Morgunblaðið - 20.10.1988, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. OKTÓBER 1988
4i
Tlnd*g/oaa<iag 13.-14, —pfmbf 19M » 9
spor. Den islandske maler Svein Bjömsson foran et af íino
Det ger han ogsá ou i Lyng- mesl spœndende billcder, •Flugt•, I Lyngby Hovedgade
bjr Kunsiforraing, hvor hans (Foto: Irving).
• j Et íslandsk
Ig i farveunivers
iand! - áádan'tænke'Lyng- bekræftendo.
by Kunstforonings for- P4 Sophienholm udftil-
mand. professor, dr. med. ler 10 unge malore og bll-
ledhuggere, som Svoin
•Malrrrns tanker*. kaldtr han ó*tte arbtjdt. (Fota' E Borth). trádto ind i foreningons
■

Erik Andreasen formaður Lyngfoy Kunstforening opnar sýninguna á Sophienholm.
,h.) á Sophienholm. Sveinn Björnsson við sjálfsmynd sína.
íslenzk listveizla í
Danmörku
Sophienholm er gamalt höfðingja-
setur í yndislegum garði norður við
vötnin stóru í Lyngby og Bagsværd.
í garðinum er lítil bryggja, þar sem
skemmtisiglingabátar leggja að.
Þeir sigla um þessi vötn og upp
Mylluána, sem tengir þau við
stærsta vatnið, Furusjóinn sjálfan.
Brött brekka er fram af hinu gamla
setri og flölbreyttur gróður tijáa og
blóma piýðir allt umhverfi. Nú er
hér opið fyrir alla og Lyngby-
Taarbæk Kommune á hér sitt menn-
ingarsetur, sem þessa dagana hýsir
Qölbreytta og fallega sýningu 10
íslenzkra listamanna.
Lyngby Kunstforeníng
Á hveiju hausti ræður Lyngby
Kunstforening húsum á Sophien-
holm í septembermánuði. Þannig
hefur það verið frá upphafi fyrir 28
árum, en þáverandi borgarstjóri Poul
Finneberg var mikill listunnandi og
kom þessari skipan á. Hann var einn-
ig aðalstofnandi Listafélagsins í
Lyngby og fyrsti formaður þess og
hafði félagið aðstöðu í ráðhúsi bæj-
arins, meðan hans naut við. Poul
Finneberg arfleiddi félagið að eigum
sínum og eftir hans dag fékk það
húsnæði sitt á Hovedgaden 26, þar
sem sýning Sveins Bjömssonar
stendur nú.
Erik Andreasen formaður
Eftir hinn mæta borgarstjóra, tók
Erik Andreasen við formennsku {
Lyngby Kunstforening og hefur
hann unnið mikið starf ( anda fyrri
formanns. Það var Erik, sem fór til
lslands til að velja listamenn og lista-
verk fyrir septembersýninguna í ár.
— En hvers vegna að sækja lista-
menn til fslands?
Mér finnst ísland einhvem veginn
vera aðallandið, sem Danmörk hefur
rifíð sig frá, en ekki Öfugt, segir
Eirik Andreasen, sem ber sín mörgu
æviár með reisn og þokka. — Ein-
hvers staðar hlýtur kjaminn að vera
og trúlega einmitt á íslandi. Min
fyrstu tengsl við landið voru í gegn-
Tvær sýningar
íslenzkra lista-
manna á vegnm
Lyngby Kunstforen-
ing - 10 sýna á Sop-
hienholm, 1 á
Hovedgaden, 26 í
Lyngby
um bækur Halldórs Kiljan Laxness,
sem svo sannarlega hefiir auðgað líf
minnar kynslóðar. — Og Erik horfir
einsog í leiðslu út yfir kyrrt vatnið,
þar sem við sitjum í blíðviðri á ver-
öndinni við Sophienholm, ásamt
Henrik Vagn Jensen listmálara og
Páli Guðmundssyni myndhöggvara,
hinum eina, sem enn dvelur i Kaup-
mannahöfn af þeim 10, sem hér eiga
verk, og fleiri gestum.
