Morgunblaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðurdesember 1987næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    293012345
    6789101112
    13141516171819
    20212223242526
    272829303112
    3456789

Morgunblaðið - 11.12.1987, Blaðsíða 44

Morgunblaðið - 11.12.1987, Blaðsíða 44
44 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 1987 VIÐTOL VIÐ HESTAMENN Békmenntlr Sigurjón Björnsson Leiftur liðinna daga. Hestamenn segja frá. I bindi. Umsjón með útgáfu: Albert Jóhannsson. Bókaútgáfan Hildur. Gunnar S. Þorleifsson. 1987.240 blaðsíður. Fyrst er ég leit þessa bók augum og handlék hana hugsaði ég gott til þess að lesa hana. Fögur bók að útliti, stórt brot, glæsilegt band og mikið efni milli spjalda. Hér hlaut að vera mikinn og skemmti- legan fróðleik að fá. En tilhlökkunin varð þó að víkja fyrir vonbrigðunum er ég las í formála að hér væri ekkert nýtt að fínna, aðeins endur- prentun á viðtölum við hestamenn sem birtust upphaflega i Hestinum okkar á árunum 1962—1981. Þau hafði ég öll lesið eins og líklega æði margir sem bókmenntir af þessu tagi lesa á annað borð. En þegar ég svo fór að endurlesa þessi gömlu viðtöl varð ég smátt og smátt sáttari við orðinn hlut. Allur þorri viðtalanna var vissulega þess virði að endurprentast og geymast á milli einna spjalda. Þeim fer líka sjálfsagt fækkandi sem eiga Hestinn okkar frá upphafí (hann er nú löngu ófáanlegur allur) og enn færri eru þeir liklega sem eiga hann innbundinn og aðgengilegan til Jestrar (28 árgangar). í þesari bók eru sautján viðtals- þættir, en þeir sem talað er við eru þó nokkru fleiri. Öll viðtölin nema eitt eru tekin af ritstjórum Hestsins okkar á hverjum tíma, þ.e. Vigni Guðmundssyni (1), sr. Guðmundi Óla Ólafssyni (7), sr. Halldóri Gunn- arssyni (5) og Albert Jóhannessyni (3) og eitt viðtal er svo gert af Jóni M. Guðmundssyni á Reykjum og Hauki Ragnarssyni á Mógilsá. í viðtölum þessum er rætt við margar kempur og snillinga hesta- mennskunnar. Eru margir þeirra látnir nú. I þónokkrum tilvikum voru síðustu forvöð að ræðá við þessa ágætu menn og fræðast af þeim. Ritstjórar HO unnu því vissu- lega þarft verk. Svo mörg af þessum viðtölum eru með þeim ágætum að naumast er viðeigandi að fara að raða þeim eftir gæðum. En sé eitthvert eitt viðtal mér öðrum minnisstæðara er það viðtalið við Bjöm Jónsson, hestamanninn alkunna, son Jóns Ólafssonar frá Mýralóni. Frásögn hans fellur ekki strax úr minni. Annars er það skemrhst frá að segja að efni þessara viðtala er ein- staklega Ijölbreytt. Menn greina frá reynslu sinni af umgengni við hross, umhirðu þeirra, tamningu, lýsa eft- irminnilegum gæðingum og afreks- hestum, ri^a upp minningar frá hestamótum, ferðalögum, láta í ljós skoðanir sínar á hrossarækt, upp- eldi hrossa og minnast gamalla féiaga og vina bæði meðal manna og hesta. Og það sem ánægjulegast en rauði þráðurinn í frásögninni er ást manna á þessum mikla vini og gleðigjafa mannsins, þessu einstaka sköpunarverki. Þessi langa lesning skilur því mikið eftir og maður veit að hann á eftir að grípa til þessarar bókar aftur og aftur. Þá er og ánægjulegt að eiga von á framhaldi — vonandi fljótlega. En þegar ég minnist á framhald kem ég einmitt að því sem mér fínnst að útgefendur eigi að hafa fastlega í huga. Þar er þess fyrst að geta að próf- arkir af þessu bindi eru blöskran- lega illa lesnar. Þegar ég hafði lesið bókina með tilliti til efnis fundust mér prentvillur ískyggilega margar, svo að ég ákvað að lesa hana aftur vandlega með tilliti til þessa og leið- rétta allar villur sem ég fyndi. Þær töldust eitt hundrað fimmtíu og fjórar, og tel ég þó víst að ég hafí ekki fundið allar. Þetta er að mínu viti ófyrirgefanleg hroðvirkni. Ég skil ekki útgefanda, sem bersýni- lega sparar ekkert til að koma með glæsilega bók og skilar svo frá sér bók sem er eins og klepróttur gæð- ingur á mannamótum. Og hvað er „umsjónarmaðurinn" Albert Jó- hannsson, fyrrverandi ristjóri, kennari og formaður Landsam- bands Hestamannafélaga eiginlega að hugsa? Þessi saga má ekki end- urtaka sig .