Morgunblaðið - 29.06.1988, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. JÚNÍ 1988
45
f fylgd með honum var mikilhæf og
glæsileg eiginkona, Aðalheiður Guð-
mundsdóttir söngkona. Raunar hóf
hún söngnám erlendis fyrst eftir að
bömin voru komin vel á legg, en
áður hafði hún um árabil unnið mik-
ið að söngmálum í Reykjavík. Sveinn
hafði yndi af góðri músík, spilaði
jafnvel stundum undir söng frúar-
innar í heimahúsum. Hljómlist skip-
aði góðan sess á heimili Heiðu og
Sveins.
Ég geri ráð fyrir, að þau hjón
hafi verið samhent um flest, en einna
gleggst kom samhæfnin í ljós í fal-
legum og eftirminnilegum heimilum,
er þau settu saman, alls á a.m.k. tíu
stöðum hérlendis og erlendis. Heim-
ilin lýstu ætíð ríkum fegurðarsmekk
og skilyrðislausri nákvæmni og
vandvirkni. Stundum vakti ég máls
á því, að vinna við nostrið og hrein-
lætið myndi óhófleg, en slíkt mat
fann aldrei neinn hljómgrunn hjá
hjónakomunum.
Ég var tíður gestur á öllum heimil-
um Heiðu og Sveins, utan á tveimur
í Mið-Ameríku. Einkum minnist ég
þess, að eftir að ég fluttist alfarinn
frá New York árið 1975, átti ég þar
nokkrum sinnum leið um og bjó þá
ætíð á hinu fallega Manhattan-
heimili þeirra við Austurá. í þessu
sambandi vil ég og nefna, að þegar
Sveinn féll frá, höfðu þau hjónin
nýlokið, af einstakri smekkvísi og
með mikilli vinnu, öllum frágangi
úti sem inni við hús þeirra á Seltjam-
amesi.
Því minnist ég hins fágæta híbýla-
smekks Sveins og Heiðu, að hann
lýsir vel innra manni þessara li-
stelskandi og kröfuhörðu fagurkera.
Og í þessu sambandi myndi það
slæm yfirsjón að láta þess ógetið,
að Sveinn var frábær listamaður í
allri matargerð. Það var ekki aðeins
ánægjulegt, heldur hafði það jafn-
framt mannbætandi uppeldisgildi að
sækja þau hjón heim.
Böm Sveins og Heiðu em tvö.
Einar sem rekur milliríkjaverslun í
Honduras; kona hans er Sigríður
Loftsdóttir hárgreiðslukona. Og
Anna Júlíana ópemsöngkona, sem
gift er Rafni Sigurðssyni fram-
kvæmdastjóra. Fósturdóttir þeirra
er Margrét Heinreksdóttir, lögfræð-
ingur og fyrmm blaðakona og
fréttamaður útvarps. Svo vildi til,
að þegar Sveinn og Aðalheiður komu
heim frá námsdvöl í Bandaríkjunum
árið 1944 — þá ung hjón og enn
bamlaus — var Anna systir Heiðu
nýlátin. Margrét dóttir Onnu, 7 ára
að aldri, var þá tekin í fóstur af
Heiðu og Sveini.
Einar, Anna Júlíana og Margrét
em sérstaklega elskulegt, vel gert,
dugmikið og glæsilegt fólk, eins og
þau rekja kyn til. Og þau munu
ekki láta sitt eftir liggja að veita
Aðalheiði hvers konar stuðning við
fráfall eiginmannsins.
Ef til vill er Sveinn Einarsson
hugþekkasti og traustasti vinurinn
sem ég hef eignast um dagana. Því
er að vonum, að ég kveð Svein nú,
þegar hann er allur, hinstu kveðju
með tregafullum söknuði og þökk
fyrir góða samfylgd á gönguför okk-
ar gegnum árin.
Aðalheiði og öðm skylduliði þeirra
hjóna færi ég innilega samúðar-
kveðju með þökkum fyrir allt sem
þessi hópur hefur verið mér fyrr og
síðar.
Frá samstúdentunum, þeim sem
eftir lifa, hef ég umboð til að flytja
Sveini hinstu saknaðarkveðju, með
þakklæti fyrir glaðværar samvem-
stundir skólaáranna.
