Morgunblaðið - 16.06.1989, Qupperneq 17

17
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. JÚNÍ 1989
Það hefiir alltaf heill-
að mig að fylgja á
frá upptökum til ósa
- segir Hjálmar R. Bárðarson
126 milljónir ekki
ýkja hátt hlutfall
- segja fj ármálaráðherra og
menntamálaráðherra um fyrirhugað-
an sparnað í grunnskólum
HJÁLMAR R. Bárðarson, fyrrum
siglingamálastjóri, hefur sent frá
sér sína sjöttu bók og heitir hún,
Hvítá frá upptökum til ósa. Hún
fjallar um Hvítá í Árnessýslu frá
efstu drögum og allt til sjávar.
Bókin er 440 blaðsíður, prýdd 749
myndum, kortum og teikningum,
flestum eftir Hjálmar sjálfan. 622
myndanna eru í lit. Hjálmar vann
í fjögur ár að bókinni.
„Eg var búinn að ganga með svona
bók í maganum árum saman, það
hefur alltaf heillað mig að fylgja á
svona frá upphafi til enda, en ég
RÁÐHERRAFUNDUR um Eureka
áætlunina, samstarfsverkefni
Evrópuríkja á sviði tækniþróunar,
mun fara fram í Vínarborg dagana
18. og 19. júní. Tæplega 100 verk-
eftii verða lögð fram á fúndinum
til samþykktar og er það nærri
þvi tvöfalt fleiri en á fyrri ráð-
herrafúndum. Meðal þessara verk-
efha er íslenskt-portúgalskt þró-
unarverkefni, sem snýst um hrað-
eldi á laxi i hlýjum sjó eða við
jarðhita.
Ráðherrafundir um Eureka áætl-
unina eru haldnir árlega og mun
Svavar Gestsson, menntamálaráð-
verð að segja að þó að ég hafi talið
mig vera vel undir verkið búinn þá
kom mér geysilega á óvart hversu
umfangsmikið þetta reyndist. Þetta
var eins og snjóbolti sem hlóð utan
á sig og nú þegar bókin er komin
út, þá er óhætt að segja að gífurlega
mikið efni varð útundan," sagði
Hjálmar í samtali við Morgunblaðið.
En hvers vegna Hvítá eystri? „Hún
var eiginlega sjálfvalin, ég vildi fylgja
á þar sem hægt væri að taka inn
sérkafla um sögufræga- og að öðru
leyti merkilega staði. Eg gat t.d. fjall-
að sérstaklega um Kjöl, Kerlingar-
herra, sitja fundinn í Vín fyrir ís-
lands hönd, ásamt Vilhjálmi Lúðvíks-
syni, framkvæmdastjóra Rannsókn-
arráðs ríkisins.
Fimm íslensk fyrirtæki eiga nú
aðild að svokölluðu HALIOS-verk-
efni ásamt spænskum og frönskum
fyrirtækjum og miðar það að þróun
á fiskiskipum. Enn fremur er nýlega
lokið verkefninu COSINE, sem fjall-
aði um samhæfingu á tölvutengdum
gagna- og samskiptanetum milli
rannsóknarstofnana í Evrópu. Af
hálfu Islands tóku flestar ríkisreknar
rannsóknarstofur og ýmsar mennta-
stofnanir þátt því verkefni.
—
Morgunblaðið/Júlíus
Hjálmar R. Bárðarson með bók-
ina Hvítá frá upptökum til ósa.
fjöll, Skálholt og Þingvelli svo eitt-
hvað sé nefnt samhliða því að flalla
um Hvítá og hliðarár hennar. En
þetta var mikil vinna, ég talaði við
tugi manna og las tugi greina um
þessi svæði, fór mikið um þau sjálfur
að sjálfsögðu, enda er hér um svæði
að ræða sem spannar 6.100 ferkíló-
metra, frá toppi Langjökuls og til
sjávar, nær frá 940 metra hæð yfir
sjávarmáli og til þess. Sjálf er Hvítá-
in 185 kílómetra löng og þá eru hlið-
arárnar ekki taldar með. Af þessari
lengd er Ölfusá 25 kílómetrar.
Hjálmar er inntur eftir því hvort
hér sé um að ræða byijun á rit-
safni. „Það eru allir að spyija mig
að þessu, en ég held ekki. Ég vildi