í II. bindi. í öðru lagi eiga bók sem þessar tvímælalaust að fylgja tvær nafna- skrár. Annars vegar er manna- nafnaskrá og hins vegar skrá yfír hesta sem getið er um í viðtölunum. Menn fletta gjaman upp í bókum af þessu tagi og óþarft er að gera mönnum leitina erfíðari en vera þarf. í næsta bindi þurfa því að koma skrár yfír þessi atriði fyrir bæði bindin. Annað hef ég ekki út á þessa bók að setja. Hún er að öllu leyti hin ágætasta og eigulegasta og verðug jólagjöf til hestamanna, eins og henni er sjálfsagt ætlað að vera. Að vísu voru ritstjóramir missnjall- ir að stýra viðtölunum og stundum hætti þeim til að koma sjálfum sér og hugðarefnum sínum óþarflega mikið að. En um það þýðir ekki að fást. í öðrum tilvikum er líka um snilldartök að ræða. SVEFN OG SVEFNLEYSI ___Bækur Katrín Fjeldsted Höfundur: Reidun Ursin. Inn- gangsorð: Sigurður Thorlacius, -læknir. Þýðing: Amgrímur Thorlacius. Bókband: Félagsbók- bandið hf. Prentun: Prentberg hf. Útgefandi: Setberg 1987. Bókin „Svefn og svefnleysi" fyall- ar m.a. um eðli og tilgang svefns og drauma, tengsl svefns og vöku, áhrif álags og streitu, áhrif svefn- leysis á heilann og líkamann almennt, orsakir svefnleysis og hvemig bæta megi svefninn, eins og segir í inngangsorðum. Þar kem- ur og fram, að höfundurinn, Reidun Ursin, sé þekktur fræðimaður á sviði svefnrannsókna, en aðrar upp- lýsingar er ekki um hana að fá í bókinni. í heild má segja að bókin sé fróð- leg, og að efni hennar eigi erindi til margra. Það háir henni annars vegar, að hún er helst til fræðileg til þess að mega kallast aðgengileg eða læsileg fyrir aðra en þá sem vanir em að lesa fremur tyrfínn texta. Hins vegar er hún á köflum þýdd á of stofnanalega íslensku fyrir minn smekk. Á ég þar við að þýðandi fellur stundum í þá gryfju, sem algengt er með þýðingar á læknisfræðilegu efni, að grípa óeðli- lega mikið til nafnorða og ofnota eignarföll, svo að setningar geta orðið mjög stirðar og jafnvel erfitt að skilja þær. Sem dæmi vil ég nefna setningu eins og þessa. „Vökubundin hvatning öndunar hverfur alveg...“ o.s.frv. á bls. 39 og síðustu setninguna í bókinni: „í raun eru þeir aðeins á ytri mörkum eðlilegrar dreifíngar svefnþarfar." í inngangsorðum er sagt að svefnleysi sé mikið vandamál á ís- landi, eins og sjá megi af óhóflegri notkun svefnlyfja. Ég veit ekki til þess að það hafi verið rannsakað hvers vegna íslendingar nota meira af svefnlyfjum en ýmsar aðrar þjóð- ir. í bókinni er sagt að um 15% fólks eigi við stöðugar svefntruflan- ir að stríða. Sé hlutfallið miklu hærra hérlendis væri afar spenn- andi að kanna, hveiju um geti verið að kenna. Bókin skiptist í sjö kafla sem bera eftirfarandi heiti: „Hvað er svefn", '„Líkaminn í svefni", „Vaka: Örvun og streita", „Hví sofum við?“, „Svefn og Iífssveiflur", „Eðlilegur svefn" og loks „Svefntruflanir“. í bókarlok er svo listi yfír rit um skylt efni. í fyrsta kafla eru raktar þær kenningar sem uppi hafa verið um svefninn. Yfírleitt er svefni skipt í fímm stig eftir mynstri á heilalínu- riti. Fimmta stigið er svonefndur REM-svefn sem dregur nafn sitt af hröðifm augnhreyfingum sem k VERIÐ VEL KLÆDD UH JÓLIN Iðunnar-peysur eru íslensk framleiðsla og íslensk hönnun unnin úr ítölsku tískugarni. Iðunnar-peysur eru hátískuvara. Iðunnar-peysur á dömur, herra ogbörn. Glitpeysur, jakkapeysurá dömur og herra. Fallegar baraapeysur. / ■SX PRJÓNASTOFAN í/duntv, Verslunin er opin daglega frá kl. 9-18. Laugardaginn 12. desember frá kl.10-18 Kreditkortaþjónusta. Skerjabraut 1 v/Nesveg, Seltjarnarnesi. verða í