Morgunblaðið - 24.03.1988, Blaðsíða 68

68
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. MARZ 1988
„O íyrir Parwn Durorv • E fyrir Elv/í5.
A fyrir Abba. K -fiyrír RoUirg Síoj'uk.'
>

að bera hana á höndum
sér.
TM Reg U.S. Pat. Off.-all rights rcserved
© 1986 Los Angeles Times Syndicate
Já, það er Ungfrú alheim-
ur sem talar ...
HÖGNI HREKKVÍSI
Þessir hringdu ..
Ekkert f lug á f östu-
daginn langa
Loks hringdi reið ung kona og
sagðist ekkert botna í því hvemig
á því stæði að Flugleiðir gætu
tekið upp á því að fella niður allt
flug út á land á föstudaginn langa.
„Persónulega fínnst mér þetta
vera mikil hneisa fyrir Flugleiðir,"
sagði konan og bætti því við að
svona lagað eyðilegði fríið fyrir
fjölmörgum sem vinna í Reykjavík
en ætla sér að vera hjá ættingjum
og vinum úti á landi yfir hátíðirn-
ar.
Meira um tóbaksþræla
á skautum
Hingað hringdi yngismær norð-
an af Akureyri og var eiginlega
allt annað en hrifin af grein í
Velvakanda á fímmtudaginn, 17.
mars, þar sem varað var við því
að lækkun á tollum á skautum
gæti haft í för með sér að ný
reykingaralda hvolfdist yfír æsku-
lýðinn. Bréfritari tjáði lesendum
að margir af „tóbaksþrælum"
dagsins í dag hefðu einmitt ánetj-
ast er þeir voru að fíkta við
reykingamar í skjóli skautaiðkun-
ar. Yngismærin vildi mótmæla
þessu og taldi röksemdafærsluna
út í hött.
Barnalæsingar
Jóhann hringdi og var í vand-
ræðum. Hann á hálfs þriðja árs
gamla litla skottu sem sækir
endalaust í ísskápinn, foreldrum
sínum til hrellingar. Jóhann vildi
vita hvort einhver vissi til þess
að einhvers staðar mætti fá keypt-
ar bamalæsingar á ísskápa. Sýn-
ist slíkur gripur vera hið mesta
þarfaþing.
Yfirhafnir hverfa í
Lækjartungli
I annað skiptið á skömmum
tíma hringdi ung kona í Velvak-
anda og saknaði yfírhafnar sinnar
eftir að hafa skemmt sér í Lækjar-
tungli. Unga konan var þama á
laugardagskvöldi fyrir viku og
þegar hún ætlaði að fá græna
kápu sína, reyndist hún horfin og
einhver væntanlega fengið hana
í misgripum. Vill hinn rétti eig-
andi að sá sem kápuna hefur
undir höndum hringi í síma 77336
og láti vita, eða skili flíkinni í
Lækjartungl.
Er þetta löglegt?
Kæri Velvakandi.
Eg vil koma fyrirspum á fram-
færi við dýravemdunarsamtök og
aðra sem málið kann að varða um
viðtal í DV 15. þessa mánaðar. Þar
var sagt frá manni sem smyglað
hafði slöngu inn í landið og næst á
dagskrá hjá honum var að smygla
risakóngulóm líka. Þessi dýr lifa á
smádýrum t.d. músum og fuglum
og vilja víst fá bráðina lifandi. Þetta
er það ómannúðlegasta sem ég hef
séð. Bráðin er látin lifandi í búrin
þar sem hún má oft dúsa í margar
klukkustundir skjálfandi af hræðslu
áður en ófreskjunni þóknast að éta
hana. Þessi náungi ræktar mýsnar
sjálfur (hagkvæmt) og mér skilst
að hann eigi líka fugla sem hann
er orðinn leiður á. Hans aðal-
skemmtun eftir því sem hann sagði
í viðtalinu, er að horfa á slöngurnar
éta. Er ekki eitthvað að hjá svona
tilfínningalausu fólki. Vonandi
verður eitthvað gert í þessu máli.
GK.
P.s. Svona eftir á að hyggja. Er
það ekki lögreglumál ef menn eru
að smygla slöngum eða risakóng-
ulóm inn í landið? Hvað um lands-
lög varðandi meðferð á lifandi dýr-
um? Og þannig mætti halda
áfram...
Víkverji skrifar
Víkverji hefur oftar en einu sinni
íjaliað um það hryllilega fyrir-
brigði stofnanamálið. Mörg dæmi
þess berast á borð Víkveija í skýrsl-
um alls konar svo ekki sé minnzt
á sumar fréttatilkynningamar, sem
frá stjómkerfinu koma. Oft er það
hreinasta pína að beijast fram úr
þessum textum og þýða þá yfír á
boðlegt mál. Satt bezt að segja
hefur Víkveija oft dottið í hug að
láta það hreinlega ógert og henda
frekar þessum ófögnuði í ruslakörf-
una eða senda hann aftur til föður-
húsanna.