Tildrögin að sýningunni voru ann-
ars þau, að við í stjóm Lyngby
Kunstforening ætluðum okkur að
halda Kjarvalssýningu, en þá sýn-
ingu fékk annað listafélag. Svo rak
indælu vefjarlistarstúlkumar 12 frá
íslandi á flömr okkar í fyrrahaust,
vegna þess að ein þeirra, Maja
Mörkeberg, er héðan úr Lyngby, sú
eina danska í hópnum. Eftir það var
ákveðið, að nú skyldi islenzk mynd-
listasýning haldin.
Henrik Vagn Jensen, sem þekktur
er á fslandi og á sæti i stjóm listafé-
lagsins, leggur nú orð í belg: —
Erik formaður hefur allt sitt lif fylgzt
með í heimi lista og safnað listaverk-
um og þekkir vel listamenn sinnar
kynslóðar svosem Svavar Guðnason
og Heniy Heemp. Hann byggir störf
sin á mikilli reynslu. Og heimili hans
hér í grenndinni ber listasmekk hans
fagurt vitni, en þangað bauð hann
öllum íslendingunum til mikillar
veizlu opnunardaginn.
— Hvemig var svo aö koma til
ísiands? spyr fréttaritari að fslend-
inga sið.
Það var stórkostleg upplifun fyrir
okkur hjónin að koma til íslands í
fyrsta sinn, svarar Erik Andreasen,
það var í marz og snjóföl á jörðu,
einsog myndimar, sem við Henrik
tókum, bera með sér, en hann var
á einni af sínum mörgu íslands-
ferðum. Það var áhrifamikið að hitta
listamennina heima hjá sér og á
vinnustofunum og auðvitað eftir-
minnilegast að heimsækja Pál á
Húsafelli. Auðvitað urðu margir góð-
ir listamenn útundan, þar sem valið
var fremur tilviljanakennt, en við
vorum svo ánægð með allt, sem við
sáum. Það er einhvem veginn meiri
mergur í íslenzkum listamönnum og
hið kraftmikla málverk hrífur mig.
Þetta er átakamikil sýning héma og
jákvæð, Erik tekur sér smáhvild,
mild augu hans reika um stund, en
svo heldur hann ákveðinn áfram: —
Það má ekki gleyma hlut Sveins
Bjömssonar. Hann hjálpaði okkur
afar mikið, þekkti listamennina og
kom listaverkunum af stað hingað
og sá um pappíra og gáma.
— Því sýnir Sveinn ekki með hin-
um?
Hann er fulltrúi annarrar kynslóð-
ar, en hér á Sophienholm er ung list,
segir Erik, og við vildum hafa hann
sér til að geta fengið að sjá meira
eftir hann og njóta listar hans á ein-
um stað.
— En hvemig getur listafélagið
greitt far fyrir alla þessa listamenn
og húsaleiguna hér?
Þá brosir formaðurinn og svarar:
Við fengum arf eftir Poul Finneberg
og það var hann, sem kom því svo
fyrir, að hér greiðum við ekki húsa-
leigu. Og hann heldur áfram. Vísindi
og listir eiga það sameiginlegt að
vifja finna kjamann, sannleika hvors
annars. Eftir síðustu heimsstyijöld
vildu margir finna nýjan tilgang með
lífínu og það hefur víða tekizt, ekki
sfzt í listinni. Við erum öll lista-
menn, ósjálfrátt leitum við að sann-
leika hvert hjá öðru. Þó erum við
enn ekki leyst úr viðjum, því að til-
litsleysi, grimmd og eyðilegging
finnst alls staðar, en mér hafa reynzt
bezt smáböm, dýr og listamenn. Ég
vil gera orð Nordahls Grieg að
mínum, er hann sagði, að við séum
eins og nakinn fuglsungi i hendi
Guðs. — Það sem Erik Andreasen
vildi segja að lokum: — Við unga
danska listamenn langar mig að
segja. Farðu til íslands og finndu
sjálfan þig. Þar er manngildi mikið."
