Morgunblaðið - 08.11.1986, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1986
49
Kristjana H. Péturs
dóttir - Minning
Fædd 16. nóvember 1901
Dáin 28. október 1986
Vinur þinn er þér allt
Hann er akur sálarinnar,
þar sem samúð þinni er sáð
og gleði þín uppskorin.
Hann er brauð þitt og arineldur.
Þú kemur til hans svangur og í
leit að friði. (Kahlil Gibran)
Kristjana Halla Pétursdóttir frá
Kjörseyri er látin. Hún lést á
Sjúkrahúsinu á Hvammstanga 28.
október sl.
Halla fæddist 16. nóvember
1901. Foreldrar hennar voru Pétur
Jónsson bóndi á Borðeyrarbaé í
Hrútafirði og Valgerður Jónsdóttir
frá Kollsá.
Pétur var síðar sölustjóri Kaup-
félags Hrútfirðinga frá stofnun þess
1899 til 1918.
Pétur og Valgerður bjuggu
lengst af á Borðeyrarbæ.
Af bömum þeirra komust þijár
dætur upp, Herdís er giftist Jóni
Valdimarssyni, kennara í
Reykjavík, þau eru bæði látin;
Jónína Gróa á Kjörseyri, sem lést
í maí 1981 og Kristjana Halla á
Kjörseyri.
Á Borðeyrarbæ bjuggu systurnar
Halla og Jóna eftir lát foreldra sinna
til ársins 1938.
Halla giftist Matthíasi Matthías-
syni og flutti til hans að Hömrum
í Laxárdal. Þeirra sambúð stóð stutt
því Matthías lést er þau höfðu búið
í um það bil 2 ár. Þá flytja þær
systur Halla og Jóna að Kjörseyri
til Halldórs Jónssonar föðurbróður
síns og frændfólks. Þar áttu þær
heimili alla tíð síðan.
Samband þeirra systra var alla
tíð ákaflega innilegt og gott. Þær
voru mjög samrýndar og hlúðu vel
hvor að annarri sem best þær
máttu. Þeirra lífsganga varð á þann
veg að þeim auðnaðist að vera sam-
an mestan hluta ævi sinnar og
síðustu árin voru þær saman á
Sjúkrahúsinu á Hvammstanga, en
þar lést Jóna í maí 1981.
Er ég dvel við minningar úr
bemsku minni frá Grænumýrar-
tungu kemur Halla þar oftar en
ekki við sögu. Hún kom yfirleitt til
lengri eða skemmri dvalar á hveiju
ári og oft var þá Jóna systir hennar
með henni. Það var mikil hátíð er
leið að því að Halla og Jóna kæmu.
Oftast sváfu þær í suðurendanum
uppi á lofti. Og það kom fýrir að
mamma færði þeim kaffíð í rúmið
á morgnana og þetta vom ánægju-
stundir sem lýstu upp hversdagslegt
skammdegið á afdalabæ.
Þessir morgnar með systmnum
minna mig á jólin með kaffí á
bakka, súkkulaði og smákökur og
sá hátíðablær sem þeim fylgdi.
En miklu oftar var þó Halla í því
hlutverki að útbúa kaffí og mat og
færa öðmm og vinna verkin bæði
stór og smá. Eg læt hugann reika
til baka og sit á rúmstokknum hjá
Höllu, lítil stelpa með stutt hár.
Horfi hugfangin á Höllu greiða
síða hárið sitt og við glettumst hvor
við aðra, Halla brosir og raular fýr-
ir munni sér. Fallega brúna hárið
hennar fellur yfir axlimar og flóir
niður bakið, mittissítt, hún rennir
greiðunni í gegnum það, fyrst grófu
og síðan þeirri fínu, allt er vandað
og vel gert sem hún snertir á. Síðan
fléttar hún hárið í tvær þykkar flétt-
ur og bregður í sveig um höfuðið.
Þetta er fallegasta hár sem ég hef
séð og kannski er það líka af því
Hótel Saga Simi 1 2013
Blóm og
skreytingar
við öll tœkifœri
að sú kona er svo góð sem ber það
og ég minnist hennar aldrei öðm-
vísi en að sjá þetta fallega hár fyrir
mér vel uppsett.
