Morgunblaðið - 29.06.1989, Blaðsíða 14

14
'MOR'GUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. JUNI 1989
*
Alagiiing' eignarskatts á einstaklinga
eftir Sigurð
Tómasson
Umræður um eignarskattinn að
undanförnu hafa orðið tilefni
margra spurninga. Ein er þessi:
Hvers vegna er svona mikill munur
á álögðum eignarskatti hjóna ann-
ars vegar og einstaklinga hins veg-
ar þegar um sömu eign er að ræða?
Hefur þetta alltaf verið svona?
Almennt orðað svar er svona:
GARÐUÐARAR
ÚÐUNARKÚTAR
SLÖNGUSTATÍV
SLÖNGUTENGI
GARÐVERKFÆRAÚRVAL
HEKKKLIPPUR
GREINAKLIPPUR
GRASKLIPPUR
SLÁTTUORF
SMÁVERKFÆRI
IM
# BLflCKS DECKER
RAFMAGNSSLÁTTUVÉLAR
VERÐ FRÁ KR. 7.950
ARMULA11
Álagningarreglur núgildandi
skattalaga — sem hafa verið í gildi
frá álagningarárinu 1980 — gera
ráð fyrir mismun. Mismunurinn
hefur hins vegar aldrei verið svo
mikill sem nú verður við álagningu
1989.
Og þetta vil ég reyna að skýra
nánar.
Samkvæmt skattalögum (= lög
um tekju- og eignarskatt) eru hjón
sjálfstæðir skattaaðilar hvort um
sig og skal þeim ákveðinn tekju-
skattur og eignarskattur hvoru í
sínu lagi. Einstaklingurinn er að
sjálfsögðu skattlagður sem einn.
Álagning eignarskattsins fer
síðan fram þannig að skuldlausri
eign hjóna er skipt í 2 jafna hluta
og síðan er fylgt eftirfarandi út-
reikningi bæði hjá hjónum (sem 2
einstaklingum) og einstaklingum:
Af fyrstu kr. 2.5 millj. af skuld-
lausri eign greiðist enginn skattur.
Af næstu kr. 4.5 millj. af skuld-
lausri eign greiðist 1,2%. Af skuld-
lausri eign yfir kr. 7.0 millj. greið-
ist 2,7%.
I lögunum eru þessar álagningar-
reglur orðaðar öðruvísi og sagt að
af eignarskattsstofni yfir 7.000.000
greiðist að auki 1,5%. Þessi að auki
1,5% eignarskattur leggst ofan á
lægra hlutfallið (1,2%) og þannig
næst 2,7% af skuldlausri eign yfir
7.0 millj. króna.
I þessum reglum verða til tvenn
skattleysismörk fyrir hjón umfram
einstaklinginn; Hin fyrri er að hjón
geta átt 5.0 millj. króna skuldlausa
eign (2 x 2.5 millj.) án þess að
greiða eignarskatt en einstaklingu-
irnn greiðir eignarskatt strax við
2.5 millj. króna markið. í þessu
felst að þegar áiagning á hjón hefst
við 5.0 millj. króna markið er þegar
búið að leggja á einstaklinginn kr.
30.000 í eignarskatt (kr. 2.5000 x
1,2%).
Síðari skattleysismörkin eru að
hjón geta átt 14.0 millj. króna
skuldlausa eign (2 x 7.0 millj.) án
þess að greiða „að auki 1,5%“ við
14.0 millj. króna markið er þegar
búið að leggja á einstaklinginn kr.
105.000 vegna „að auki“ eignar-
skatts (kr. 8.000.000 x 1,5%).
Skattleysismörkin og stigshækk-
unin gera það þannig að verkum
að álagning eignarskatts getur orð-
ið allt að 135.000 hærri á einstakl-
