Morgunblaðið - 20.09.1986, Page 18

18
MORGUNBLA-ÐíÐ, LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBERr 1986
Moiyunbluðið/Þorkell
Katla Smith Henje, ritari EAPS
á Islandi.
ÁRLEG ráðstefna Evrópusam-
taka ritara, EAPS (European
Association of Professional Secr-
etaries), hófst á Hótel Sögu á
fimmtudag og sitja þingið 206
ritarar frá 15 þjóðum Evrópu.
Helsta markmið samtakanna er
að berjast fyrir bættum kjörum
ritara í Evrópu og að starf þeirra
njóti aukinnar viðurkenningar
en verið hefur. Aðalfundardag-
urinn var í gær og fluttu þá
erindi Ragnar Halldórsson, for-
stjóri Islenska Alfélagsins,
Valgerður Bjarnadóttir, for-
stöðumaður markaðrannsókna
Flugleiða og Ingjaldur Hannib-
alsson, framkvæmdarstjóri
Álafoss.
Helen Bafé, fulltrúi EAPS í
Grikklandi, þar sem næsta ráð-
stefna samtakanna fer fram.
Fyrir 12 árum stofnuðu nokkrir
breskir og franskir ritarar með sér
samtök til að efla veg stéttar sinnar
og afla henni meiri viðurkenningar.
Félaginu var gefið nafnið EAPS og
brátt kom í ljós að mikil þörf var
fyrir samtök af þessu tagi. Á
skömmum tíma náðu þau mikilli
útbreiðslu í Evrópu og telja nú um
900 ritara í 15 löndum. Ekki kom-
ast allir ritarar í EAPS, því uppfylla
þarf ákveðin skilyrði til að fá inn-
göngu í samtökin.
í stjórn EAPS á íslandi eiga
sæti þær Katla Smith Henje, hjá
Fjárfestingafélaginu, Hildur Guð-
björnsdóttir, hjá Granda hf., og
Vigdís Bjarnadóttir, ritari forseta
íslands.
Margaretha Didrichsen, út-
breiðslustjóri EAPS.
Um markmið EAPS sagði Katla
að samtökin hefðu það hlutverk að
koma á framfæri áhugamálum rit-
ara og vinna að því að gera starf
ritara áhrifameira.
„Ritarastarfið er ekki metið að
verðleikum," sagði Katla. „Starf
ritara er ákaflega viðamikið og ef
hún vill fá hætri laun fyrir vinnu
sína, verður hún að fá annan titil
innan fyrirtækisins, því ritarastað-
an er ekki launuð sem skyldi.“
Katla sagði að unnið væri að því
á íslandi að kynna starfslýsingar
ritara eftir stigum, þar sem ritarar
flokkast annað hvort sem ritarar,
einkaritarar eða stjórnunarritarar.
Stjórnunarritarar verða að hafa við-
amikla kunnáttu og reynslu og
Eyvor Bohm hefur um árabil
rekið einkaritaraskóla víðs vegar
í Evrópu og m.a. haidið nokkur
námskeið hér á landi.
gegna gjarnan áhrifameiri stöðum
innan fyrirtækisin en hefðbundnir
ritarar, t.d. stöðum skrifstofustjóra.
Til að fá inngöngu í EAPS verður
umsækjandi t.d. að vera stjórnunar-
ritari og hafa starfað sem slíkur í
a.m.k fimm ár.
Klúbbur ritara var stofnaður hér-
lendis árið 1981, en fékk síðar
nafnið Samtök ritara og telja þau
nú um 50 félaga. Jóhanna Sveins-
dóttir varð fyrst íslenskra ritara til
að fá inngöngu í EAPS árið 1983,
en nú eru þær orðnar 15 og er ein
þeirra, Vilborg Bjarnadóttir, ritari
hjá Flugleiðum, varaformaður Evr-
ópusamtakanna.
Katla sagði mjög mismunandi
hvað yfirmenn sýndu riturum mik-
inn stuðningi varðandi saintiik
þeirra og ráðstefnur.
„Yfirmaðui'inn minn hefur stutt
mig mjög mikið, því auðvitað hefúr
þessi ráðstefna bitnað á vinnunni.
Undirbúningur hennar hófst af al-
vöru í mars og hafa yrfirmenn
okkar, sem að henni stöndum, sýnt
mikinn skilning á málinu og leyft
okkur t.d. að nota aðstöðuna hjá
fyrirtækjunum," sagði Katla, sem
starfar hjá Fjárfestingafélaginu.
