Morgunblaðið - 21.10.1987, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1987
19
1-
3
Heilasýni úr
heimaslátruðu
fé liaustið 1987
Ég hef margsinnis viðrað hug-
myndir um fijálsan gjaldeyrismark-
að hér á landi. Sumir, sem á móti
því hafa verið, hafa verið á móti
„af því bara“ en aðrir hafa rökstutt
skoðun sína með því að segja:
„Þetta er allt of lítið hagkerfi fyrir
frjálsan gjaldeyrismarkað." Þama
lágu nú Danir í því! Vegna þess að
sé hagkerfíð of lítið fyrir fijálsan
gjaldeyrismarkað þá er það að sjálf-
sögðu of lítið til þess að vera eins
og það er. Úr því aðgerðin þolir
ekki dagsbirtuna er hún að sjálf-
sögðu myrkraverk (þvinguð að-
gerð). Fyrirkomulagið er sínu
skárra í Nígeríu því þar er gjaldeyr-
ir seldur á markaði einu sinni í
mánuði.
Síðastliðin þijú ár hefur verðlag
hækkað innanlands um 60—80% og
á sama tíma hefur gengi Banda-
ríkjadollars lækkað enn Evrópu-
gjaldmiðlar hækkað lftillega. Það
skal ekki reynt að gera lítið úr þeim
árangri sem náðst hefur í efnahags-
málum. Hann er bara ekki
nægilegur og ekki varanlegnr.
Það verður að leysa málin á varan-
legan hátt. Þó það verði að kalla
til erlenda ráðgjafa. Það er bara
allt í lagi. Sama hvaðan gott kemur.
Útflutningsatvinnuvegirnir
verða að búa við stöðugt verðlag
og ekki lakari skilyrði í gjaldeyri
og peningamálum en keppinaut-
ar þeirra á erlendum mörkuðum.
Hvaðertilráða?
Leitið og þér munuð fínna! Það
hníga öll rök í þá átt, að koma
megi á varanlegum stöðugleika með
því að gera hinn íslenska gjaldmið-
il að hluta úr stærra myntkerfí.
Ráðstöfunin verður að fela í sér':
Að íslenskur gjaldmiðill njóti er-
lendrar viðurkenningar, jafnframt
sé stöðugleiki í verðlagi og svipaðir
vextir og verðbólga og í nágranna-
löndunum. Það er ekki nóg að taia
bara um þetta sem markmið ein-
hvem tímann. Það verður að bretta
upp ermamar og framkvæma
raunhæfar aðgerðir.
Lítum til Lúxemborgar. Það ríki
er eitt af mörgum í heiminum sem
ekki er með sjálfstætt myntkerfí.
Árangurinn er ekki verri en það,
að um 130 erlendir bankar starfa
þar með alþjóðaviðskipti.
Lúxemborg er með samninga við
belgíska seðlabankann um sameig-
inlegt myntkerfí. Það má spyija:
Hvers vegna fömm við ekki eins
að? Það vill svo vel til, að einn
belgískur franki hefur svo til sama
verðgildi og íslenska krónan er
skráð á í dag. Einn belgfskur franki
er 1,029 krónur. Ríkisstjómin getur
þreifað fyrir sér með samninga við
belgíska seðlabankann um sameig-
inlegt myntkerfí. Næðust samning-
ar þá yrði þetta verðtryggingarokur
úr sögunni og vextir og verðbólga
svipuð og í nágrannalöndunum.
Nú, annar möguleiki er sá að
semja við Evrópubandalagið um að
fastbinda gengi krónunnar við
myntkörfu bandalagsins (ECU).
Við þurfum hvort sem er að semja
um tollamál og fleira við það banda-
lag. Það þarf að gerast sem fyrst
og væri hægt að gera þetta um
leið. Fyrsti tími er bestur. Svona
samningar em ekkert einfaldir en
það þýðir ekkert að vera að mikla
þetta fyrir sér. Varanleg lausn
verður að nást sem fyrst.
Um sjálfstæði
þjóðarinnar
Sumir hafa haldið því fram, að
með svona samningum sé vegið að
sjálfstæði þjóðarinnar. En er það
nú ekki heldur hratt hugsað? Spyija
má: Er eitthvert sjálfstæði fólgið í
því að vera með lélega skiptimynt,
bullandi verðbólgu og misrétti eins
og nefnt var hér að framan? Hvem-
ig getur það varðað sjálfstæði að
vera með eitthvað í höndunum sem
menn ráða ekkert við? Svo má líka
spyija: Er það eitthvert sjálfstæði
að þykjast vera meiri en við emm?
