Morgunblaðið - 27.07.1989, Blaðsíða 44

MORGUNBLAÖIÐ FIMMTéb'ÁÓljR 27. JÚLÍ 1989
44
Ömmur og afar ...
HÖGNI HREKKVISI
H
> 4
A hvaða leið erum við? J
Til Velvakanda.
Það fór eins og við spáðum sem
óttuðumst afleiðingar gerða"þeirra
alþingismanna sem hleyptu bjór-
straumnum yfir æsku þessa lands.
Aukning áfengisneyslu varð 36 pró-
sent og það segir sína sögu. Það
er undarlegt hversu áfengisauð-
valdið getur blindað jafnvel skyn-
sama menn, þeir eru jafnvel orðnir
þar fúsir og viljugir eða eins og
stendur í vísunni ákafir að „moka
skít fyrir ekki neitt". Fúsir að vera
í mánuði þrælar. Og ekki batnar
ástandið við bjórfiauminn þótt þeir
sem á þessu græða reyni að verja
sitt skinn eins og þar stendur og
kemur mér þá í hug og sérstaklega
þegar ég í útvarpi heyrði flutnings-
manninn sem stoppaði lítið á Al-
þingi en gat samt komið þessum
vágesti áfram, verja þessa bjór-
bunu: Oft er það með ákefð varið,
eymd og neyð sem stafar frá, fram
það logna blákalt barið, blindir þeir
sem eiga að sjá. Og eru þessi orð
ekki talandi tákn mannlífsins r dag.
Slysum og óhöppum fjölgar jafnt
og þétt, mannslífum fórnað, mann-
dáðin lokuð inni á drykkjumanna-
hælum og ijármunirnir sem áttu
að fara til gagns og gróða þjóðinni
okkar fara í áfengi til að eyðileggja
líf margra borgara sem vonir stóðu
Hestamenn:
Verið vel á verði, þar sem ökutæki eru á ferð.
Haldið ykkur utan Qölfarinna akstursleiða. Stuðlið þannig að
auknu umferðaröryggi.
Ökumenn:
Forðist alian óþarfá hávaða, þar sem hestamenn eru á ferð.
Akið aldrei svo nærri hesti að hætta sé á að hann fælist og
láti ekki að stjórn knapans.
til að yrðu með í uppbyggingu gró-
andi þjóðlfs. Ljótt en því miður satt.
Menn tala um að þeir vilji ekki
bönn eða höft en eru áður en varir
komnir í ægilegustu haftaklær
mannlífsins, fjötra áfengis og eitur-
efna. Þetta er staðreyndin og þessu
hafa þeir komið til vegar og átt
dijúgan þátt í sem jafnvel undirrita
eiðstaf um að lyfta þjóð vorri til
vegs og virðingar. Kaldhæðni örlag-
anna getur stundum verið bitur.
Nú hefði maður haldið eftir þessi
ósköp sem á hafa gengið af völdum
áfengisins og annarra eiturefna að
menn rumskuðu og gerðu eitthvað
til að draga úr þessum voða. Sæu
að þær krónur sem koma af þess-
ari iðju og lauguð er í sárum og
vonbrigðum samferðamannanna,
en því er því miður ekki að heilsa.
Það er eins og menn vilji hafa þetta
og í gegn um áfengið eru alls kon-
ar klækir bæði í viðskiptum og sam-
skiptum í framþróun, svik og prett-
ir í uppivöðu og orðum má varla
treysta og allt er varið, jafnvel
dómskerfið er sýkt og almenningur
uggandi um réttlætið í kerfinu.
Eg man þá tíð þegar menn voru
hugsandi, vildu þjóðinni sem mest
gagn, unnu iandi og lýð, voru bind-
indissamir hugsjónamenn. Man að
þá var undantekning að ekki væri
hægt að treysta orði. Menn byggðu
frekar upp en rifu niður.
Hugsandi maður. Á hvaða leið
erum við. Hvenær koma þeir tímar
aftur að menn þurfi ekki að óttast
áfengið og afleiðmgar þess?
