Morgunblaðið - 22.08.1987, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 1987
Skógartoppur — vaftoppur
Nú er sumri tekið að halla, þessu
sumri sem hefur verið svo einstak-
lega milt og hlýtt og gott garðeig-
endum hér sunnanlands. Garða-
gróður hefur náð hámarki sínu og
margar jurtir þegar famar að
þroska fræ. Ég skora á þá félaga
GÍ sem vilja leggja inn í fræbank-
ann okkar á komandi vetri að huga
vel að fræöflun þessa dagana og
vikumar, öll skilyrði til fræsöfnunar
eru hin ákjósanlegustu.
En ég hef stigið örlítið hliðarspor
út frá þeim stíg sem ég hugðist
ganga þetta sinn.
Þótt ýmsar snemmblómstrandi
jurtir hafi fölnað, standa aðrar í
fullum blóma og gefa garðinum
nýtt yfirbragð, nýja fegurð. Það er
ljúft að rölta um götur í ágústhúm-
inu og njóta kyrrðarinnar eftir
erilsaman dag, virða fýrir sér rósir
og bláklukkur í fullum blóma, finna
angan gróðurs og moldar.
Þegar við hjónakomin komum
heim úr kvöldgöngunni staðnæm-
umst við gjamam örlitla stund á
dyrahellunni og drögum djúpt að
okkur andann og fyllum vitin ljúf-
um, sætum ilmi. Þessi ilmur, sem
er kveðja garðsins áður en gengið
er til hvílu, berst frá klifurtoppinum
mínum.
Toppum — Loniceria — sem
ræktaðir em í görðum — má skipta
í tvo aðalflokka, runnatoppa og klif-
urtoppa. Algengasti mnnatoppur-
inn á íslandi er líklega blátoppur-
inn. Hann er harðgerður og
vindþolinn og þolir vel klippingu og
hafa margir gaman af að klippa
hann í kúlur. Blátoppurinn er mjög
fallegur á vorin þegar blöðin em
að bijótast fram, skemmtilega gul-
græn fyrst á rauðleitum árssprotum
en verða blágræn síðar. Blátoppur-
inn minn er oft svo fljótur á sér
að ég fæ sting í bijóstið og óttast
vorhretin, en þótt um hann næði á
vorin nær hann sér fljótt aftur.
Ymsir aðrir mnnatoppar em hér í
ræktun svo sem gultoppur, glæsi-
toppur og rauðtoppur sem getur
verið alþakinn rauðum blómum. En
það vom klifurtoppamir, sem ég
ætlaði að fjalla lítillega um. Klifur-
toppurinn minn er einn af fyrstu
„íbúum" garðsins. Hann Hinrik
nágranni minn komst yfir rótar-
sprota í garði frænku sinnar og
skipti með mér og bæði fylltumst
við stolti yfir klifurtoppunum okkar
sem þutu upp og ekki var laust við
ofurlítinn meting fyrst í stað.
Ég hef talað um klifurtopp fram
að þessu og það með ráðnum hug.
Það segja mér fróðir menn, að sá
klifurtoppur sem ræktaður hefur
verið hérlendis áratugum saman og
seldur undir nafninu vaftoppur —
Lonicera caprifolium — sé í raun
skógartoppur — Loniceria
periclymenum. Svona nafnamgl-
ingur er hvimleiður, þótt hann sé
skiljanlegur, enda em plöntumar
Skógartoppur og dornrósir.
VELKOMIN
í KRINGLUNA
KRINGLAN verslunarmiðstöð í nýja miðbænum
með 76 verslimar- og þjónustufyrirtæki
opnar mánudaga til laugardaga
kl. hálftíu.
KRINGLAN lokar mánudaga til
fimmtudaga kl. sjö, föstudaga kl. átta
og laugardaga kl. íjögur.
VEISTU að veitingastaðir KRINGLUNNAR eru opnir
framundir miðnætti
alla daga vikunnar.
líkar í útliti en þó auðþekktar í
sundur í blóma þar sem hjá vaf-
toppi em efstu 1—3 blaðpörin undir
blómsveipnum alltaf samvaxin og
mynda eins konar skál undir blóm-
hnappinn. Skógartoppur vex villtur
á Norðurlöndum og er algengur á
norsku ströndinni allt norður í
Mæri, þar sem hann vefur sig upp
eftir trjástofnum. Náttúmlegt vaxt-
arsvæði skógartoppsins nær norðar
í Evrópu en vaftoppsins.
PANASONIC
FOTORAFHLAÐAN
Sú rétta í myndavélina;
Rafborgsf.
8.11141.
Mér hefur reynst skógartoppur-
inn harðger og nægjusamur.
Greinamar þurfa stuðning til að
geta klifrað, en þær vefja sig sólar-
sinnis utan um t.d. sterkt gimi eða
stálvír og geta náð margra metra
hæð á skömmum tíma. Skógartopp-
urinn getur með aldrinum orðið
dálítið ber neðst, en hann þolir
klippingu vel, jafnvel niður að rót.
Stundum kelur greinarendana
nokkuð en það hefur ekki áhrif á
blómgunina, sem er mikil, jafnvel
í rigningarsumrum. Blómgunartím-
inn er háður árferði en eins hefur
staðarval mikið að segja. Ég á tvo
skógartoppa. Þann við suðaustur-
húshliðina kelur mun meira (versta
vindáttin hjá mér) en hann blómstr-
ar hálfum mánuði fyrr en sá við
suðvesturhliðina. Blómgunartími er
langur og stendur yfír frá júlíbyijun
fram undir fyrstu frost. Blómin á
skógartoppi eru mjög áberandi. Þau
sitja nokkur saman á greinaendum
í nokkurskonar blómhöfði. Blómlög-
unin er óregluleg og blómblöðin
mynda eins konar pípu, sem fræfl-
amir ná út úr. Hvert blóm getur
orðið um 4-5 cm langt. Liturinn er
örlítið breytilegur eftir afbrigðum.
Blómin á skógartoppnum mínum
eru fyrst rauðbleik að utan, áður
en þau opna sig, en eru þá fyrst
hvítgul en verða sterkgul með aldr-
inum. Skógartoppurinn þroskar
aðeins ber í góðum sumrum. Þau
eru rauð á lit og sjálfsagt gimileg
fyrir litla munna en em örlítið eitr-
uð, svo vísast er að fjarlægja þau.
Blóm skógartoppsins ilma sætlega,
einkum á kvöldin.
Sigríður Hjartar
frá LERKIH
Opið virka daga
frá kl. 9-6.

LERKi
SKEIFAN 13.. 108 REYKJAVIK
SÍMI 82877 82468