Morgunblaðið - 21.12.1986, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. DESEMBER 1986
i
Jóla-
salat-
barinn
heima
Agúrkur Laukurstór
Baunaspírur Maís
Bökunarkartöflur Radísur
Bintje kartöflur Rauðar kartöflur
Blaðsalat Rauðkál
Blómkál Rauðlaukur
Broccoli Rauðrófur
Eggaldin Rósakál
Fennel Paprika rauð
Graslaukur Paprika gul
Gullaugu kartöflur Paprika græn
Gulrófur Perlulaukur
Gulrætur Púrra
Hvítkál Schallotlaukur
Hvítlaukur Sellery
Hvítlaukur fléttur Selleryrót
lcebergsalat Steinselja
Jólasalat Súrkál
Karse Sveppir
Kínahreðkur Tómatar
Kínakál Laukur Vorlaukur
Miimiiig:
Þórdís Krístfánsdóttír
frá Hermundarfelli
Fædd 23. febrúar 1901
Dáin 14. desember 1986
Á morgun verður til moldar bor-
in Þórdís Kristjánsdóttir frá
Hermundarfelli í Þistilfirði. Hún
fæddist í upphafi aldarinnar, 23.
febrúar 1901, og var eftirminnileg-
ur fulltrúi kynslóðar, sem stóð
djúpum rótum í aldagamalli menn-
ingu íslenzkra sveita, en átti síðan
eftir að lifa umbyltingu íslands í
nútímaborgarþjóðfélag.
Þórdís var óvenjulega vel gefin
kona og fróðleiksfús, en tækifæri
fátækrar sveitarstúlku til náms
voru ekki mikil á uppvaxtarárum
hennar. Þó tekst henni að komast
til náms, fyrst við Garðyrkjuskólann
á Akureyri og síðan við Kvennaskól-
ann á Blönduósi, og var það hvort
tveggja henni mikils virði. Hún
sneri síðan aftur heim í átthaga
sína, og stundaði þar m.a. bama-
fræðslu um nokkurra ára skeið.
Til Reykjavíkur kom Þórdis árið
1939 og réðst ári síðar til starfa á
heimili foreldra minna og var þar
sannarlega ekki tjaldað tii einnar
nætur. Var hún samfleytt tólf ár á
heimili þeirra, í Reykjavík, þar til
þau fluttu til Kaupmannahafnar,
þegar faðir minn tók þar við sendi-
herraembætti. Réðst Þórdís þá í það
að fara með þeim þangað. Ekki
varð þó dvöl hennar ytra eins löng
og til var stofnað og olli því bæði
veikindi hennar og svo það, að hún
festi ekki yndi á erlendri grund.
Kom hún því aftur heim til íslands
og vann eftir það lengst af við
Hjúkrunarkvennaskólann, á meðan
heilsa og kraftar leyfðu. Eftir að
heim kom hélt hún heimili með
Páli Kristjánssyni, bróður sínum,
allt til dauðadags.
Þegar Þórdís kom til foreldra
minna leyndi það sér ekki, að þar
var óvenjuleg kona á ferð. Öll verk
sín vann hún af stakri alúð, ósér-
plgni og trúmennsku. Hitt var þó
meira um vert, að heimilið hafði
með henni eignazt nýjan, sérstæðan
persónuleika, sem við öll heilluð-
umst af og lærðum að meta því
meir sem lengur leið. Kom þar
margt til. í fyrsta lagi var Þórdís
óvenjulega skemmtileg manneskja,
hnyttin í tilsvörum, svo að af bar,
og fundvís á allt það, sem er sér-
kennilegt í tilverunni. Einnig var
hún bæði fróð og vel lesin, svo að
hún gat í samræðum staðið hveijum
menntamanninum á sporði. Islenzkt
mál lék henni svo á tungu að unun
var að og ég á frá henni mörg sendi-
bréf, sem eru rituð á því sígilda og
kjammikla íslenzka bókmáli, sem
svo mörgu alþýðufólki var þá svo
sem í blóð borið, en fáir ná lengur
svipuðum tökum á þrátt fyrir langa
skólagöngu.
Þótt skopskyn væri ríkt í fari
Þórdísar var hún að eðlisfari mikil
alvörukona, sem átti sér ríkt trú-
arlíf. Hún las mikið um trúmál og
dulræn efni og velti fyrir sér hinztu
rökum tilverunnar. Aldrei kvartaði
hún um örlög sín né kveiknaði sér,
þegar á móti blés. Samt fór því
fjarri, að lífíð væri henni auðvelt
og hún hlaut að sakna þess að hafa
ekki getað notið betur ríkra hæfi-
leika sinna, en á því lét hún þó
aldrei bera.
Að leiðarlokum er mér þó efst í
huga sú næstum óendanlega tryggð
og vinátta, sem Þórdís auðsýndi
foreldrum mínum og ölum afkom-
endum þeirra í þrjá ættliði. Öll
söknum við góðrar konu, sem ætíð
var öðrum til styrktar og gleði, en
flíkaði aldrei eigin raunum. Þegar
hún nú hverfur af þessu tilveru-
stigi, södd lífdaga og í hárri elli,
hlýtur för hennar að vera heitið til
þeirra sóllanda fegri, sem hún trúði
á og þráði.