Björn Jóhannesson
í dag er jarðsettur Sveinn S. Ein-
arsson. Hann var vélaverkfræðingur
að mennt, útskrifaður frá Tæknihá-
skólanum í Kaupmannahöfn árið
1940. Hann starfaði í ýmsum grein-
um fyrstu starfsárin, en árið 1958
réðst hann til Raforkumálaskrifstof-
unnar, sem var undanfari Orku-
stofnunar. Þar hóf hann vinnu að
jarðhitamáhim, sem hann starfaði
við síðan. Árið 1962 stofnaði hann,
ásamt starfsfélaga sínum Gunnari
Böðvarssyni, ráðgjafarfyrirtækið
Vermi. í báðum þessum fyrirtækjum
tók hann þátt í því brautryðjenda-
starfi, sem þá var unnið hér á landi
í nýtingu jarðhita. Ekki var hann
þar óbreyttur liðsmaður.heldur einn
af leiðtogunum. Árið 1969 hélt hann
til starfa á vegum Þróunarstofnunar
SÞ. Fyrstu 10 árin var hann verkefn-
isstjóri í ýmsum verkum í Mið-
Ameríku, en 1980 tók hann við
starfi sem aðalráðgjafi stofnunar-
innar í jarðhitamálum í höfuðstöðv-
um hennar í New York. Árið 1985
lét hann af störfum og flutti hingað
heim.
Þegar ég kom heim frá námi fyr-
ir nær 20 árum hóf ég störf hjá
Vermi. Sveinn var þá nýlega farinn
til starfa erlendis, svo ég kynntist
honum ekki þá. En ég vann að verk-
efnum, sem hann hafði hafíð. Ég
var þá nýútskrifaður og sem aðrir
slíkir vissi ég að sjálfsögðu allt. Mér
þótti lítið koma til lausna Sveins og
vissi allt betur. En eftir því sem
tímar liðu lærði ég að meta verk
hans sem fagmanns. Kom það einn-
ig heim og saman við álit ýmissa
annarra jarðhitamanna, bæði hér
heima og erlendis. Eftir að Sveinn
flutti heim, starfaði hann nokkuð
með okkur, sem höfum verið að
reyna að gera jarðhitaþekkingu að
útflutningsvöru. Það var lær-
dómsríkt fyrir okkur.þá yngri, að
geta gengið í smiðju til hans. Og
var hann viljugur að miðla okkur
af reynslu sinni frá langri veru er-
lendis. En þessi samvinna var styttri,
en við höfðum vonast til.
Sveinn var mikill höfðingi heim
að sækja og kynntist ég því best,
er ég naut gestrisni þeirra hjóna,
Sveins og Aðalheiðar, í New York,
meðan þau bjuggu þar.
Ég, fjölskylda mín og samstarfs-
fólk vottum aðstandendum samúð
okkar og minnumst þeirra ánægju-
stunda, sem við áttum með Sveini.
Hreinn Frímannsson
Að skrifa um látinn vin er þyngra,
en tárum taki. Þegar við í stórum
vinahópi glöddumst með Sveini á
sjötugs afmæli hans datt engum í
hug að svo skammt væri að leiðar-
lokum. Við áttum þá von að hann
mætti um mörg ár, í faðmi fjöl-
skyldu sinnar heima á gamla Fróni,
njóta ávaxta mikils og gifturíks
starfs á aljóða vettvangi, og að hon-
um gæfíst tækifæri til að, enn um
langt skeið, miðla þeim yngri
víðtækri þekkingu sinni á sínu sér-
sviði og með þeirri alúð, sem honum
var svo eðlileg. En hér var punktur
settur og við, sem eftir stöndum
skiljum og skiljum ekki „það lög-
mál, sem að lífí verður grand." Við
getum aðeins slegið föstu að horfinn
er af sjónarsviði einn mætur sonur
þessa kalda lands, maður með djúp-
stæða þekkingu á sínu sviði, mikil-
hæfur maður, einstakt prúðmenni,
góðmenni og mikill persónuleiki.
Kynni mín af Sveini Einarssyni ná
yfir fulla þijá áratugi, frá því er
hann kom til starfa sem deildarverk-
fræðingur á Raforkumálaskrifstof-
unni (núverandi Orkustofnun) 1958.
