Morgunblaðið - 04.01.1989, Blaðsíða 48

§Hróöleikur og JL skemmtun
fyrirháa semlága! |SJÓVÁ
MIÐVIKUDAGUR 4. JANÚAR 1989
VERÐ í LAUSASÖLU 70 KR.
Stálvík með samning um smíði fyrir Dubai:
Oskað ábyrgðar
á 800 milljónum
STÁLVÍK hf. hefur farið fram á ríkisábyrgð upp á 800 milljónir
króna vegna skipasmíðaverkefhis fyrir útgerðaraðila i Dubai í Sam-
einuðu fúrstadæmunum við Persaflóa. Ábyrgðin er til að mæta út-
borgun þessa útgerðaraðila við undirskrift samnings. Um er að
ræða smíði 14 skuttogara sömu gerðar og Hólmadrangur og er verð
hvers þeirra um 300 milljónir króna. Togarar þessir yrðu smíðaðir
í Egyptalandi en undir stjórn Stálvíkur.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra
kynnti þessa beiðni á ríkisstjómar-
fundi í gærdag. Hann segir að hér
sé um mun skilgreindari beiðni að
ræða en er farið var fram á ríkis-
ábyrgð vegna „Marokkótogaranna"
svokölluðu þar sem aðeins er farið
im:n á tryggingu vegna mikillar
1,97 Islend-
ingar um
hvern bíl
127.332
fólksbílar
voru skráðir
hér á landi í
árslok 1988.
Það þýðir að
rétt rúmlega
einn bíll er á
hveija tvo
landsmenn,
reiknað í
tölum 1,97
íslendingar um hvern bíl.
útborgunar kaupenda togaranna
við undirskrift samnings.
„Þetta mál er nú til athugunar
í iðnaðar-og fjármálaráðuneytinu
en í fljótu bragði sýnist mér að ein-
hver hluti þessarar ábyrgðar ætti
að koma frá Egyptalandi þar sem
togaramir yrðu smíðaðir," segir Jón
Sigurðsson.
Júlíus Sólnes stjórnarformaður
Stáivíkur segir að þetta mál sé
nokkuð öðruvísi vaxið en „Mar-
okkótogaramir“ þar sem kaupend-
ur í Dubai skorti ekki fjármagn til
verksins. Fyrirtækið í Dubai, MAR,
hafi gert samninga við klerkastjóm-
ina í íran um rekstur dótturfyrir-
tækis þar í landi og yrðu skipin
notuð að hluta til veiða þar.
„Þetta fyrirtæki hefur verið að
þreifa fyrir sér hjá öðmm aðilum í
Evrópu, einkum Noregi og Dan-
mörku, um smíði annars konar
skipa en þeir vilja að við smíðum
fyrir þá. Þetta sýnir að þama er
mikill og vaxandi markaður sem
við ættum að reyna að fá hlutdeild
í,“ segir Júlíus Sólnes.
MIKLAR RIGNINGAR
Á HÁLENDINU
Miklar rigningar vom á hálendinu um áramótin.
Kristín Þorfinnsdóttir á Hveravöllum segir að byrjað
hafí að rigna aðfaranótt gamlársdags og rignt mik-
ið. Ekki stytti upp fyrr en á gamlárskvöld. Um 40
manns héldu áramótin hátíðleg á Hveravöllum með
brennu, flugeldaskotum og tilheyrandi gleðskap.
Vegna vatnavaxta í kjölfar rigninganna varð fólkið
að fara norðurleiðina til byggða, þar sem ófært var
suðurum. Hluti hópsins fór þó á Langjökul á jepp-
um. Myndimar em teknar í leiðangri jeppamanna
Aðgerðir ríkisstj órnarinnar:
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
sem ætluðu að sæluhúsi við Hagavatn, en urðu frá
að hverfa vegna krapaelgs á veginum norðaustur
af Sandvatni, þrátt fýrir öfluga og vel búna bfla.
Ráðstöfunartekjur almenn-
íngs munu mínnka um 5 - 6%
— segir Ásmundur Stefánsson forseti ASÍ
Fólksbílum Qölgaði á árinu
um 5.638, eða um 4,6%.
154.796 ökutæki vom á skrá
í árslok. Þar með em talin
dráttarvélar, tengivagnar og
torfæmtæki. Bifreiðar og bif-
hjól em alls 140.412 og hefur
fjölgað frá 1987 um 5.943, eða
4,4%.
Nýskráningar vom allmiklu
færri 1988 en árið áður, en
fjöldi skráðra eigendaskipta
litlu minni. Nýskráningar bif-
reiða og bifhjóla 1987 vom
23.430, en í fyrra 15.186. Þar
af var innflutt nýtt 1987
18.478, en í fyrra 12.780.
„ÞAÐ ER ljóst að gengisfellingin
felur i sér hækkun á öllum er-
lendum kostnaðarliðum og má
áætla að 4% gengisfelling leiði
til um 2% hækkunar á verðlagi,“
sagði Ásmundur Stefánsson for-
seti ASÍ í samtali við Morgun-
blaðið í gærkvöldi. „Og þegar sú
hækkun kemur til viðbótar auk-
inni skattheimtu í formi vöru-
gjalds, bensíngjalds o.fl. þýða
opinberar aðgerðir um þessi ára-
mót 3—4% hækkun á verðlagi.
