Morgunblaðið - 20.09.1987, Qupperneq 56

Skartbúið
„stórmenni“
í Viðeyjar-
kirkjugarði
„HRINGUR úr gulli og silfri
með búmarki á var á „stór-
menninu“ sem liggur hér, en
um er að ræða mann sem hefur
verið mun hávaxnari en aðrir
sem grafnir hafa verið i þessum
kirkjugarði," sagði Sigurður
Bergsteinsson, fornleifafræð-
ingur Árbæjarsafns, í samtali
við Morgunblaðið, en Sigurður
stjórnar nú uppgreftri í gamla
kirkjugarðinum hjá Viðeyjar-
kirkju.
„Stórmennið" hefur verið 185
sm á hæð og all þrekvaxinn miðað
við beinabyggingu. Á kistuloki
hans var þriggja blaða lilja úr
bronsi. Sigurður sagðist telja að
þessi uppgröftur væri frá dögum
kaþólska klaustursins í Viðey, en
það var starfrækt á tímabilinu
1226—1540. Þó kvað Sigurður
ekki unnt að staðfesta þá skoðun
fyrr en aldursgreining lægi fyrir.
Meðalhæð karlmanna á þessum
tíma var um 160 sm.
Sjá einnig á bls. 4.
I fornleifagreftrinum norðan
við Viðeyjarkirkju hafa forn-
leifafræðingar komið niður á
grafir, sem taldar eru vera
frá 13.-16. öld. í forgrunni sést
í fjöldagröfina, en gröf há-
vaxna mannsins er fjærst og
lengst til hægri.
Morgunblaðið/Ámi Johnsen
Lögreglan í Reykjavík:
Omerktir bflai’
við mælingar
LÖGREGLAN I Reykjavík ætlar nú að hefja hraðamæl-
ingar á g’ötum borgarinnar í ómerktum bifreiðum. Þá
verður einnig fylgst sérstaklega með þvi að ökumenn
virði reglur um umferðarljós og stöðvunarskyldu.
Ómar Smári Armannsson aðal-
varðstjóri sagði að lögreglan hefði
ákveðið að reyna að ná hraðanum
niður með því að vera við mælingar
í merktum bifreiðum. „Næstu daga
verðum við hins vegar á ómerktum
bifreiðum um allan bæ, bæði við
skólana og á stærri brautum. Þess-
ar bifreiðar verða einnig hafðar við
umferðarljós og stöðvunarskyldu-
merki, til að fylgjast með að
ökumenn fari að settum reglum."
Lögreglan mældi hraða bifreiða
víða um borgina á fimmtudagskvöld
og voru 35 ökumenn stöðvaðir á
of miklum hraða. Tveir þeirra
þurftu að sjá á eftir ökuskírteini
sínu. Þá stöðvaði lögreglan einnig
bifreiðar ef eigandi hafði vanrækt
að fara eftir reglum um umskrán-
ingu og eigendaskipti og voru
númerin klippt af 10 bifreiðum.
Þrjár milljónir 1.
af umframmj ólk
INNLÖGÐ mjólk hjá öUum
mjólkursamlögum á landinu á
nýloknu verðlagsári var rúmlega
108 milljónir lítra samkvæmt
bráðabirgðatölum Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins. Er þetta 2,8
miUjónir lítra umfram fuUvirðis-
rétt. Á næsta verðlagsári á undan
var umframmjólkin samtals 3,1
miUjón lítrar.
Mest var framleiðslan á svæði
Mjólkurbús Flóðamanna eða rúm-
lega 38 milljónir lítra, um 1,1
milljón lítra umfram fullvirðisrétt-
inn. Á Akureyri var framleiðslan
21,8 milljónir lítra. Þar var um-
frammjólkin um 1 milljón lítrar.
Næst komu Borgames með um 10
milljónir lítra og Sauðárkrókur með
8,5 milljónir lítra. Umframmjólkin
í Borgamesi var 300.000 lítrar en
89.000 lítrar á Sauðárkróki.
Kaupir SIS 25 hekt-
ara lands í Kópavogi?
„ÉG VIL hvorki staðfesta þetta
né neita því,“ sagði Guðjón B.
