Morgunblaðið - 08.11.1987, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. NÓVEMBER 1987
B 17
V
Öll dýrm farin
að éta úr hendí
- segir Jim Jefrry háhyrningasérfræðingnr
Seyðisfirði.
„DYRIN voru mjög taugaóstyrk fyrst eftir flutningana en
jöfnuðu sig furðu fljótt,“ sagði Jim Jeffry, einn af háhyrn-
ingasérfræðingunum sem eru hér á landi á vegum Fauna.
Fréttaritari hitti hann að máli kvöldið eftir að háhyrningun-
um var komið fyrir í Sædýrasafninu í Hafnarfirði. Jim
Jefrry sagði frá háhyrningunum frá Seyðifirði og þessari
dýrategund almennt:
Aðlöganarhæfni þeirra fyrir ir lífínu í sjónum hér við land.
breyttum aðstæðum er mikil en Áður en flutningamir hófust át
þau hafa þurft að hafa mikið fyr- eitt dýrið úr hendi minni en nú
gera þau það öll og sést á þessu
hvað þau eru fljót að venjast
mannfólkinu. Þetta sýnir að þau
treysta okkur betur nú og vita að
við ætlum ekki að gera þeim neitt
illt. Þetta eru greind dýr og hægt
að kenna þeim margt, en það er
byggist á því sem þau vita fyrir
og er í eðli þeirra. Þau era samt
ekki eins greind og fólk oft held-
ur. Greindin er takmörkuð eins
og hjá öllum dýram. Það er alltaf
Háhymingur hifður í háhymingatjömina í Sædýrasafninu, þar sem hann er geymdur með þremur
félögum sínum þar til kaupandi finnst.
Stóra flutningabUarair og flutningskerin.
erfítt að dæma greind dýra. Á til
dæmis að dæma hana út frá okk-
ar sjónarhóli eða þeirra? Heila-
stærð háhyminga samanborið við
líkamsstærð er ekki stærri en hjá
öðram dýram.
Það tekur þijú ár að þjálfa
háhyminga. Ég er ánægður með
þessi dýr, þau era dugleg og fljót
að koma til. í þjálfuninni er reynt
að verðlauna dýrin með klappi en
ekki mat. Þannig verða þau án-
ægðari en hægt er að komast hjá
því að gera þau leið með því að
gera fóðranina ekki of vana-
bundna. Það er hægt að sjá
hvenær þau era í góðu skapi en
það er mjög mismunandi á milli
dýra. Þau sofa aldrei eins óg
mannfólkið en líkamshitinn dettur
niður og þau halda sér alltaf á
floti. Þau geta kafað mest í 22
mínútur, að því best er vitað, og
kafa allt að 500 metram. -
Það má líkja háhymingum við ■
úlfa, þeir fara um 20 saman í
hjörð og í hverri hjörð er svokölluð
valdaröð. Háhymingamir sem
veiddir vora í Seyðisfírði era svo
ungir að þeir era ekki komnir í
valdaröðina. Þeir era á aldrinum
tvegga til sex ára og ekki orðnir
kynþroska. Þeir verða kynþroska
10—12 ára og fara þá að koma
sér í valdaröðina. Eldri karldýrin
reyna að hrekja þau burtu og þá
verða þau að koma sér upp nýrri
hjörð.
Einn af þessum fjóram háhym-
ingum mun taka völdin seinna
meir og er næst stærsti háhym-
ingurinn líklegastur til þess.
Enn er ekki vitað nógu mikið
um hljóðin sem háhymingamir
gefa frá sér, en vitað er um ör-
væntingar- og ánægjuhljóð þeirra.
Þetta era mjög félagslynd dýr og
nota ópin til að tala saman. Þau
gerðu það meðal annars í flutning-
unum frá Seyðisfírði og töluðu
mikið saman þó þau væra í sitt
hvora búrinu í bílnum. Það er
mikið til af þessum dýram um
allan heim og eru þau alls ekki í
útrýmingarhættu. Með því að ná
þeim lifandi er miklu meiri mögu-
leiki fyrir okkur að kynnast þeim
og rannsaka, sagði Jem Jeffry að
lokum.
Garðar Rúnar
SJONVARPIÐ
-PinnniiðiII, eignokkarallra
n