Morgunblaðið - 17.10.1989, Blaðsíða 28

28 : ; ;; ' ' * • ' l f* I-ITIY* j : t ■ •-•T.- > »»
, MOBGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1S§9,
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 90 kr. eintakið.
F ang-ar frelsaðir
í Suður-Afríku
Þáttaskil urðu í sögu Suð-
ur-Afríku um helgina.
Stjórn landsins sleppti átta
pólitískum föngum úr haldi. Sjö
þeirra sem fengu frelsi voru í
forystusveit Afríska þjóðar-
ráðsins (ANC), sem hefur bar-
ist gegn stjórn hvítra manna í
landinu. Áttundi fanginn, Jafta
Masemola, er félagi í Afríska
sameiningarráðinu, baráttu-
samtökum sem eru róttækari
en ANC og harður keppinautur
þess. Með frelsi þessara fanga,
sem' flestir hafa setið inni í
rúman aldarfjórðung eða síðan
1963, hefur hafist nýr kafli í
sögu Suður-Afríku og veit eng-
inn á þessari stundu, hvað í
honum mun standa.
Töluverð umbrot hafa verið
í Suður-Afríku á þessu ári. Nýr
forseti, F.W. de Klerk, tók
formlega við völdum í síðasta
mánuði en ráðandi flokkur
hvítra manna, Þjóðarflokkur-
inn, hafði fyrr á árinu ýtt P.W.
Botha úr forsetasessi, enda
gekk hann ekki lengur heill til
skógar. De Klerk hefur tekið
upp allt aðra stjórnarhætti en
forveri hans. Hann hefur sótt
svarta leiðtoga í nágrannaríkj-
um Suður-Afríku heim og í
síðustu viku átti hann fund með
kirkjuleiðtogum, þeirra á meðal
Desmond Tutu, sem fékk frið-
arverðlaun Nóbels á sínum tíma
fyrir baráttu sína fyrir réttind-
um blökkumanna og hefur ver-
ið í fremstu röð andstæðinga
kynþáttastefnu hvíta minni-
hlutans.
Frelsun fanganna átta á
sunnudag er þó stærsta skref-
ið, sem stigið hefur verið af
hálfu suður-afrískra stjórn-
valda til sátta við andstæðinga
þeirra innan Afríska þjóðar-
ráðsins. Starfsemi ráðsins sem
einkennst hefur af hryðjuverk-
um er bönnuð í Suður-Afríku,
hins vegar komu fangarnir
fyrrverandi fram á fundi þess
í Soweto á sunnudagskvöld og
hétu því að áfram myndi ráðið
beita fullri hörku í baráttunni
gegn ríkisstjórninni. Þeir hétu
því einnig að berjast fyrir frelsi
Nelsons Mandela, foringja síns,
sem er eini kunni forystumaður
ANC, sem enn er í fangelsi.
Bent hefur verið á, að fan-
garnir hafi verið frelsaðir nú
vegna þess að fundur leiðtoga
bresku samveldislandanna er
að hefjast í Kuala Lumpur,
höfuðborg Malajsíu. Með þessu
vilji Suður-Afríkustjórn koma í
veg fyrir að frekari efnahags-
þvinganir verði settar á landið
og rétta Margaret Thatcher,
forsætisráðherra Breta, hjálp-
arhönd en hún hefur staðfast-
lega barist gegn slíkum þving-
unum. Ekki skal dregið í efa,
að þetta sé rétt, en frá Kuala
Lumpur berast þær fréttir frá
talsmönnum viðskiptabanns, að
nú megi ekki slaka á klónni,
úr því að tekist hafi að hrekja
stjórn Suður-Afríku á undan-
hald.
Hvað sem þessari skýringu
líður er hitt ijóst, að það fara
nýir pólitískir vindar um ráðu-
neytin í Pretoríu, stjórnarað-
setri Suður-Afríku. Lögregi-
unni er ekki beitt með sömu
ósvífni og áður. Fólk fær að
láta skoðanir sínar í ljós opin-
berlega. Fjöldafundir eru leyfð-
ir. í gær hótuðu svo forystu-
menn þess flokks hvítra
manna, sem minnst vill gefa
eftir gagnvart svörtum, íhalds-
flokksins,. að svara mótmæla-
aðgerðum svartra í sömu mynt.
Óttast margir að harkaleg átök
hinna ólíku fylkinga sigli í kjöl-
far hinnar nýju slökunarstefnu
stjórnvalda gagnvart Afríska
þjóðarráðinu.
Suður-Afríkustjórn hefur
breytt um stefnu. Vonandi
tekst að halda þannig á málum,
að sem minnstur ófriður verði
um að skapa nýtt jafnvægi í
landinu, þar sem kynþáttamis-
munun víki fyrir ftjálsræði.
