Morgunblaðið - 19.01.1989, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. JANÚAR 1989
Reagan-hj ónin:
Helga si g skriftum og búa
í námunda við sljörnurnar
Washíngton. Reuter.
RONALD Reagan Bandaríkjaforseti hefiir haft það á orði að hann
muni endanlega hverfa af sjónarsviði flölmiðla þegar hann lætur
af embætti á morgun. Ólíklegt er þó talið að hann verði lengi í skugg-
anum. Fertugasti forseti Bandaríkjanna kveðst ætla að skrifa bók
um reynslu sína í Washington og halda ræður víðs vegar um landið
til að koma á framfæri þeim hugmyndum sem honum tókst ekki
að framkvæma í sinni forsetatíð. Reagan segir að meginviðfangs-
efiii sitt verði að mæla fyrir breytingum á reglum um kjörtímabil
Bandarikjaforseta, sem samkvæmt stjórnarskránni má ekki sitja
lengur en í átta ár og að Bandarikjaforseta verði heimilt að beita
neitunarvaldi gagnvart hluta úr Qárlagafrumvarpinu. Eins og nú
háttar til verður Bandaríkjaforseti að samþykkja eða hafiia firum-
vörpum i heild sinni. Reagan segir að náist þessi breyting i gegn
gæti það orðið til þess að stemma stigu við Qárlagahallanum.
Þegar forsetinn
sest í helgan stein
flytur hann heimili
sitt frá Hvíta hús-
inu á sveitabýli sitt
í fjall lendinu
nærri Santa Bar-
bara í Kalifomíu
og til óðalseturs í
úthverfi Los
Angeles, Bel Air,
þar sem nágrann- Ronald Reagan
ar hans verða allar helstu kvik-
myndastjömumar frá Hollywood.
Bel Air-street 668
Búist er við að Reagan veiji
mestum tíma sínum í villu sinni í
Bel Air, á homi Bel Air-street og
St. Cloud Drive, sem nokkrir vina
hans gáfu honum á síðasta ári.
Húsið kostaði 2,5 milljónir dala eða
um 125 milljónir ísl. króna. Upphaf-
lega var húsið númer 666, en að
sögn nokkurra nágranna Reagan-
hjónanna sem ekki vildu láta nafns
síns getið, létu forsetahjónin breyta
númerinu í 668 því kristnir öfga-
menn tengja töluna 666 við djöful-
inn.
Reagan og eiginkona hans,
Nancy, sem kynntust í Hollywood
og eru bæði fyrrverandi leikarar,
munu búa í næsta nágrenni við
Elizabeth Taylor og Zsa Zsa Gabor.
Hús þeirra hjóna er 660 fermetr-
ar að stærð og í stássstofunni, bóka-
herberginu og tveimur af þremur
svefnherbergjum eru amar. Yfir
bílskúr, sem rúmar þijá bíla, er
svefnálma þjónustufólksins með
þremur svefnherbergjum.
Með ódýrarí húsum
Engu að síður er húsið eitt hið
ódýrasta í hverfinu, að sögn
Jeffreys Hylands, forsvarsmanns
fasteignafyrirtækis í hverfínu.
„Hann er neðarlega í mannvirðinga-
stiganum ef húsaverð er haft til
viðmiðunar," sagði Hyland í viðtali
við Æeuíer-fréttastofuna. „Það er
byggt á sjötta áratugnum og er
hreint ekki mikið fyrir augað. Lóðin
er aðeins hálfur hektari og útsýnið
lítið,“ sagði Hyland.
Nýtt fjögurra hæða hús vestan
við hús Reagan-hjónanna, sem er
með þakgarði og innanhúsvelli til
tennisiðkana, seldist nýlega á 14,5
milljónir dala eða um 725 milljónir
ísl. króna. Hús handan við götuna,
sem bar fyrir sjónir í sjónvarps-
þáttaröðinni „Beverly Hillbillies",
seldist á 13,5 milljónir dala, 675
milljónir ísl. kr., fyrir tveimur árum,
að sögn Hylands.
Nancy skrifar bók
Þegar Reagan fer á eftirlaun fær
hann afnot af skrifstofu á 34. hæð
Fox Plaza-byggingarinnar í Beverly
Hills og alríkisstjómin mun greiða
fyrir hann leiguna. Frú Reagan fær
einnig skrifstofu í byggingunni sem
er skammt frá heimili þeirra í Bel
Air. Hún hyggst skrifa bók þegar
hún fer frá Washington en hún
hefur heitið fréttamönnum því að
sú bók verði ekki í sama slúðurtón
og bækur margra fyrrverandi
starfsmanna eiginmanns hennar.
Skattgreiðendur þurfa að punga
út töluverðum ijárhæðum þegar
Reagan fer á eftirlaun. Eins og
aðrir fyrrverandi forsetar Banda-
ríkjanna mun hann njóta persónu-
legrar verndar leyniþjónustunnar.
