Morgunblaðið - 04.01.1989, Blaðsíða 44

"44
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. JANÚAR 1989

mmmn
£>1981 Universal Press Syndicate

„pettcx e.r barcL i nokkra dcga, Vilii
e&Q. þQnCjak td frennar Kcvtí0n hus -
frey)an er buin ab Ssettc\ Sig ili'ö aS
lrujr\d.urinn ^r dau&ur."
ást er...
. . . innan seilingar.
TMReg. U.S. PatOff. — allrightsreserved
® 1988 Los Angeles Times Syndicate

k'iDPE
Ég sé bara sjónvarpsaug-
lýsingar —
Vandinn er að blanda ekki
saman peningum fyrirtæk-
isins og eigin.
HÖGNI HREKKVISI
„VIP HÖFOA4 HREINSAE> SVÆÐIP- "
Tónleikarnir einstæðu
Til Velvakanda.
Við hjónin fórum til kirkju í Fella-
og Hólasókn (sunnud. 6. nóv. 1988).
Við guðsþjónustuna söng kór 01-
afsvíkurkirkju og var fagurt á að
hlýða, svo sem vænta mátti.
En það sem ég vil gera hér að
umræðuefni eru einstæðir tónleikar,
steinaspil, sem boðið var upp á, bæði
á undan og eftir messu.
Tónlistarmaður sá, er þarna lét til
sín heyra, er organisti kirkjunnar í
Ólafsvík og heitir Elías Davíðsson.
Þessir tónleikar hans voru ekkert
venjulegir, því ekki notaði hann neitt
það sem kallast getur hljóðfæri. í
stað þess hafði hann raðað á þrjú
borð um fjörutíu steinhellum af mis-
munandi stærðum og með misjafnri
lögun, rétt eins og þeir hafa komið
fyrir, þar sem hann hefur fundið þá
á jörðinni hér og þar.
í höndum hafði hann tvær smá-
stengur, með litlum plasthnúðum á
endunum og sló þeim á steinana.
Og það merkilega gerðist: Steinamir
tóku að hljóma, hver með sínum sér-
staka tón, tónhæð og hljómfalli, sum-
ir hærra en aðrir lægra, sumir skært
en aðrir dimmt, með síbreytilegum
tónblæ, eftir því sem listamaðurinn
lék á þá. Og furðulegt var, hve tón-
styrkurinn var mikill: hann barst um
alla kirkjuna svo greinilega, að allir
gátu heyrt og notið. Undan höndum
snillingsins myndaðist eins konar
hljómkviða, sem fyllti sálir allra un-
aði og undrun. Nokkrar slíkar hljóm-
kviður lék hann með þessum hætti,
og býst ég við að þessi háttur tón-
leikahalds sé nær alveg einstæður.
Á eftir skoðaði ég þessar litlu
hellur og átti tal við þann, sem á
þær hafði leikið. Hann kvaðst tína
þessa steina, hvar sem hann rækist
á þá á gönguferðum sínum úti I
náttúrunni og nota þá eins og þeir
kæmu fyrir, án þess að laga þá neitt
til, og án þess að skafa af þeim skófa-
gróður sem á þeim hefði verið.
Hann kvaðst hafa tekið eftir því
fyrir löngu, að steinar hefðu misjafn-
an hljóm í sér fólginn ef á þá væri
slegið og færi það m.a. eftir lögun
þeirra og þykkt. Hann sagðist ekki
vita til þess, að aðrir hefðu reynt að
leika á steina með þessum hætti. Þ6
kynni svo að vera án þess að hann
vissi.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt
þess kost að njóta þessara sérstæðu
undra, og vil hér með þakka lista-
manninum, sem gaf mér og fjölda
annarra kost á að hlýða á þessa sér-
stæðu tónleika.
Þeir sýna, að í skauti náttúrunnar
Til Velvakanda.
Fyrir nokkru varð móðir mín fyrir
þeirri óskemmtilegu reynslu að þurfa
að leggjast inn á sjúkrahús. Þó reynt
sé að hlúa sem best að sjúklingum
á slíkum stofnunum er dvölin þar
yfirleitt frekar leiðinleg og langdreg-
in. Það er því ekki nema eðlilegt að
sjúklingar vilji stytta sér stundir við
að horfa á sjónvarp. Hinsvegar virð-
ast engar hömlur vera á þvf hvort
reykt sé á sameiginlegu sjónvarps-
svæði sjúklinga á Borgarspítalanum
og varð það til þess að móðir mín
varð að láta sér lynda að hýrast inni
á herbergi.
Það er næst ótrúlegt að sjúkra-
stofnanir skuli ganga á úndan með
slíku fordæmi.
í fyrsta lagi er það löngu ljóst að
reykmengun er ekki aðeins hvimleið
heldur og stórskaðleg heilsu manna.
Þó sjötíu af hundraði íslendinga
reyki ekki skulu þeir hvað sem taut-
er að fínna fleiri undur en almennt
er um vitað, aðeins ef á er knúið og
eftir er leitað með opnum huga þess,
er næmt skyn hefur á þeim möguleik-
um, sem fyrir hendi eru hveiju sinni.
Ingvar Agnarsson
ar og raular þurfa að anda að sér
ódauninum frá hinum og virðist þá
engu skipta hvort um sé að ræða