Eg minnist hennar við stofuborð-
ið heima að sníða og sauma, öll
möguleg fatasnið og eftir öðmm
flíkum, ef engin vom sniðin. Hún
var einstök saumakona og sjálf-
menntuð í því sem öðm og svo
vandvirk og velvirk að leitun var á
slíku, enda eftirsótt til þeirra starfa,
sem og annarra. Hún kemur líka í
hug mér þegar mest er að gera í
hauststörfunum, þar er Halla bless-
unin og allt gengur svo einstaklega
vel þar sem hún er. Hún var líka
hjá okkur í Grænumýrartungu þeg-
ar bræður mínir fæddust og í
mínum augum var hún alltaf full-
gild ljósmóðir þó hún lærði ekki til
þess og þær em ótaldar konumar
sem nutu góðs af henni við slíkar
aðstæður, bæði við fæðingar og
umönnun ungbama.
Þó svo að Halla væri bara um
kyrrt nokkum tíma á hveiju ári
fínnst mér hún vera sem ein af
heimilisfólkinu, svo innilega tók hún
þátt í öllum kjömm heimafólks,
jafnt stóm sem smáu.
Halla var fróð um marga hluti,
góðar bækur og hafði yndi af ljóðum
og söng. Hún átti þess ekki kost
að menntast frekar en svo margir
af þessari kynslóð, en bar þó hina
bestu þætti menningar í bijósti sér,
þó bókleg skólaganga væri ekki til
staðar. Hjá henni héldust í hendur
viska og snilld og hún fór viturleg-
um orðum um margt af því sem
hver maður getur átt á hættu að
mæta á lífsleiðinni. Hún vildi miðla
sinni reynslu og þroska til annarra.
Því það er ekki mest ufn vert hvað
hendir manninn á lífsleiðinni, heldur
hitt hvemig til tekst með viðbrögð-
in, svo reynslan bæti en ekki bijóti.
Halla sjálf fór ekki varhluta af
reynslu, hún reyndi sjálf heilsuleysi
til margra ára og ástvinamissi.
Þær systur Halla og Jóna frá
Kjörseyri eignuðust hvorki auð né
eignir, lifðu fábrotnu lífi og vom
aldrei að keppast við að eignast
eitt né neitt að því ég best veit.
Mér fannst alltaf að eigur þeirra
samanstæðu af íslenska búningn-
um, annað hvort peysufötum eða
upphlutnum, sem þær bám með
mikilli reisn. Samt höfðu þær systur
af miklum auð að taka og Halla
gaf samferðamönnum sínum hinar
dýmstu gjafír því hún gaf af sjálfri
sér. Þeirra gjafa þarf ekki að gæta,
þær em hjá okkur alla tíð og tap-
ast ei né týnast.
Þetta er síðasta kveðja til hins
góða vinar sem Halla Pétursdóttir
var, handa þeirri góðu konu er ekk-
ert of gott, ekkert orð of fallegt,
ekkert lof oflof. Hún bar höfuð og
herðar yfír samferðafólk sitt. Vildi
þó hvergi vera áberandi, var hlé-
dræg og hógvær kona. Hlúði að
sjúkum og sámm, vann þar sem
verkin biðu, spurði aldrei um laun
og vildi raunar engin laun. Vinar-
greiði, hjálpsemi og alúð við hvert
eitt verk og að létta öðmm lífsbar-
áttuna, það var hennar aðalsmerki.
Hin mjúku orð, milda rödd og
ljúfa fas, óskin um allt hið besta
öðmm til handa, það er Halla.
Hún var boðberi friðar og fegurð-
ar, ljós sem blakti oft sakir heilsu-
leysis, en lýsti birtu á leið
samferðamanna sinna, þeirra sem
gengu með henni langan veg eða
stuttan.
Frá þessari yndislegu konu staf-
aði slíkum friði og hlýju að engu
var líkt. Ævi hennar var hvorki
bein né breið. Hún leið heilsuleysi
alla tíð, en lærði að lifa með því
og var ævinlega sú sem veitti öðmm
af sínum innri auð.