ing en hjón enda þótt um jafnháa
skuldlausa eign sé að ræða.
En hver var þessi mismunur áð-
ur?
Skattleysismörk eignarskatts
álagningarárið 1988 voru kr.
1.997.750. Álagningarhlutfall var
0,95%. Engin stigshækkun var þá
á eignarskattinum. Mismunur
álagningar gat því orðið mestur kr.
18.979 (kr. 1.997.750 x 0,95%).
Mismunur á eignarskattsáiagn-
ingu einstaklings annars vegar og
hjóna hins vegar hefur þannig
breyst frá því að geta orðið mestur
kr. 18.979 og upp í að vera mestur
kr. 135.000.
Það er auðvitað fyrst og fremst
þessi mismunur sem hefur orðið
kveikjan að umræðunni um eignar-
skattinn og því viðurnefni sem eign-
arskatturinn fékk — „ekknaskatt-
urinn“.
Þessi breyting á skattalögunum
var samþykkt á Alþingi í desember
1988. Sú lagagrein sem breytt var
og veldur hækkuninni á mismun í
skattlagningu eftir hjúskaparstöðu
er í sinni endanlegu mynd þannig:
„Eignarskattur manna reiknast
þannig: Af fyrstu 2.500.000 kr. af
eignarskattsstofni greiðist enginn
skattur. Ef eignarskattstofni yfir
2.500.000 kr. greiðist 1,2%. Af
Sumarferð Varðar
laugardaginn 1. júlí
Þiórsárdalur
Sumarferð Lands-
málafélagsins Varðar
verðurfarin laugar-
daginn 1. júlí nk.
Lagt verður af stað
frá Valhöll kl. 08.00.
Áætlaður komutími er
kl. 19.30.
Ferðinni er heitið í Þjórsárdal. Fyrsti áfangastaður er Skálholt, þar sem drukkið
verður morgunkaffi og fræðst verður um þennan sögufræga kirkjustað. Því næst
er ferðinni haldið áfram yfir Iðubrú, Uþp í Þjórsárdal og snæddur hádegisverður
í Skriðufellsskógi. Þar mun formaður Sjálfstæðisflokksins, Þorsteinn Pálsson,
alþingismaður fyrir Suðurland, heilsa gestum og síðan mun aðalfararstjórinn,
Höskuldur Jónsson, forseti Ferðafélags Islands, lýsa staðháttum. Þar verður einn-
ig plantað 60 trjáplötnum til marks um stuðning sjálfstæðisfólks við land-
græðslu og gróðurvernd á 60 ára afmæli flokksins. A heimleiðinni verða skoðað-
ir ýmsir merkir staðir í Þjórsárdal og ferð haldið áfram niður íTand í Gunnars-
holt, en þar eru höfuðstöðvar Landgræðslu ríkisins. Þar verður drukkið síðdegi-
skaffi og mun Sveinn Runólfsson, landgræðslustjóri, rekja sögu þeirra stórvirkja,
sem unnin hafa verið á sviði landgræðslu. Á leiðinni til Reykjavíkur verður ekið
um Óseyrarbrú. Áætlaður komutírni til Reykjavíkur er kl. 19.30.
Aðalfararstjóri verður Höskuldur Jónsson, forseti Ferðafélags íslands.
Þátttakendur hafi allar veitingar meðferðis.
Miðaverð er kr. 1.600 fyrir fuilorðna og kr. 600 fyrir börn 5-14 ára, frítt
fyrir börn yngri en 5 ára. Miðasala fer fram í sjálfstæðishúsinu Valhöll,
Háaleitisbraut 1, frá kl. 8-18 daglega.
Allar upplýsingar og miðapantanir í síma 82900. Tryggið ykkur miða tímanlega.