opinbera heilbrigðisstofnun né hvort
landslög séu brotin eður ei.
í Lögum um tóbaksvamir frá 1984
grein 10.3. segir: „Á sjúkrahúsum
má einungis leyfa reykingar á til-
teknum stöðum þar sem þær eru
ekki til óþæginda fyrir þá sem
ekki reykja." Það er alveg ljóst að
þetta ákvæði er þverbrotið á Borg-
arspítalanum. Þó ber að geta þess
að sjónvarpssvæðið er vandlega
merkt sem reyklaust svæði en sam-
kvæmt samtölum við starfsfólk eru
reykingar þar engu að síður leyfðar.
Með von um að þessu ofbeldi og
lögbrotum linni sem fyrst á Borg-
arspítalanum. Munið að frelsi okkar
endar þar sem nefíð á næsta manni
byijar.
Einn frekar fúll
Tillitsleysi á Borg-
arspítalanum
Yíkveni sknfar
Að morgni gamlársdags hlustaði
Víkveiji á þátt Páls Heiðars
Jónssonar á rás eitt. Viðmælendur
Páls voru að vanda að ræða um
atburði vikunnar en í tilefni dagsins
litu þeir einnig yfír árið allt. Bald-
vin Tryggvason, sparisjóðsstjóri,
var meðal þátttakenda og hafði orð
á því, að sér væri einna minnisstæð-
ust ruglandin í íslenskum stjórn-
málum og yfirlýsingum þeirra sem
landinu stjóma. Heyrði Víkveiji
ekki betur en Sigrún Magnúsdóttir,
borgarfulltrúi Framsóknarflokks-
ins, tæki þetta sérstaklega til síns
flokks.
í Orðabók Menningarsjóðs er
orðið ruglandi skýrt með þessum
hætti: stílgalli sem felst í veikleika
eða blindu í hugsun, gölluðum skil-
greiningum, bágbomum röksemda-
leiðslum, röngum frásögnum eða
staðhæfingum. I því felst þess
vegna þungur áfellisdómur, þegar
það er notað um orð og gjörðir
stjómmálamanna, sem eiga að leiða
þjóðina og beita sér fyrir ráðstöfun-
um henni til heilla.
XXX
essar umræður í útvarpinu
voru Víkveija ofarlega í huga,
þegar hann rýndi í áramótahugleið-
ingar í dagblöðunum. Þótti honum
þar enn sannast, að Baldvin
Tryggvason hefði ekki notað þetta
orð að ástæðulausu. Til dæmis seg-
ir Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, hvað eftir annað í
Tímagrein, að „full aðild“ fslands
að Evrópubandalaginu komi ekki
til greina. Með þessu orðalagi er
gefið til kynna að einhver önnur
aðild en „full“ geti komið til álita.
Evrópubandalagsmenn hafa þó
hvað eftir annað skýrt frá því, að
annað hvort séu ríki aðilar að
bandalagi þeirra eða ekki, ekki sé
unnt að vera „aukaaðili" eða með
öðrum orðum annað en fullur aðili.
Þá varð Víkveiji hugsi þegar
hann Ias það í Morgunblaðsgrein
eftir formann BSRB, Ógmund Jón-
asson, að „hægri" bylgjan væri
gengin yfir í heiminum. Hefði verið
æskilegt að fá þetta skilgreint frek-
ar, því að ekki verður annað séð
eftir að stjómmálaumræður í lýð-
ræðisríkjunum hafa færst til hægri
en að einræðisherramir í kommún-
istaríkjunum hafí einnig ákveðið að
halda til hægri eða taka upp mark-
aðsbúskap. Er alls ekki séð fyrir
endann á þeirri þróun.
XXX
*
IAlmanaki Þjóðvinafélagsins er
varað við ruglandi vegna viku-
númera í viðskiptum en þar er orð-
ið algengt að vikur ársins séu tölu-
settar og vikunúmerin notuð, til
dæmis þegar áætla þarf afgreiðsl-
utíma á vöm. Segir í Almanakinu,
að nokkuð hafí borið á því að und-
anförnu að vikumar hafí verið tölu-
settar með mismunandi hætti í hér-
lendum almanökum. Er síðan bent
á reglu, sem hlotið hefur staðfest-
ingu Alþjóðlegu stöðlunarstofnun-
arinnar og þá segir:
„Samkvæmt reglunni telst hver
viðskiptavika hefjast með mánudegi
og ljúka með sunnudegi. Fyrsta
vika ársins hefst þann mánudag
sem á upphaf næst áramótunum,
hvort sem sá mánudagur er fyrir
eða eftir áramótin. Með öðrum orð-
um, þegar áramót skipta viðskipta-
viku í tvennt skal vikan talin til
þess árs sem meiri hluti hennar (og
þá um leið fimmtudagurinn) til-
heyrir. Fyrsta viðskiptavika ársins
1989 hefst með mánudegi 2. janúar
en sunnudagurinn 1. janúar til-
heyrir 52. viku ársins 1988. Við-
skiptavikurnar geta ýmist orðið 52
eða 53 talsins."
Almennt er vika skilgreind þann-
ig hér á landi að hún sé sjö daga
tími sem hefst með sunnudegi, ann-
að gildir sem sé um viðskiptaviku;
hún hefst á mánudegi. Er ástæða
til að halda í þennan mun?