Morgunblaðið - 08.11.1986, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1986
17
Sr. Kjartan Jónsson, kristniboði, skrifar frá Kenýa
Ung’lingnr í Pókot
„Húsið brennur, húsið
brennur’" hrópaði drengur-
inn, sem kom hlaupandi á
móti konunni, sem rogaðist
heimleiðis með eldiviðarhlass
á bakinu.
Skelfíngin nísti sál hennar.
Bömin! Hvar voru þau? Höfðu
þau e.t.v. brunnið inni? Fengi
hún kannski aldrei að sjá þau
framar? Ótal hugsanir þutu í
gegnum huga hennar. Án þess
að skeyta um byrðina þaut hún
af stað. Það eina, sem komst að
í huga hennar, voru bömin. Hún
varð að bjarga þeim! Hún hljóp
eins hratt og fætumir gátu borið
hana eftir mjóum stígnum. Mest-
ur hluti leiðarinnar var á bratt-
ann. Aldrei áður hafði þessi leið
verið svo löng þótt hún hefði
farið hana óteljandi sinnum allt
frá bamæsku. En loksins komst
hún á leiðarenda. Hryggileg sjón
blasti við henni. Húsið var alelda
og að hmni komið. En það gerði
í rauninni ekkert til því að böm-
in hennar vom öll heil á húfi.
Frá djúpi sálarinnar steig þökk
til skaparans fyrir varðveiðslu
hans og hjarta hennar fylltist
ósegjanlegri gleði yfir því að fá
að hafa börnin sín áfram hjá sér.
Börnin höfðu verið ein heima
og farið að leika sér með glóð
úr eldstæðinu. Þegar leikurinn
stóð sem hæst hmkku nokkrir
molar í skraufþurrt grasþakið,
sem fuðraði upp á svipstundu.
Þetta atvik átti sér stað fyrir
nokkmm dögum hjá nágrönnum
mínum. Til allrar hamingju var
faðirinn, Koriin, næstum því bú-
inn að fullklára nýtt hús fyrir
fjölskylduna í staðinn fyrir það
gamla, sem brann.
Gladys
Nú ætla ég að segja ykkur frá
elstu dótturinni í þessari fjöl-
skyldu. Hún heitir Gladys. Fyrstu
dagana eftir bmnann fékk hún
að sofa hjá ömmu sinni og afa,
sem eiga heima rétt hjá, þangað
til nýja húsið var tilbúið.
Gladys er 12 eða 13 ára, hún
er ekki alveg viss, því að engin
fæðingarskýrsla var útfyllt, þegar
hún kom í heiminn. Ég tók fyrst
eftir henni fyrir nokkmm ámm í
sunnudagaskólanum í kirkjunni á
kristniboðsstöðinni. Hún hafði
alltaf litlu systkini sín með sér
og hún hlustaði með óskiptri at-
hygli á það, sem sagt var, þótt
sumir krakkar væm svolítið óró-
legir.
Nú em liðin mörg ár, en samt
kemur hún enn í sunnudagaskól-
ann með yngri systkini sín þótt
hún sé brátt vaxin upp úr honum.
Landið, sem hún á heima í,
heitir Kenýa. Það er í Austur-
Afríku við miðbauginn. Hún
tilheyrir Pókot-þjóðflokknum,
sem býr í afskekktu héraði.
Harðneskjulegnr
siður
Líf hennar er að mörgu leyti
frábmgðið lífi jafnaldra hennar á
íslandi. Foreldramir em fátækir
vegna þess að fyrir nokkmm ámm
drap föðurbróðir hennar mann.
Samkvæmt sið þjóðflokksins
komu ættingjar hins látna og tóku
Ljósmyndari: Kjartan Jónsson.
Víða er erfitt að fá gott vatn í Pókot-héraði. Margir verða að bera það um langan veg. Hér er
biðröð við vatnskrana á kristniboðsstöðinni í Chepareria.
allar kýmar og geitumar þeirra
og seldu næstum alla jörðina.
Foreldrar Gladys þorðu ekki að
mótmæla þessum aðgerðum, þótt
þau hefðu ekki gert neitt af sér,
af ótta við að eitthvað illt myndi
koma fyrir þau og börnin.
En þau em dugleg og reyna
að gera sitt besta. Nú em þau
búin að kaupa sér litla jörð í stað-
inn og hafa eignast nokkrar kýr
og geitur.
Áfengisvandamál
Gladys hefur erft blíðlyndi föð-
ur síns, enda þykir henni vænt
um hann þótt hann sé nokkuð
drykkfelldur. Um daginn gafst
mamma hennar upp á drykkju-
skap hans og tilkynnti að hún
væri farin og myndi ekki snúa
heim aftur nema hann bætti ráð
sitt. Síðan fór hún burt með öll
Gladys býr til grænmetiskássu. Ekki er þægindunum fyrir að
fara. Eldað er á hlóðum. Það er mikil vinna að elda mat. Fyrst
þarf að safna eldiviði úti í skógi og bera hann heim. Síðan þarf
að kljúfa hann og kveikja upp eld áður en hægt er að setja pott-
inn yfir.
