Morgunblaðið - 17.10.1987, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1987
Fjármálaráðherra í utandagskrárumræðum á Alþingi:
Rætt um frestun söluskatts á mat-
væli gegn samkomulagi um launastefnu
Miklar umræður voru um
frestun söluskatts á mat-
væli á Alþingi í gær og
rætt um það meðal annars
hvort fyrir hendi væri sam-
komulagsgrundvöllur um
launastefnu ef ríkisstjórn-
in félli frá flýtingu gildi-
stöku söluskatts á matvæli.
JÓN BALDVIN Hannibalsson,
fjármálaráðherra sagði í utan-
dagskrárumræðum á Alþingi á
fimmtudag um efnahagsaðgerð-
ir ríkisstjórnarinnar, að í viðræð-
um Þrastar Ólafssonar,
framkvæmdastjóra Dagsbrúnar,
við fjármálaráðuneytið hefði
verið rætt hvort það kynni að
vera samkomulagsgrundvöilur,
að því er varðar mörkun launa-
stefnu, ef ríkisstjórnin félli frá
flýtingu gildistöku söluskatts á
matvæli. Frá fyrri hluta þessara
utandagskrárumræðna var
greint i Morgunblaðinu í gær en
þær stóðu langt fram eftir
kvtfldi.
Arni Gunnarsson (A.-Ne.) sagði
það hafa verið ljóst eins og sakir
stóðu að grípa varð til mjög ákveð-
inna aðgerða í efnahagsmálum til
að draga úr þeirri gífurlegu þenslu
sem hefði átt sér stað í þjóðfélaginu
og þá einkum og sér í lagi á höfuð-
borgarsvæðinu.
Einkageirinn sveik
frelsið
Sagði Ámi að einkageirinn hefði
svikið það frelsi sem honum hefði
verið veitt í peningamálum á und-
anfömum árum og stuðlað m.a. að
stóraukinni þenslu í þjóðfélaginu.
Einkageirinn hefði gengið í erlenda
sjóði og fjármagnað framkvæmdir
sínar með þeim afleiðingum að þessi
þensla hefði stórskaðað bæði lands-
byggðina og þjóðina í heild.
Vegna þessa kerfis sem hefði
verið sleppt lausu, kannski í of stór-
um skrefum og kannski of lausu,
hefðu vextir hækkað stórlega.
Verðbréfamarkaðurinn hefði farið
út fyrir öll skynsamlega mörk í
yfírboðum og vöxtum og hefði það
leitt til þess að bankar og lánastofn-
anir hefðu séð sig knúna til þess
að hækka vexti sína. Þetta hefði
líka orðið til þess að ríkissjóður og
ríkisvaldið hefði talið sig nauð-
beygt, vegna samkeppninnar um
fjármagnið, að hækka vexti. Sagð-
ist Ámi tvímælalaust vera þeirrar
skoðunar að „hávaxtastefnan"
hefði verið og væri einn mesti verð-
bólguvaldurinn í þjóðfélaginu.
Talsmaður harðra að-
gerða
Guðmundur G. Þórarinsson
(F.-Rvk.) sagðist hafa verið einn
harðasti talsmaður þess að gripið
yrði til harðra aðgerða þegar ríkis-
stjómin var mynduð. Hefði það
verið með þeim rökum að í slíku
góðæri eins og nú ríkti gæti ríkis-
stjóm ekki lagt af stað með öfugan
viðskiptajöfnuð við útlönd og ríkis-
sjóð rekinn með halla. Því miður
hefði ekki náðst samstaða um þess-
ar aðgerðir þegar ríkisstjómin var
mynduð. Nú hefðu verið gerðar við-
bótaraðgerðir og væri hann
sammála því og þeim markmiðum
sem þar væri verið að ná.
Guðmundur G. minntist einnig á
gengismál í ræðu sinni. Sagði hann
að ríkisstjóm sem hefði takmarkaða
stjómþætti í höndum sér gæti ekki
lofað því að halda gengi föstu. Þeir
þættir sem hefðu áhrif á gengið
væm margir og ekki allir á hendi
einnar ríkisstjómar. Sagðist hann
halda að ef verðbólga yrði meiri en
í helstu viðskiptalöndum og verðlag
á afurðum hækkaði ekki í sama
mæli þá styrktist íslenska króna
óeðlilega. Ef gengi yrði haldið föstu
í slíkri verðbólgu þá væri það með
því að ganga á fé útflutningsveg-
anna. Þeir væru mismunandi vel
staddir og mundu auðvitað reka á
sker á einhveijum tíma ef ekki
tækist að halda verðbólgunni niðri.
Engin krafa um niður-
fellingoi matarskatts
Jón Baldvin Hannibalsson,
fjármálaráðherra, sagði enga
kröfu hafa komið fram frá Þresti
Ólafssyni, framkvæmdastjóra
Dagsbrúnar, á fundi með sér og
aðstoðarmönnum sínum um skilyrð-
islausa niðurfellingu söluskatts á
matvæli, þó því hefði verið haldið
fram fyrr í þessum umræðum.
