Morgunblaðið - 05.07.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 1987
Leikári Þjóðleikhússins lokið:
Höfum ástæðu til að vera
bjartsýn á næsta vetur
-segir Gísli Alfreðsson, Þjóðleikhússtjóri
LEIKÁRI Þjóðleikhússins lauk seinni hluta júnímánaðar með sýn-
ingum á Yermu eftir spænska leikritaskáldið Lorca. Hjá Þjóðleik-
húsinu hafa verið færð upp 15 v
hófst með sýningu á Uppreisn i
næst var óperan Tosca færð upp.
Albert leikhúsið frá Danmörku í
Einnig var á stóra sviðinu list-
danssýning með dönsum eftir
Nönnu Ólafsdóttur og Hlín Sva-
varsdóttur. Sýningar á Aurasál-
inni hófust um jólin og þar á eftir
komu Hallæristenórinn, barnale-
ikritið Rjrnipa á ruslahaugnum,
ballettinn Eg dansa við þig, gesta-
leikur frá Dramaten í Stokkhólmi
með En liten ö i havet og að
síðustu Yerma, auk þess sem í
vor var nemendaýning Listdans-
skóla Þjóðleikhússins. Á litla
sviðinu voru sýnd þrjú verk, í
smásjá, Gættu þín og Draumar á
hvolfi. Einnig var Valborg og
bekkurinn, sem sýnt var í Þjóð-
leikhúskjallaranum fyrir tveimur
árum tekið upp í vetur og sýnt
sem farandsýning utan leikhúss-
ins. Síðasta verkefni leikársins var
svo Hvar er hamarinn, eftir Njörð
P Njarðvík,_ en það leikrit var
frumsýnt á ísafirði í byijun júní-
mánaðar og var sýnt víða á
vestfjörðum og vesturlandi.
í viðtali við Morgunblaðið sagði
Gísli Alfreðsson, Þjóðleikhús-
stjóri, að veturinn hefði komið
mjög skemmtilega út að því leyti
að aðsókn hefði verið mjög góð
og jöfn á allar sýningar. „Aðsókn-
in hefur verið með öðru munstri
en áður,“ sagði Gísli, „því venjan
erk síðastliðinn vetur. Leikánð
l ísafirði, á stóra sviðinu. Þar
Siðan fékk Þjóðleikhúsið Woza
heimsókn með gestaleik.
er sú að ein sýning fái dúndur
aðsókn og aðrar sýningar líði fyr-
ir það. En nú hafa öll verkefni
fengið mjög jafna og góða að-
sókn, sem er æskilegt. Heildarað-
sóknin er eins og í góðu meðalári.
Hinsvegar hafa veikindi hér í
vetur sett mikið strik í reikninginn
og aldrei hefur eins mörgum sýn-
ingum verið aflýst vegna veikinda.
Þó var allt liðið bólusett fyrir fjór-
um flensum. Það virtist samt ekki
duga.
Þessi jafna aðsókn gerði það
að verkum að við þurftum að
fresta einu verkefni, sem er
fullæft, Rómúlusi mikla eftir
D“urrenmatt. Við urðum að fresta
því til haustsins og það verður
fyrsta verkefnið í september."
Nú hefur mikið verið rætt um
þörf á endurbótum á húsinu.
Verður farið út í einhveijar lag-
færingar og endurbætur í sumar?
„Það er ekki alveg ljóst hvort
farið verður út í miklar fram-
kvæmdir hér. Það verður auðvitað
eitthvað gert, en liggur ekki alveg
ljóst fyrir hvað það verður. Það
veltur á lausafjárstöðunni. Eins
og alltaf á vorin er hún frekar
slæm. Hún er best á haustin eftir
sölu áskriftarkorta. Við erum að
vona að við fáum viðhaldsfram-
Gísli Alfreðsson, Þjóðleikhússtjóri (Morgunbiaðið/KGA)
lagið sem allra fyrst. Reyndar
skýrist það á næstu dögum hvort
svo verður."
Hver eru þá brýnustu verkefnin
hjá ykkur?
„Það þarf fyrst og fremst við-
ferðir á teppum og sætum í sal.
öðru lagi endurbætur á klæðn-
ingunni á húsinu og í þriðja lagi
stórar dyr á gaflinn á húsinu, svo
hægt verði að koma út heilum
leikmyndum. Þetta eru þtjú mest
aðkallandi verkefnin."