Ólafsson, forstjóri SÍS, þegar
hann var inntur eftir því hvort
fyrirtækið hefði í huga að
kaupa um 25 hektara lóð í
Smárahvammi í Kópavogi undir
starfsemi sína. Rannveig Guð-
m mundsdóttir, forseti bæjar-
stjórnar, segir að sölusamning-
ur mUli eigenda Smárahvamms
og væntanlegra kaupenda hafi
ekki komið til afgreiðslu hjá
bæjaryfirvöldum og sér vitan-
lega hafi ekkert verið selt úr
landinu enn.
Fyrir einu ári var gerður samn-
ingur við eigendur Smárahvamms
um að svæðið skyldi skipulagt
samkvæmt skipulagslögum. Þriðj-
ungur landsins fer til'sveitarfélags
undir byggingar eða vegi, en eig-
vendur selja aðrar lóðir í samráði
við bæjaryfirvöld. Ákveðið hefur
verið að þetta svæði fari undir
iðnaðarstarfsemi.
„Það er ýmislegt í athugun hjá
okkur," sagði Guðjón. „Við erum
nú að kanna sölu á húseign Sam-
bandsins við Sölvhólsgötu og í
tengslum við það könnum við
^ýmsar leiðir fyrir framtíðarstarf-
semi fyrirtækisins, bæði skrif-
stofuhúsnæði og annað. Meira get
ég ekki sagt sem stendur."
Ragnar Aðalsteinsson, hæsta-
réttarlögmaður, er lögmaður
fjölskyldunnar sem á Smára-
hvamm. Hann kvaðst ekki hafa
umboð til að ræða sölu landsins
við fjölmiðla.
Eiríkur Davíðsson hjá Fram-
leiðsluráði landbúnaðarins sagði að
mjög erfitt væri að stjóma fram-
leiðslunni og væm margar ástæður
fyrir þessari umframframleiðslu.
Ein ástæðan væri sú að bændur
höfðu góð hey í vetur og sumarið
var einstaklega gott. Hefði árferðið
ekki verið svona gott væri ólíklegt
að mjólkurframleiðsla hefði farið
yfír kvótann. Einnig kepptust
margir bændur við að ná upp í full-
virðisréttinn og kusu að legga
frekar inn nokkrum lítrum of mikið
en of lítið. Menn hefðu ef til vill
verið hræddir um að missa fullvirð-
isréttinn ef þeir notuðu hann ekki
allan.
Gamlar verðlaunatil-
lögur í samkeppni um
peningaseðla fundnar
Hafa verið týndar á sjötta áratug
RAGNAR Borg myntfræðingur
hefur uppgötvað teikningar að
peningaseðlum fyrir Lands-
banka íslands sem taldar voru
glataðar. Tillögurnar vann
Baldvin Björnsson teiknari,
silfursmiður og málari á þriðja
tug aldarinnar. Vegna deilu
milli listamannsins og stjórnar
bankans voru seðlamir aldrei
gefnir út.
Stjóm Landsbankans hugðist á
þriðja áratug aldarinnar breyta
útliti peningaseðla landsins og
gefa þeim þjóðlegri svip. Vorið
1929 var efnt til samkeppni um
útlit seðlanna. Sex tillögur bár-
ust. Stjóm bankans valdi teikn-
ingar Baldvins til þess að prýða
seðlana og ætlaði að greiða lista-
manninum 1.500 krónu verðlaun.
Þegar í ljós kom að bánkinn
myndi ekki greiða hlutaðeigandi
önnur og þriðju verðlaun neitaði
Baldvin að taka við verðlaunum
sínum. Hann dró tillögumar til
baka. Seðlamir hafa ekki komið
fyrir almennings sjónir fyrr en nú.
Ragnar sagði að í skilmálum
samkeppninnar, sem birtir vom í
Morgunblaðsauglýsingu, hefði
komið fram að ekki yrðu greidd
verðlaun fyrir aðrar tillögur en
þær sem notaðar yrðu. Baldvin
hefði að líkindum viljað sýna sam-
stöðu listamanna sem höfðu
nýlega stofnað með sér Bandalag
íslenskra listamanna.
Sjá myndir af seðlunum og
grein á bls. 8b.