Honum munu berast ávísanir frá
almannatryggingum auk eftirlauna
frá ríkinu og talið er að samtals
nemi sú upphæð nálægt 155.000
dala á ári eða um 7,7 milljónum
íslenskra króna.
Kynþáttaóeirðir íMiami
Reuter
Kveikt var í bílum, verslanir voru rændar, vegfarendur köstuðu
gijóti og flöskum í lögreglumenn $ blökkumannahverfi í Miami-
borg í Florida aðfaranótt þriðjudags og miðvikudags, að sögn
lögregluyfirvalda. Átökin hófúst eftir að maður sem grunaður
var um rán fórst í árekstri en hann hafði verið eltur af lög-
reglu. Yfir 100 lögreglumenn lokuðu hverfinu Overtown en þar
hafa oft orðið kynþáttaóeirðir. Leyniskyttur gerðu atlögu að lög-
reglunni og kveikt var í sorphrúgum. Baráttumaður fyrir réttind-
um blökkumanna sagði að óeirðimar sýndu vonleysi íbúanna
vegna ofsókna lögreglu á hendur þeim, mikils atvinnuleysis, lé-
legra húsakynna og almenns sinnuleysis borgaryfirvalda. Fólk
af kúbverskum uppmna ræður mestu í borgarstjórninni og hefúr
mjög hlaðið undir flóttamenn frá Nicaragua.
Samþykkt miðstjórnarfundar pólska kommúnistaflokksins óljós:
F orystumenn Samstöðu
vilja nánari upplýsingar
Miðstjórnin lýsti yfir trausti á Jaruzelski og samþykkti
tillögu um viðurkenningu á Samstöðu að uppfylltum skilyrðum
Varsjá. Reuter.
MIÐSTJÓRN pólska kommún-
istaflokksins samþykkti í fyrri-
nótt að lýsa yfir trausti á Woj-
ciech Jaruzelski, leiðtoga Pól-
lands, eftir hatrammar deilur um
hvort viðurkenna beri Samstöðu,
hin bönnuðu verkalýðssamtök.
Enginn greiddi atkvæði gegn til-
lögunni en Qórir sátu hjá. Að því
loknu var samþykkt tillaga um
Kynþáttaóeirðir í Kína:
Afi*ískir námsmenn
vilja komast úr landi
Peking. Reuter.
AFRÍSKIR stúdentar, sem segj-
ast verða fyrir kynþáttamisrétti
í Kína, hafa lagt fram formlega
beiðni um að fá að fara úr landi.
Þeir saka ríkisstjómir landa
sinna um að láta stjóramálahags-
muni ganga fyrir mannúðarsjón-
armiðum með þvi að neyða þá
til að dveljast áfram i Kina.
Nanking-deild Samtaka afrískra
stúdenta í Kíriá mæltist til þess að
öllum afrískum stúdentum þar í
landi, 1500 að tölu, yrði gert kleift
að komast á brott. Þetta kom fram
í skýrslu frá samtökunum, sem
barst skrifstofu Menningar- og
vísindastofnunar Sameinuðu þjóð-
anna (UNESCO) í Peking og frétta-
mönnum Reuters í hendur í gær.
„Líf okkar er í mikilli hættu
meðan við dveljumst hér og stjóm-
arerindrekar rflrja okkar, sem vita
um hættuna, neyða okkur til að
vera hér gegn vilja okkar,“ segir í
yfírlýsingunni. „Við biðjum ykkur
að gera okkur kleift að stunda nám
í öðmm löndum þar sem stéttar-
staða okkar, hömndslitur eða kyn-
þáttur hindra okkur ekki í náminu
og við emm meðhöndlaðir eins og
fólk - en ekki „svartir djöflar" eins
og Kínveijar kalla okkur." í skýrsl-
unni kemur fram að sumir stúden-
tanna mæltu með því að afrískum
sendiheirum, sem komu til Hehai-
háskólans i Nanking fyrr í mánuðin-
um til að kanna málið, yrði rænt
til að tiyggja stúdentum leyfi til
að yfirgefa borgina.
Að sögn stúdentanna í Nanking
hafa starfsmenn jámbrautanna
stöðvað afríska stúdenta sem hafa
reynt að komast til Peking og jafn-
framt segir að háskólayfírvöld hafí
hmndið óeirðunum af stað til að
geta sett strangari reglur um að-
greiningu kínverskra og afrískra
stúdenta. Kennarar við skólann
hafi tekið þátt í að grýta stúdenta-
garða Afríkumannanna á jóladag
en þá öskraði múgurinn:„Drepum
svörtu djöflana!“
að Samstaða yrði viðurkennd í
áföngum að uppfylltum vissum
skilyrðum. Tillagan hefur ekki
verið kynnt í heild sinni og segj-
ast leiðtogar Samstöðu ætla að
halda að sér höndum þar til ljóst
er hvaða skilyrði miðstjórnin set-
ur nákvæmlega fyrir viðurkenn-
ingu óháðu verkalýðssamtak-
anna.