Nánust urðu þau kynni þó við sam-
eiginleg störf á vegum Sameinuðu
þjóðanna, einkum í Mið-Ameríkul-
öndunum E1 Salvador, Nicaragua og
Costa Rica. í E1 Salvador var ég
einn míns liðs og naut þá í ríkum
mæli umhyggju og gestrisni þeirra
hjóna og dyaldi í þeirra hópi margan
daginn. Ógleymanlegar eru mér
móttökumar þegar ég kom með fjöl-
skyldu mína til Managua að kvöldi
dags þegar hitabeltisregnið streymdi
niður og þrumumar kváðu við. Þá
var gott þreyttum ferðalöngum að
fá trausta fylgd og aðhlynningu.
Engan gmnaði þá að okkar fyrsti
dvalarstaður í því landi ætti, tæpum
þrem mánuðum síðar eftir að breyt-
ast í logandi og rjúkandi rústir. Óll
su aðstoð, sem Sveinn ásamt allri
sinni fjölskyldu' veitti okkur þá við
að koma okkur fyrir á góðum stað
var ómetanleg, og líklegt er að það
hafi bjargað lífi okkar allra, að með
þeirra aðstoð tókst að finna okkur
samastað, sem var utan við aðal
jarðskjálftasvæðið. Það var vissu-
lega mikið happ fyrir Sameinuðu
þjóðimar og ráðgjafarstarfsemi
þeirra á sviði jarðhitarannsókna þeg-
ar Sveinn réðst til þeirra starfa og
fljótlega kom til með að leiða þá
starfsemi inn á farsæla braut.
Það er ekki auðvelt, og fáum gef-
ið að skilja framandi þjóðir með
gerólík lífsviðhorf og geta umgeng-
ist með skilningi, en á fullkomnum
skilningi hlýtur öll jákvæð samvinna
að grundvallast. Útlendingi, sem
sendur er til þess að leiðbeina og
stjóma, er ósjaldan mætt með tor-
tryggni og andúð. Oftar en einu sinni
varð ég vitni að því hvemig Sveinn
megnaði með sinni prúðmennsku og
stillingu að brjóta niður þann múr
og að lokum uppskera virðingu og
traust. Sem aðaístjómandi jarðhitar-
annsókna á vegum Sameinuðu þjóð-
anna bar Sveinn hróður íslands víða,
og áreiðanlega oft til þjóða, sem
ekki höfðu áður spumir af litla
landinu lengst í norðri. Ekki er ég
í efa um að það er á brautryðjanda-
starfi Sveins fyrst og fremst, sem
það hvílir, að nú um alllangt árabil
hefur hingað verið leitað aðstoðar á
sviði jarðhitarannsókna víðs vegar
að úr heiminum, og að nú em
íslenskir menn víða starfandi að
þeim málum í anda þeirrar stefnu,
sem Sveinn mótaði. Líka rennir mig
sterklega gmn á að það hafi verið
hann, sem kom fyrst fram með hug-
myndina um Jarðhitaskóla Samein-
uðu þjóðanna og er mér fullkunnugt
um að hann kom þeim hugmyndum
á framfæri í höfuðstöðvunum svo
snemmma sem 1969. Margar
ánægjulegar minningar á ég frá
samstarfi við Svein. Þær spanna
yfir svið frá Námaskarði til Costa
Rica. Einna minnistæðust em mér
þau atvik þegar verið var að opna
gufuholumar í Ahuachapan í E1
Kveðjuorð:
Edna Hogaard
í gær, 28. júní, hefði mín kæra
vinkona Edna Hogaard orðið 29 ára.
Það er erfitt að skilja af hveiju ungt
fólk í blóma lífsins er tekið frá okk-
ur, oft með svo litlum fyrirvara að
við fáum engan tíma til að kveðja.
Þegar mér vom færðar þær frétt-
ir að mín kæra vinkona Edna hefði
látist skyndilega 3. júní sl. eftir
stutta legu, helltist yfir mig sárs-
auki og vanmáttur yfir því hvað við
fáum í raun litlu ráðið í þessu llfi.
Ég kynntist Ednu fyrir sex ámm
er við unnum saman og tókst með
okkur mikil vinátta sem hefur staðið
síðan. Edna var mjög hlý og traust
vinkona og verður hennar skarð
seint fyllt, því svo kærleiksríkan og
sterkan vin eignast maður ekki oft
á lífsleiðinni.
Edna hafði gert vissar áætlanir
um framtíðina og er sárt til þess að
hugsa að hún skuli ekki hafa fengið
tækifæri til þess að framkvæma
þær.
