Morgunblaðið - 01.10.1988, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. OKTÓBER 1988
I
Blessaður hafðu orð á
skegginu hans við hann ...
Með
morgimkaffínu
Ég sé það á þér að hið
innra með þér ertu á móti
hverskonar valdbeitingu.
HÖGNI HREKKVISI
jfcVterTU AP &JÓÞA HUNDAFAN6AR.-
AN^ i' ÖLL. BOÞ?/"
Það getur verið að einhverjum sé farið að finnast nóg um allt mál-
flóðið i kringum prestsembættið við Fríkirkjuna.
Fríkirkju-
málið
Til Velvakanda.
Það getur verið að einhverjum
sé farið að finnast nóg um allt
málflóðið í kringum prestsembættið
í Fríkiijunni.
Til þess að hindra misskilning
skal það tekið fram að ég hef ekki
verið í neinum óvinahóp séra Gunn-
ars Bjömssonar. Mér er kunnugt
um að margir safnaðarmenn hugs-
uðu með tilhlökkun til að fá þennan
prest sem deilan er risin út af.
Prestshjónin höfðu bæði hljómlist-
arhæfileika og presturinn virtist
eiga gott með að ná til æskulýðsins.
Ég var þeirrar skoðunar að safn-
aðarstjómin hefði verið of fljót á
sér þegar hún vék prestinum frá í
síðara skiptið. Vegna síðari atburða
hef ég þó breytt um skoðun.
Ég ætla ekki að setja áróður í
hlutlaust dagblað, en leyfi mér að
bera fram nokkrar spurningar,
bæði til séra Gunnars og einstakra
safnaðarmanna og svari nú hver
fyrir sig.
1. Við vitum að tilfinningamenn
eiga stundum erfitt með mannleg
samskipti en er það heppilegur
prestur sem glatar tengslum við tvo
kirkjukóra og organista og allt
starfslið kirkjunnar?
2. Er það ekki meira dómgreind-
arleysi en prestur getur leyft sér,
að telja sig ekki bundinn af erindis-
bréfi sem hann hefur sjálfur undir-
ritað? Bréfíð var raunar samningur
sem hann gekkst undir þegar hann
var endurráðinn eftir fyrri brott-
reksturinn.
Ber að skilja þetta svo að ekkert
sé að marka undirritaða samninga,
og ekki frekar þótt prestur hafí
skrifað undir þá?
3. Er sá prestur líklegur til að
verða andlegt sameiningartákn
safnaðar sem ætlar að komast í
starfsaðstöðu með fógetavaldi?
Þórarinn Árnason
Samviskan - ieiðar
sljarnan trausta
Til Velvakanda.
Samviskan er samvitund við æðri
veru og því áríðandi að fara að
ráðum hennar svo farsæld geti
skapast.
Samviskan í bijósti hvers manns
er bestur ráðgjafí á lífsins leið. Sá,
sem hlustar á hana og hlýðir henni
í hvívetna, þarf ekki annað leiðar-
ljós. Svo góður leiðtogi er sam-
viskan og öruggur fylginautur, að
ef hver og einn þjóðfélagsþegn
færi ávallt að hennar ráðum, þá
þyrfti enga löggjöf, enga löggæslu,
enga dómstóla, engin fangelsi. Lífið
væri þá allt betra og farsælla en
það er. Allir væru þá einlægir hver
við annan, engin lygi gæti þrifíst,
enginn gerði öðrum mein. Allir
væru hver öðrum náungar. Hver
einn væri öðrum kær.
En samviskan virðist oft svo lág-
vær, að erfitt getur verið að greina
rödd hennar í tæka tíð, áður en
rangt er breytt. Það er eins með
hana og aðra góða eiginleika í fari
okkar: Hana þarf að rækta í garði
eigin sálar, hlusta eftir leiðbeinandi
rödd hennar og leitast við að fara
ávallt að hennar ráðum.
Samviskan er rödd Guðs í bijósti
okkar. Hin æðsta vera skynjar
hveija okkar hugsun og gerð, og
leitast við að leiðbeina okkur á rétt-
an veg. Okkur ber að hlýða þessari
röddu, því hún er send „frá lífsins
æðsta brunni", þ.e. af þeim, sem
meira veit og betur vill en nokkur
mannleg hugsun.
Allt mannlíf jarðar væri betra
og farsælla ef röddu samviskunnar
væri hlýtt, því hún er sú leiðar-
stjama, sem ávallt vísar á réttan
veg' Ingvar Agnarsson
essi mannræktarkenning er
ekki ný af nál. Hún hefur ver-
ið sett fram með margvíslegum
hætti öldum saman. Hún er rauði
þráðurinn í trúarviðhorfí milljóna
manna um heim allan.