Árni Helgason
Víkverji skrifar
Stöð 2 er hætt að greina á milli
truflaðra og ótruflaðra þátta í
dagskrá, þegar hún birtist í dag-
blöðunum. Áður fyrr var sérstak-
lega greint frá því, hvaða þáttur
væri sendur út ótruflaður og hver
truflaður. Þetta er, þjónustuatriði
fyrir fólk og skorar Víkverji á stöð-
ina að taka upp aftur þennan góða
sið.
xxx
Mannlegi þátturinn heitir þátt-
ur, sem sýndur var fyrir
skömmu í sjónvarpinu. Þátturinn
Qallaði um íslenzkt mál og á hvern
hátt íslendingar gætu bezt varð-
veitt tungu sína og varizt þeim
hættum, sem menn telja að steðji
að henni. Það vakti athygli Víkveija
að til þess að vitna um málið og
málnotkun voru kallaðir til hinir
ýmsu aðilar, en það voru allt karl-
ar. Nú er það svo að rúmlega helm-
ingur íslenzku þjóðarinnar eru kon-
ur. Þær nota líka þetta sama tungu-
mál og nota það ekki minna en
karlar. Gjarnan hefði mátt sjá nokk-
ur kvennaandlit á skjánum og lofa
þeim að láta ljós sitt einnig skína.
Mikið hefur verið fjallað í frjöl-
miðlum um frönsku bylting-
una, sem er 200 ára um þessar
mundir og sýndi sjónvarpið m.a.
beint frá hátíðahöldunum í París
14. júlí, Bastilludaginn. Eitt þeirra
blaða, sem Víkveiji les gjarnan sér
til gamans er rit National Geo-
graphic Society, sem gefið er út í
Bandaríkjunum. Þar sem annars
staðar er fjallað um Frakkland og
byltinguna og er júlíheftið helgað
afmælinu.
National Geographic bendir á
söguleg tengsl frönsku byltingar-
innar og frelsisstríðsins í Banda-
ríkjunum og bendir á að 13 árum
áður hafi sjálfstæðisyfirlýsing
Bandaríkjanna verið samþykkt eða
1776 og þar hafi fyrst verið í lög
leitt að sérhver maður sem fæðist
sé jafn að lögum og mannréttindum
án tillits til efnahags, kynferðis eða
litarháttar. Þetta var og einmitt
inntak frönsku byltingarinnar. Þeir
benda á að Frakkar hafi styrkt
frelsisöflin í Bandaríkjunum og telja
raunar að öðru vísi hefði farið þar
vestra, ef ekki hefði verið sendur
franskur her vestur um haf til
styrktar frelsisheijunum. Foringi
þessa franska hers var einmitt
Lafayette, sem síðar átti eftir að
leika mikið hlutverk í frönsku bylt-
ingunni. Er því raunar haldið fram
í tímaritinu, að ekki sé tilviljun að
sömu litir séu í bandaríska fánanum
og hinum franska.
í þessu sambandi er einnig bent
á að Benjamin Franklin hafi verið
sendiherra Bandaríkjanna í París
fram til 1784 og einn af höfundum
sjálfstæðisyfirlýsingarinnar, Thom-
as Jefferson, sem síðar varð for-
seti, tók síðan við af honum það
sama ár og varð sendiherra Banda-
ríkjanna í París. Hafi þessir menn
greinilega haft mjög víðtæk áhrif
meðal ráðamanna í Frakklandi. Sé
þetta rétt, er upphafið að sjálfstæð-
isyfirlýsingu Bandaríkjanna og
frönsku byltingarinnar eitt og hið
sama og undirstaða nútíma hug-
mynda um mannréttindi.
En þegar sagnfræðingar nú fjalla
um frönsku byltinguna hér uppi á
íslandi og sjálfsagt víðar, er þessa
skyldleika hvergi getið. Hvernig
ætli standi á því? Getur verið að
þessi bandaríski uppruni manngild-
ishugsjóna sé eitthvert „tabú“ í
augum nútíma sagnfræðinga?
4
4
4
4
H