Morgunblaðið - 08.11.1986, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1986
43
að efla og styrkja þá byggð, sem
hér er á svæðinu, til bættrar at-
vinnu- og efnahagsafkomu íbú-
anna, og að þeim verði í auknum
mæli sköpuð aðstaða til alhliða
þjónustu, félagslegrar, heilsufars-
legrar og menningarlegrar hér
heima. Samstarfið er til vegna vel-
ferðar og allra hagsmuna íbúanna.
Ég býst við, að þið vitið öll hvem-
ig ég tel þessum tilgangi best náð,
en að ná þessum tilgangi tel ég
fyrstu og síðustu skyldu hvers sveit-
arstjómarmanns, eða að minnsta
kosti að gera tilraun til þess. Ég
fullyrði, að frambúðarárangur næst
ekki öðmvísi en með sameiningu
sveitarfélaganna í eitt, sterkt og
áhrifaríkt sveitarfélag á Suðumesj-
um, sem ásamt öðmm stómm
sveitarfélögum geti myndað nauð-
synlegt mótvægi gegn miðstýrðu
ríkisvaldi.
Það em fleiri og fleiri hér um
slóðir, sem aðhyllast þessa skoðun
(eða leggjast í æ minna mæli gegn
henni), og ekki síst þeir menn, sem
haft hafa reynslu af sveitarstjómar-
málum hér á þessu svæði. Enda
hníga mörg rök í þessa átt, bæði
sem hafa nú verið nefnd, og áður
hafa fram komið. Ég vísa hér til
skýrslu Hagvangs: „Könnun á sam-
einingu sveitarfélaga á Suðumesj-
um“ frá því í maí 1985.
Samstarfið í núverandi mynd
hefur eftir því sem árin líða sýnt,
að á því em meinlegir gallar, og
eins og ég og aðrir hafa bent á, þá
er það komið að vissum bresti-
punkti, þar sem það tekur í æ ríkari
mæli til sviða, sem kreijast mikilla
fjármuna. Að vísu hefur nefndin
gert tillögur til þess að sníða vissa
vankanta af samstarfinu og gætu
því leitt til vemlegra bóta. En ég
tel, að aldrei verði um annað að
ræða en lappað verði upp á kerfí,
sem spanna þarf orðið of víðfeðmt
svið, fjárfrekt og þungt í vöfum, til
þess að geta miklu lengur þróast
innan markasamstarfshugtaksins.
Sveitarfélögin verða að horfast í
augu við þann vanda, að ef þau
eiga áfram að njóta hagkvæmni
hinna sameiginlegu átaka, þá verð-
ur að fínna þeim annan skipulags-
farveg en einfalds samstarfs.
Um millihugmyndina, einskonar
fylki — Suðumesjabyggð — skal
það tekið fram, að þó að hún geti
verið nytsamlegt spor í rétta átt,
þá er það mín skoðun, að með því
sé verið að flækja einfalda hluti.
íslenskt þjóðlíf er ekki margflókn-
ara en svo, að tvö stjómsýslustig,
sveitarfélög og ríki, sjái alveg nægj-
anlega vel fyrir þörfum og öryggi
íbúanna, þá að því tilskildu, að
sveitarfélögin séu það stór og öflug,
að eðlilegt jafnvægi geti þar skap-
ast.“
Ég viðurkenni, að persónulegar
skoðanir mínar hafa ef til vill um
of litað þessa greinargerð mína sem
framsögumanns nefndarinnar. Ég
vona að mér fyrirgefíst þetta, því
tækifærum mínum fækkar til að
koma skoðunum mínum á þessum
málum, sem em meðal minna hjart-
ans mála, að áþessum vettvangi."
EG
að vera megin mál sveitarstjómar-
manna í hinum ýmsu málaflokk-
um.“
XXX
„Ég tel það löngu orðið tímabært
að sameina sveitarfélögin," sagði
Ómar Jónsson oddviti Vatnsleysu-
strandarhrepps í samtali við
Morgunblaðið. „Þar sem sífellt fleiri
málaflokkar eru settir undir sama
hatt, þar á meðal viðamiklir mála-
flokkar, eins og orkumál og vatns-
búskapur, sem er stærsti þáttur
sveitarfélaga hvað varðar staðsetn-
ingu á fyrirtækjum. Það er löngu
ljóst að hlutverk sveitarstjómar-
manna í smærri byggðarlögum
hvað varðar íbúafjölda, er að mestu
leyti að tryggja fjármagn til rekst-
urs sameignlega rekinna fyrir-
tækja. Ég er sannfærður um það,
að kostir þess að sameina sveitarfé-
lögin eru langtum fleiri en ókostir,
enda fara hagsmunir okkar að
mestu saman."
