Morgunblaðið - 31.12.1986, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 31. DESEMBER 1986
35
var afmælisins m.a. minnst með
rekstri staðbundins útvarps og var
þetta í annað skiptið á árinu, sem
staðbundið svæðisútvarp var starf-
rækt hér. Vel tókst til í bæði skiptin
og ætti þetta að vera mönnum
hvatning til frekari tilrauna á þessu
sviði. Breytingar í útvarps- og sjón-
varpsmálum eru ánægjulegar og
ég er sannfærður um að samkeppn-
in á þessu sviði á eftir að skila
jákvæðum árangri.
Eg minnist stofnunar Framhalds-
skóla Austur-Skaftafellssýslu og er
hann enn eitt dæmið um að okkur
skilar áfram hér.
Ingólfur Friðgeirsson
Ingólfur Friðgeirsson,
Eskifirði:
Leiðtogafund-
urinn kemur
fyrst upp í
hugann
egar ég fer að rifja upp þá
atburði, sem mér eru minnis-
stæðir af innlendum og erlendum
vettvangi ársins 1986, kemur auð-
vitað fyrst upp í hugann sá at-
burður, sem hæst ber á innlendum
vettvangi, auk þess að þykja nokkr-
um tíðindum sæta erlendis. Þar á
ég auðvitað við leiðtogafund stór-
veldanna, sem haldinn var hér í
Reykjavík í haust. Þó mætti segja
mér, að þegar niðurstaða viðræðn-
anna verður mér löngu gleymd,
muni áfram sitja í hugskotinu allur
sá áhugi sem landsmenn sýndu
þessu tiltæki, er þeir sátu eins og
límdir framan við sjónvarpstækin
og horfðu andaktugir á útidyrnar í
Höfða, eða á „Hoefdi House“ eins
og útlendu fréttamennirnir nefndu
fundarstaðinn.
Líkast til sitja þó lengst í minn-
ingunni þeir atburðir sem maður
er beinn þátttakandi í, og mun ég
því ábyggilega helst minnast ársins
1986 vegna 200 ára afmælishátíðar
Eskifjarðar og þeirrar staðreyndar,
að hér var þá í fyrsta sinn gefið
út dagblað og rekin útvarpsstöð.
Er það von mín að hér hafi ekki
verið um einstakan atburð að ræða,
heldur hafi afmælið einungis mark-
að upphafið að slíku starfi á
Eskifirði.
Karl Sigurgeirsson,
Hvammstanga:
Kjarnorku-
slysið
ber hæst
Fréttir af kjarnorkuslysinu í
Chemobyl í Sovétríkjunum er
í huga mínum mesta frétt líðandi
árs af erlendum vettvangi. Ekki
aðeins slysið sjálft, heldur afleiðing-
ar þess og hugleiðingar um hliðar-
verkanir. Fréttamiðlun frá Sovét
er ekki mjög hröð og tók það al-
menning á Vesturlöndum nokkurn
tíma að skynja hve gífulegt slysið
var fyrir nærliggjandi héruð og ríki.
Slysið vekur fólk til umhugsunar
um, hve mikil nauðsyn er á hinum
fullkomnustu varúðaraðgerðum við
notkun kjarnorkunnar.
Á íslandi bar hæst leiðtogafund-
inn í Reykjavík í október sl. Flestir
landsmenn sátu spenntir við sjón-
varpstæki sín og biðu frétta.
Leiðtogamir, Reagan og Gorbasjov,
sáust öðm hvom, á leið til eða frá
fundarstað sínum, Höfða. Mín
vænting jókst þegar fundir þeirra
drógust á langinn. Óneitanlega
urðu það öllum veruleg vonbrigði,
þegar skýrt var frá því á frétta-
mannafundum að engin niðurstaða
hafði fengist. Eftir á að hyggja
kemur í ljós að slíkar viðræður em
langt í frá gagnslausar. Mjög var
undirbúningur og framkvæmdin öll
íslendingum til sóma og mun landið
aldrei hafa fengið slíka kynningu
sem þessa.
„Skiltastríð“ Vegagerðar ríksins
og Hvammstangahrepps var á allra
vömm hér í héraði um tíma sl. sum-
ar. Leystist þetta mál farsællega.
Sýnir það okkur hve óheppilega
getur farið, þegar menn rýna aðeins
í reglugerðir og lagabókstafi, í stað
þess að líta á málin í viðari skiln-
ingi. Merkingar við vegi, fyrir
vegfarendur, til upplýsingar og ör-
yggis, hljóta að vera númer eitt.
Karl Sigurgeirsson
Björn Blöndal,
Ytri-Njarðvík:
Sigur Alþýðu-
flokksins at-
hyglisverður
*
Eg nefni fyrst fund leiðtoganna
Reagans og Gorbachovs í
Reykjavík og þá miklu umfjöllun
sem land og þjóð fékk hjá heims-
pressunni í tengslum við hann.