Edna átti lítmn 10 ára gamlan
son, Samúel Óðinsson, og er ótrúlega
stórt það skarð sem er höggvið í líf
svo lítils drengs.
En vegir Guðs era órannsakanleg-
ir og er ég viss um að okkar allra
bíður annað og meira hlutverk ann-
ars staðar eftir þetta líf.
Elsku Sammi, Mimmý, Guðmund-
ur og Sólva, ég og fjölskylda mín
vottum ykkur okkar dýpstu samúð,
megi Guð styrkja ykkur og blessa í
ykkar miklu sorg.
Hafdís Guðmundsdóttir
Salvador og allir biðu spenntir að
sjá árangurinn, hvað Sveinn var þá
lifandi í starfinu og gladdist yfir
fengnum árangri. Á því svæði reis
svo fyrsta jarðgufustöð í Mið-
Ameríku. Og svo vom það bílferðir
okkar milli Managua og San Jose í
Costa Rica, en þangað varð ég að
flytja fjölskyldu mína eftir jarð-
skjálftann, sem eyðilagði Managua.
Það var mikið og erfitt starf, sem
kom í hendur Sveins við að taka upp
á ný og endurskipuleggja allt rann-
sóknastarfið í Nicaragua eftir jarð-
skjálftann. Að koma skrifstofufólki
í höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna
í skilning um hvað raunvemlega
hafði skeð, reynist ekki alltaf auð-
velt og sumar fyrirspumir, sem bár-
ust þaðan reyndust næsta furðulegar
og broslegar hefðu þær ekki varðað
svo alvarleg mál. Að um síðir tókst
a.m.k. nokkum veginn að koma hlut-
aðeigandi í skilning um alvöm máls-
ins var ekki minnst lagni og þraut-
seigju Sveins að þakka. Það er ekki
auðvelt að hefja jarðfræðirannsóknir
í umhverfi svo gerólíku því, sem ég
hafði áður vanist. Svæði, sem var
svo gróðri hulið sem í hitabeltislönd-
unum. Að vísu hafði ég kortlagt í
þéttum greniskógum Svíþjóðar, en
þetta var enn annað. Án hvatningar
Sveins og stuðnings veit ég sannar-
lega ekki hvemig mér hefði farið
það verk úr hendi.
Nú er þetta allt löngu liðið. Keðja
minninganna er óslitin, en tíminn
breiðir sína blæju yfir gengin spor.
sjálfur er maðurinn þau verk, sem
hann skapar. Verkin lifa þótt höf-
undur þeirra hverfi. Söknuður eftir
mætan mann er mikill, en honum
yfírsterkari er þakklætið fyrir að
hafa átt samleið með honum og að
hafa átt hann að vini. Sveinn er
horfinn, en í svipheimi minninganna
lifír hann áfram og á þá minningu
fellur enginn skuggi.
Aðalheiði, bömum þeirra Sveins,
bamabörnum og öðmm nákomnum
sendum við Guðrún og böm okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Jón Jónsson
Það verða alltaf mikil þáttaskil í
lífi fólks er ástvinir og nánir vinir
deyja. Við gerðum okkur (ég og
kona mín) áþreifanlega grein fyrir
þessu, er við fréttum lát vinar okkar
Sveins S. Einarssonar verkfræðings,
en hann lést að morgni dags þ. 19.
júní. Fregnin kom ekki beint á óvart,
því Sveinn var á síðustu mánuðum
farinn að heilsu og batavonir litlar
sem engar. En minningamar hrann-
ast upp er náinn vinur eins og Sveinn
kveður. Það var haustið 1942 er við
Helga vomm nýkomin til New York,
að við leigðum íbúð í Greenwich
Village. Vinur okkar Halldór Péturs-
son leigði eitt herbergið í íbúðinni
en hann var við nám í málaralist.
Svo var það einn góðan veðurdag
að ung og glæsileg hjón birtust allt
í einu hjá okkur. Þar vom komin
Sveinn S. Einarsson og Aðalheiður
Guðmundsdóttir. Þau vom fyrst og
fremst að heimsækja Halldór en
hann og Sveinn vom skólabræður.
Þetta var í fyrsta skipti sem við
Helga hittum Svein og Aðalheiði.
Frá þessum fyrstu kynnum þróaðist
vinátta milli okkar hjóna sem aldrei
hefir fallið skuggi á alla tíð síðan.