Þegar yfirmaður velur sér ritara,
hlýtur hann að leita eftir vissum
eiginleikum öðrum fremur og sagði
Katla að þar kæmi margt til.
„Fyrir utan góða kunnáttu í rit-
arastörfum, sem hver ritari verður
að sjálfsögðu að hafa, held ég að
yfirmaðurinn vilji að hún sé
stundvís, samviskusöm og geti tek-
ið sjálfstæðar ákvarðanir, þegar
hann er ekki við. Hún verður líka
umfram allt að hafa jákvætt við-
mót,“ sagði Katla.
Grískir yfirmenn yrðu
dauðhræddir við ritara
frá Norðurlöndunum
Næsta ár fer ráðstefna EAPS
fram í Grikklandi, en alls mættu
sjö ritarar þaðan til þingsins nú.
Aðalfulltrúi EAPS í Grikklandi er
Helen Bafé. Hún vinnur fyrir sam-
band iðnfyrirtækja í Aþenu og hefur
tvær stúlkur sér til aðstoðar.
„Það er mjög örvandi fyrir ritara
Evrópulandanna að geta borið sam-
an bækur sínar um kjör og baráttu-
mál. Sums staðar ber á milli og fer
það mest eftir yfirmönnunum hvar
ritarinn stendur miðað við stöllur
sínar annars staðar í Evrópu.
Hins vegar held ég að grískir
yfirmenn yrðu dauðhræddir við rit-
ara frá Norðurlöndunum. Það
stafar aðallega af því að norrænu
ritararnir eru mjög ákveðnir og líta
á sig sem jafningja yfirmannanna.
Þrátt fyrir að við gerum það einn-
ig, þá leyfum við yfirmönnunum
Markmið EAPS er að fá rit-
arastarfið metið að verðleikum
Sambýli Styrktarfélags vangefinna í Vlðihlíð í Reykjavík.
Húsmunasöfnun Styrktarfélags vangefinna
í DAG og á morgun efnir Styrktarfélag vangefínna til söfnunar á húsmun-
um til nota á sambýlum félagsins.
Félagið annast nú rekstur fímm sambýla hér í borginni, en sjötta sam-
býlið verður tekið í notkun í næsta mánuði.
Til þess að koma þessum heimilum upp hefur félagið notið góðs stuðn-
ings og framlaga frá opinberum aðilum, ýmsum félagasamtökum og
síðast en ekki síst almenningi.
Nú vantar ýmiss konar vel með farin húsgögn til nota á heimilunum
og væri vel þegið, ef einhverjir eru aflögufærir, að þeir hafi samband við
Sendibílastöðina hf. í Borgartúni 21, sími 25050 milli kl. 10 og 18 laugar-
dag og sunnudag og verða húsgögnin þá sótt.
(Fréftatilkynning.)
II Trovatore á Blönduósi
Blönduósi:
íslenska óperan verður hér á Blönduósi á morgun, sunnudag, med
uppfærslu á óperunni II Trovatore eftir Verdi. Það er Tónlistarfé-
lag Austur-Húnavatnssýslu, sem hefur haft forgöngu um komu
þessara listamanna.
Bylting í bókagerð:
Blindraletursprent-
vél tekin í notkun
Nýi prentarinn prentar bókina „Ég er kölluð Lilla“ fyrir blindra-
deild Námsgagnastofnunar. Við prentarann standa Björg Bjarnadótt-
ir, forstöðumaður Blindrabókasafnsins, Gísli Helgason og Arnþór
Helgason, deildarstjóri námsbókadeildar. „Það tekur 6 mínútur að
prenta bókina, i stað tveggja tíma áður.“
Þessi uppfærsla á II Travatore
verður sú eina á Norðurlandi að
þessu sinni. Sigurður H. Pétursson
er formaður Tónlistarfélagsins í
A-Hún. og sagði hann í samtali við
Morgunblaðið að um 50 manna
hópur frá íslensku óperunni kæmi
i fyrramálið til að setja upp sýning-
una og sýnt yrði um kvöldið. Um
40 manns taka þátt í sýningunni,
þ.e. einsöngvarar og kór ásamt
stjórnanda og undirleikara. Aðal-
hlutverk eru í höndum þeirra Ólafar
Kolbrúnar Harðardóttur, Garðars
Cortes, Kristins Sigmundssonar,
Hrannar Hafliðadóttur og Viðars
Gunnarssonar. Hljómsveitarstjóri
er Gerhard Deckert og undirleik
annast Catherine Williams.
