Morgunblaðið - 06.12.1988, Side 36

36
VA> rrr-Trr-* rryr-if-r/-r r\ rr-* rrv . <yr tt r-r-rrx-r r-r-r rr > TrTT>rrTr> rr/>
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. DESEMBER 1988
Fyrstu viðræður afganskra skæruliða og Sovétmanna:
Skæruliðar segja fiindinn
sigur fyrir málstað þeirra
Sovétmenn krafðir um stríðsskaðabætur
Moskvu. Reuter.
FYRSTA fundi fulltrúa stjórnvalda í Sovétríkjunum og afganskra
skæruliða lauk á sunnudagskvöld en viðræðumar fóra fram i
Saudi-Arabíu. í tilkynningu sovésku TASS-fréttastofúnnar í gær
sagði að fundurinn væri „eðlileg afleiðing" þeirrar viðleitni að
binda enda á átökin í Afganistan en skæruliðar sögðu viðræðurn-
ar vera sigur fyrir málstað þeirra. TASS-fréttastofan skýrði enn-
fremur frá því að sex manns hefðu fallið í eldflaugaárásum skæru-
liða á tvær borgir í Afganistan.
í fréttum TASS var vitnað til
tilkynningar Bakhtar, hinnar opin-
beru fréttastofu Afganistans, þar
sem sagði að líta bæri á viðræð-
umar sem lið í þeirri þrotlausu
viðleitni stjórnvalda bæði í Sov-
étríkjunum og í Afganistan að
koma á friði í landinu. Þetta er í
fyrsta skipti sem fulltrúar Sovét-
manna og skæruliða eiga beinar
viðræður en undirbúningsviðræð-
ur höfðu farið fram í Pakistan í
síðasta mánuði.
Skæruliðar sögðu á hinn bóginn
að viðræðumar væru sigur fyrir
málstað þeirra en fram til þessa
hafa Sovétmenn ekki viljað viður-
kenna þá sem rétta fulltrúa afg-
önsku þjóðarinnar. Skæruliðar
hafa heitið því að beijast allt þar
til síðasti sovéski hermaðurinn er
á brott úr landi þeirra. Þeir hafa
og lýst sig andvíga Genfar-samn-
ingnum um brottflutning sovéska
innrásarliðsins, sem undirritaður
var í apríl á þessu ári.
Áður en viðræðumar hófust
gáfu skæruliðar út yfirlýsingu þar
sem sagði að þeir myndu krefjast
þess að sovéska herliðið yrði tafar-
laust kallað á brott auk þess sem
Sovétmenn yrðu krafnir um
stríðsskaðabætur. Sovétstjómin
hefur lagt til að haldin verði al-
þjóðleg ráðstefna um málefni Afg-
anistans og var búist við því að
sovéska sendinefndin ítrekaði til-
lögu þessa í viðræðunum.
TASS-fréttastofan skýrði frá
því í gær að Najibullah, leiðtogi
leppstjómarinnar í Kabúl, höfuð-
borg Afganistans, hefði sent Ah-
mad Shah Massoud, einum helsta
leiðtoga skæruliða, bréf þar sem
lagt væri til að skæruliðar og
stjómvöld tækju upp beinar við-
ræður.
Sovéska fréttastofan sagði sex
manns hafa fallið er skæruliðar
skutu eldflaugum á Gardez, höfuð-
borg Paktía-héraðs, og á bæinn
Kunduz. Útvarpið í Kabúl skýrði
frá árásunum á sunnudagskvöld
og sagði 44 hafa fallið í þeim. 25
skæruliðar voru sagðir hafa fallið
í bardögum í Paktía-héraði auk
hemaðarráðgjafa frá Banda-
ERLENT
Reuter
Utanríkisráðherra Frakklands, Roland Dumas og forsætisráðherra
Grikklands, Andreas Papandreou, ræða við blaðamenn á laugardag.
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Bretlands, og Anibal Cavaco
Silva, forsætisráðherra Portúgals, fylgjast með. Leiðtogafúndur
Evrópubandalagsins á Rhódos stóð í tvo daga.
Reuter
Fjársöfhun í Gorkíj-garði
Heittrúaður rússi mundaði kross og dýrlingamynd þegar hann
tók þátt í fjársöfnun í Gorkíj-garðinum í Moskvu í gær til styrkt-
ar byggingu minnisvarða um fórnarlömb Stalíns. A borðanum í
forgrunni stendur: „Upprætum Stalínsisma".
Leiðtogafiindur EB á Rhódos:
Evrópa sem viðskipta-
svæði ekki vífirsfirðinef
Rhódos. Reuter. ^—* **—? V—J
LEIÐTOGAR Evrópubandalagsins gáfú þá yfirlýsingu eftir fúnd
sinn á grísku eyjunni Rhódos um helgina að ekki yrðu teknir upp
verndartollar þegar bandalagsríkin 12 mynda stærsta sameiginlega
markað heims í árslok 1992. Leiðtogar ríkjanna sögðust staðráðnir
í því að stuðla að aukinni hlutdeild bandalagsins á heimsmörkuðum
og fögnuðu bættum samskiptum bandalagsins við ríki Austur-Evrópu.
„Árið 1992 verður Evrópa við-
skiptasvæði, ekki víggirðing," sagði
í yfírlýsingunni. Með henni er ætlað
að eyða ótta Bandaríkjamanna,
Japana og annarra þjóða sem
standa utan bandalagsins og eru
uggandi um að viðskiptahöftum
verði komið á þegar innri markaður
um 320 milljóna manna kemst á
laggimar.