m

E
Stjórn Varðar.
Sigurður Tómasson
„Því verður tæplega
trúað að það hafí verið
ætlun löggjafans að
standa þannig að mál-
um um hækkun eignar-
skatts sem hér að fram-
an hefur verið lýst.“
eignarskattsstofni yfir 7.000.000
kr. greiðist að aúki 1,5%.“
Lagagreinin felur í sér mikla
hækkun eignarskatts en sýnist að
öðru leyti vera það meinleysisleg
að fáum dettur í hug að í henni
felist það misræmi milli álagningar
hjóna annars vegar og einstaklinga
hins vegar sem fyrr segir frá. Breyt-
ingin sem gerð var á álagningu
eignarskatts var hluti af frumvarpi
til laga um breytingu á lögum um
tekju- og eignarskatt.
I almennum athugasemdum með
frumvarpinu sagði meðal annars
að hækkun tekju- og eignarskatts
„er liður í þeirri viðleitni að ná betra
jafnvægi í ríkisfjármálum á mæsta
ári en verið hefur að undanförnu".
Að því er varðar hjón og einstakl-
inga var þessu jafnvægi best náð
með 900 milljón króna nettó-
hækkun á tekjuskatti og 5—600
milljóna króna hækkun á eignar-
skatti. Skýringar sem fylgdu frum-
varpinu voru 20 blaðsíður og þar

af rúmlega 19 og hálf um tekju-
skattinn en tæplega hálf blaðsíða
um eignarskattinn. Tóif línurits-
skreyttar síður voru um tekjuskatt-
inn en enginn um eignarskattinn.
Allskonar töflur sýndu hækkun eða
lækkun tekjuskatts miðað við Ijöl-
skydustærð, atvinnu og tekjustig.
Eignarskatturinn og hækkunina
þar þurfti alls ekkert að skýra og
síst af öllu að minnast á hækkunina
eftir hjúskaparstöðu. Þetta hlaut
því að vera eitthvert lítið og ómerki-
legt mál í augum þeirra þingmanna
sem samþykktu hækkunina fyrst
ekki þurfti meiri kynningu á mál-
inu. Þannig var lagagreinin sam-
þykkt með þeim afleiðingu sem
væntanlegir álagningarseðiar munu
sýna. Jafnvægi í ríkisflármálum
náðist. Það verða því um 12.350
einstaklingar sem eiga að gjalda
sinn eignar skatt umfram aðra svo
jafnvægið í ríkisfjármálum verði
enn betra.
Ef við nú umorðum frumvarpið
og þá breytingu sem misræminu
veldur og setjum þetta fram á ein-
földu máli yrði þetta orðað þannig:
Auk þess sem eignarskattur
hækkar mjög verulega hjá öllum
gjaldendum er lagt til — svo enn
betra jafnvægi náist í ríkisfjármál-
um — að álagningu verði hagað
þannig að í stað þess að einstakling-
ar greiði mest kr. 18.979 hærra en
hjón verði einstaklingum gert að
greiða allt að kr. 135.000 meiri
eignarskatt en hjón af skuldlausri
eign sömu fjárhæðar. Þessu mark-
miði verði náð með því að reikna
eignarskatt manna þannig: Af
fyrstu 2.500.000 kr. af eignarskatt-
stofni... o.s.frv.
Hversu margir af þeim þing-
mönnum sem í desember 1988 sam-
þykktu skattalagabreytinguna
mundu ger það í dag ef tillagan
lægi fyrir á þennan hátt? Svari nú
hver fyrir sig.
En hvort málið sem notað er —
þingmál eða almennt mál — þá eru
afleiðingarnar hinar sömu. Á næsta
Alþingi hlýtur stofnunin að taka
þetta mál fyrir og leiðrétta aftur-
virkt. Því verður tæplega trúað að
það hafi verið ætlun löggjafans að
standa þannig að málum um hækk-
un eignarskatts sem hér að framan
hefur verið lýst.
Höfundur er löggiltur
endurskoðandi.

Afturrúðugrindur
ú stórlækkuðu verði.
Mikið úrvul.
BORGARTUNI 26
Sími 62 22 62.