Á lífsins æviskeiði gekk hún um
dimma dali, en eins og gull skýrist
í eldi þá átti hún þá list í fómm
sínum að bera stöðugt meiri þroska
úr býtum við hveija þá raun sem
lífíð bar í skauti sér og þessi lág-
vaxna ljúfa kona bar sig sem
drottning, bauð erfíðleikunum birg-
inn, veikbyggð, en ævinlega sú sem
sterkust var.
Við íjölskyldan frá Grænumýr-
artungu kveðjum Höllu með
söknuði, en þó mestu þakklæti fyr-
ir að hafa verið þeirrar gæfu
aðnjótandi að fá að kynnast henni
og njóta hlýhugar hennar og vin-
áttu til margra ára.
Veri hún kært kvödd og megi
hún hvílast og alheimskærleikurinn
umvelja hana.
Ingunn Ragnarsdóttir
Birting afmælis- og
minningargreina
Morgunblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birting-
ar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á ritstjóm blaðsins á
2. hæð í Aðalstræti 6, Reykjavík og á skrifstofu blaðsins í Hafn-
arstræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðvikudagsblaði að
berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með greinar aðra daga.
í minningargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Ekki eru tek-
in til birtingar frumort ljóð um hinn látna. Leyfilegt er að birta ljóð
eftir þekkt skáld, 1—3 erindi og skal þá höfundar getið. Sama gildir
ef sálmur er birtur. Meginregla er sú, að minningargreinar birtist
undir fullu nafni höfundar.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru birtar
greinar um fólk sem er 70 ára eða eldra. Hins vegar eru birtar af-
mælisfréttir með mynd í dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er á það lögð að handrit séu vel frá gengin, vélrituð
og með góðu línubili.
Helga Stephen-
sen - Minning
Hinn 30. október síðastliðinn
andaðist í Reykjavík móðursystir
mín, Helga Stephensen, Bólstað-
arhlíð 64. Helga fæddist að Lága-
felli í Mosfellssveit 22. desember
1902. Foreldrar hennar voru prests-
hjónin að Lágafelli, séra Ólafur
Magnússon Stephensen frá Viðey
og maddama Steinunn Eiríksdóttir
frá Karlsskála við Reyðarfjörð.
Helga ólst upp hjá foreldrum
sínum og systkinum í fyrstu að
Lágafelli og í Skildinganesi, síðar
að Grund í Grundarfriði vestur, en
þar átti fjölskylda hennar heima til
ársins 1919, er séra Ólafur gerðist
prestur að Bjamanesi í Nesjum.
Um tvítugt hélt Helga til Noregs
og dvaldist rétt tvö ár í Kristjans-
sand og síðan eitt ár í Kaupmanna-
höfn.
Árið 1932 giftist hún Stefáni
Ámasyni frá Skáldalæk í Svarfað-
ardal, landbrukskandidat frá Ási í
Noregi. Heimili þeirra var fyrst í
Brekkugötunni á Akureyri en síðar
byggðu þau hús að Þingvallastræti
16 af mikilli smekkvísi og fram-
sýni. Ekki féll það í hlut Stefáns
Ámasonar að vinna við eða fyrir
íslenskan landbúnað, af einhveijum
ástæðum komst hann ekki þar fyr-
ir. Líklegast skipti það hann litlu
en landbúnaðurinn okkar missti þar
af mjög hæfum manni. Stefán var
ekki margmáll, en eftir á að hyggja
verður mér oft hugsað til Stefáns
Ámasonar, ég minnist sérstaklega
frásagna um kartöflurækt og frost-
þol kartöflugrasa, tiirauna sem
hann hafði unnið við úti í Noregi,
það var fyrir stríð og enn falla
kartöflugrös á íslandi í fyrstu frost-
um. Ég man vel þegar ég fór með
honum og Snorra Sigfússyni skóla-
stjóra á skíðum upp í Skíðastaði,
eða þegar KEA var að leggja undir
sig Kaffibrennslu Akureyrar, fyrir-
tæki sem Stefán stofnaði og rak
um fjölda ára. Nú hafa upphafsstaf-
imir, „SÁ“, verið felldir úr nafni
fyrirtækisins og er þar ekki skaði
skeður.