Fyrsta fórnarlamb eyðni, þess ógn-
vekjandi sjúkdóms, lést og ljóst er
að margir eiga eftir að fylgja í kjöl-
farið. Gjaldþrot Hafskips ogtilkoma
nýrra fjölmiðla em líka ákaflega
minnisverðir atburðir.
Af erlendum tíðindum finnst mér
Björn Blöndal
athyglisverðust sú óþægilega staða
sem stjórn Reagans Bandaríkjafor-
seta hefur komið sér í með vopna-
sölunni til írans. Það mál virðist
vera með ólíkindum klúðurslegt og
hlýtur að skaða verulega traust
fólks á ráðamönnum þar í landi.
Challenger-slysið hafði mikið áhrif
og dapurleg lífsreynsla að sjá.
Kjarnorkuslysið í Chernobyl er al-
varlegt mál og ætti að kenna
mönnum að fara að öllu með gát í
leik með eldinn.
Stórsigur Alþýðuflokksins í bæj-
ar- og sveitarstjórnarkosningunum
í vor, fannst mér athyglisverðast í
minni heimabyggð. Hann fékk
hreinan meirihluta í Keflavík og
stjórnar í Njarðvík ásamt einum
framsóknarmanni. Hér er verið að
gera átak í ferðamálum. Tvö ný
hótel voru opnuð og verið er að
byggja það þriðja. Fiskeldisstöðvar
þjóta hér upp og virðast þar vera
miklir möguleikar. Að lokum nefni
ég viðleitni framsóknarmanna að
ná inn þingmanni í Reykjaneskjör-
dæmi með að senda fram Steingrím
Hermannsson, forsætisráðherra.
Vilhjálmur Eyjólfsson
Vilhjálmur Eyjólfsson,
Hnausum, Meðailandi:
Erfitt að
snúa af
glötunarbraut
mannkyns
eir erlendu atburðir er mér
koma í hug eru þessir:
Morðið á Olaf Palme snart áreið-
anlega flesta íslendinga illa. Sýnir
það, að þörf er á öryggisgæslu fyr-
ir menn í helstu valdastöðum og
það þótt á Norðurlöndum sé. Stríðin
við Persaflóa, í Afganistan, Suð-
austur-Asíu, Mið-Ameríku og
Afríku, ásamt útbreiðslu kjarna-
vopna. Allt þetta varðar glötunar-
braut mannkyns, sem erfitt getur
reynst að snúa af.
Og síðast en ekki síst er það leið-
togafundurinn í Reykjavík. Hann
var mesta auglýsing sem ísland
hefur fengið. í fjölmiðlum um allan
heim var Islands minnst. Var undir-
búningur fundarins af hálfu íslend-
inga hvarvetna talinn ágætur.
Eftirtalda innlenda atburði vil ég
nefna:
Þess var minnst í vor með hátíða-
messu að 200 ár eru liðin frá því,
að fyrst var vígð kirkja á Lang-
holti. Hafði þá sóknarkirkjan lent
í Skaftáreldum. Þar áður höfðu
tvær eða jafnvel þrjár kirkjur Með-
allendinga farið í sand. Kennsla
hófst á námsbraut í fiskeldi hér við
Kirkjubæjarskola, á þessu hausti.
Jón Hjartarson skólastjóri hafði for-
göngu um þetta. Og einnig má
minnast stuðnings Sverris Her-
mannssonar menntamálaráðherra
við málið. Að tengja skólakerfið
atvinnuvegum og rjúfa einhæfni
þess er auðvitað af því góða. Skaft-
árhlaup var fyrir skömmu og mikil
brennisteinsfýla. Þau koma á um
tveggja ára fresti og minna okkur
á að hér ofan byggðanna eru ein-
hveijar mestu eldstöðvar ájörðunni.
Tvö dauðaslys hafa orðið á þjóð-
veginum í Skaftártungu á árinu.
Hjón á leið til Reykjavíkur lentu í
árekstri nú fyrir skömmu. Maðurinn
lést og konan stórslasaðist. Og í
vor ók stúlka út af brúnni á Ása-
vatni og fórst. Þarna eru ægilegar
aðstæður. Var mikið reynt að ná
bílnum upp og lögðu menn sig þar
í hættu. Hafðist það ekki fyrr en
fenginn var krani frá gullleitar-
mönnum á Skeiðarársandi og
bátsankeri á Hörgslandi. Stjómaði
Dagbjartur bóndi á Lyngum þessari
tækni, enda mjög laginn og vanur
gömlu víragröfunum.
Páll Pálsson
Páll Pálsson,
Borg, Miklaholtshreppi:
Skuggi yfir
hinum dreifðu
byggðum
Aerlendum vettvangi vildi ég
nefna morðið á forsætisráð-
herra Svíþjóðar, Olof Palme,
manninum sem var friðelskandi fyr-
ir smáþjóð og heiminn og vakti á
sér heimsathygli fyrir baráttu sína
fyrir bættum kjörum þeirra sem
minna mega sín. Orðsnilld hans á
því sviði var eintök. Kjarnorkuslysið
í Chemobyl í Rússlandi var ógn-
vekjandi atburður, og er ekki að
fullu vitað hversu mörgum manns-
lífum var fómað þar.