Eru ykkur einhver takmörk
sett með verkefnaval fyrir næsta
vetur?
„Við vonum nú að þessi mikli
áhugi á leiklist haldist og höfum
í rauninni ekki ástæðu til annars
en ætla það. Við höfum heyrt
raddir áhorfenda sem hafa verið
mjög ánægðir með verkefnavalið.
Við erum nú að undirbúa áróðurs-
herferð og vonum að við getum
enn aukið áskrifendafjöldann.
Útlitið núna er bjart og við höfum
enga ástæðu til að ætla að svo
verði ekki áfram.
Á þessu fjárhagsári höfum við
raunar stílað upp á að vera ekki
með of fjárfrek verkefni. Við höf-
um til dæmis ekki verið með óperu
eða söngleik. En nú erum við að
plana söngleikinn Vesalingana.
Kostnaður af honum kemur inn á
næsta fjárhagsár. Við fækkuðum
verkefnum síðastliðinn vetúr, tök-
um Rómúlus upp í haust, þannig
að hann kemur einnig inn á næsta
fjárhagsár. Við vorum því ekki
með neitt dýrt verkefni á þessu
íjárhagsári.
Engu að síður er fjárhagsstað-
an erfið. Það er alveg ljóst. Við
neyðumst til að takmarka verk-
efni næsta veturs, verðum til
dæmis ekki með óperu. Litla svið-
ið verður rekið áfram og í undir-
búningi eru tvö íslensk verk.
Annað þeirra, „Bílaverkstæði
Badda," eftir Ólaf Hauk Símonar-
son verður frumsýnt í haust og í
janúar frumsýnum við „Kvennaf-
ár,“ eftir Þorvarð Helgason.
Af verkum á stóra sviðinu má
nefna að „Hvar er hamarinn,"
eftir Njörð P Njarðvík, verður
væntanlega tekið upp sem
bama— og fjölskylduleikrit eftir
áramót og nú er komið í æfíngu
nýtt íslenskt verk eftir Guðmund
Steinsson, sem heitir „Brúðar-
myndin," og verður frumsýnt um
miðjan október," sagði Þjóðleik-
hússtjóri að lokum
Leikfélag Akureyrar:
Aðsókn ímeðallagi
á síðastliðnu leikári
-segir Pétur Einarsson,leikhússtjóri
LEIKÁRI 1986—1987 hjá Leikfélagi Akureyrar lauk um miðjan
síðasta mánuð. Á verkefnaskrá félagsins voru fimm verkefni;
Herra Hú, Marblettir, Dreifar af dagsláttu, leiklesin og sungin
dagskrá til heiðurs Kristjáni frá Kjúpalæk, Hvenær kemurðu
aftur Rauðhærði riddari og Kabarett. Að sögn Péturs Einarsson-
ar, leikhússtjóra á Akureyri, hefst leikárið þar nyrðra venjulega
seinna en leikárið hér syðra, það er að segja fyrsta verkið er
frumsýnt seinna. Stafar það meðal annars af því að ekki er hægt
að byija að æfa fyrsta verkefni
um leikarakost. En hvemig kom
„Veturinn kom þannig út,“
sagði Pétur, „að við rétt löfum í
meðallagi í aðsókn. Það þýðir eitt-
hvað um 11.000 áhorfendur.
Meðaltalið er um 11.500 á ári hjá
okkur. Það kemur í ljós, að þótti
við höfum ekki framkvæmt sér-
staka könnun á því, að stór hluti
af þessum áhorfendum er utan-
bæjarfólk. Það hefur ekki gerst
hjá okkur, sem gerðist hjá
Reykjavíkurleikhúsunum, að að-
sókn að þeim jókst mjög, sérstak-
lega á íslensk leikrit. Við vorum
að vísu ekki með neitt íslenskt
verk nema dagskrá um Kristján
frá Djúpalæk. Það kæmi mér þó
ekki á óvart að þetta yrði til þess
að við legðum meiri áherslu á inn-
lend verk í framtíðinni.
Pjölmiðlabyltingin er tiltölulega
nýskollin á á Akureyri og það
kæmi mér heldur ekkert á óvart
þótt í ffamtíðinni skapaðist á
haustsins að von vegna óvissu
síðasta leikár út hjá félaginu?
norðurlandi hungur í íslenskt efni
og lífrænt, eins og leikhúsið er.