Ég dvaldist, meira og minna, á
heimili þeirra Helgu og Stefáns í
sjö vetur á árunum 1943 til 1950,
þar var gott að vera og þaðan á
ég margar góðar minningar. Helga
var mikil húsmóðir, hafði röð og
reglu á hlutunum og í þann tíma
þótti mér hún ekki alltaf sanngjöm
er hún lagði mér lífsreglumar og
predikaði góða umgengni og iðju-
semi. En aldrei setti hún út á þótt
félagar mínar kæmu í heimsókn og
vantaði fjórða mann í spil hjálpaði
hún gjaman upp á. Á þessum ámm
og í raun allt frá þessum tíma var
Helga mér sem önnur móðir.
Ekki gleymist dugnaður þeirra
Helgu og Stefáns í langvarandi
heilsuleysi einkadótturinnar og þau
börðust til sigurs. Eftir að ég stofn-
aði heimili naut ég og fjölskylda
mín enn vináttu hennar og gest-
risni. Oft áttum við leið um
Akureyri og þar sem við búum aust-
an Möðrudalsöræfa, sem í þá daga
gátu verið erfið yfírferðar, vorum
við því oft seint á ferð.
Alltaf beið okkar dekkað borð í
orðsins fyllstu merkingu og drifhvít
uppábúin rúm og ekki síst móður-
umhyggjan fyrir okkur og ungum
bömum okkar.
Fyrir allt þetta og miklu meira
hafí hún þökk.
Helga og Stefán eignuðust tvö
böm, Ólaf og Valgerði. Ólafur er
forstjóri Almennra trygginga á
Akureyri og er kvæntur Helgu
Steindórsdóttur sparisjóðsstjóra og
eiga þau eina dóttur. Valgerður býr
ý Kópavogi og er gift Vilhjálmi
Amasyni jámsmið, þau eiga tvö
böm.
Síðustu árin sem Helga og Stefán
bjuggu á Akureyri var Stefán for-
stjóri Almennra trygginga, en árið
1963 fluttu þau suður til Reykjavík-
ur og Stefán tók upp þráðinn hjá
Almennum tryggingum, en hann
andaðist langt fyrir aldur fram árið
1967. Helga bjó áfram í íbúðinni
þeirra í Bólstaðarhlíð, þar var
gamla heimilið þeirra frá Ákureyri,
með málverkum úr Svarfarðardaln-
um og bókunum þeirra.
Sfðustu árin var Helga mikill
sjúklingur. Þá naut hún sérstakrar
umönnunar dóttur sinnar.
Fyrir nákvæmlega ári heimsótt-
um við hjónin Helgu í Bólstaðarhlíð-
ina. Hún mundi eftir að konan mín
átti afmæli þennan dag og gaf
henni forláta teppi, sem hún hafði
heklað. Hún gat þess að líklegast
yrði þetta í síðasta sinn sem við
hittumst héma megin, enda væri
svo komið að hún ætti fleira fólk-
hinu megin. Við vildum ekki sam-
þykkja þetta en hún útskýrði hvað
hún meinti: „Nú væm þau aðeins
fjögur eftir systkinin af ellefu,
kunningjamir flestir famir o. s.frv."
„Sánt er livet", eins og þeir sögðu
í Kristjanssand í gamla daga og
segja sjálfsagt enn. Af systkinum
Helgu em nú eftir Stephan kaup-
maður í Reykjavík, Ingibjörg
húsmóðir á Seltjamamesi og Elín
húsmóðir á Egilsstöðum.
Frændfólkið á Egilsstöðum send-
ir Óla og Lölu og fjölskyldum þeirra
innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Helgu Step-
hensen.
Jón Pétursson
t
Faðir okkar,
FRIÐFINNUR KJÆRNESTED,
skipstjóri,
lóst á Hrafnistu 7. nóvember. Jarðarförin auglýst síðar.
Börnin.
t
Alúðarþakkir fyrir samúö og hlýhug viö andlát og útför
SIGRÍÐAR LIUU ÁMUNDADÓTTUR
frá Sandlœk.
Systkinl og vandamenn.