Morgunblaðið - 29.01.1989, Blaðsíða 16

eseí HAÖHAl .es gUOAqUVlVtUg QldAJgMUOflOM
MÓRGÚNBLAÐIÐ SÚNNÚDÁGÚR'29. JÁNÚÁR 1989'
MENMRNIR
UNUNNI
UM SmtFI SLQKKVUeSMS
„Þ AÐ ER barn inni sem við teljum að sé á lífí
og fullorðinn maður sem okkur var sagt að væri
látinn.“ Enginn eldur er í æfingaherberginu og
enginn reykur heldur, en til að lílga eftir
skyggninu í eldsvoða er sett leðurpjatla fyrir
öndunargrímuna þannig að við erum blindir eins
og kettlingar. Síðan er haldið inn í óvissuna.
eftir Huga Ólafsson/myndir Sverrir Vilhelmsson
Eru slðkkviliðsmenn í
Reykjavík hetjur eða fúsk-
arar? Nokkuð skiptar
skoðanir hafa verið um
það eftir stórbrunann við
Réttarháls fyrir skömmu
og sjálfskipaðir eldsvoða-
sérfiræðingar hafa skil-
greint og skeggrætt frammistöðu
slökkviliðsins í heitum pottum,
heimilum og flölmiðlum æ síðan.
Morgunblaðið fór þess á leit að fá
að fylgjast með slökkviliðinu í dag-
legum störfum og var það fúslega
veitt. Eftir að hafa reynt leikfími,
reykköfunaræfíngu og alvöru út-
kall hjá slökkviliðinu telur blaða-
maður sig geta fullyrt að slökkvilið-
ið sé viðbragðsfljótt og brunaverðir
eru hraustir menn sem gera ýmis-
legt fleira en að snyrta á sér negl-
umar á milli stopulla stórbruna.
Það er að vísu yfirleitt rólegt á
næturvöktum, en vonandi em fáir
svo illa þenkjandi að óska þess að
slökkviliðið sé ekki verkefnalaust.
Ég er heldur seinn á morgunvakt
hjá slökkviliðinu og kenni ófærðinni
í Árbænum um. Hugsanlega getur
ástæðan þó verið ómeðvituð ósk um
að sleppa við morgunleikfími, en
mér er sagt að ég verði að taka
þátt í henni ef ég ætli að gefa raun-
sanna mynd af slökkviliðinu. Ég
hef þó ekki misst af neinu. Það er
verið að ljúka við að fara yfír bíla
og tæki þegar ég kem og laust fyr-
ir klukkan níu er ég kominn niður
í lítinn leikfímissal slökkviliðsins í
lánuðum buxum og skóm. í skamm-
deginu er mín skilgreining á orðinu
„morgunleikfími“ sú áreynsla sem
fylgir því að lyfta augnlokunum —
og það tekst stundum ekki nema
fyrir tilstilli örvandi lyfja (kaffis) —
og ég er því nokkuð ánægður með
sjálfan mig að lifa af klukkutíma
af hlaupum, armbeygjum, sippi og
lóðalyftingum.
Blindaður í leit að dúkku
Eftir leikfimi er tekið til við dag-
leg störf, sem þennan mánudag
felast að stórum hluta í því að
moka snjó úr innkeyrslum. Þrír
slökkviliðsmenn ætla að æfa reyk-
köfun og ég slæst í hóp með þeim.
Reykköfun er erfiðasta og hættu-
legasta starf sem slökkviliðsmaður
getur Ient í. Það fer reyndar nokk-
uð nálægt því að vera hættulegasta
starf sem nokkur maður getur lent
í og því til sönnunar er tekið til
þess að aðeins ein starfsstétt þarf
að borga dýrari iðgjöld hjá Lloyds-
tryggingastofnuninni. Hver er hún?
Geimfarar.
Æfingin er stöðvuð í miðjum
klíðum því sjálfvirkt viðvörunar-
kerfí í Tollvörugeymslunni hefur
farið af stað. Það er aldrei beðið
eftir nánari upplýsingum þegar við-
vörun er gefin heldur fer slökkvibíll
undir eins af stað og snýr þá
kannski við ef hans reynist ekki
þörf. Það kemur líka í ljós að viðvör-
unin fór í gang vegna raka í skynj-
ara og við snúum við en bíll ofan
úr Árbæjarstöð fer á staðinn. Það
er regla hjá slökkviliðinu að alltaf
fer einhver á vettvang að kanna
aðstæður, jafnvel þó að enginn sé
eldurinn.
Reykköfunaræfingunni er fram
haldið og lokið og tnér er boðið að
taka þátt í annarri. Við erum tveir
sem stöndum fyrir utan dymar á
sérstöku æfingaherbergi í fullum
herklæðum með 20 kílóa loftkúta á
bakinu, öndunargrímu fyrir andlit-
inu og hlustum á þær upplýsingar
sem liggja fyrir: „Það er bam inni
sem við teljum að sé á lífi og fullorð-
inn maður sem okkur var sagt að
væri látinn.“ Enginn eldur erí æf-
ingaherberginu og enginn reykur
heldur, en til að líkja eftir skyggn-
inu í eldsvoða er sett leðurpjatla
fyrir öndunargrímuna þannig að við
emm blindir eins og kettlingar.
Síðan er haldið inn í óvissuna.
Félagi minn er með línu festa í
buxurnar sem aðstoðarmaður held-
ur í fyrir utan dymar. Við leiðumst
og tölumst við í gegnum talstöðvar
í grímunum. Félagi minn fíkrar sig
meðfram veggjunum með hægri
hendi og við þreifum fyrir okkur
með höndum og fótum, bæði til
þess að reyna að fínna fólkið, sem
hefur mjög líklega leitað vars undir
borðum eða skápum og eins til að
varast að ramba niður stigaop. Eft-
ir að hafa sparkað niður á annan
tug af stólum og öðmm húsgögnum
heyrum við „barnið" gráta með rödd
varðstjórans. Við þreifum okkur í
átt að hljóðinu og á leiðinni hrasa
ég um „manninn" sem átti að vera
inni í herberginu og þukla á hálsæð-
unum til að sannfærast um að ekk-
ert líf leynist í tuskunum. Við látum
líkið eiga sig og eftir nokkuð fálm
og funtí myrkrinu fínnum við dúkk-
una sem við leituðum að og fíkrum
okkur með hana eftir kaðlinum út
úr brennandi íbúðinni.
Það opnar allar svitaholur að
böðlast um blindur með súrefnis-
grímu og kút á bakinu í dálítinn
tíma. Brunaverðimir taka þó fram
að hér sé um æfingu í léttari kantin-
um að ræða, en oft eru hengd upp
net og allskonar andstyggilegar
gildrur settar upp til að undirbúa
menn fyrir allar þær hremmingar
sem kunna að leynast í brennandi
húsum. „Lokapróf" í reykköfun
felst svo ef til vill í því að drösla
100 kílóa manni út úr húsi í alvöru-
reyk og eldi, þar sem hætta er á