Auk þess hækkar tekjuskattur
um rúmlega 2% frá því sem ver-
ið hefði að óbreyttum lögum, en
allt þetta minnkar ráðstöfúnar-
tekjur almennings um 5—6%.“
Forystumenn ríkisstjómarinnar
sögðu á blaðamannafundi í gær að
gengisfellingin sé óháð öðmm efna-
hagsráðstöfunum, sem rfkisstjómin
vinni nú að. Hún sé tilkomin vegna
óhagstæðrar alþjóðlegrar gengis-
þróunar undanfarið. Ríkisstjómin
hélt fund síðdegis í gær. Þar lagði
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra fram nokkrar hugmyndir
um aðgerðir til að bæta stöðu út-
flutningsatvinnuveganna. Hann
lagði fram álit starfshóps um lækk-
un raforkuverðs til fiskvinnslu.
Viðbrögð stjómararidstöðunnar
við gengisfellingunni em fremur
neikvæð. Þorsteinn Pálsson formað-
ur Sjálfstæðisflokksins segir geng-
isfellinguna of litla og of seint fram
komna. Sigurður Markússon fram-
kvæmdastjóri sjávarafurðadeildar
SÍS segir að gengisfellingin brúi
aðeins einn §órða af því bili sem
brúa þurfi til að vega upp á móti
þeirri hækkun, aem orðið hefur á
framleiðslukostmði. Víglundur
Þorsteinsson formaður Félags
íslenskra iðnrekenda segir að raun-
vemlegar efnahagsráðstafanir
hljóti að koma seinna í þessum
mánuði og spáir 10-12% gengis-
breytingu.
Ásmundur Stefánsson segir
skerðingu ráðstöfunartekna. koma
til viðbótar verðbólgu síðari hluta
liðins árs en hún hefði verið tæp-
lega 7% á tímabilinu júní-desember
og á þeim tíma hefði kaupið ekkert
hækkað. „Þessar hækkanir fást
ekki bættar fyrr en í fyrsta lagi
um miðjan febrúar og í sumum
aðildarfélögum ASÍ em samningar
bundnir mun lengur, allt fram á
haust í sumum tilfellum og þangað
til samið verður þarf fólk að bera
þessar hækkanir bótalaust," sagði
Ásmundur.
Ásmundur sagði óumdeilanlegt
að þessi gengisfelling leysti ekki
vanda útflutningsatvinnugrein-
anna, frekari efnahagsaðgerðir
hlytu að koma til og eftir ætti að
koma í ljós hveijar þær yrðu og á
hveijum þær bitnuðu.
Aðspurður um undirbúning
samninga hjá ASÍ sagði Ásmundur
að engar ákvarðanir hefðu verið
teknar um kröfugerð eða hvernig
staðið yrði að samningum. Umræð-
ur væm hafnar innan ASÍ og ein-
stakra aðildarfélaga og þeim yrði
fram haldið á næstu vikum. „Það
er kaupmátturinn sem skiptir máli,
ekki krónutala launahækkana og
því fara menn sér hægt og líta til
allra þátta,“ sagði Ásmundur Stef-
ánsson.
Sjá ennfremur bls. 2, 3, 18, 19
og forystugrein.
87 hjartaaðgerðir hér í íyrra:
Steftit að því að flölga
aðgerðum í þijár í viku
Hjartaaðgerðir á Hjartadeild Landspítalans voru 87 á síðasta
ári og stefht er að því að fjölga þeim til muna á þessu ári. Frá
því slíkar aðgerðir hófúst hér í júní 1986 hafa að meðaltali verið
framkvæmdar tvær aðgerðir á viku en stefnt er að því að fjölga
þeim í þijár á viku á þessu ári. Hjartaaðgerðir á fúllorðnum
erlendis frá því aðgerðir hófúst hér eru 120, 110 í London og 10
í Bandaríkjunum. Auk þess hafa verið gerðar 10 aðgerðir á börn-
-ja£m í London, en þær aðgerðir er ekki hægt að gera hér.
- Að sögn hjartaskurðlæknanna að leita til útlanda, miklu frekar
Kristins Jóhannssonar og Þórar-
ins Amórssonar hafa aðgerðimar
tekist vel. Meðal aðgerða á síðasta
ári vom þijár hjartalokuaðgerðir
og þijár aðgerðir vegna ops milli
hjartahólfa og sagði Þórarinn það
ekki miðast við hversu flóknar
igerðimar væm hveijir þyrftu
væri um það að ræða að þeir sem
of veikir væm til að hægt væri
að flytja þá fæm í aðgerðir hér.
Undanteknir.gar væm þó aðgerðir
á bömum sem væm svo sér-
hæfðar að ekki þætti ráðlegt að
taka þær upp hér strax.
Frá því hjartaaðgerðir hófust á
Landspítalanum í júni 1986 hafa
verið gerðar þar 188 aðgerðir.
Kristinn Jóhannsson sagði yfir-
lækni og stjóm Landspítalans nú
vinna að því að fjölga aðgerðum
og miðað væri við að til þess að
sinna öllum aðgerðum hér þurfi
að gera fjórar aðgerðir á viku,
helmingi fleiri en nú. Það væri
að sjálfsögðu markmiðið og verið
væri að ræða hvemig því yrði við
komið. Ákveðið hefði verið í upp-
hafi að halda sig við tvær aðgerð-
ir á viku til að byija með en
reynslan sýndi að ekkert ætti að
vera því til fyrirstöðu að fjölga
þeim.