanzaníu, hefur látið í
ljós efasemdir um réttmæti eins
flokks stjórnmálakerfisins i
landi sínu, sem mörg Afríkuríki
hafa haft sem fyrirmynd. Kom
þetta fram í blöðum i Zambíu í
gær.
Haft var eftir Nyerere, sem er
64 ára að aldri og einn af reyndustu
stjómmálamönnum Afríku, að eins
flokks kerfíð fæddi af sér áhuga-
leysi á meðal fulltrúa, sem kjömir
væm af almenningi við þær aðstæð-
Nyerere sagði af sér forsetaemb-
ættinu á síðasta ári, en er eftir sem
áður einn áhrifamesti stjómmála-
maður landsins, þar sem hann er
áfram formaður Byltingarflokksins,
sem er eini löglegi stjómmálaflokk-
ur landsins.
„í sumum héruðum Tanzaníu em
forystumenn flokksins orðnir svo
áhugalausir, að þeir hirða ekki
framar um að halda flokksfundi,"
sagði Nyerere á mánudag á fundi
með fréttamönnum í Lusaka, höfuð-
Nyerere
borg nágrannaríkisins Zambíu.
Nyerere var þar staddur til við-
ræðna við Kenneth Kaunda, for-
seta.
Chemobyl:
Gamalt fólk finnst á slysasvæðinu
en annars allt með kyrrum kjörum
Moskva, AP.
Sovésk lögregluyfirvöld vísuðu á bug öllum fréttum um að þjófnað-
ir og gripdeildir hefðu átt sér stað í yfirgefnum þorpum og bæjum
nærri Chernobyl. Hins vegar var frá því skýrt, að gamalt fólk
hefði fundist þar á reiki.
Dagblaðið Sovietskaya Rossiya
birti fyrir skömmu viðtal við Dim-
itry Chaus ofursta, en hann er
yfirmaður öiyggisgæslu á þeim
svæðum, sem fólk var flutt brott
frá vegna geislunar. „Aðeins illar
tungur geta sagt að þjófar, sem
lifa á eignum annara, ráfi um
yfirgefin þorp og bæi“, hafði blaðið
eftir ofurstanum. „Við getum sagt
með vissu, að þetta sé einungis
uppspuni". í blaðinu sagði einnig,
að mestöll gæsla á yfirgefnu
svæðunum færi fram með raf-
eindatækni, til þess að hlífa lög-
reglumönnum við geislun.
Haft var eftir öðrum yfirmanni,
sem sér um eftirlit á svæðinu, að
einhveiju fólki hefði tekist að
sleppa inn á svæðið, stundum til
þess að leita að öldruðum ættingj-
um, en einnig hefði verið nokkuð
um að það væri gamalt fólk, að
leita á fomar slóðir. „Við vitum
ekki hvemig sumar af gömlu
konunum komust inn í bakgarðinn
sinn, en þær fundust að sjálfsögðu
og fóru að gráta, því þær vildu
ekki fara og vildu gefa gæsunum
sínum og kjúklingunum að éta“,
sagði A. Ishchenko hershöfðingi
og átti þar við Pripyat, en það er
næsti bær við Chemobyl.
Blaðið sagði einnig frá öðm til-
viki, þar sem tvær gamlar konur,
Anastasia Semenyaka og María
Karpenok, földu sig meðan á brott-
flutningnum stóð. Þær fundust svo
ekki fyrr en 28. og 29. maí. Þær
voru fluttar á spítala, en ekki var
getið um líðan þeirra.
Sovietskaya Kossiya sagði frá
nokkmm sögusögnum, sem gengið
hafa fjöllum hærra eftir slysið.
Meðal annars var sagt að þeir, sem
störfuðu við að hreinsa til eftir
slysið, fengju daglega mikið magn
rauðvíns og vodka, til þess að halda
aftur af sjúkdómum af völdum
geislavirkni. Einnig hefði heyrst,
að verð á brenndum vínum hefði
verið lækkað vemlega í Kænu-
garði, auk þess sem að þar væm
áfengir diykkir nú seldir allan sól-
arhringinn. Blaðið leiðrétti þennan
misskilning og vitnaði í A.E. Ivash-
cenko hershöfðingja, sem sagði:
„í Kænugarði, sem og í öðmm
bæjum á sama svæði, em áfengir
drykkir seldir samkvæmt sömu
reglum og á sama verði og alls
staðar í Sovétríkjunum".
I blaðinu var einnig sagt frá
því að 312 kýr og 320 svín hefðu
verið afhent eigendum sínum á ný.
Sagt var að ávallt væri sýnd
nærgætni á hinu yfirgefna svæði.
Til dæmis hefðu nokkrir hermenn
tekið að sér kálf, hund og kettling,
og nefnt þau: „ísótópa", „Rönt-
gen“ og „Geislavirkni".
Gengi
gjaldmiðla
London, AP.
MIKIL hækkun á dýrum málm-
um eins og gulli og platinu ein-
kenndi gjaldeyrismarkaði S Vest-
ur-Evrópu í gær. Bandaríkjadoll-
ar lækkaði gagnvart öllum helztu
gjaldmiðlum þar. Þessu ollu
fréttir um versnandi ástand í
Suður-Afríku, sem talið er að
geti Ieitt tU skorts á dýrum
málmum vegna hugsanlegra
truflana í rekstri náma, þar sem
þessir málmar eru unnir úr
jörðu, en Suður-Afríka er auðug
af gullnámum.
SterUngspundið hækkaði og
kostaði 1,5135 dollara síðdegis í
gær (1,4985). Gengi doUarans var
annars þannig, að fyrir hann
fengust 2,200 vestur-þýzk mörk
(2,2385), 1,8057 svissneskir
frankar (1,8405), 7,0775 franskir
frankar (7,1000), 2,5040 hollenzk
gyllini (2,5130), 1.526,50 ítalskar
lírur (1.530,50), 1,3892 kanada-
ískir dollarar (1,3928) og 167,15
japönsk jen (167,40).
Óeirðir
í Berlín
Berlín, AP.
TIL mikilla óeirða kom í Berlín
á mánudagskvöld þegar 300
manns söfnuðust saman tíl að
mótmæla meintu harðræði lög-
reglunnar við handtökur i Ham-
borg um helgina en þar efndu
kjamorkuandstæðingar til fjöl-
mennra mótmæla. Lögreglan i
Berlín handtók 60 manns og 19
lögreglumenn slösuðust.
Óeirðimar hófust seint á mánu-
dagskvöld og stóðu fram undir
morgun. Óeirðaseggimir grýttu
lögreglumenn og kveiktu í bflum.
Talsmaður Friedrichs Zimmer-
mann, innanríkisráðherra, sagði
hann vinna að skýrslu um óeirðimar
og að hún yrði lögð fyrir ríkisstjóm-
ina í næstu viku.