eðlilegum svefni svona fjór- um til fímm sinnum á nóttu (Rapid eye movments = REM). Áður var talið að menn dreymdi aðeins á meðan á REM-svefni stæði, en rannsóknir hafa sýnt að okkur dreymir einnig á öðrum stigum svefnsins, einkum á stigi tvö, og það hefur ekki tekist að sýna að það sé skaðlegt að sofa ekki REM- svefni í langan tíma, eins og áður var haldið. Það hefur heldur ekki tekist að sanna að það sé skaðlegt að sofa lítið. Meðallengd svefns hjá fullorðnum mun vera sjö til sjö og hálf klukkustund, en venjulegur svefntími hjá fullorðnum á aldrinum 20—25 ára er á bilinu sex til níu tímar og með þeim svefni fínnst fólki það fá nægilega hvíld. Það er einnig til fólk sem þarf að sofa .10—11 tíma til að finnast það úthvílt og fólk sem þarf aðeins þrjá tíma eða jafnvel aðeins einn tíma en líður samt vel. Með’ aldrinum minnkar svefnþörf smám saman. Eldra fólk vaknar oftar yfír nótt- ina, sefur lausar og fínnst það sofa laust og illa. Sumir eiga erfitt með að sofna, en þó er ekki meira um það en hjá miðaldra fólki. Gamalt fólk á oft erfitt með að sofa alla nóttina í einni lotu og það vaknar oft mjög snemma á morgnana. Þetta eru oftast eðlilegar breytingar sem fylgja aldrinum en benda ekki til neins sjúkleika og þarfnast ekki meðferðar. Langvarandi notkun svefnlyfja veldur því að taugafrum- umar aðlagast því að hafa svefnlyf- ið og miða starfsemi sína við það. Þannig getur svefninn orðið jafnslæmur og áður. Ef maður ákveður að hætta að nota svefniyf eftir að hafa notað það í nokkum tíma, verður maður að sætta sig við að sofa ennþá verr fyrstu næt- umar á eftir. Þetta er alveg eðlilegt, það líður hjá. Ég hef hér á undan vitnað í text- ann í bókinni á víð og dreif. Mörgum spumingum er svarað í bókinni og skýringar gefnar í glöggu og ítar- legu máli á stundum. Það kom mér þægilega á óvart að sjá mælt með því af vísindamanni að við svefn- leysi væri gott að fá sér volga mjólk með hunangi fyrir svefninn, sleppa kaffídrykkju eftir klukkan sjö á kvöldin og hafa ekki áhyggjur af því þótt svefn sé of stuttur eina og eina nótt. Morgunblaðið/Ágúst Blöndal Gosdrykkjasjálfsalinn er staðsettur fyrir utan Shell-skálann á Nes- kaupstað. N eskaupstaður: Gosdrykkj asj álf - sali utanhúss Neskaupstað. NÝLEGA var settur upp gos- drykkjasjálfsali við Shell-skál- ann hér i bæ. Að sögn Einars Guðmundssonar sem rekur skál- ann er þetta fyrsti gosdrykkja- sjálfsalinn sem settur er upp utanhúss hér á landi. Mikið hefur borið á að allskonar sjálfsalar hér á landi hafa ekki feng- ið að vera í friði fyrir skemmdar- vörgum og er nú þara að bíða og sjá hvort Norðfirðingar kunni að umgangast sjálfsalann. — Ágúst
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
1021-7266
Tungumál:
Árgangar:
110
Fjöldi tölublaða/hefta:
55340
Skráðar greinar:
3
Gefið út:
1913-í dag
Myndað til:
30.12.2023
Skv. samningi við Árvakur útgáfufélag Morgunblaðsins er ekki hægt að sýna efni frá síðustu þremur árum Morgunblaðsins í almennum aðgangi á Tímarit.is.
Útgáfustaðir:
Ritstjóri:
Vilhjálmur Finsen (1913-1921)
Þorsteinn Gíslason (1921-1924)
Jón Kjartansson (1924-1947)
Valtýr Stefánsson (1924-1963)
Sigurður Bjarnason frá Vigur (1963-1970)
Matthías Johannessen (1959-2000)
Eyjólfur Konráð Jónsson (1960-1974)
Styrmir Gunnarsson (1972-2008)
Ólafur Þ. Stephensen (2008-2009)
Davíð Oddsson (2009-í dag)
Haraldur Johannessen (2009-í dag)
Útgefandi:
Félag í Reykjavík (1924-1947)
Árvakur (1947-í dag)
Efnisorð:
Lýsing:
Dagblað. Fréttir og greinar um innlend sem erlend málefni.
Styrktaraðili:
Fylgirit:

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað: 282. tölublað (11.12.1987)
https://timarit.is/issue/121537

Tengja á þessa síðu: 44
https://timarit.is/page/1670394

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

282. tölublað (11.12.1987)

Aðgerðir: