Morgunblaðið - 25.03.1987, Page 17

Morgunblaðið - 25.03.1987, Page 17
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MARZ 17 Geislavirk efni í Islandshaf Mótmælum áf ormum Breta eftír Gunnar G. Schram Sérstök ástæða er til þess fyrir okkur íslendinga að vera vel á verði gegn öllu því sem mengað getur hafið við strendur landsins. Um langa framtíð mun sjávarfang verða mikilvægasta auðlind okkar og sá grundvöllur sem líf í landinu bygg- ist fyrst og fremst á. Uggvænleg ráðagerð Um þessar mundir er á ferðinni uggvænleg ráðagerð sem valdið getur geislavirkri mengun á haf- svæðunum kring um landið, ef því er að skipta. Hér er átt við þau áform sem nú eru á kreiki í Bret- landi að reisa kjarnorkuendur- vinnslustöð í Dounreay á norðaust- urströnd Skotlands, við Pentlandsíjörðinn. Eiga afköst , þeirrar stöðvar að vera 60—80 af brennsluefni kjarnaofna á ári. Geislavirkni á f iskislóð Fyrir skömmu var birt skýrsla íslenskra sérfræðinga um þetta mál. Hana unnu sérfræðingar Geislavarna ríkisins, Hafrann- sóknastofnunarinnar Siglingamála- stofnunarinnar og Magnús Magnússon prófessor. I þessari skýrslu er gefið skýrt viðvörunar- merki um að mikil hætta geti hér verið á ferðum. Þar segir orðrétt að „vegna ríkjandi hafstrauma muni geislavirk efni sem losuð verða í sjó frá stöð- inni berast á hafsvæðið umhverfis ísland, m.a. fiskislóðina milli Jan Mayen og íslands". Ekki þarf að spyija að leikslok- um, ef slíkt gerist sem hér er spáð. Ekki mun íslenskur fiskur, sem veiddur er í geislavirkum sjó, verða seldur á markaði í útlöndum — né neytt hér innanlands. Stoðunum yrði kippt undan íslensku efna- hagslífi og gífurleg kreppa myndi ganga yfir landið. Hér er um til- ræði að tefla við hagsæld íslensku þjóðarinnar í framtíðinni. Samþykkt Alþing-is Þetta eru ástæðurnar til þess að Gunnar G. Schram „Alþjóðleg ráðstefna um mengun á hafsvæð- unum kring- um Island mun draga athygli þjóða heims að þeirri hættu sem hér er á ferðum og því stórkost- lega ábyrgðarleysi að ætla að taka þá áhættu að iosuð verði geisla- virk efni í hafið við Skotland — svo skammt undan ströndum Fær- eyja, Noregs og Islands sem raun ber vitni. Það er ábyrgðarleysi á hæsta stigi og slíkar ráðagerðir verður að stöðva áður en þær eru orðnar að veruleika.“ þrír þingmenn Sjálfstæðisflokksins báru fyrir skömmu fram á Alþingi tillögu um viðnám í þessu máli. Það voru auk mín þeirPétur Sigurðsson og Eyjólfur Konráð Jónsson. Al- þingi samþykkti í einu hljóði þessa tillögu. Hún er svohljóðandi: „Alþingi ályktar að hvetja til að efnt verði til ráðstefnu hér á landi um varnir gegn mengun við Island og annars staðar i Norðaustur-Atlantshafi þar sem sérstaklega verði fjallað um þá hættu sem fiskistofnunum og mannvist á þessu svæði er búin vegna mengunar frá geislavirk- um efnum. Felur Alþingi ríkis- stjórninni að vinna að framgangi málsins.