Þá skal ég minnast á þann stóra
leiðtogafund stórveldanna í austri
og vestri, sem haldinn var í
Reykjavík í október.
Tíðarfar ársins má teljast fremur
gott, snjóléttur og miídur vetur,
kalt var í maí og gróðri fór hægt
fram, úrkomusamt var í júní og
fremur kalt. Um miðjan júní gjörði
alhvíta jörð svo að segja um mest
allt land. í júlí, ágúst og september
var ágætt veðurfar. Heyskapartíð
var einstaklega góð hér um sunnan-
og vestanvert landið. Ekki heyrðist
annað en að heyskapur gengi mjög
þokkalega á öllu landinu. Hafa
sjaldan verið betri hey á garða bor-
in en eftir þetta sumar. Það sem
af er þessum vetri hefur veður ver-
ið umhleypingasamt en frostvægt.
Hér um slóðir var fallþungi dilka
lakari en 1985, eflaust hefur úr-
koman og sólarleysið í júní átt sinn
þátt í því.
Hvar stöndum við nú, sem fært
höfum þjóðarbúi okkar á umliðnum
öldum hollan mat, kjöt og mjólk?
Nú hvílir skuggi yfir dreifðum
byggðum okkar lands. Það er lág-
kúruleg iðja að rægja fyrir alþjóð
þann atvinnuveg sem nú á í erfíð-
leikum með sölu á sinni framleiðslu.
Þetta höfum við því miður heyrt
og séð. Eflaust má deila um leiðir
að settu marki, en ég vil minna á,
að hollt er að flýtja sér hægt. Eyð-
ing byggða með kaupum á fram-
leiðslurétti er tvíeggja sverð, í bestu
merkingu þess orðs. Fari ein jörð í
eyði í fámennri byggð er þeim sem
eftir eru hætt við að eyðast líka.
Að endingu vil ég nefna flugslys-
ið hörmulega sem varð hér á
Snæfellsnesi 5. apríl, þegar ísa-
ijarðarflugvélin TF-ORM fórst í
Ljósufjöllum. Með henni fórust
fimm manns en tveimur mönnum
var bjargað mikið slösuðum og
hröktum eftir að hafa verið fastir
í flaki flugvélarinnar hátt í hálfan
sólarhring.
Jón H. Signrmundsson,
Þorlákshöfn:
Góðæri
til lands
og sjávar
Islendingar hafa notið góðæris til
lands og sjávar á árinu sem er
að líða. Veturinn var mildur og
sumarið gott, næg spretta hjá
bændum og heyfengur góður. Sömu
sögu má segja af sjávarútvegi. Síld-
og loðnuveiðar hafa gengið vel.
Mokveiði á rækju í sumar og verð
á þeim afurðum í hámarki þó held-
ur hafi hallað undan fæti nú síðari
hluta ársins.
Bolfiskveiðar hafa gengið nokk-
uð vel en takmarkast þó af kvóta
og sóknarmarki. Verð á þeim afurð-
um hefur verið nokkuð misjafnt og
sjómenn borið mismikið úr bítum
eftir því hvort landað hefur verið í
gáma og selt ferskt á erlendan
markað eða landað til vinnslu hér
heima.
Farið er að örla á nokkurri
óánægju hjá sjómönnum með þenn-
an mismun og nú síðast sauð upp
úr hjá Utgerðarfélagi Akureyringa.
Á þann hnút var skorið með því
að greiða hærra verð fyrir hluta
af fískinum.
Búast má við að upp úr sjóði á
fleiri stöðum ef ekki verður veruleg
breyting á fiskveiði eða þá að físk-
verð verði gefið fijálst.
Hugmyndir um fískmarkað hafa
fengið byr undir báða vængi og
hugsanlega gæti þar verið um lausn
að ræða. Ekki hafa menn verið á
eitt sáttir um hvort sé hagkvæmara
að flytja út ísaðan físk eða fullvinna
hann hér heima. Um þetta hefur
verið mikið rætt og ritað og sýnist
sitt hveijum svo að við sem ekki
erum sérfræðingar erum alveg orð-
in rugluð.
Eitt held ég að allir íslendingar
geti og verði að vera sammála um.
Það er að íslenskir sjómenn verða
að fá vel borgað.
Framtíð Þorlákshafnar ræðst af
því hvemig úr þessum málum leys-
ist, allt hér snýst um fisk. Framtíðin
ætti að vera björt enda gott og
batnandi verð á físki og nægur
markaður.
Sala á bátum burt úr byggðarlag-
inu er að vísu mikið áhyggjuefni
því með hveijum bát fer fjöldi at-
vinnutækifæra.
Ekki get ég látið þessu spjalli
lokið án þess að minnast á leið-
togafundinn mikla sem var í
Reykjavík nú í haust og gaf svo
mörgum von um að í sjónmáli væri
ef til vill einhver lausn á hinni miklu
kjamorkuvá sem yfir okkur vofí.
Þær vonir brustu en vonandi bara
um stundarsakir.
Jón H. Sigurmundsson