Pólsk stjómvöld hafa reynt að
koma á viðræðum við leiðtoga Sam-
stöðu um framtíð Póllands en Sam-
stöðumenn segjast hafna þeim þar
til verkalýðssamtökin verði viður-
kennd. Mikill ágreiningur hefur
verið um viðurkenningu Samstöðu
innan pólska kommúnistaflokksins
síðan í ágúst þegar stjómvöld lögðu
fyrst fram tillögu um að aflétta
banninu við starfsemi Samstöðu.
Vestrænir stjómarerindrekar segja
að svo virðist sem Jaruzelski hafi
vanmetið andstöðuna innan flokks-
ins gegn viðurkenningunni en hann
hafi sýnt mikla þrautsegju með því
að fá vilja sínum framgengt.
Heimildarmenn innan flokksins
segja að Jaruzelski hafi krafist at-
kvæðagreiðslu um tillöguna eftir
að andstæðingar hennar hafí sakað
forystu flokksins um að hafa virt
grundvallarreglur flokksins að vett-
ugi. Hver fundarmaðurinn á fætur
öðram varaði við því að yrði Sam-
staða viðurkennd myndi hún ögra
stjóminni og skapa stjómleysi í
landinu. „Ef við samþykkjum þetta
veldur það klofningi innan flokks-
ins, hundrað félaga okkar gánga
úr flokknum," sagði Malgorzata
Skonieczna, fulltrúi borgarinnar
Bydgoszcz, ennfremur á fundinum.
Jarazelski sagði í ræðu sinni á
fundinum að Samstaða yrði viður- .
kennd í áföngum tæki hún upp
samstarf við kommúnistaflokkinn
og lofaði að skapa ekki stjómleysi
í landinu. Hann hvatti leiðtoga
Samstöðu til að fordæma „öfga-
hópa“ andkommúnista og hætta að
þyggja fé frá Bandaríkjaþingi, auk
þess sem hann lagði til að Sam-
staða og stjómvöld tækju upp
tveggja ára samvinnu til reynslu.
Hann lagði ennfremur til að ekki
yrði efnt til verkfalla á þessu tíma-
bili.
Viskísala til Japans:
Innflutningstollar á
veigunum lækkaðir
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
MARGARET Thatcher forsætis-
ráðherra hrósaði Japönum í
síðustu viku fyrir að hafa rutt
úr vegi siðustu hindrununum í
viðskiptum þjóðanna tveggja
með því að lækka tolla á viskíi.
Viðskipti Breta og Japana liafa
aukist hröðum skrefúm á síðustu
árum.
Thatcher og Geoffrey Howe ut-
anríkisráðherra áttu tveggja daga
viðræður við Sosuke Uno, utanríkis-
ráðherra Japans, í síðustu viku.
Bretar hafa lengi krafist þess, að
Japanir breyttu lögum um tolla á
innfluttu áfengi. Bretar hafa flutt
inn frá Japan fyrir fimm milljarða
punda (ríflega 400 milljarða ísl.
kr.) á ári umfram það, sem þeir
hafa selt þangað.
Nýlega samþykkti japanska
þingið að létta álögum af innfluttu
áfengi, en viskíiðnaðurinn á Bret-
landseyjum hafði lengi kvartað und-
an þessum reglum. Japanir drekka
mikið viskí, og japanskar vískíteg-
undir era mest seldu viskítegundir
í veröldinni.
Uno hét einnig, að fleiri bresk
fyrirtæki fengju aðgang að kaup-
höllinni í Tókíó en þau fjögur, sem
þar hafa aðstöðu.
Japanir hafa mest viðskipti við
Bretland af öllum Evrópubanda-
lagslöndunum, að undanskildu
Vestur-Þýskalandi. Árið 1980 fjár-
festu japönsk fyrirtæki fyrir ríflega
100 milljónir punda í Bretlandi,
árið 1985 fyrir ríflega 200 milljón-
ir, en árið 1987 fyrir um 1500 millj-
ónir punda. Fjárfesting Japana í
Bretlandi frá stríðslokum er meiri
en í nokkra öðra landi Evrópu-
bandalagsins.
Tölur eins og þessar hafa valdið
öðram löndum Evrópubandalagsins
áhyggjum. Þau óttast, að Bretland
verði eins konar Trójuhestur innan
bandalagsins, sem geri Japönum
kleift að komast fram hjá tollmúr-
um þess.
Talið hefur verið, að þjóðir utan
Evrópubandalagsins mundu draga
úr fjárfestingum sínum innan
bandalagsins vegna óvissu um lögin
um innri markað þess, sem koma
til framkvæmda 1992. Uno hvatti
evrópskar ríkisstjómir til að forðast
að gera markaðinn að við-
skiptavígi, fremur ætti hann að
verða vin fyrir heimsviðskipti.