E.G.
N áttúruverndarf élag Suðvesturlands:
Skoðunarferð um Kleppsland
KLEPPS J ORÐIN
Guðlaugur R. Guðmundsson skráði örnefnin
Á laugardaginn kemur (8.
nóv.) fer Náttúruvemdarfélag
Suðvesturlands náttúruskoðun-
ar- og söguferð um gamla
Kleppslandið. Jafnframt verða
gefnar upplýsingar um skipu-
lag svæðisins í ferðinni. Farið
verður frá Grófartorgi ki.
13.30, frá Náttúrugripasafninu
Hverfísgötu 116 (gegnt Lög-
reglustöðinni) kl. 13.35 og frá
Langholtsskóla kl. 13.50. Aætl-
að er að ferðinni ljúki milli kl.
16.00 og 17.00 við sömu staði.
Fargjald verður 200 kr. en frítt
fyrir böm í fylgd fullorðinna.
Állir eru velkomnir. Þetta er
kjörin ferð fyrir íbúa þessa
svæðis og aðra sem kynnast
vilja náttúm þess, sögu, mann-
vistarminjum og uppbyggingu.
Leiðsögumenn verða: Jón Jóns-
son jarðfræðingur, Jóhann
Guðjónsson líffræðingur, Guð-
laugur R. Guðmundsson
sagnfræðingur, dr. Gunnlaugur
Þórðarson og frá Borgarskipu-
lagi Bergljót Einarsdóttir
arkitekt.
Leiðin
Frá Langholtsskóla verður ekið
um Laugarholt yfir að Kleppi.
Þaðan út á Kleppsskaft og áfram
yfír svæðið þar sem Vatnagarðar
voru að Stúdentahólum, landa-
merkjum Laugamess og Klepps
hér áður fyrr. Þar verður snúið
við og ekið yfír Kleppsmýri að
Kleppsvík, síðan yfír Biskupsgötu
út á Gelgjutanga. Þaðan suður
yfír Utskála að Merkjalæk eða
þar sem hann rann áður og var
jafnframt landamerki Bústaða og
Klepps. Til baka verður ekið um
Dragháls og Langholt að Lang-
holtsskóla. Þar verða til sýnis fyrir
hópinn nokkur gömul og ný
Reykjavíkurkort. Þar á meðal
mjög merkilegt kort frá 1899 sem
sýnir m.a. vel Kleppslandið. Kort-
ið hefur aðeins einu sinni verið
sýnt opinberlega áður, en það var
í Gerðubergi á laugardaginn var,
á kynningu á gömlum Reykjavík-
urkortum sem Landfræðifélagið
og Landmælingar stóðu fyrir.
Um ferðina
Með þessari ferð heldur NVSV
áfram skoðunarferð um land
Reykjavíkur í ferðaröðinni „Um-
hverfíð okkar". Þetta er 7. ferðin.
Áður höfum við farið Viðeyjarferð
10. maí í hitteðfyrra, yfírlitsferð
um vesturhluta borgarlandsins
25. apríl og austurhlutann 28.
september í fyrra. Kvöldferð fór-
um við um Laugamesland 4. júlí
í fyrra. Um gamla Víkurlandið
fórum við 22. janúar í vetur er
l^ið og urðum að endurtaka þá
ferð viku seinna vegna mikillar
aðsóknar.
Tilgangurinn með þessari
ferðaröð er að kynna borgarbúum
nánasta umhverfí sitt og vekja
athygli þeirra á hve margt er þar
að finna sem rétt væri að varð-
veita. Vegna þess hve byggt land
Reykjavíkurborgar er stórt og á
því margir merkilegir staðir bæði
frá náttúrufræðilegu og sögulegu
sjónarmiði, skiptum við svæðinu
í hluta og til þess notum landa-
merki gömlu jarðanna.
Svæðið sjálft
Fátt er um ósnortin upprunaleg
svæði í Kleppslandi. Þó má sjá
þar merkileg jarðfræðileg fyrir-
brigði sem eru lítt röskuð. Um
þau verður fjallað í ferðinni og
þau skoðuð ef veður leyfír. Fjörur
hér er allar búið að skemma eða
fylla upp langt fram í sjó. Margt
hefur verið eyðilagt af náttúru-t
og mannvistarminjum, oft að
ástæðulausu, mest vegna van-
þekkingar og hugsunarleysis.
