Morgunblaðið - 25.11.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1988
25
Almarkaðurinn heldur áfiram að vaxa:
Þörfin verður 3 millj-
ónir tonna umfram
fi*amleiðslu árið 2000
- segir Robin Adams forseti
Resource Strategies Inc.
Verðlaunahafar ásamt Davíð Oddssyni borgarstjóra. Morgunbiaðið/Ámi Sæberg
Verðlaunaafhending í kjörorðasamkeppni grunnskólanema:
„Átt þú í basli með allt í drasK?“
DAVÍÐ Oddsson, borgarstjóri, '
afhenti á miðvikudag verðlaun í
kjörorðasamkeppni grunnskóla-
nema vegna hreinsunarátaks í
Reykjavík. Veitt voru 11 verð-
laun, 5 reiðhjól og 6 útvarpstæki.
Þau kjörorð sem verðlaunuð voru
með reiðhjólum voru: „Rusl + fata
= Hrein gata" eftir Gunnar Örlyg
Gunnarsson, Grandaskóla, „Strætin
eru stofugólf borgarinnar" eftir Pál
Hilmarsson, Vesturbæjarskóla,
„Átt þú í basli með allt í drasli?“
eftir Kolbrúnu Ýr Gísladóttur, Aust-
urbæjarskóla, „Rusl á lóðunt lýsir
sóðum" eftir Dögg Guðmundsdótt-
ur, Breiðholtsskóla, og „Hreinsaðu
til, það er öllum í vil“ eftir ísak
Þór Davíðsson Mckee, Langholts-
skóla.
Útvarpstæki voru veitt fyrir kjör-
orðin: „Skítug borg er mikil sorg!“
eftir Berglindi Guðmundsdóttur,
Austurbæjarskóla, „Að hreinsa
landið öllum ber, ofan af fjalli, út
á sker“ eftir Huldu Guðjónsdóttur,
Hvassaleitisskóla, „Dönsum á rós-
um, ekki á dósum" eftir Sölku Guð-
mundsdóttur, Laugamesskóla,
„Stattu vörð um hreina jörð“ eftir
Svanþór Guðmundsson, Breiða-
gerðisskóla, „Það er ekkert basl að
hirða drasl“ eftir Bjöm Þorfínnsson,
Æfinga- og tilraunaskóla kennara-
háskólans og „Brýtur gler - bjáni
er“ eftir Dag Pál Ammendmp, Ár-
bæjarskóla.
Samkeppnin fór þannig fram að
dreift var til allra grunnskólanem-
enda í Reykjavík kynningarbækl-
ingi um hreinsunarátak og stunda-
í veg fyrir eðlilega stjóm og starf-
semi samtakanna. Við munnlegan
málflutning var á það bent af lög-
manni gerðarbeiðanda að af þeim
65 félagsmönnum sem aðalfund
félagsins hefðu setið hefðu 34 lokið
fundinum og hefði hluti þeirra verið
félagsmenn í Félagasamtökunum
Vemd. Fundarstjóri hafí úrskurðað
um atkvæðisrétt fundarmanna og
eftir þeim úrskurði hafí orðið að
fara. Þá var á því byggt að fundar-
stjóri yrði að bera það undir aðal-
fundinn hvort slíta ætti fundi en
það hafí ekki verið gert. Framhald
fundarins hafí þvi verið eðlilegt og
brýnt eins og á stóð enda kjörtíma-
bili stjómarinnar lokið.
Gerðarbeiðandi vísar til laga Fé-
lagasamtakanna Vemdar, al-
mennra reglna á sviði félagsréttar
og venju, sbr. og neyðarréttarúr-
ræði, máli sínu til stuðnings. Þá er
m.a. vísað til 2. mgr. 1. gr. laga
nr. 19/1887 sbr. 12. gr og 13. gr.
sömu laga og Norsku laga Kristjáns
V. frá 15. apríl 1687 14-6, beint
og skv. lögjöfnun svo og réttar-
venju og eðli máls sbr. og ákvæði
laga nr. 85/1936.