„Svona syndum við stóm fískamir"
segja homsflin. Nei. Að rembast við
að vera meiri en við höfum getu til
það á ekkert skylt við sjálfstæði
þjóðarinnar. Frekar mætti líkja því
við einhvem rembingshátt eða bara
heimsku.
Að lokum
Höfundur þessa greinarkoms
hefur komist að þeirri niðurstöðu,
að íslenska myntin sé ónýt sem
sjálfstæður gjaldmiðill. Það bitnar
síðan harkalegast á útflutnings-
atvinnuvegunum og þeim aðilum
sem starfa við og stunda þann at-
vinnurekstur. Ég varpa því samt
fram sem spumingu hvort þetta sé
röng niðurstaða. Sé til betri skýring
á þeirri óáran, sem hijáir íslenskt
efnahagslíf, þá er það vel, en ann-
ars er tími til kominn að viðurkenna
staðreyndir og gera viðeigandi
ráðstafanir til lagfæringar, en
ekki hjakka í sama farinu.
Höfundur rekur fiskvinnslu á
Bakkafirði.
Nú í haust verður að öllu líkindum
slátrað fleiru af fullorðnu fé heima
heldur en verið hefur síðustu árin.
Heimaslátrun felur í sér ýmiss
konar hættu, ef smitsjúkdómar leyn-
ast á viðkomandi stað. í fyrsta lagi
er verra að fylgjast með útbreiðslu
smitsjúkdóma vegna þess að sýni,
sem tekin eru í sláturhúsum skila
sér misjafnlega úr heimaslátruðu fé.
í öðru lagi er úrgangi ekki alltaf
eytt tryggilega heima á bæjum með
því að brenna eða grafa hann djúpt
og því er hætt við að smitdreifing
geti orðið frá slíkum stöðum af hund-
um, vargfugli og meindýrum. í þriðja
lagi hefur þeim fækkað, sem kunna
að slátra svo vel sé við frumstæð
skilyrði. Því geta afurðir, sem þann-
ig eru til komnar, verið heilsuspill-
andi og hættulegar, ef þær eru settar
í dreifingu út fyrir heimilið.
Heilasýni eru tekin úr fullorðnu
fé, sem slátrað er í sláturhúsi til
þess að fylgjast með útbreiðslu riðu-
veiki þar sem hennar hefur orðið
vart eða hætta á að hún sé komin.
Nauðsynlegt er einnig að taka heila-
sýni úr heimaslátruðu fé, vanþrifafé
og vanhaldafé. Gamasýni eru tekin
úr mjógöm við langa til þess að fylgj-
ast með útbreiðslu gamaveiki.
Nýleg dæmi sýna, að gmnsamleg-
ar breytingar í heilasýnum úr slát-
urfé, em stundum merki þess að riða
sé komin á bæinn og eigi eftir að
koma fram fyrr eða síðar. Áður en
riða kemur fram í kind á viðkomandi
bæ er sennilega mun minni smit-
hætta en eftir að veikin er komin
fram. Menn ættu því að taka öll
gmnsamleg einkenni í kindum með
fyllstu alvöm og láta rannsaka slíkar
kindur strax. Með því að fara varlega
í þessum efnum em líkur til að unnt
sé að útiýma riðuveiki úr landinu.
Allir bændur á svæðum þar sem
hætta er á ferðum em beðnir um
að koma með hausa af heimaslátr-
uðum kindum öðmm en lömbum til
sýnatöku í sláturhúsunum þar sem
þau em enn í gangi, annars til dýra-
læknisins eða manna, sem hann
hefur kennt og falið sýnatöku. Einn-
ig ætti að koma með hausa af öllum
vanmetaskepnum og vanhaldakind-
um sem til næst hvenær sem er á
árínu og láta taka úr þeim heilasýni
og gamasýni ef ástæða er til.
Bændur! Forðist verslun með fé
og hýsingu með heimafé á kindum
af öðrum bæjum, jafnvel frá ná-
grönnum. Enginn, ver bæinn betur
en þið sjálfír gegn riðusmiti eða öðr-
um alvarlegum smitsjúkdómum í
búfé. (Fréttatilkynning)
Þegar mjólkin er með er mikið fengið.
Dalafrauð
Súkkulaðifrauð Jafnvel rödd
Svona mál þarf ekki morgunhanans
að bíða nammidags. verður að „fagurgali“. Léttur sýrður rjómi
f