Morgunblaðið - 21.10.1987, Blaðsíða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 21. OKTÓBER 1987
„É-g erekki' was um p'iLLur þefcta-
eco, cn -taktu þaer i tv/ser vikur 09 Láttu
mig vita Ýw/tm'ug patr fxxrcu í 1719."
Ég verð að fá nýja tölvu,
sú g-amla fær svo lága ein-
kunn í skólanum ...
HÖGNI HREKKVÍSI
„ éc SAGE>\ þ>éf? AO VID HHFÐUM Xrr
AÐ fAKA HAMN MBÐ. "
Af huldufólki og vemdarenglum
Kæri Velvakandi
Þegar bréf þetta er fært í letur
er sólríkur og fallegur dagur að
kvöldi kominn í Grundarfirði, litlu
og fallegu þorpi á norðanverðu
Snæfellsnesi. Þar eyddi ég frídög-
um mínum frá starfi mínu á sjúkra-
húsinu í Stykkishólmi og átti
margar ánægjulegar og eftirminni-
legar stundir.
En aðalástæðan fyrir skrifum
þessum er sú umræða sem fram fór
um huldufólk á einu ágætu heimili
í plássinu. Nú til dags heyrist ekki
mikið talað um huldufólk því slík
umræða og trú er ekki samboðin
„upplýstu", vísindalega sinnuðu
nútímafólki sem telur hið „ósýni-
lega“ tilheyra fáfræði liðinna alda.
Mér var sögð allmerkileg saga
um huldufólk sem átti sér stað í
Grundarfírði fyrir rúmum tveimur
áratugum. Hún minnti mig óneitan-
lega á aðrar sögur um hina svoköll-
uðu verndarengla sem Guð býður
að gæta og vemda mannanna bama
svo þau „steyti ekki fót sinn við
stein" og hrasi. Þessi trú og hugsun
virðist vera nánast útdauð nú til
dags. En bíðum við!
Tvær ungar stúlkur voru á gangi
út úr þorpinu að næsta sveitabæ
vestan við þorpið í svo mikilli ofan-
komu og fannfergi að ekki sást út
úr augum. Stormurinn blés í fang
þeim svo þær áttu erfítt með gang
og þurftu nánast að skríða gegn
veðurofsanum. Þá á samri stundu
stendur hjá þeim bláklædd kona,
tekur þær við hönd sér og segir
þeim að ekkert sé að óttast. í sömu
svipan var sem þær væru á labbi á
fögrum sumardegi, þær fundu
hvorki fyrir veðri né vindi, í stað
kuldans streymdi nú ylur um æðar
ungu stúlknanna.
Þegar þær em á móts við Stóra-
stein, en svo er steinn einn kallaður
við útjaðar þorpsins, segir þessi
kona við þær að nú sé hún komin
heim en þær skuli halda áfram til
bæjarins því þær muni öruggar og
komist á leiðarenda. Stúlkumar
héldu för sinni áfram gegn veðu-
rofsanum. En þeim var hlýtt sem á
sumardegi og komust heim að bæ
eins og þessi kona sagði fyrir um.
Löngu áður en þessi saga átti
sér stað hjálpaði amma þessara
stúlkna huldukonu í bamsnauð, en
hún var ljósmóðir. Var þetta ef til
vill sú huldukona? Eða kannski
vemdarengill, sögur fara af þeim
enn þann dag í dag?
Einstaka fólk trúir frásögnum
af slíkum atvikum þó hinir séu
fleiri sem hrista bara höfuðið. Sagt
er að maðurinn viti svona sitt af
hverju en hitt sé enn fleira sem
hann veit ekki. Eða hvað var það
sem vemdaði unga drenginn, sem
í dag er fullorðinn maður, frá stór-
slysi eða jafnvel dauða? Eitt kvöldið
þegar hinar stórvirku vinnuvélar,
sem notaðar voru við uppgröft
vegna mikilla framkvæmda, vom
þagnaðar, var þessi ungi drengur á
hjólinu sínu hátt uppi á uppgreftrin-
um við einn hyldjúpan skurðinn.
Þá vill svo til að hann missir jafn-
vægið og fellur af hjólinu afturfyrir
sig og lendir á bakinu á stórgrýtinu
í botni skurðsins. Hann sagði seinna
frá að þegar hann snart gijótið
hefði honum fundist sem hann væri
að lenda á mjúku rúmi. Enda stóð
hann upp ómeiddur og lofaði Guð.
Huldufólk og/eða vemdarenglar?
Þó tilvist þessara vera sé ekki
vísindalega sönnuð segja dæmin
sína sögu og hana ekki í smærra
lagi. Einar Ingvi Magnússon
Skrifið eða hringið til
Velvakanda
Velvakandi hvetur lesendur til
að skrifa þættinum um hvaðeina,
sem hugur þeirra stendur til —
eða hringja milli kl. 13 og 14,
mánudaga til föstudaga, ef þeir
koma þvi ekki við að skrifa. Með-
al efnis, sem vel er þegið, eru
ábendingar og orðaskiptingar,
fyrirspumir og frásagnir, auk
pistla og stuttra greina. Bréf
þurfa ekki að vera vélrituð, en
nöfn, nafnnúmer og heimilisföng
verða að fylgja öllu efni til þáttar-
ins, þó að höfundur óski nafn-
leyndar.