Næsta verkefni hjá okkur er
íslenskt. Við hefjum æfíngar í
ágústbyijun. Æfum þá upp dag-
skrá í tilefni af 125 ára afmæli
Akureyrar. Þessa dagskrá er ver-
ið að smíða núna. Ottar Einars-
son, kennari á Akureyri er að
skrifa hana og leikstjóri verður
Eyvindur Erlendsson. Þetta er
ekki „hátíðardagskrá," heldur er
hugmyndin að reyna að skoða
þessa sögu frá einhverri léttari
hlið. Á þessari dagskrá eru ein-
ungis ráðgerðar þrjár sýningar.
Hún verður í íþróttasal sem tekur
7—800 manns. Þetta er fyrirferð-
armikið fyrirtæki. íþróttaskem-
man er nýtt fyrir skólana og við
verðum að losa hana sem fyrst.
Þessvegna verða ekki fleiri sýn-
ingar. Það tekur mikill fjöldi fólks
þátt í þessari dagskrá, bæði kór
og hljómsveit, auk leikara.
Restin af leikárinu er ekki frá-
gengin. Staða leikhússins er
dálítið óljós í dag, því við erum
að bíða eftir niðurstöðum frá
nefnd sem menntamálaráðherra
stofnaði. Fjárhagsstaða leikhúss-
ins er mjög slæm. Það er svo
dýrt að skulda í dag og ekki nóg
með það, heldur kostar svo mikla
vinnu að skulda, sérstaklega þeg-
ar lausaskuldir og smáskuldir eru
líka að þvælast fyrir okkur. Þetta
hamlar starfseminni mikið. Það
er undir lausnum á þeim málum
komið út í hvaða form við förum
næsta vetur.
Við erum að vísu búin að aug-
Iýsa eftir leikurum, en það er í
rauninni spuming hvað við getum
fastráðið marga leikara og hversu
margir eru tilbúnir að koma í
lausamenn'sku til okkar. Leikhúsið
er allt í einhverri biðstöðu. Hús-
næðið er annað vandamál. Það
er búið að leggja fram tillögur
um úrbætur á húsnæðinu. Ef sú
tillaga sem mönnum líst best á
nær í gegn, myndi það gerbreyta
starfsemi félagsins og færa hana
nær nútímaleikhúsi.
Það sem ég tel jákvætt við
þessa tillögu er að hún er margf-
alt ódýrari heldur en ef farið yrði
út í að byggja nýtt hús. Þar fyrir
utan mundi gamla húsið vera
Pétur Einarsson, leikhússtjóri á Akureyri (Morgunblaðið/Ámi Sœberg)
nýtt áfram sem leikhús. Annað
sem er gott við þessa tillögu er
að það er hægt að framkvæma
hana í þrem áföngum, sem bæði
minnka þann tíma sem starfsemin
myndi raskast og hefði það í för
með sér að kostnaði yrði skipti
niður á fleiri ár.
Ef við tökum sviðið sem dæmi,
þá er núverandi svið svo lítið að
við getum ekki tekið hvaða verk-
efni sem er. Ekki nóg með það.
Mörg verkefni sem við tökum,
neyðumst við til að breyta og laga
að þessu sviði okkar. Þessar tillög-
ur um breytingar sem liggja fyrir,
gera ráð fyrir stækkun á sviðinu.
Merkilegasti kosturinn við þessar
tillögur er þó sá, að nálægðin við
áhorfendur helst og leikhúsið yrði
hagkvæmara í rekstri.
Stærsta málið hjá Leikfélagi
Akureyrar í dag er að því verði
skapaður raunhæfur rekstrar-
grundvöllur. Við erum óneitan-
lega í samkeppni við atvinnuieik-
húsin á Reyicjavíkursvæðinu. Sá
fjárstuðningur sem við höfum til
að standa í þeirri samkeppni er
margfalt minni en til Reykjavíkur-
leikhúsanna, og eru þau þó ekkert
alltof vel haldin. En, Reykjavík
hefur ekki einkarétt á íslenskri
menningu og það er beinlínis
hættuleg stefna fyrir okkur, ef
það verður þó ofan á.“