Sýningin Ný íslenzk list
á Sophienholm
Listamennimir 10, sem sýna á
tveimur hæðum hins virðulega húss,
eiga það a.m.k. sameiginlegt að hafa
verið nemendur Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands. Hinn elzti þeirra
er Helgi Gíslason, fæddur 1947, en
yngstur Georg Guðni Hauksson 27
ára. Hin era: Grétar Reynisson,
Helgi Þorgils Friðjónsson, Hulda
Hákonardóttir, Jóhanna Kristín
Yngvadóttir, Jón Axel Bjömsson,
Magnús Kjartansson, Páll Guð-
mundsson og Þorlákur Kristinsson.
Listmálaramir fá hver sitt herbergi
og gefur það málverkum hvers
þeirra góðan heildarsvip, svo ólík
sem þau era. Myndhöggvaramir
Helgi og Páll deila stóra stofunum
í miðju húsinu, hvor með sínum
málara.
Það var unun að ganga þama um
með Erik Andreasen og Henrik
Vagn Jensen, svo ánægðir sem þeir
eru með árangur erfíðis síns. Og
sannarlega er þessi íslandslistar-
kynning ánægjuleg og eftirtektar-
verð. Hér má nefna, að sýningarskrá
er mjög vel úr garði gerð, jafnvel
með kynningu íslenzkrar ritlistar,
er ljóð Einars Más Guðmundssonar
og ritgerð Guðbergs Bergssonar
birtast þar. Erfitt mundi að gera
hveijum listamannanna sæmileg
skil, en reynt skal að litast nokkuð
um.
Ifyrst er komið inn í herbergi
Grétars Reynissonar listmálara
og leiktjaldamálara og njóta stór og
ákveðin málverkin sín vel. Nokkurra
áhrifa gætir frá leiksviðsmyndum,
sem hann hefur unnið að, gult og
svart ráðandi og mótívið fæðist um
leið og málverkið verður til, einsog
Halldór Bjöm Runólfsson segir í
sýningarskrá.
Georg Guðni Hauksson listmál-
ari hefur numið í Hollandi einsog
Grétar, Helgi Þorgils og Jóhanna.
Hann segir sjálfur í sýningarskrá,
að hann máli einfaldleikann sjálfan,
en það taki langan tima að ná hinu
einfalda og byggja það upp lag fyr-
ir lag. Myndir hans eru mjög dökkar
og af fslenzku landslagi og bera
fjallaheiti.
Helgi Gíslason myndhöggvari
og Jón Axel Bjömsson sýna saman
f aðalstofunni á 1. hæð, en þaðan
er frábært útsýni yfir vatnið og
bryggjuna. Helgi hefur menntun
sína frá Gautaborg og er löngu orð-
inn þekktur heima. Verk hans hér
eru úr jámi, tré og steypu, björt og
stílhrein, en nafngiftir eru engar.
Verk Helga era viða á söfnum og
opinberum stöðum heima.
Jóu Axel Bjömsson listmálari
er einn af fáum íslenzkum listmálur-
um, ssem ekki sýna áhrif frá
fslenzku landslagi í verkum sínum.
Hann einbeitir sér að manneskjunni
og myndir hans sýna mannlegan
veikleika og styrk í einföldum drátt-
um og sterkum litum.
Magnús Kjartansson listmálari
hefiir kennt mörgum félaga sinna
hér á Sophienholm i Myndlistaskóla
íslands. Hann er hinn eini þeirra 10,
8em verið hefur nemandi Konung-
legu Listaakademíunnar 'í Kaup-
mannahöfn. Myndir hans era lands-
þekktar og sérkenni þeirra er að-
ferðin, sem Henrik Vagn Jensen lýs-
ir í sýningarskránni. Hnýtir saman
verar, tákn og ímyndir í listtúlkun
sinni.
Uppi á lofti fínnum við myndir
Helga Þorgils Friðjónssonar list-
málara, málaðar 1986—87. Þær eru
ffgúratívar og bera skýr nöfn, svo
að áhorfandinn nær myndefninu
vel. Umgerð ákveður hann einnig
og smíðar sjálfur rammana. Hefur
hann tekið þátt í mörgum sýningum
og haldið einkasýningar víða um
lönd, m.a. hér í Höfn.