Útivistarsvæði eru ekki stór og
engar merktar gönguleiðir nema
rétt syðst. Umgengni er víða
ábótavant. Þar gætu öflug hverfa-
samtök haft áhrif á og fengið
stjómendur og starfsfólk fyrir-
tækja til að hefjast handa, þeim
sjálfum til ánægju og ábata, því
að í dag ber æ meira á því að
viðskiptamenn og starfsfólk laðist
að þeim fyrirtækjum sem hafa
snyrtilegt umhverfí. Víða er þó
vel gert og munum við heimsækja
fyrirtæki þar sem öll umgengni
er til fyrirmyndar. Margir fallegir
garðar eru á svæðinu.
Útsýnið frá svæðinu til norðurs
yfir sundin er stórkostlegt með
Esjuna í baksýn. Elliðavogurinn á
kyrru skammdegiskveldi er fal-
legur þegar ljósin frá byggðinni
speglast í honum. Svæðið er
smám saman að eignast sína eig-
in flóru, aðlaga að þeim aðstæðum
sem fyrir hendi eru. Hluti af þess-
ari flóra lifír yfír veturinn og mun
líffræðingurinn kynna það nánar
fyrir okkur í ferðinni. Endur, vað-
fuglar og máfar halda til á Elliða-
voginum og við hann bæði um
fartímann og á vetuma.
Vegna stórátaks borgarinnar í
frárennslismálum mun sjórinn við
manngerða sjávarbakka með
sínum þörangagróðri verða
hreinni og hreinni með hveiju
árinu og hver veit nema hægt
verði að veiða nytjafísk af bökk-
unum þegar fram líða stundir.
En til þess að svo verði þarf að
koma í veg fyrir alla úrgangslosun
í sjó frá skipum og hinni miklu
starfsemi við Sundahöfn. Reynt
verður að skyggnast inn í liðna
tíð og gera sér í hugarlund hvern-
ig hér var umhorfs fyrr á öldum.
Það munu sögufróðu leiðsögu-
mennimir okkar sjá um.
Ein sögn í Þjóðsögum Jóns
Ámasonar er tengd Kleppi. Kerl-
ing ein var í Laugamesi sem vön
var að segja fyrir hvenær skipin
færa að koma í Reykjavík á vor-
in. Hafði hún það til marks að
hulduskipið væri komið að Kleppi,
næsta bæ fyrir innan Laugames,
og hafði fyrsta skipið verið vant
að koma til Reykjavíkur viku eft-
ir að kerling fór að spá því.
(Frá NVSV)
Grindavík:
Húsið á að
heita Oddsbúð
Gríndavfk.
AUSTAN við höfnina i Grindavík
eða við Viðlagasjóðsbryggjuna
er að rísa 250 fermetra stálgrind-
arhús. Það eru félagar í Björgun-
arsveitinni Þorbirni, sem eru að
byggja þetta hús, en það er fyrst
og fremst hugsað sem skýli yfir
björgunarbátinn, sem sveitin
keypti í fyrra.
Að sögn Gunnars Tómassonar
formanns björgunarsveitarinnar á
einnig að geyma í húsinu stærri
fjallabíl sem fýrirhugað er að kaupa
auk þess sem góð aðstaða skapast
fyrir sjó- og köfunarflokk sveitar-
innar sem annast björgunarbátinn.
„Við áætlum að ljúka smíðinni
sem fyrst svo báturinn komist í
öraggt skjól en hann hefur staðið
utan dyra frá því hann kom.
Kostnaður við bygginguna er
áætlaður 1,5 milljónir króna og fjár-
mögnum við það með okkar árlegu
flugeldasölu auk þess sem félagam-
ir safna netariðli sem dótturfyrir-
tæki Hampiðjunnar kaupir. Þá gefa
sjómenn og útgerðarmenn hér í bæ
okkur físk einu sinni á vetrarvertíð
sem við verkum til útflutnings.
Kvennadeild slysavamafélagsins í
Morgunblaðið/Kr. Ben.
Oddsbúð, hús Björgunarsveitarinnar Þorbjörns í Grindavík.
Grindavík hefur verið óþreytandi
að aðstoða okkur með hreinum pen-
ingagjöfum. Einnig hafa einstakl-
ingar og fyrirtæki veitt okkur mikla
aðstoð. Til dæmis hefur öllu efni
til byggingarinnar verið ekið á vöra-
bílum fyrirtækjanna í bænum og
einn verktakinn gaf okkur jarðvinn-
una í granninum.
AUur almenningur hér er greini-
lega hlynntur starfí sveitarinnar og
þvi vinna margar hendur létt verk.“
Að lokum sagði Gunnar að
ákveðið hefði verið að byggja húsið
þegar báturinn var kominn. Bátur-
inn heitir Oddur V. Gíslason eftir
framkvöðli slysavamamála á ís-
landi en hann var einmitt prestur
á Stað í Grindavík. Þess vegna á
húsið að heita Oddsbúð.
Kr.Ben.