Sveinn og Heiða, eins og hún var
kölluð af vinum hennar, vom á leið-
inni til vesturstrandár Banda-'
ríkjanna. Til New York komu þau
aftur um tíma, en dvöl Sveins í
Bandaríkjunum var í sambandi við
starf sem beið hans á íslandi. Það
em margar skemmtilegar endur-
minningar frá samvem okkar Sveins
og Heiðu og öðmm vinum sem þá
dvöldu í heimsborginnni á þessum
ámm. Er ég frétti lát Sveins dró ég
fram gamalt myndaalbúm með
myndum frá háskólabænum Ithaca.
Þangað fóm við nokkrir vinir þ.á.m.
Sveinn og Heiða í frí í tvær vikur.
Þetta var sumarið 1943. Það vár—
yndislegt að dvelja í þessu fallega
umhverfi og veðurblíðu eftir alla
hitasvækjuna í stórborginni. Mynd-
imar sýna ungt og áhyggjulaust
fólk sem naut tilvemnnar í ríkum
mæli og er það ómetanlegt að eiga
þessar myndir frá þessu tímabili í
lífi manns. En árin liðu. Sveinn var
vegna atvinnu sinnar mjög á faralds
fæti, en um hans stórmerku störf
munu aðrir fjalla sem em til þess
færari en ég. Ég skrifa þessar fáu
línur eingöngu sem vinur sem á
sannarlega skuld að gjalda gagnvart
minningu þessa einlæga vinar okkar
hjóna. Sveinn og Heiða dvöldu mikið
erlendis en það slitnaði aldrei sam-
bandið á milli okkar. Þegar við
sáumst á ný, var eins og enginn
hafði farið neitt. En New York átti
enn eftir að koma við sögu. Á síðustu
ámm starfsferils Sveins fyrir Sam-
einuðu þjóðimar bjuggu hann og
Heiða í New York. Þau buðu okkur
að dvelja hjá þeim á þeirra fallega
heimili og vom það tvær skemmti-
legar vikur eins og nærri má geta.
Ég hafði þá ánægju að spila undir
söng Heiðu á íslendingaskemmtun
sem haldin var um þessar mundir.
Sveinn var óvenjulegur maður.
Menntun hans og gáfur vom ekkert-
venjulegar. Menningarmaður var
hann út í fingurgóma. Hann stund-
aði fagrar listir sem njótandi eins
og tími hans frekast leyfði. Hann
hafi sérstakt yndi af músík og þegar
Heiða fór út í alvarlegt söngnám,
studdi Sveinn hana með ráðum og
dáð. Það sama má segja er dóttir
hans Anna Júlíana, hin þekkta söng-
kona, hóf sinn söngferil. Sveinn kom
ákaflega vel fyrir, hafði rólega og
virðulega framkomu, talaði frekar
hægt en hann hafði ríka kímigáfu
og gat sagt mjög skemmtilega frá
ýmsum atburðum úr sinni viðburð-
aríku ævi. Það er mikill sjónarsvipt-
ir að manni eins og Sveini S. Einars-
syni og er það mikið áfall fyrir virii
hans þegar hann er allur. Én mest
er það þó fyrir eiginkonu hans og
böm, og sendum við Helga vinkonu
okkar Aðalheiði, Einari, Önnu Jú-
líönu og mökum þeirra að ógleymdri
fósturdótturinni Margréti okkar
dýpstu samúðarkveðjur.
Rögnvaldur Sigurjónsson
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
SÖLVI ELÍASSON
bifreiðastjóri,
Einholti 9,
veröur jarðsunginn frá Fríkirkjunni í Reykjavík fimmtudaginn 30.
júní kl. 13.30.
Þeim sem vilja minnast hans er bent á Krabbameinsfélag íslands.
Marfa Guðmundsdóttir,
Hafsteinn Sölvason, Kolbrún Haraldsdóttir,
Garðar Sölvason, Edda Hannesdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengdamóöir og amma,
AUDUR ERLA SIGFRIEDSDÓTTIR,
Öldugranda 8, Reykjavik,
verður jarðsungin fimmtudaginn 30. júnl frá Dómkirkjunni kl.
10.30. Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaöir en þeir sem vildu
minnast hennar láti líknarfélög njóta þess.
Viðar Stef á nsson,
Bryndís Árnad. Scheving, Haraldur Ólafsson,
Stefán Fannar Viðarsson,
Ægir Þór Viðarsson,
Heiða Björk Viðarsdóttir
og barnabörn.