Hér er um einstæðan tónlistar-
viðburð að ræða og var Sigurður
H. Pétursson spurður að því hvort
framhald yrði á slíkum tónleikum
í vetur. Sigurður sagði að á dag-
skrá Tónlistarfélagsins í vetur væru
a.m.k. þrennir tónleikar. Þann 21.
nóvember verða tónleikar, þar sem
Guðný Guðmundsdóttir, Gunnar
Kvaran og Halldór Haraldsson
leika. Um hina tónleikana vildi Sig-
urður lítið segja að svo stöddu því
þeir væru enn í undirbúningi.
Jón Sig.
BLINDRABÓKASAFN íslands
er um þessar mundir að taka í
notkun nýja blindraletursprent-
vél. Vélin er lokaáfangi í fram-
leiðslukerfi fyrir blindraleturs-
útgáfu, sem hannað var fyrir
safnið af Hilmari Skarphéðins
syni, verkfræðingi.
„Þetta er bylting í framleiðslu
bóka með blindraletri á Islandi,"
sagði Arnþór Helgason, deildar-
stjóri námsbókadeildar Blindra-
bókasafnsins, en sú deild stóð að
kaupum prentvélarinnar. „Bókaút-
gáfan getur nú gefíð út um 30
bækur á ári, í stað 10 eða færri
áður, auk þess sem blint námsfólk
getur nú fengið bækur á mun
skemmri tíma.“
Blindrabókasafn íslands var
stofnað 1983. Eitt af forgangsverk-
efnum þess hefur verið að koma
upp góðri aðstöðu til framleiðslu
blindraletursbóka. Það hefur jafn-
framt verið markmið að blindir
gætu unnið framleiðsluna. Auk þess
að fullnægja ofangreindum mark-
miðum er kerfið sérstaklega sniðið
þannig að hæglega má færa texta
á ýmsum tölvutækum formum til
vinnslu innan þess. Þannig má
prenta texta á blindraletri, sem
upphaflega heíur verið settur í
prentsmiðju fyrir hefðbundna bóka-
útgáfu. Þarf þá ekki að vélrita
textann vegna blindraletursútgáf-
unnar, en það sparar geysilega
vinnu.
Prentvélin nýja er mjög afkasta-
mikil, getur prentað allt að 300
stafí á sek., og prentar báðum
megin á pappírinn, sem skiptir
geysilegu máli fyrir hið rúmfreka
blindraletursprent.
Einnar milljón króna framlag
Gísla Helgasonar, starfsmanns
safnsins, sem er hagnaður af sölu
hljómplötu hans Astaijátningar,
gerði safninu kleift að hefjast handa
við þetta brýna verkefni. Ymsir fé-
lagar Gísla lögðu fram vinnu við
plötuna endurgjaldslaust. Félaga-
samtök og fyrirtæki komu til
hjálpar, t.d. gaf Kvennadeild RKÍ
250.000 kr.
Fyrsta bókin var prentuð 4. júlí
sl. Það var bókin „Af mönnum ertu
korninn" eftir Einar Braga. Undir-
búningur fyrir prentun bókarinnar
tók eina viku í stað 6 vikna áður.
Alls háfa 7 bækur verið prentaðar,
bæði námsbækur og fagurfræði-
bókmenntir og bíða fleiri prentunar.
Yfírleitt eru prentuð tvö eintök af
hverri bók, en skv. 19. grein laga
um höfundarrétt er heimilt að gefa
öll íslensk hugverk út á blindraletri.
Útgáfa á blindraletursbókum
hefur verið mjög lítil síðustu ára-
tugi, vegna skorts á tækjabúnaði.
Er það m.a. ástæða fyrir takmark-
aðri þekkingu á blindraletri meðal
blindra hér á landi miðað við önnur
Vesturlönd. Vonir eru bundnar við
að þetta fullkomna kerfi auki við-
gang blindraleturs á Istandi.
Nýja kerfíð gefur líka möguleika
á hraðari fréttaflutningi með
blindraletri, sem einkum er mikil-
vægt fyrir blinda og heyrnardapra.
„Við auglýsum eftir einhveijum,
sem vill gefa smá tíma í að skrá
helstu fréttir daglega eða vikulega
og hjálpa þessu fólki þannig að
fylgjast með umheiminum," sögðu
starfsmenn Blindrabókasafnsins að
lokum.