Sérstaklega þykir ástæða til að
beina því til lesenda blaðsins utan
höfuðborgarsvæðisins, að þeir láti
sinn hlut ekki eftir liggja hér í
dálkunum.
Yíkverji skrifar
*
IMorgunblaðinu síðastliðinn
laugardag birtist auglýsing frá
félaginu Gamli miðbærinn. Þar eru
lesendur blaðsins minntir á þá stað-
reynd, að fataúrvalið sé í mið-
bænum og em birt nöfn 25 verslana
því til sönnunar. Víkveiji hefur
staðið í þeirri trú, að unglingar og
skólafólk séu í hópi helstu viðskipta-
vina fataverslana í miðbæ
Reykjavíkur og annars staðar.
Höfða þessar verslanir að minnsta
kosti oft rækilega til unga fólksins
í auglýsingum sínum. Asamt með
nöfnum fyrirtækjanna er sagt frá
fundi kaupmanna og þjónustuaðila
í Austurstræti, Hafnarstræti, Póst-
hússtræti og Aðalstræti. Var þar
rætt um ástandið í miðborg
Reykjavíkur undanfamar helgar. I
auglýsingunni segir meðal annars:
„Langlundargeð manna er á
þrotum og skyldi nú engan undra
þegar það er haft í huga, að sami
verslunareigandi hefur orðið fyrir
því að vera vakinn upp allt að 15
sinnum vegna þess að skemmdir
hafa verið unnar á verslun hans.
Menn spyija: Hvar er löggæslan?
Menn spyija einnig: Er virkilega
ekkert hægt að gera til að fá þessa
unglinga til að snúa sér að ein-
hveiju sem væri þeim til meiri
sóma? Nú er það ljóst, að mestur
hluti þeirra unglinga, sem safnast
saman í miðbænum, eru bestu skinn
og eru ekki komin til þess að vinna
skemmdarverk. Væri ekki reynandi
að fá þessa unglinga til að eyða
þessum kvöldum annars staðar en
í miðbænum? Er ekki hægt að ein-
angra þann hóp skemmdarvarga
sem í skjóli margmennis vinna sín
spellvirki? Er ekki nauðsynlegt að
við tökum öll höndum saman um
að finna lausn á þessum vanda?
Foreldrar, skólar, æskulýðssamtök,
lögregla og allir þeir, sem hljóta
að hafa áhyggjur af þessu: Er það
ekki okkar verk að beina unglingun-
um inn á réttar brautir? Tökum
höndum saman. Þessu verður að
linna."
XXX
að funduðu fleiri um þetta mál
í síðustu viku eins og rækilega
hefur verið sagt frá í Morgunblað-
inu og visar Víkveiji þá tii frásagnar
af fundi grunnskólanemenda í
Tónabæ á fimmtudaginn, sem sagt
var frá hér í blaðinu á föstudag og
fjaliað um í leiðara á sunnudag.
Unglingarnir hafa ekki síður
áhyggjur af ólátunum í miðbænum
en kaupmennimir. Víkveiji er þeirr-
ar skoðunar, að ekkert sé athuga-
vert við að ungt fólk hittist í miðbæ
Reykjavíkur á síðkvöldum. Með öllu
er óþarft að leggja þann sið af.
Kaupmenn í miðbænum ættu að
fagna því í allri samkeppninni, að
ungt fólk leggi leið sína á athafná-
svæði þeirra. Að vísu kemur það
fram í orðunum hér að ofan, að
þeir, sem textann sömdu, viija
greinilega helst, að unga fólkið sé
aðeins á ferli í miðbænum, þegar
verslanir eru opnar. Sú spuming
vaknaði í huga Víkveija, þegar
hann las auglýsinguna, hvort ýmsu
ungu fólki þætti ekki ástæðulaust
að fara í miðbæinn til að versla,
ef það mætti ekki koma þangað til
að sýna sig og sjá aðra á kvöldin.
Þegar maður hefur orðið fyrir
því, að sami hlutur hans hefur ver-
ið skemmdur fímmtán sinnum,
hlýtur hann að grípa til aðgerða til
að hindra frekara tjón. Víða erlend-
is draga kaupmenn jámhlera fyrir
verslanir sínar á nóttunni. Vissu-
lega væri óskemmtilegra að vera í
Austurstræti eða annars staðar í
miðbænum á kvöldin, ef menn gætu
ekki skoðað í glugga verslana.
Á meðan búðir eru opnar eru
kaupmenn í miðbænum í nánu sam-
bandi við ungt fólk. Vel mætti
hugsa sér að jafn kraftmikið félag
og Gamli miðbærinn tæki sér fyrir
hendur að koma boðskap um góða
umgengni og virðingu fyrir eignum
annarra tii viðskiptavina sinna. Þá
mætti taka upp samvinnu milli forr-
áðamanna Gamla miðbæjarins og
þeirra, sem hittust í Tónabæ á dög-
unum í því skyni að einangra hóp
skemmdarvarganna. Þannig er
vafalaust margt unnt að gera, áður
en gripið verður til þess neyðarúr-
ræðis að loka miðbænum fyrir ungu
fólki nema á þeim tímum, þegar
allir vilja sækjast eftir viðskiptum
við það.
iVlAV