Af hálfu gerðarþola er á því
byggt að eftir að gerðarþoli, Jóna
Gróa Sigurðardóttir, hafi slitið
fundi eins og fram komi í fundar-
gerð og fleiri gögnum þá hafi það
sem á eftir fór, þ. á m. stjómar-
kjör, verið markleysa og samtökun-
um óviðkomandi. Sama gildi um
svokallaðan stjómarfund sem hald-
inn var 17. október sl. Þar sem
gerðarbeiðandi hafí ekki með nein-
um öðmm hætti fengið umboð lög-
mætrar stjómar eða framkvæmda-
stjórnar Félagasamtakanna Vemd-
ar til kröfugerðar i þessu máli beri
að synja um framgang innsetning-
ar.
Telji fógetaréttur hins vegar að
fundinum hafi ekki verið löglega
slitið þá byggir gerðarþoli á því að
stjómarkjör það sem efnt var til
hafí engu að síður verið ógilt og
þar með einnig sá stjórnarfundur
sem haldinn var 17. október sl.
Ástæðan sé sú að af þeim 34 fund-
armanna sem að stjórnarkjöri stóðu
hafi í mesta lagi helmingur verið
félagsmenn í Félagasamtökunum
ATHUGANIR og spár um þróun
á álmörkuðum heimsins fram að
aldamótum sýna að bilið milli
eftirspurnar og framleiðslugetu
mun stöðugt breikka ef ný álver
verða ekki byggð. Árið 1995 mun
þannig skorta 1 milljón tonna á
að framleiðslan anni eftirspurn
og árið 2000 verður þetta bil
orðið rúmlega 3 milljónir tonna.
skrá sem með fylgdi sérstakur seð-
ill til að skila inn kjörorðunum.
Kjörorðin þurftu að vera skýr og á
góðu máli, auk þess að hvetja til
bættrar umgengni í borginni. Þátt-
taka í samkeppninni var góð, rúm-
lega 900 börn sendu inn um 1.800
kjörorð.
í hreinsunarkeppni eldri grunn-
skólanema, „Höldum skólalóðinni
hreinni", varð Tjamarskóli hlut-
skarpastur og verða nk. vor veitt
peningaverðlaun sem renna í ferða-
sjóð nemenda.
Vemd. Ekkert bendir til annars en
allir þeir fundarmenn hafí haft at-
kvæðisrétt en það brjóti í bága við
lög samtakanna og þær reglur sem
um almenn félög gilda svo og 1.
mgr. 4. gr. laga samtakanna eins
og hún hljóðar eftir að þeir sem
eftir sátu gerðu á henni breytingar.
Þar að auki hafí stjómarfundur sem
haldinn var 17. október sl. verið
ólöglegur þar sem til hans hafi ekki
verið boðað svo sem í 8. gr. laga
Félagasamtakanna Vemdar segir
til um.
Af hálfu gerðarþola er því haldið
fram að einnig beri að synja um
hina umbeðnu gerð þar sem inn-
setningarbeiðnin standist ekki. í
innsetningarbeiðni sé þess krafíst
að tilteknar eignir og réttindi verði
tekin úr umráðum gerðarþola, Jónu
Gróu Sigurðardóttur. Jafnvel þótt
Jóna Gróa Sigurðardóttir teldist
ekki lengur vera formaður samtak-
anna sé hún enn framkvæmdastjóri
þeirra og hafí því enn tiltekin lykla-
völd.
Þá bendir gerðarþoli á að réttur
gerðarbeiðanda sé ekki glöggur og
ótvíræður svo sem áskilið er til að
mál þetta eigi undir fógetarétt.
IV.
Félagasamtökin Vernd starfa
eftir „lögum“ er þau hafa sett sér
og hafa verið lögð fram í málinu.
Samkvæmt þeim er starfssvið sam-
takanna landið allt en heimili og
vamarþing í Reykjavík. í 1. gr.
„laganna" segir að einstaklingar,
félög og félagasamtök geti orðið
aðilar að samtökunum. í „lögunum"
er ekki að finna skilyrði til inn-
göngu í félagið. Hins vegar er þar
gerð grein fyrir starfsvettvangi fé-
lagsins svo og kveðið á um innri
málefni þess. Tekjur samtakanna
eru skv. 3. gr. „laganna" m.a. fé-
lagsgjöld og fijáls framlög félag-
anna og einstaklinga.