Kenningin hefur ekki breytzt, þó
að hún hafi lagað sig að breytileg-
um aðstæðum. Hinsvegar hefur við-
horfíð til hennar verið að breytast.
Fólk leggur aukna áherzlu á sjálfs-
ábyrgð hvers og eins að því er varð-
ar eigin heilbrigði og velferð, án
þess að draga úr gildi samábyrgðar.
Það er hinsvegar óþarfi að leita
langt yfír skammt að kjarna máls-
ins. Kærleikur sá, sem um ræðir,
er eitt og allt í kristnum dómi. Það
er út í hött að hann þurfi að sækja
í önnur trúarbrögð. Hann er innan
seilingar hveijum og einum.
Forvamir á sviði andlegs og
líkamlegs heilbrigðis em að veiga-
miklum hluta til í hendi okkar
sjálfra. Við berum ábyrgð á því lífí,
sem okkur er léð og býr í eigin
brjósti. Persónuleiki okkar er að
dijúgum hluta til okkar eigin hönn-
un og smíð, þótt umhverfi og að-
stæður hafi einnig sín áhrif, hlið-
stæð og tíðarfar á gróður.
Þessi einstaklingsbundna sjálfs-
ábyrgð leysir okkur þó á engan
hátt undan samábyrgð. Vegvísir
meistarans: „Það sem þér gerið
mínum minnsta bróður ...“, stendur
eftir sem áður óhaggaður.
Víkverji skrifar
Höfum við sem einstaklingar
afgerandi áhrif á eigin heil-
brigði, bæði til sálar og líkama,
með lífsmáta okkar?
Þessi spuming leitaði á huga
Víkverja þegar hann hlustaði á við-
ræðuþátt á dögunum í sjónvarpi,
sem fjallaði meðal annars um þetta
efni.
Upp í huga Víkvetja kom stað-
hæfíng, sem Magnús Olafsson setti
fram í erindi á Landsþingi Sam-
bands íslenzkra sveitarfélaga fyrir
fáum ámm, svohljóðandi:
„Það er einföld og sláandi stað-
reynd, að heilbrigðisvandamál
samtímans og framtíðarinnar ein-
kennast öðm fremur af lífsstíl og
umhverfistengdum sjúkdómum."
Magnús færði fram eftirfarandi
rök fyrrir máli sínu:
„í Bandaríkjunum hefur til dæm-
is verið sýnt fram á, að um það bil
helmingur allra dauðsfalla — í tíu
algengustu sjúkdómum þarlendis —
tengjast greinilega á einn eða annan
hátt lífsvenjum fólks."
Ef þetta er rétt getum við, hvert
og eitt, sem og samféiagið fyrir
okkar hönd, beitt fyrirbyggjandi
aðgerðum til að forðast ótímabær
veikindi og ótímabæran dauða.
„Lífssjúkdómar samtímans,"
segir Magnús i erindi sínu, „sem
margir tengjast frekar velferð en
skorti, liggja fiestir vel við forvöm-
um.“ Með forvömum er átt við að-
gerðir einstaklinga og samfélags til
að koma í veg fyrir slys og veik-
indi, það að fólk þurfi á aðstoð
heiibrigðisþjónustunnar að haida.
xxx
Víkveiji sá, sem hér skrifar á
skjá, hefur lengi rennt grun í,
að við getum haft ríkuleg áhrif á
líkamlegt heilbrigði okkar með
„réttu" fæðuvali og nauðsynlegri
hreyfingu, það er með heilsurækt.
í viðræðuþætti þeim, sem minnst
var á, létu viðmælendur hliðstæða
skoðun í ljósi, byggða á lífsreynslu
þeirra. Víkveiji telur sig hinsvegar
ekki dómbæran um það, hver hin
„rétta“ fæðusamsetning sé. Margir
kostir kunna að falla undir • hið
„rétta" í þéssu efni. Einsýnin er
sjaldan farsæll stefnuviti. Sennilegt
er að fjölbreytni fæðunnar skipti
meginmáli. Hitt er síðan ótvírætt
að útivist, göngur, skokk og sund
heyra til heilsurækt.
Það sjónarmið var og sett fram
í máli fólks í tilvitnuðum sjónvarps-
þætti, að það sem fram fer í hugar-
heimi okkar hafi ekki síður áhrif á
heilbrigði okkar, líkamlegt sem
andlegt, en fæðið og hreyfíngin.
Miklu máli skiptir því að ræicta með
sér jákvæð viðhorf tii lífsins og til-
verunnar, sjálfs sín og náungans. I
því efni er sjálfsþekking forsenda
sjálfsstjórnar. Keppikeflið er hug-
arró og sálaijafnvægi, velvilji til lífs
og umhverfís — og raunar allt það
sem flokka má undir „samheitið"
kærleikur.