Morgunblaðið - 20.10.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. OKTÓBER 1988
4
Jóq Gunnar Arnason: „Blómið", 1967.
Nýlistasafnið tíu ára:
Safiiið fyllir upp í gat
í myndlistarsögunni
- segja þeir Kristján Steingrímur og Tumi Magnússon,
stjórnarmenn í Nýlistasafiiinu
Kristján Guðmundsson: „Het heerlijke kofferte", 1968.
Nýlistasafiiið er tíu ára um
þessar mundir og af því tilefiii
hefur verið opnuð sýning á verk-
um í eigu safiisins, bæði í Nýlista-
safiúnu við Vatnsstíg- og í Lista-
safiú íslands. Sýningin er fyrsta
samvinna þessara tveggja safiia
og er hún tvískipt. Verk íslenskra
listamanna eru sýnd í Listasafn-
inu en verk þeirra erlendu í
Nýlistasafiúnu.
Á sýningunni eru 59 sýningar-
númer; 28 í Listasafiú íslands og
31 í Nýlistasafiúnu. Þeir íslensku
listamenn sem eiga verk í Lista-
safiúnu eru Amar Herbertsson,
Hildur Hákonardóttir, Hreinn
Friðfinnsson, Hörður Ágústsson,
Jón Gunnar Áraason, Kristján
Guðmundsson, Magnús Pálsson,
Níels Hafstein, Róska og Sigurð-
ur Guðmundsson. I Nýlistasafh-
inu er verk eftir Gabor Attalai,
Douwe Jan Bakker, Joseph
Beuys, Robert Filliou, Richard
Hamilton, Pieter Holstein, Dor-
othy Iannone, Wolfgang Kliege,
Ferdinand Kriwet, Pieter Laur-
ens Mol, Dieter Rot, Jan Voss og
Wolf Vostell.
Nýlistasafnið var stofnað 5. jan-
úar 1978 og var markmið þess að
skrá og varðveita verk yngri lista-
manna. Flestir frumkvöðlamir
tengdust SÚM-hópnum, sem stofn-
aður var árið 1965.
Guðbergur Bergsson, rithöfund-
ur, var nátengdur „Súmmurunum"
og í sýningaskrá að afmælissýning-
unni segir hann frá forsendum
safnsins: „Safninu var upphaflega
ætlað það hlutverk að vera safn
nýrrar framsækinnar listar, um leið
og það átti að freistast til að safna
saman og varðveita „hið týnda" eða
reyna að koma í veg fyrir að hið
misvirta í myndlist þess SÚM-sam-
tíma, sem var að líða, týndist fyrir
fullt og allt eða grotnaði í þeirri
fúlu kompu sem núna er hin bjarta
gry^a safnsins. Hér á ég við það,
að því bar að reyna að safna til sín
þeirri list sem Listasafn íslands vildi
ekki fá inn fyrir sínar dyr, hvað þá
á veggina, og hafði litið í langan
tíma fram hjá og látið eins og hún
væri ekki til í annarri mynd en
asnaskaparins."
Um þetta segir Bera Nordal, for-
stöðumaður Listasafns íslands:
„Aðstandendur Nýlistasafns höfðu
margt til síns máls. Vissulega hafði
Listasafnið lítt sinnt þessu tímabili
í íslenskri myndlist. En fyrir þessu
afskiptaleysi voru nokkrar augljós-
ar ástæður sem kannski er ekki úr
vegi að rifja upp hér. Fjárframlög
til listaverkakaupa á þessum tíma
lækkuðu mjög í hlutfalli við það
aukna framboð listaverka og Qöl-
breytni f liststefnum sem hér varð
á sjöunda áratugnum. Á sama tíma
þurfti að bæta eldra safnið, fylgja
eftir þróun þeirrar formbyltingar
sem hér hófst í lok fimmta áratug-
arins, og enn var í hávegum höfð,
en einnig hefði það þurft að sinna
þessum nýja vaxtarbroddi.
Safninu hefur af mörgum verið
legið á hálsi fyrir að kaupa ekki
verk ungra listamanna og þá eink-
um frá þessum umrædda SÚM-
tímabili. úað hefði þótt hneyksli ef
Listasafnið hefði keypt heysátu Sig-
urðar Guðmundssonar þegar hún
var sýnd, en í dag er það talið
hneyksli að það eigi hana ekki.
Hreinn Friðfinnsson: „Soldið loð-
in mynd“, 1967.
Þetta er kannski ýkt dæmi en lýsir
í hnotskum þeim vanda sem þeir
eiga við að glíma sem kaupa verk
líðandi stundar fyrir listasöfn."
ínmnmHHiHHmHHmmmuHmiiMM u 11 mn
Nýlistasafnið var því stofnað árið
1978, en til að bytja með hafði það
ekkert húsnæði til að koma verkum
sínum á framfæri; þau voru öll í
geymsluhúsnæði uppi' í Brautar-
holti. En árið 1980 vænkaðist hag-
ur safnsins, þegar Alþýðubankinn
bauð þeim til afnota húsnæði við
Vatnsstíg. í þessu húsnæði hafði
lengi verið kaffíbrennsla á neðri
hæðinni og trésmíðaverkstæði á
þeirri efri. „Það var mikið verk að
taka húsnæðið í gegn, þannig að
hægt væri að geyma safriið þar og
sýna verkin. Fyrst fengum við bara
kaffibrennsluna og eyddum ómæld-
um tíma í að skafa upp af gólfínu,
bæði kaffi og olíu," segir Kristján
Steingrímur, núverandi stjómar-
formaður Nýlistasafnsins. „Seinna
fengum við svo trésmíðaverkstæðið
og þá boruðum við gat í gólfíð og
smíðuðum stiga milli hæðanna og
í dag fínnst okkur þetta tvímæla-
laust besti sýningarsalurinn í bæn-
um.“
í dag eru félagar Nýlistasafnins
um áttatíu og um eitt þúsund verk