Ágreiningsatriði máls þessa hafa
verið rakin eins og þau koma fram
í fundargerðum af aðalfundi sam-
takanna þann 22. september sl. Af
hálfu málsaðila hefur fundargerð-
um þessum ekki verið mótmælt efn-
islega og verða þær lagðar til
Þetta kom fram í máli Robins
Adams forseta Resource Strategies
Inc. á fímmtu alþjóðlegu álráð-
stefnunni sem haldin var í Caracas
í Venezúela nýlega. Adams ræddi
um uppbyggingu nýrra álvera fram
að aldamótum og skipti hann þeim
í þijá flokka, þau sem eru mjög
líkleg eða þegar áformuð, þau sem
sennilegt er að rísi og fjarlægari
möguleikar. í hans augum er senni-
legt að Atlantal-verkefnið, það er
bygging nýs álvers hér, verði að
veruleika.
„Verkefni fellur undir þennan
flokk þegar frumhagkvæmnikann-
anir hafa verið gerðar. Að auki
þurfa samkeppnisfærir orkugjafar
að vera til staðar eða í byggingu.
Dæmi um slíkt verkefni er Atlantai
á íslandi," segir Adams. „Raforku-
virkjanir hafa nokkuð af umfram-
orku til staðar á samkeppnisfæru
verði, mikið af starfsskipulaginu
er til staðar og heildarfjárhags-
dæmið er sæmilega hvetjandi."
Robin Adams segir að ef af öllum
áformum um byggingu nýrra ál-
vera verði muni það nægja til að
brúa fyrrgreint 3 milljóna tonna
bil, en þá má líka ekkert út af
bregða.
grundvallar því sem átti sér stað' á
fundinum.
Ágreining málsaðila má rekja til
þess úrskurðar fundarstjóra aðal-
fundarins 22. september sl., að
einnig þeir fundarmenn sem ekki
voru félagsmenn Félagasamtak-
anna Vemdar skyldu hafa atkvæð-
isrétt á aðalfundi þeirra. Af fundar-
gerðum má sjá að sú ákvörðun
fundarstjóra hefur valdið vemleg-
um ágreiningi á fundinum og kom
m.a. fram skrifleg fyrirspum til
fundarstjóra um hvoit úrskurður
hans styddist við „lög“ samtakanna
og þingsköp. Vegna þessa ágrein-
ings lét framkvæmdastjóm samtak-
anna bóka vilja til að slíta fundinum
á meðan leitað væri álits um þetta
atriði. Viðbrögð fundarstjóra voru
hins vegar þau að segja af sér fund-
arstjóm og afhenda formanni fram-
kvæmdastjómar stjóm fundarins.
Ágreiningslaust er með málsaðilum
að formaður sleit þá fundinum. Af
fundargerð sést að stjóm samtak-
anna hafði bókað samþykki sitt
fyrir þeirri ákvörðun.
Það er álit fógetaréttarins að
eftir að aðalfundi Félagasamtak-
anna Verndar hafði verið slitið með
þessum hætti og hluti fundarmanna
hafði þar af leiðandi horfíð af fundþ
hafi þurft að boða að nýju til aðal-
fundar samkvæmt 4. gr. laga fé-
lagsins til að ljúka aðalfundarstörf-
um.
Ber því að fallast á með gerðar-
þola að það sem fram fór á fundi
eftir að aðalfundi hafði verið slitið
sé málefnum Félagasamtakanna
Vemdar óviðkomandi. SÚ niður-
staða leiðir til þess að synja ber
kröfu gerðarbeiðanda.
Eftir atvikum þykir rétt að máls-
kostnaður falli niður.
Valtýr Sigurðsson, borgarfógeti,
kvað upp úrskurð þennan.