Jóhannes Nordal
„Hún varð aldrei það, sem hún
hefði getað orðið. Hún fékk jafnvel
aldrei tækifæri til að sýna, hvað
I
sanna
'////
.

v
v/fjólab rcigð%
Waldorfsalat er víða orðinn ómiss-
andi hluti af hátíðamatnum, enda
bragðast það einstaklega vel með
fuglakjöti t.d kalkún, tjúpum eða
gœs, fyrir utan hreindýra-, svína- og
lambasteikina.
rœmur, helmingið vínberin og fjar-
lcegið steinana, skerið eplin í litla ten-
inga og saxið valhnetukjamana
Blandið þessu nú saman við sýrða
rjómann í þeirri röð sem það er talið
upp.
<
Við mælum með þessari uppskrift
úr tilraunaeldhúsinu okkar:
Waldorfsalat.
2 dósir sýrður rjómi - (4 tsk salt —
70 g sellerí - 300 g grœn vínber -
2 grœn epli - 50 g valhnetukjamar.
Bragðbœtið sýrða rjómann með
saltinu. Skerið selleríið í litlar þunnar
Fyrir utan jólabragðið hefur sýrði
rjóminn aðra kosti, því að í hverri
matskeið eru aðeins 28 hitaeiningar!
Lítið atvinnuleyndarmál í lokin.
Setjið sýrðan rjóma í súpuna (ekki í
tcerar súpur) og sósuna, rétt áður en
þið berið þcer á borð. Það er málið.
Gleðilega hátíð.
hún varð og var. Hún var kvenskör-
ungur“. Svo ritar Sigurður Nordal
um fóstru sína, Steinunni Steins-
dóttur, í minningargrein árið 1915.
Þessi orð mætti einnig hafa um
góða vinkonu mína, Þórdísi Krist-
jánsdóttur, sem lést þann 14.
desember sl. á 86. aldursári.
Það er ekki að ástæðulausu að
ég vitna til orða Sigurðar Nordal,
þar sem kynni okkar Þórdísar má
rekja til þess, að í byijun fimmta
áratugarins réðst hún í vist til þeirra
hjóna Ólafar og Sigurðar. í vistinni
var Þórdís í 12 ár, en það sem
meiru skiptir er, að með henni og
Nordals-fjölskyldunni bundust
sterk vináttubönd, sem héldust allt
til dauðadags. Sérstaklega tók
Þórdís ástfóstri við elsta bamabam
Ólafar og Sigurðar, Beru, sem líkja
mátti við móðurást. En Þórdís var
ógift og barnlaus.
Það var svo áratugum síðar, að
ég kynntist Beru og þau kynni
leiddu síðar til hjónabands. Mér er
það minnisstætt, að Beru og hennar
fólki varð tiðrætt um Þórdísi, áður
en ég var kynntur fyrir henni. Ég
heyrði af hnyttnum tilsvörum og
skemmtilegum uppátælgum. Af
sögunum réð ég, að hin fræga
Þórdís væri kona um fertugt. Það
hafði hins vegar gleymst að geta
þess að hún var þá 72 ára. En svona
var Þórdís, það var ekki fyrr en
síðustu árin, að okkur samferða-
mönnum hennar varð ljóst hún hafði
einhvem aldur.
Engum duldist hvarvetna, sem
hún kom, að þar fór óvenju vel
gefin kona. Eins og þau systkin öll
hafði hún fágætt vald á íslensku
máli og miklar taugar til málsins.
Mér er sagt, að Sigurður Nordal
hafi oftsinnis undrast þekkingu
hennar á íslensku máli og menn-
ingu. Hún hefur eflaust verið
honum enn ein sönnun á hinni
merku sveitamenningu þjóðarinnar.
Þórdís fæddist á Garði í Þistilfirði,
en var alin upp á Hermundarfelli í
Norður-Þingeyjarsýslu og var um
fertugt þegar hún kom til
Reykjavíkur. Hún var vissulega
bam sinnar sveitar og hafði um
margt hom í síðu tuttugustu aldar-
innar. Ekki síst undraðist hún,
hvemig við sem köllumst mennta-
fólk afskræmdum tunguna, og
stundum átti hún til að spyija, „er-
uð þið að tala íslensku?". Þórdís var
snögg á lagið og gat oft verið ærið
hryssingsleg við ókunnuga. Ef til
vill var hún ögn bitur út í lífið og
kannski sá innst inni eftir að hafa
ekki fengið tækifæri til að sýna
„hvað hún varð og var“.
Sfðustu áratugina bjó Þórdís með
bróður sínum, Páli, á Gmndarstíg
12 og reyndist Páll systur sinni frá-
bærlega vel á sinn kyrrláta og
afskiptalausa hátt. Þangað var gott
að koma, enda húsráðendum gest-
risni í blóð borin. Ekki verður svo
skilist við Grundarstíg 12 að ekki
sé minnst á nágrannakonu Þórdís-
ar, Bimu Sveinsdóttur, hjúkrunar-
konu, sem annaðist hana af
einstakri alúð og kærleika, ekki síst
á síðustu vikum og mánuðum.
Blessuð sé minning Þórdísar
Kristjánsdóttur.
Sigurður Snævarr
Blómastofa
Friöfinm
Suðuriandsbraut 10
108 Reykjavík. Sími 31099
Opið öll kvöld
tll kl. 22,- einnig um helgar.
Skreytingar við öll tilefni.
Gjafavörur.