I samþykkt EB 21. nóvember
síðastliðinn fagnaði bandalagið yfir-
lýsingu Palestínumanna um stofnun
sjálfstæðs ríkis og viðurkenningu
þeirra á ríki Gyðinga en tilmælum
Grikkja, Spánveija, Frakka og ítala
um að lýsa yfir enn frekari stuðn-
ingi við Palestínumenn var hafnað
á fundi EB um heigina.
Viðræður utanríkisráðherra Kína og við sovéskra ráðamanna:
Sljórnvöld í Kína segja
fiindinn marka þáttaskil
Heimsóknin endurgoldin 1 byrjun næsta árs
Tókío, Peking. Reuter.
EDÚARD Shevardnadze, utanríkisráðherra Sovétríkjanna, mun
fara í opinbera heimsókn til Kína í byrjun næsta árs, að sögn
hins kínverska starfsbróður hans, Qians Qichens. Mun
Shevardnadze þannig endurgjalda heimsókn Qichens til Sovétríkj-
anna en henni lauk á laugardag og er það í fyrsta skipti í 30 ár
sem utanríkisráðherra Kína sækir ráðamenn í Sovétríkjunurn heim.
Heimsókn Qichens lauk á laug- Stjómvöld í Kína sögðu að för
ardagskvöld en hann dvaldi í þijá Qichens til Sovétríkjanna markaði
daga í Sovétríkjunum og ræddi
m.a. við þá Edúard Shevardnadze
og Míkhaíl S. Gorbatsjov, leiðtoga
sovéska kommúnistaflokksins. Qi-
en skýrði síðan frá því á sunnudag
að Shevardnadze hygðist endur-
gjalda heimsóknina í byijun næsta
árs.
tímamót og að ríkisstjómir beggja
ríkjanna teldu brýnt að leiðtogar
þeirra kæmu saman til fundar.
Dagblaðið Guangming sagði
stjómvöld í báðum ríkjunum telja
að unnt væri að leysa deiluna um
Kambódíu og að þess væri vænst
að Víetnamar myndu brátt kalla
Dagblaðið Guangming sagði
Qichen og sovésku ráðamennina
einnig hafa rætt hvemig efla
mætti samskipti ríkjanna á ný „í
þágu heimsfriðar og til hagsbóta
fyrir alþýðu manna í Iöndunum
tveimur".
Forsætisráðherrar Bretlands og
írlands, Margaret Thatcher og
Charles Haughey, áttu fund þar
sem rædd vom örlög írska prestsins
Patricks Ryans. Bretar hafa hann
gmnaðan um hryðjuverkastarfsemi
og hafa þeir krafist þess að írar
framselji hann.
Presturinn var í
haldi í Belgíu en þarlend stjómvöld
neituðu að framselja Bretum hann
og sendu hann þess í stað til ír-
lands. Þar er hann nú fijáls ferða
sinna.
Þá ákvað EB á fundi sínum að
hafa forgöngu um alþjóðlega bar-
áttu gegn gróðurhússáhrifum, eyð-
ingu ósonlagsins og öðrum um-
hverfisverndarmálum. í yfirlýsing-
unni segir að sérstaka áherslu beri
að leggja á mengunarvamir í Mið-
jarðarhafi, Norðursjó, og írlands-
hafi vegna mikilvægi þessara haf-
svæða í efnahagslegu og vistfræði-
legu tilliti.
Leiðtogafundur EB á Rhódos
þótti þó fremur tíðindalítill og fjöl-
miðlar beindu athyglinni óspart að
Dimitra Liani, fylgikonu Adreas
Papandreous forsætisráðherra
GrikVlands
Pólland:
Walesa kveðst híssa
á að fá vegabréf
hersveitir sínar frá landinu. Víet-
namar, sem njóta stuðnings Sovét-
manna, réðust inn í Kambódíu
árið 1978 og hefur vera herliðsins
þar verið helsta deiluefni Sovét-
manna og Kínvetja, sem styðja
þijár fylkingar skæmliða er beij-
ast gegn innrásarliðinu.
Varsjá. Reuter.
PÓLSK stjóravöld afhentu í gær
Lech Walesa, leiðtoga Samstöðu,
hinna ólöglegur verkalýðssam-
taka, vegabréf i fyrsta sinn i sjö
ár og leiðtoginn • sagðist vera
fúrðu lostinn yfir því að fá loks-
ins að ferðast erlendis.
Walesa hefur ekki fengið leyfi
til að ferðast erlendis síðan Wojc-
iech Jamzelski, leiðtogi Póllands,
setti heriög í landinu í desember
árið 1981 til að bijóta Samstöðu á
bak aftur. Walesa hyggst fara með
flugvél til Parísar á föstudag í boði
Francois Mitterrands, forseta
Frakklands, og sótti hann vegabréf-
ið í gær á höfuðstöðvar lögreglunn-
ar í Gdansk.
„Ég er steinhissa á því að þeir
skyldu loksins veita mér vegabréf,"
sagði Walesa og kvaðst ekki vita
hvers vegna honum væri leyft að
fara úr landi. Þegar Pólveijum er
afhent vegabréf jafngildir það leyfi
til að ferðast erlendis og er það í
vörslu yfírvalda á milli ferða.
Málgagn pólska kommúnista-
flokksins, Trybuna Ludu fór fögmm
Lech Walesa
orðum um Walesa í gær. Ritsjóri
blaðsins, Jerzy Majka, sem einnig
er talsmaður miðstjómar flokksins,
lýsti Walesa sem „verðugum tals-
manni þjóðarsáttar" og þykir það
benda til þess að pólsk stjórnvöld
vilji ganga til viðræðna við Sam-
stöðumenn um framtíð Póllands.