Menn hefðu rætt um hvort það
kynni að vera samkomulagsgrun-
dvöllur að því er varðaði mörkun
launastefnu á næsta ári, ef ríkis-
stjómin fyrir sitt leyti tæki til
athugunar að falla frá flýtingu á
gildistöku þessara breytinga á sölu-
skattinum.
Sagði fjármálaráðherra það vera
rækilega útlistað í stefnuyfirlýsingu
og starfsáætlun ríkistjómarinnar
hvemig hún hyggðist mæta verð-
hækkunaráhrifum með beinum
aðgerðum af auknum tekjum af
slíkum skatti. Persónuafsláttur í
tekjuskatti yrði aukinn, bama- og
fjölskyldubætur yrðu auknar og
bótagreiðslur almannatrygginga
hækkaðar. Það að þessum skatti
hefði verið flýtt fram til 1. nóvem-
ber væri liður í þeim heildaraðgerð-
um sem ríkisstjómin hefði nú gripið
til. Vegna þessarar flýtingu skatts-
ins væri reiknað með 150 milljónum
króna í tekjur á þessu ári og rynni
helmingur þess beint til niður-
greiðslna á matvörum. Fjármála-
ráðherra sagðist að vísu vera
þeirrar skoðunar að þetta væri ekki
nægilega góð leið en vegna flýtingu
gildistöku skattsins hefði verið
ógemingur að innan þessara tíma-
marka koma fram, með vönduðum
undirbúningi, þeim tekjujöfnuna-
raðgerðum sem að öðru leyti væm
boðaðar um áramót.
Karpov kemst ekk-
ert áfram með hvítu
Skák
Margeir Pétursson
Anatoly Karpov heldur for-
ystunni í heimsmeistaraeinvíg-
inu. Staðan er nú 2:1 Karpov i
vii eftir að þriðju skákinni lauk
me< jafntefli i gærkvöldi. Eftir
æsilega baráttu í annarri ská-
kinn olli viðureign þeirra i gær
vonbrigðum. Sama byrjun varð
upp á teningnum og i fyrstu
skákinni og aftur tókst. Ka-
sparov að jafna taflið með
svörtu án þess að lenda i nokkr-
um erfiðleikum. Þegar heims-
meistarinn bauð jafntefli í 29.
leik stóð hann jafnvel sjónar-
mur betur.
Þykir skáksérfræðingum nú
ljóst að eftir litlu sé að slægjast
fyriv hvítan í trausta en leiðinlega
“samlokuafbrigði" Griinfelds-
vamarinnar. Dregur afbrigðið
nafn sitt af því að báðir stilla liði
sínu upp á sama hátt í byijun.
Líklega verður Karpov að finna
sér aðra byijun vilji hann eiga
raunhæfa vinningsmöguleika með
hvítu, því miðtaflið sem kemur
upp eftir þetta afbrigði er svo lit-
laust að ekki er hægt að búast
við því að reyndum stórmeisturum
verði þar á mistök.
Það kom mörgum á óvart að
heimsmeistarinn skyldi ekki taka
sér frí eftir afhroðið í annarri
skákinni á miðvikudaginn. Hann
hefur í öllum fyrri einvígjum
sínum við Karpov farið flatt á því
að taka ekki frí eftir tapskák.
Hvor keppenda getur aðeins feng-
ið þijár frestanir í einvíginu og
því lét Kasparov sig hafa það að
tefla, enda fullsnemmt að eyða
frestun strax í upphafi einvígisins.
Fjórða skákin verður tefld á
mánudaginn. Þá hefur heims-
meistarinn hvítt og mun þá
vafalaust reyna mikið til að jafna
metin.
Hvítt: Anatoly Karpov
Svart: Gary Kasparov
Griinfelds-vörn
1. d4 - Rf6 2. c4 — g6 3. g3 -
c6 4. Bg2 — d5 5. cxd5 — cxd5
6. Rf3 - Bg7 7. Rc3 0-0 8. Re5
- e6 9. 0-0 - Rfd7 10. f4 -
Rc6 11. Be3 - Rb6 12. Bf2 -
Re7
Kasparov er fyrri til að breyta
út af fyrstu skákinni sem tefldist:
12. - Bd7 13. e4 - Re7. Nú er
ekki fysilegt fyrir hvítan að leika
13. e4, því eftir 13. — dxe4 14.
Rxe4 — Rbd5 hefur svartur sölsað
undir sig d5-reitinn.
13. a4 - a5 14. Db3 - Bd7 15.
Hfcl - Bc6 16. Rb5 - Rbc8
17. e3 - Rd6 18. Rxd6
Eftir þessi uppskipti hefur
hvítur ekki af miklu að státa, en
ef hann hefði látið þau hjá líða,
mátti hann reikna með 19. — Db6.