Gladys ásamt móður sinni og fjórum systkinum. Hún er á miðri
myndinni. Fólkið stendur fyrir framan hús fjölskyldunnar, sem
brann fyrir skömmu.
að húsverkin hjá Gladys eru mörg
og erfið. Eldamennska, vatns-
burður og vinna við eldivið eru
kvennmannsstörf. Þar sem Gladys
er elsta dóttirin af 6 systkinum
mæðir mikið á henni. Á hvetjum
degi ber hún 20 lítra vatnsbrúsa
á höfðinu mörg hundruð metra
leið heim. Auk þess hjálpar hún
mömmu sinni við að safna eldi-
viði. Oft hefur hún yngsta systkini
sitt bundið í ek. laki á bakinu við
störfín, sérstaklega þegar hún
gætir kúnná. Pabbi hennar hefur
ekki efni á að kaupa gaddavír eða
sauðijárnet og þess vegna verður
alltaf einhver að passa þær svo
að þær éti ekki maísinn og baun-
irnar á akrinum. Fari dýrin í akra
nágrannanna verða eigendumir
að borga miklar sektir.
Gladys var ekki gömul þegar
hún byrjaði að læra að matbúa
bömin nema Gladys, sem varð
eftir til að elda fyrir pabba sinn.
Hörð lífsbarátta
Fjölskyldan býr í kringlóttu
húsi með moldarveggjum og strá-
þaki. Ekkert rafmagn er í sveit-
inni og allt vatn verður fólk að
bera heim í brúsum, stundum um
langan veg. Fólkið þama á ekki
eldavélar og þekkir ekki einu sinni
slíka gripi. Móðir Gladys getur
ekki sett mat í pott og snúið takka
til að sjóða hann eins og við ger-
um. Fyrst þarf að fara út í skóg
og leita að eldiviði og bera hann
heim. Síðan þarf að kljúfa hann
og kveikja upp eld áður en hægt
er að setja pottinn yfír. Þetta tek-
ur allt mikinn tíma og sýnir okkur,
Gæta þarf kúnna svo að þær fari ekki inn á akrana og éti upp-
skeruna. Gladys er hér með litla bróður sinn á bakinu.
og nú er hún orðin góður kokkur
á pókot-vísu og býr til afbragðs-
góða maísköku og grænmetis-
kássu, sem borðuð er með henni.
Auk þessara daglegu starfa
þarf að plægja akurinn, sá komi,
plægja í burt illgresi og gæta
hans síðan fyrir ágangi dýra og
fugla. Síðustu vikumar, áður en
uppskeran er tilbúin, verður að
vakta hann allan sólarhringinn
fyrir fuglum, öpum, antílópum og
fleiri dýrum og þá er byggður
smákofí, oft uppi í tré, sem notað-
ur er sem skýli gegn sterkri
hitabeltissólinni.
Það er augljóst mál, að lífsbar-
átta fjölskyldu Gladys er hörð og
miklu meiri störf hvíla á herðum
hennar en jafnöldmm hennar á
Islandi.
Skóli
Hún gengur í grunnskólann,
sem er í nágrenninu. Þér verður
kannski á að spyija hvenær hún
hafí tíma til að læra heima? Hún
hefur sáralítinn eða engan tíma
til þess, enda gildir það einu því
að hún á engar bækur. Skólinn
hennar á einnig svo fáar bækur,
að nemendumir geta ekki fengið
neinar, aðeins kennaramir. Auk
þess er lítil aðstaða til heima-
náms. Hún hefur ekki sér-her-
bergi og á hvorki skrifborð né
stól. Hún myndi helst kjósa að
sitja í skugga undir tré ef laus
stund fengist.
Skóli er nýtt fyrirbrigði í sveit-
inni hjá Gladys. Hann kom bara
fyrir nokkmm ámm, þegar
íslenskir kristniboðar hófu að
starfa þar. Hún og krakkamir í
kring em því heppin að þessu
leyti. Foreldramir kunna ekki að
lesa, en móðirin er á fullorðins-
fræðslunámskeiði og getur nú
orðið lesið smávegis. Skólinn opn-
ar dymar að nútímanum og
umheiminum.
Ef Gladys stendur sig vel í sam-
ræmdu prófunum í lok 8. bekkjar
fær hún að halda áfram í mennta-
skóla ef foreldramir geta borgað
skólagjöldin, e.t.v. um 10.000,-
kr. á ári. Menntun gefur mögu-
leika á sæmilega launaðri vinnu.
Ef hún fengi góða vinnu gæti hún
hjálpað systkinum sínum til
mennta.
Frístundir
í frístundum er Gladys í sauma-
skap í kirkjunni og í unglinga-
kómum. Það gefur henni mikið,
því að þar fær hún að læra margt
nýtt og þar á hún marga góða
vini, sem hfa lík áhugamál og hún.
Stundum fer hluti kórsins með
kristniboðanum langt út í hérað
til að syngja fyrir fólkið þar á
samkomum um vininn sinn, sem
gaf þeim nýtt líf og gleði. Ollum
Pókotum þykir mjög gaman að
söng og því vekur kórinn alltaf
mikla gleði hvarvetna sem hann
kemur. Margir hafa aldrei heyrt
um vin Gladys, Jesúm Krist, og
því vekur söngur hennar og kórs-
ins oft þá spumingu hvemig þeir
geti einnig kynnst honum.
Fjölskyldan
sameinuð á ný
Nú er mamma Gladys komin
heim aftur með öll bömin því að
pabbi hennar hefur lofað að reyna
að hætta að drekka. Undanfamar
vikur hefur hann verið í bygging-
arvinnu á kristniboðsstöðinni til
þess að hafa hugann sífellt upp-
tekinn á meðan hann er að komast
yfír versta vínþorstann. Hann
kemur einnig reglulega í kirkjuna.
E.t.v. langar hann til að verða
kristinn og fá styrk til að sigrast
alveg á áfenginu.
Viltu reyna að muna eftir þess-
ari fjölskyldu, þegar þú biður?
Kæri lesandi. Vemm með í að
styðja kristniboðið til að bæta kjör
bama og unglinga í Pókot-héraði.
Munum eftir þeim í bænum okkar.