Úrskurðarorð:
Kröfu gerðarbeiðanda,
Guðmundar Jóhannssonar,
persónulega og f.h. stjómar
Félagasamtakanna Verndar
um að hann verði með beinni
fógetagerð settur inn { um-
ráð eigna félagsins er hafn-
að. Málskostnaður fellur nið-
ur.
mnsetningu
enn umræður um þetta álitaefni en
þá bað formaður stjómar fundar-
stjóra um að stutt hlé yrði gert á
fundinum og var orðið við þeirri
ósk. Framkvæmdastjóm samtak-
anna kom þá saman en að fundar-
hléi loknu bað varaformaður stjóm-
ar um orðið og las upp bókun fram-
kvæmdastjómar. Bókunin var efn-
islega á þá leið að þar sem ágrein-
ingur hefði komið upp á fundinum
um það hveijir hefðu atkvæðisrétt,
þætti framkvæmdastjóm rétt að
leita til löglærðra manna um þenn-
an ágreining og vildi því slíta fund-
inum og boða til framhaldsaðal-
fundar þegar er álitsgerð lægi fyrir.
Þegar hér var komið sögu taldi
fundarstjóri að komið hefði fram
vantraust á sig og sagði af sér fund-
arstjóm og lagði fundinn í hendur
formanns. Formaður stjómar tók
til máls og skýrði frá því að fram-
kvæmdastjórn hefði staðið einhuga
að bókun um að boða til fram-
haldsaðalfundar og sleit fundinum.
í öðru lagi hefur verið lögð fram
fundargerð aðalfundar Félagsam-
takanna Verndar rituð af Pétri
Jónssyni fundarritara. Þar segir að
um kl. 19.30 hafi formður samtak-
anna ásamt um 25 fundarmönnum
gengið af fundi eftir ágreining við
meirihluta fundarmanna og tekið
með sér fundargerð og önnur fund-
argögn. Fundurinn hafí síðan kosið
Guðmund Jóhannsson fundarstjóra
og Pétur Jónsson fundarritara og
haldið áfram dagskrá aðalfundarins
samkvæmt félagslögum. Á fundin-
um voru því næst teknar til um-
ræðu og atkvæðagreiðslu þær laga-
breytingar sem óafgreiddar höfðu
verið samkvæmt dagskrá. Meðal
annars gerði fundurinn þá laga-
breytingu að rétt til setu á aðal-
fundi hefðu þeir sem væru aðilar
að samtökunum, þegar aðalfundur
væri haldinn og greitt hefðu félags-
gjald. Síðan var samkvæmt dagskrá
fundarins kosin stjórn, varastjóm,
endurskoðendur og varaendurskoð-
endur. Þá samþykkti fundurinn að
fela Guðmundi Jóhannssyni, Jó-
hanni Guðmundssyni, Haraldi Jó-
hannssyni og Ásgeiri Hannesi
Eiríkssyni að koma fram fyrir hönd
fundarins uns ný framkvæmda-
stjórn hefði verið kosin. Samþykkt
var að stjórnarfundur skyldi haldinn
10. október sl.
Af hálfu hinnar nýju fram-
kvæmdastjómar var bréflega leitað
til Jónu Gróu Sigurðardóttur um
að boða til stjómarfundar svo sem
ákvðið hafði verið af fundinum.
Þann 10. október sl. boðuðu áður-
nefndir aðilar hins vegar til stjóm-
arfundar í samtökunum sem hald-
inn skyldi 17. október sl. Sam-
kvæmt dagskrá skyldi m.a. kosinn
framkvæmdastjóm og formaður
samkvæmt 6. gr. félagslaga. Þessi
fundur var haldinn og á honum var
gerðarbeiðandi, Guðmundur Jó-
hannsson, kosinn samhljóða for-
maður Félagasamtakanna Vemdar.
Þá fór einnig fram kosning í aðrar
trúnaðarstöður samtakanna.
III.
Gerðarbeiðandi byggir kröfugerð
sína á því að hann hafi verið kosinn
formaður framkvæmdastjórnar Fé- -
lagasamtakanna Vemdar á stjóm-
arfundi 17. október sl. Hann hafi
því sem slíkur umboð framkvæmda-
stjórnar til kröfugerðar í málinu.
Gerðarþoli, Jóna Gróa Sigurðar-
dóttir, f.h. fyrrverandi fram-
kvæmdastjórnar hafi ekki skilað af
sér eignum samtakanna til löglega
kjörinnar stjómar og sé því núver-
andi stjóm félagasamtakanna
nauðsyn á beinni fógetagerð. Gerð-
arþoli hafi ekki sinnt ítrekuðum til-
mælum um skil eignanna, en haldið
þeim með ólögmætum hætti fyrir
réttkjörinni stjóm og þannig komið