18. - Dxd6 19. Bel - Hfb8
20. Bfl - f6 21. Rf3 - Dd7 22.
Dc2 - Rf5 23. Bd2 - Rd6
Eftir nokkra óvirka leiki
Karpovs í röð hefur heimsmeistar-
anum algjörlega tekist að jafna
taflið. Hann getur jafnvel státað
af þvf að eiga greiðan aðgang að
e4-reitnum fyrir riddara, en jafn-
framt hrakið hvíta riddarann í
burtu frá e5.
24. b3 - Hc8 25. Ddl - h6 26.
Bel - g5!
Karpov lætur sér nægja að
leika mönnunum fram og til baka
í þessari viðburðasnauðu stöðu,
en Kasparov getur hins vegar
ekki setið kyrr og sölsar undir sig
rými á kóngsvængnum
27. Ha2 - De8 28. Hac2 - Bf8
29. Bd3 - g4.
Um leið og Kasparov lék þenn-
an leik bauð hann jafntefli, sem
Karpov þáði, enda stendur svartur
sízt lakar.
Fjárlagafrumvarpið:
Morgunblaðið/ól.K.M.
Sameig’inlegnr fyrir-
vari stjómarflokkanna
VIÐ framlagningu fjárlagafrum-
varpsins fyrir árið 1988 hafa
komið fram fyrirvarar í ákveðn-
um þáttum landbúnaðargeirans
varðandi tilflutning á kostnaði
frá ríki yfir til atvinnugreinar-
innar. Morgunblaðið spurði
Þorstein Pálsson forsætisráð-
herra um þessa fyrirvara af
hálfu stjórnarflokkanna.
„Það var samkomulag um máls-
meðferð þessara atriða í ríkisstjóm-
inni og ákveðið að skipa sérstaka
nefnd þingmanna úr stjómarflokk-
unum þremur til þess að fjalla um
þessi málefni og komast að sameig-
inlegri niðurstöðu," sagði forsætis-
ráðherra, „þannig að það er
sameiginlegur fyrirvari allra flokk-
anna þriggja um þessi tilteknu
atriði á tilflutningi kostnaðar frá
ríki jrfir til atvinnugreinarinnar.
Stjómarflokkamir standa allir að
frumvarpinu og allir að nefndaskip-
aninni."
Fulltrúakjör á landsfund
Alþýðubandalagsins:
Stuðningsmenn Ólafs
Ragnars lögðu fram lista
TALNING atkvæða í kosningu
Alþýðubandalagsins í Reykjavík
um 100 aðalfulltrúa og jafn
marga varafulltrúa á landsfund
flokksins í nóvember verður í
dag, en kosningin fór fram
síðastliðið fimmtudagskvöld. Um
400 manns voru á fundinum og
244 í framboði.
Á landsfundinum fer fram kosn-
ing formanns, en í kjöri eru þau
Ólafur Ragnar Grímsson og Sigríð-
ur Stefánsdóttir. Á fundinum á
fímmtudagskvöldið lagði uppstill-
inganefnd fram lista með nöfnum
100 aðalfulltrúa og 100 varafull-
trúa. Á fundinum lögðu stuðnings-
menn Ólafs fram lista með 91 nafni
þar sem þeir töldu að 70% þeirra
sem voru á lista uppstillingarnefnd-
ar styddu Sigríði Stefánsdóttur.
Enda voru stuðningsmenn hennar
hvattir til að kjósa þann lista.
Mjög mikið var smalað á fundinn
af hálfu beggja frambjóðenda sem
sést af §ölda þeirra sem sóttu fund-
inn. Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins er talið að úrslit verði
tvísýn.
Alþýðubandalagið í Kópavogi:
Fyrrum framkvæmda-
stjóri flokksins
náði ekki kosningn
A FUNDI Alþýðubandalagsins í
Kópavogi á miðvikudagskvöld
voru kjörnir 17 fulltrúar á lands-
fund flokksins, sem haldinn
verður eftir tæpan mánuð. At-
hygli vakti að Óttarr Proppé,
ritstjómarfulltrúi Þjóðviljans og
fyrrverandi framkvæmdastjóri
Alþýðubandalagsins, var ekki
kjörinn, en hann var á lista upp-
stillingamefndar.
Kristján Sveinbjömsson, formað-
ur Alþýðubandalagsins í Kópavogi,
sagði að alls hefði verið kosið um
40 manns. „Uppstillingamefnd
lagði fram lista og síðan var bætt
við hann,“ sagði Kristján. „Óttarr
Proppé var á lista uppstillingar-
nefhdar, en hann náði ekki kjöri.
Hann hefur ekki starfað mikið með
félaginu og mér þykir líklegast að
hann gjaldi þess nú.“
Kristján sagði aðspurður að hann
gæti ekkert sagt til um hvort full-
trúamir sautján væru fylgismenn
Ólafs Ragnars Grímssonar eða
Sigríðar Stefánsdóttur, en sem
kunnugt er hafa þau gefið kost á
sér við formannskjör í Alþýðu-
bandalaginu. „Það er sjálfsagt
hægt að brennimerkja þetta fólk
misjafnlega, en mér heyrist á fólki
að það hafi ekki gert upp hug sinn
enn,“ sagði Kristján.