prófa þetta og nú er verkinu lokið.
Ef ég skil þennan virðisaukaskatt
rétt, þá tekur hvort eð er fyrir þessa
útgáfu mína af sjálfu sér.“
Hvítá frá upptökum til ósa skiptist
í 30 kafla ef inngangur, lokaorð, rit-
skrá og örnefnaskrá eru meðtalin.
Bókin er væntanleg á næstu dögum
á þýsku og ensku.
SVAVAR Gestsson, mennta-
málaráðherra, og Olafur Ragnar
Grímsson, Qármálaráðherra,
segja báðir að 126 milljóna sparn-
aður geti ekki talist ýkja hátt hlut-
fall af þeim 4800 milljónum sem
varið er til grunnskólanna. Eins
og fram kom í blaðinu á þriðjudag
eru skólamenn afar svartsýnir á
að unnt sé að spara 126 milljónir
á haustmisserinu. Fjármálaráð-
herra segir að skólamönnum sé
eins og öðrum í þjóðfélaginu gagn-
legt að skoða hvar þeir geti spar-
að.
Svavar Gestsson segir að honum
þyki ekkert skrítið að menn kveinki
sér undan því að þurfa að spara. „En
hlutföllin í sparnaði gt-unnskólanna
eru svipuð og hjá manni sem á 5.000
krónur og þarf að spara af þeim 126
krónur," segir hann. „Þá held ég að
öllum sé afar hollt að temja sér
sparnað, ekki síst opinberum aðilum.
Til að mynda svigrúm fyrir fram-
farir í skólamálum er ekki nóg að
auka skatta, það verður líka að spara
í því sem fyrir er.“
Ólafur Ragnar Grímsson tekur í
sama streng og segir ljóst að ekki
sé hljómgrunnur fyrir frekari skatt-
lagningu. Að sama skapi sé minna
svigrúm til útgjaldaauka, til þess að
fjármagna nýjungar og breytingar á
skólastarfi. Þvl sé eini möguleikinn
að athuga hvort ekki megi spara í
núverandi fyrirkomulagi.
Svavar Gestsson bendir á að eng-
inn þingmaður hafi mótmælt þessum
sparnaði þegar fjárlögin voru sam-
þykkt í vetur. Hann kveðst hafa
stungið upp á leiðum við fræðslu-
stjóra til að ná sparnaðinum, en hafi
þeir önnur ráð sé ekkert því til fyrir-
stöðu að nota þau.
Svavar segist telja að vandinn við
sparnaðinn sem nú hefur verið boð-
aður sé hve fyrirvarinn er lítill. Skyn-
samlegra hefði verið að gera áætlan-
ir til langs tíma. Slíkt hefði getað
leitt til minni skattahækkana og
þess, að unnt hefði verið að nota
eitthvað af sparnaðinum til að bæta
skólakerfið eða heilbrigðiskerfið.
Ráðherrann kveðst ekki sjá mót-
sögn í að kanna hvað fólk vill að
gert sé í skólamáium og raða því í
forgangsröð, á sama tíma og skera
þurfi niður. Hugsanlegt sé einmitt
að hluti sparnaðarins nýtist í fram-
tíðinni til að bæta skólakerfið.
Þrír stórmeist-
arar á svæðamót
SKÁKÞING Norðurlanda og
svæðamót Norðurlanda fara
fram samtímis í borginni Espoo
í Finnland, og heflast 19. júlí.
Island á rétt á þremur keppend-
um í opna flokk svæðamótsins,
en Jóhann Hjartarson kemst
beint á millisvæðamót.
í frétt frá Skáksambandi íslands
segir,að vonir standi til að Margeir
Pétursson, Jón L. Árnason og Helgi
Ólafsson verði fulltrúar íslands á
svæðamótinu auk Guðfríðar Lilju
Grétarsdóttur, sem tekur þátt í
svæðamóti kvenna.
Ráðherrafundur um Eureka áætlunina:
Tæplegci eitthundrað
mál verða lögð fram

Hanóhalar^ vegie9ao
evuhepP^'Pv'V
vinnW; áW.A5«'°kunar
ssíféw*.
áklst.
'I d®9 AGINN í ^Kla9arð'

/I1IKLIG4RDUR
MARKAÐUR VIÐ SUND
i « e m f«a« » Li| 1 L(.M .II.UJ.Í l.|i l,.ll i K X 111 111 3 I t
l tt i « « S S MUí
f I l'H i I I