** Þessa tillögu samþykkti utanrík- ismálanefnd þingsins samhljóða og síðan Alþingi degi. áður en þingslit áttu sér stað, þann 18. mars. Skjótra við- bragða þörf Með tillögunni hefur Alþingi ósk- að eftir því við ríkisstjómina að þegar verði tekið með fyllstu hörku á þessari aðsteðjandi hættu að mik- ilvægasta atvinnuvegi landsmanna. Það dylst engum að hér er skjótra viðbragða brýn þörf. Við verðum að láta rödd okkar heyrast í þessu máli svo eftir verði tekið á alþjóða- vettvangi. Mótmæli em sjálfsögð og slíkar orðsendingar hafa þegar verið sendar Bretum af nágranna- þjóðum okkar svo sem Norðmönn- um og Dönum. En hér þarf meira að koma til. Nýr Reykjavíkur- fundur Alþjóðleg ráðstefna um mengun á hafsvæðunum kring um ísland mun draga athygli þjóða héims að þeirri hættu sem hér er á ferðum og því stórkostlega ábyrgðarleysi að ætla að taka þá áhættu að losuð verði geislavirk efni í hafið við Skot- land — svo skammt undan strönd- um Færeyja, Noregs og íslands sem raun ber vitni. Það er ábyrgðar- leysi á hæsta stigi og slíkar ráðagerðir verður að stöðva áður en þær eru orðnar að veruleika. Ríkisstjórn Islands og öll íslenska þjóðin þarf að láta rödd sína heyr- ast í þessu efni svo eftir verði tekið. Það verður best gert með nýrri Reykjavíkurráðstefnu. Við viljum ekki endurtekningu á slysinu í Chernobyl í grennd við okkar eigið land eða svipað mengunartjón og átti sér stað í ánni Rín á síðasta ári þar sem öllu lífi í vatnavistkerf- inu var eytt. Aukin mengunarhætta Ég vil ljúka þessari grein með því að vitna aftur orðrétt í skýrslu íslensku sérfræðinganna sem út kom í desember sl. Þar segja þeir eftirfarandi: „Bygging endurvinnslustöðvar í Dounreay mun auka mengunar- hættu fyrir Norður-Atlantshaf ekki hvað síst af völdum slysa sem orðið geta bæði við flutning á geislavirk- um efnum með skipum á erfiðum siglingaleiðum og vegna óhappa sem ekki er hægt að útiloka að geti orðið í endurvinnslustöðinni. Staðsetning stöðvarinnar í Doun- reay orkar mjög tvímælis. Mengun og mengunarhætta frá væntanlegri stöð í Dounreay snertir frekar hags- muni ríkja sem hafa ekki beinan hag af vinnslunni en hagsmuni þeirra ríkja sem að byggingu stöðv- arinnar munu standa.“ Höfundur skipar 5. sæti á fram• bodslista Sjálfstæðisflokksins fyrir Reykjaneskjördæmi. GRÍSKI PIANOSNILLINGURINN DMITRI SGOUROS í HÁSKÓLABÍÓI FIMMTUDAGINN 26. MARS EFNISSKRÁ KVÖLDSINS: \„Y*\ V-6 yr\xv \ /•JT Cr^ RAVEL: Gæsamamma Þessi ungi einleikari, sem kom hingað til lands síðastliðið ár, er öllum þeim er á hann hlýddu, enn í fersku minni. Stjórnandi þessu sinni er finnski hljómsveitarstjórinn PETRI SAKARI. Sakari er í hópi hinna stórefnilegu, finnsku hljómsveitarstjóra sem tönlistarunnendum víða um lönd eru vel kunnir. MOZART: Sinfónía nr. 40 RACHMANINOFF: Píanókonsert nr. 3 MIÐASALA I GIMLI kl. 13—17 og við innganginn. Greiðslukortaþjónusta s. 622255 SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS íslenskir sérfræðingar telja að vegna ríkjandi hafstrauma muni geislavik efni sem losuð verða í sjó frá kjarnorkustöðinni í Doun- reay við Pentlandsfjörðinn á Skotlandi berast á fiskislóðina milli Jan Mayen og íslands. A kortinu er merkt inn hugsanleg leið geislaefn- anna með straumum til íslands.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.