í nýjasta hefti Úlfljóts, sem laga-
nemar við háskólann gefa út, er
grein, sem Víkveija fínnst rétt að
gera að umfjöllunarefni þessa pist-
ils. Greinin er eftir Sigurð Líndal,
prófessor, og fjallar um málfar og
stjómarfar. Sigurður segir, að í
stjómsýslunni sem annars staðar
þurfí að vanda til allra texta þann-
ig að tyrfíð málfar verði ekki til
trafala. Ef vel tekst til, segir Sig-
urður Líndal, er stjómsýslumálið
nákvæmt og rökvíslegt, í því er
skipulegt samhengi og glöggur
munur gerður á aðalatriðum og
aukaatriðum; það er formfast,
skýrt, einfalt og tilgerðarlaust;
stíllinn er gagnorður.
xxx
Sigurður víkur svo að ágöllum
stofnanamálsins. Hann nefnir
til íhaldssemi og hefðartryggð, sem
geri málið oft tilbreytingarsnautt
og sviplítið. Stjómsýslutextar séu
óskýrir og orðalagið oft óþarflega
snúið og margbrotið. Einnig getur
Sigurður þess, að í nefndum og
ráðum sé oft reynt að miðla málum
og ná samstöðu með því að fella
saman ólíkar skoðanir í óljóst orða-
lag. Það er sérstakt einkenni á
sýndarsamkomulagi, að það birtist
í mglingslegum textum, segir Sig-
urður.
Nafnorðasýkin segir Sigurður að
sé einhver algengasti ágalli stjóm-
sýslutexta. Nefnir hann m.a. dæmi
um það, hvemig nafnorðasjúkur
höfundur fer með einfalda setningu
eins og „læknirinn rannsakar sjúkl-
inginn“. Hjá þeim sjúka verður
setningin: „Læknirinn framkvæmdi
rannsókn á sjúklingnum." Loks
getur Sigurður tízkuorðanna, eins
og ársgrundvöllur, hönnun, tíðni og
umfang. Og lýkur þeim kafla grein-
arinnar svo: „Hér mætti nálega æra
óstöðugan."
xxx
Síðasti hluti greinar Sigurðar
heitir „Úrbætur“ og fjallar
hann þar m.a. um það sem hann
nefnir skynsamlega hreintungu-
stefnu og svo auðvitað umbótavilja.
En Sigurður víkur líka að skólun-
um. Hann fellir ekki dóm um
íslenzkukennsluna, en vekur at-
hygli á því, að íslenzkan er sérstök
námsgrein og varpar fram þeirri
hugmynd að þeirri skipan fylgi sú
hætta, að litið verði á íslenzkukunn-
áttu sem einangrað fyrirbæri, sem
ekki skipti máli utan kennslu-
stunda. Segir hann það ýta undir
þessa skoðun, að kennarar í öðrum
greinum hirði sumir hveijir lítið um
málfar og rífí þannig niður það sem
íslenzkukennarar reyni að byggja
upp. Hér þarf að verða sú breyting,
að allt nám sé öðrum þræði ís-
lenzkunám.
Síðan vekur Sigurður athygli á
því, að nú tíðkist endurmenntun og
endurhæfíng í flestum greinum, en
þess muni aftur engin dæmi, að
stjómsýslumenn hafí gengizt undir
endurhæfíngu í íslenzku. Einnig
vinni menn oft til launahækkunar
með því að auka við þekkingu sína
og þjálfun og spyr Sigurður, hvort
fráleitt sé að hækka laun eftir því
sem starfsmaður bæti íslenzku-
kunnáttu sína. Loks segir Sigurður
að kveðja ætti til málfarsráðunauta
til starfa í stjómsýslunni.
XXX
Greininni lýkur Sigurður svo:
„Enginn skilji það sem hér
hefur verið sagt þannig að bætt
málfar leysi allan vanda í stjóm-
sýslu. Hins vegar leysir það margan
vanda — svo margan að til mikils
er að vinna.“
Bætt málfar í kerfinu myndi ekki
aðeins leysa vanda á þeim bæ, held-
ur einnig hjá öllum öðrum: fólkinu
í landinu, en þess vegna og fyrir
það er nú stjómsýslan til. Og loks
myndi það létta Víkveija hans starf,
ef þetta bætta málfar kæmist nú
alla leið inn í fréttatilkynningar
stjómsýslunnar.