Morgunblaðið - 30.12.1986, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 1986
33
Sovézkt herskip siglir þvert fyrir stefni Sea Shepherd.
Gaddavir strengdur eftir borðstokk Sea Shepherd til að vama Rúss-
um uppgöngu í skipið. í baksýn er sovézkt herskip.
ierd
;ríu
og beinum þeim að þessari af-
skekktu strönd Síberíu. Athygli
Rússanna skerpist.
„Við ættum ef til vill að hlaupa
á land og líta nánar á minkabúið,"
segir Watson. (Hve langt ætlar
þessi maður eiginlega að ganga?
Osbome virðist áhyggjufullur en
segir ekkert.)
Watson gýtur augunum til lands.
Hann metur möguleika okkar — að
þjóta upp hæðina, hermennimir á
eftir, skotið á eftir okkur, skothríð
frá Gúlaginu.
„Nei, við ættum víst að láta það
vera,“ segir hann að Iokum. „Við
látum okkur nægja að sigla með-
fram ströndinni og reyna að komast
sem næst landi til að taka myndir."
Við siglum nær og hermennimir
taka við sér, hrópa brosandi og
benda okkur að koma í land. Gæti
það verið gildra? „Brosið," segir
Watson. „Þeir halda að við séum
eftirlitsmenn frá Moskvu." En hann
verður of öruggur með sig og hróp-
ar óvart kveðjuorð á ensku.
Brosið hverfur af andlitum Rúss-
anna. Hermennimir era agndofa.
Við eram bersýnilega framvarðar-
sveit bandarísks innrásarhers. Þeir
taka rifflana af öxlum sér og hlaupa
sem óðir væra í skjól á bak við
hvalveiðibát sem stendur í jjörunni.
„Guð minn góður, þeir miða riffl-
unum á okkur," hrópar Osbome,
dauðhræddur á svip. „Komum okk-
ur héðan áður en við verðum
drepnir!" Gúmmíbátnum er stefnt
til hafs og vélin sett á fulla ferð.
Enginn hugsar um hvali meðan við
hröðum okkur út að Sea Shepherd
og eigum allt eins von á skotum í
bakið. En byssumar þegja.
Watson lítur til baka og hrópar
upp yfír sig af ánægju. „Sko þessa
skratta. Rússamir eru einnig á
flótta. Þeir eru hræddir við okkur!“
Okkur stendur á sama. Hann fær
okkur ekki til að reyna á ný. Vélar
Sea Shepherd era ræstar og Watson
fyrirskipar allsheijar leit að rússn-
eska hvalbátnum illræmda, Zvez-
dney.
Watson er tilbúinn til árásar. Á
afturdekki Sea Shepherd er heljar-
mikill stálvír sem nota á til að
flækja í skrúfum Zvezdney. Og við
eram viðbúnir að veijast tilraunum
til að ráðast um borð til okkar og
höfum strengt gaddavír í metratali
eftir borðstokk og reiða gamla tog-
arans.
Nú grípa Rússamir til sinna ráða.
Úr austri koma tvær sovézkar her-
þyrlur æðandi. Hliðardymar era
opnar og það glittir á málm um
leið og miðað er. En Guði sé lof —
þeir era aðeins með myndavélar.
„Vinkið. Vinkið og brosið," segir
gamalreyndi andófsmaðurinn Wat-
son. „Þeir vilja ná myndum til að
nota sem sönnunargögn. Þeir skjóta
ekki.“ En það gera þeir. Skæram,
rauðum og grænum merkjablysum
í áttina að Sea Shepherd.
Þá æpir enn úr áhöfninni. „Skip
á radamum — 20 mílur — nálgast
á mikilli ferð.“
Onnur þyrla nálgast frá landi og
sveimar fyrir aftan okkur. Höfum
við gengið of langt?
Brátt kemur dökkleitt rússneskt
herskip aðvífandi — einhvers konar
stór fallbyssubátur eða freigáta.
Það stefnir að okkur og merkjaljós-
in leiftra reiðilega. Þá er jafnvel
Watson nóg boðið. Hann breytir
stefnu og Sea Shepherd öslar áleið-
is að bandarískri lögsögu, en
þangað er þriggja stunda sigling.
Sea Shepherd er á hámarksferð
en rússenska herskipið siglir í
kringum okkur á miklum hraða.
Við eram með sovézka fánann í
forsiglunni, en það hefur engin
áhrif á hörkuleg andlit Rússanna
og gapandi fallbyssumar.
Watson hækkar í útvarpinu svo
sjálfboðaliðamir í áhöftiinni heyri
hvað bíður þeirra. „Sea Shepherd —
nemið staðar," ómar djúp rússnesk
rödd. „Við eram að koma um borð
á vegum Sovétríkjanna. Stöðvið
ferðina."
„Við neitum, eram á heimleið,"
tilkynnir Watson. En jafnvel hann
er áhyggjufullur og fyrirskipar að
branaslöngumar skuli hafðar til
taks og borðstokkur og reiði smurð-
ir með þykkri feiti.
„Við erum að koma um borð.
Stöðvið skipið tafarlaust. Við eram
að koma um borð,“ ítrekar sá rússn-
eski. „Þið verðið að stöðva skipið."
„Stöðvið hvaladrápið," hrópar
Watson og lokar fyrir talstöðina.
Rússamir auka enn ferðina. Þeir
taka að sigla þvert fyrir stefni okk-
ar, hættulegur leikur þar sem dauði
í ísköldum sjónum bíður þess er
tapar, því Watson kemur ekki til
hugar að stoppa.
Þeir sigla hringi í kringum okkur
á mikilli ferð óg koma nær og
nær. Stefnið á skipi þeirra er trú-
lega styrkt fyrir siglingar í ís.
Watson virðist áhyggjufullur.
Svo kemur það óvænta. Rússn-
eskir sjóliðar hlaupa út að borð-
stokknum, og stara hugfangnir
niður. Bandarísk stúlka rekur upp
óp og bendir niður á sjóinn.
Milli skipanna tveggja kemur
blásandi gráhvalur syndandi eins
og utanaðkomandi sáttasemjari.
Þetta er uggvekjandi þáttur þessa
undarlega ævintýris, þar sem menn
eru að beijast innbyrðis um skepnur
sjávarins.
Rússamir virðast missa kjarkinn.
Þeir beygja frá og sigla á mikilli
ferð í skjól síns kommúníska föður-
lands.
Tveimur stundum síðar er Sea
Sepherd á ný kominn í bandaríska
lögsögu og áhöfnin hlustar spennt
á útvarpsstöðvar áhugamanna
skýra frá því að yfírvöld í Kreml
hafi varað bandaríska sendiherrann
í Moskvu við því að áhöfti Sea Sep-
herd yrði handtekin og ásökuð fyrir
njósnir.
Þetta er stór stund fyrir Watson
sem lýsir því yfír að ferðin hafí
borið tilætlaðan árangur. „Við eram
með ljósmyndir sem sanna ólögleg-
ar hvalveiðar við Síberíu," segir
hann sigri hrósandi. „Og ögrun
okkar í garð Rússa hefúr vakið al-
heims athygli. Okkur tekst að
stöðva þá fyrir fullt og allt gegnum
Alþjóðahvalveiðiráðið."
„Og það allra bezta er,“ bætir
hann við fagnandi, „að við vitum
að Rússamir era alveg jafnhræddir
og við. Nú getum við boðið hveijum
sem er, hvar sem er, byrginn.
Nýr sendiherra
Sovétríkjanna
NYLEGA tók I.N. Krasavin við
embætti _ sendiherra Sovétríkj-
anna á íslandi af Evgeni Kos-
arev.
Krasavin er Rússi, fæddur 3. maí
1930 í bænum Piryatin í Poltava-
héraði í Rússlandi. Hann stundaði
nám í Alþjóðamálastofnun Moskvu,
sem starfrækt er á vegum sovéska
utanríkisráðuneytisins, og lauk þar
prófí árið 1953.
Að námi loknu starfaði Krasavin
sem túlkur og ritari við sovéska
sendiráðið í Finnlandi fram til árs-
ins 1957. Á áranum 1957 til 1965
var hann þriðji og síðar annar sendi-
ráðsritari í Norðurlandadeild so-
véska utanríkisráðuneytisins í
Moskvu. Hann var á ný sendur til
Finnlands árið 1965 og fram til
1972 var hann fyrsti sendiráðsritari
í sendiráðinu þar. Árin 1972 til
1975 starfaði hann í aðalskrifstofu
sovéska utanríkisráðuneytisins sem
sendiráðunautur og yfírmaður
Norðurlandamála. Næstu fímm árin
þar á eftir var var hann sendiráðu-
nautur og síðar sendiherra í sendi-
ráðinu í Finnlandi. Síðan var hann
um hríð aðalyfirmaður Norður-
I.N.Krasavin, _ sendiherra Sov-
étrikjanna á Islandi.
landadeildar utanríkisráðuneytisins
í Moskvu og Evrópudeildar 2. í
ráðuneytinu.
I.N. Krasavin hefur að auki verið
fulltrúi Sovétríkjanna í fjölda al-
þjóðlegra viðræðu- og samninga-
nefnda. Hann hefur og verið
sæmdur mörgum sovéskum heið-
ursmerkjum.
Síra Dagur Monrad Möll-
er sæmdur fálkaorðunni
Jónshúsi, Kaupmannahöfn.
FORSETI íslands hefur sæmt past.
em. Dag Monrad Möller, sem nú
er búsettur í Svendborg, hinni
íslenzku fálkaorðu. Fyrir hönd for-
setans afhenti Hörður Helgason
sendiherra íslands í Danmörku orð-
una og fór hin virðulega athöfn
fram á heimili sendiherrahjónanna.
í hátíðarræðu þakkaði sendiherrann
síra Degi Möller hina miklu hollustu,
sem hann hefur ávallt sýnt þjóð feðra
sinna á íslandi, en langalangafi hans
var íslenzkur, Jón Johnsen bæjarfóg-
eti og etatsráð í Álaborg. Kvað hann
og íslendinga minnast dr. Áma Möll-
er, föður síra Dags, er vann íslending-
um hið bezta gagn m.a. í handritamál-
inu eins og svo margir grundtvigs-
sinnar.
í svarræðu síra Dags kom og fram,
hve heimilisandinn á æskuheimili hans
var íslenzkur. Og þrá sinnis hefur
hann heimsótt landið og ferðazt þar
víða um og á fjölmarga vini heima.
Sfra Dagur Möller er fæddur 17.
júní 1906 í Birkeröd. Hann var ungur
prestur í Þórshöfn í Færeyjum, en
lengi síðar í Oure prestakalli á Suður,
Fjóni, þar sem hann lét af störfum
sjötugur.
Geta má þess, að síra Dagur var
staddur í Skáholti, þegar hann var
sæmdur Dannebrogsorðunni fyrir
nokkrum árum. — Má segja, að vel
fari á hvoru tveggja um hinn dansk-ís-
lenzka heiðursmann.
G.L.Ásg.
Hörður Helgason sendiherra og sira Dagur Mondrad Möller.
Haraldur Zophoníasson
hagyrðingur látinn
LÁTINN er Haraldur Zóphonias-
son hagyrðingur á Dalvík, á
áttugasta og fyrsta aldursári.
Haraldur var fæddur 5. septemb-
er árið 1906 í Tjamargarðshomi í
Svarfaðardal, elstur bama hjón-
anna Zóphoníasar Jóhannssonar og
Soffíu Jónsdóttur. Haraldur varð
þjóðkunnur hagyrðingur og þeir
sem unna og hafa yndi af stökum
og ljóðagerð þekkja nafn hans, enda
einhver snjallasti hagyrðingur
seinni tíma hvað varðar ljóðun í
rammíslenskt mál.
Ævistarf hans var að mestu
tengt höfuðatvinnuvegunum, land-
búnaðarstörfum fyrr á áram en
meir en í hálfa öld hafa störf hans
að rnestu verið við fískvinnslu.
Árið 1975 kom út eftir hann
ljóðabókin Fléttur, en þar að auki
liggur eftir hann mikið safn ljóða
og lausavísna. Minning hagyrðings-
ins Haraldar Zóphoníassonar mun
lengi geymast í verkum hans bæði
hér i sveit og víðar.
Þáttur hans í Svarfdælsku menn-
ingarlífí fyrr og síðar er mikill og
væri þessi byggð fátækari í andan-
um ef hans hefði ekki notið við.
Eftirlifandi kona hans er Þuríður
Magnúsdóttir frá Sæbakka á Upsa-
strönd. Haraldur lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri 22.
desember sl. og verður jarðaför
hans gerð frá Dalvíkurkirkju þriðju-
daginn 30. desember.
Fréttaritarar.