Glæta í
Austur-
Þýskalandi
Vonarglæta um breytta
stjórnarhætti hefur mynd-
ast í Austur-Þýskalandi eftir
að stjórnvöld hafa látið í veðri
vaka, að þau séu reiðubúin til
að ræða við andófsmenn um
nýja stjórnarhætti. Enn er of
snemmt að spá nokkru um
framhaldið en reynslan frá
Póllandi og Ungveijalandi sýn-
ir, að viðræður af þessu tagi
geta fljótt leitt til breytinga.
Ráðamönnum í Austur-Berlín
ætti fyrir löngu að vera orðið
ljóst, að það gengur ekki leng-
ur fyrir þá að halda þannig á
málum, eins og þjóðin öll sætti
sig fagnandi við ofstjórn þeirra
og einræði.
Atvinnuleysi hefiir
aukist mjög á árinu
- segir Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, nýkjörinn formaður LÍV
„ATVINNULEYSI er mikið áhyggjuefhi og við krefjumst þess að stjórn-
völd beiti sér þannig í atvinnu- og efnahagsmálum að full atvinna
verði tryggð," sagði Ingibjörg R. Guðmundsdóttir í samtali við Morgun-
blaðið. Ingibjörg var kosin formaður Landssambands islenskra verslun-
armanna á 17. þingi sambandsins, sem haldið var á Hótel Sögu um
helgina. Ingibjörg starfar hjá tekjubókhaldi Flugleiða og er þriðji for-
maður LIV. Hún tekur við af Birni Þórhallssyni sem verið hefur formað-
ur sainbandsins síðastliðin 18 ár en gaf ekki kost á sér til endurkjörs.
Björn Þórhallsson hefur setið í
stjórn Landssambands íslenskra
verslunarmanna frá stofnun þess,
árið 1957, og var kosinn varamaður
í sambandsstjórn á þingi LÍV um
helgina. Fyrsti formaður sambands-
ins var Sverrir Hermannsson núver-
andi bankastjóri Landsbankans.
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir hef-
ur setið í stjórn Verslunarmannafé-
lags Reykjavíkur í 13 ár og var vara-
formaður félagsins í þijú ár. Ingi-
björg er í skólanefnd Verslunarskól-
ans og hefur einnig, meðal annars,
starfað að orlofsmálum, verið í stjórn
sjúkrasjóðs VR, varamaður í stjórn
Lífeyrissjóðs verslunarmanna og for-
maður byggingarnefndar VR-húss-
ins.
200 manns hjá VR á
atvinnuleysisbótum
„Kjara- og atvinnumálin eru aðal-
málin hjá okkur,“ sagði Ingibjörg
R. Guðmundsdóttir. „Atvinnuleysi
hefur aukist mjög á þessu ári. Um
tvö hundruð manns hafa verið á at-
vinnuleysisbótum hjá VR að undanf-
örnu en um tíu þúsund manns eru í
félaginu," sagði Ingibjörg. Hún'sagð-
ist einnig leggja mikla áherslu á
lífeyrismálin. „Formannsskiptin hjá
Landssambandinu hljóta að valda
einhverjum breytingum, þar sein
engar tvær manneskjur vinna eins.
Hins vegar hefur stefna sambandsins
raunverulega verið ákveðin af þingi
þess,“ sagði Ingibjörg.
I kjaramálaályktun, sem 17. þing
LIV samþykkti samhljóða, segir
meðal annars: Þingið lýsir ábyrgð á
hendur stjórnvöldum vegna þess ör-
yggisleysis sem víða er í atvinnumál-
um. Stjórnvöld hafa brugðist þeirri
skyldu sinni að sjá til þess að grund-
völlui' atvinnufyrirtækjanna sé
treystur. Vandinn verður ekki rakinn
til of hárra launa, heldur stjórnleysis
og óráðsíu. Leita verður allra leiða
til að draga úr verðbólgu og minnka
fjármagnskostnað. Þá fordæmir
þingið auknai' skattaálögur stjórn-
valda á launafólk.
Laun verði verð-
tryggð að fullu
17. þing LÍV telur að í næstu
kjarasamningum verði að leggja
megináherslu á eftirfarandi:
1. Að þau laun, sem um semst,
verði verðtryggð að fullu. Það verður
ekki lengur unáð við að launin ein
séu óverðtryggð.
2. Að tryggt verði að lægri laun
hækki verulega, þar sem gjaldþrot
heimila blasa við ef ekkert verður
að gert. Óviðunandi er að stór hluti
launafólks skuli vera á töxtum sem
eru langt undir framfærslumörkum.
Jafnframt þarf að gera sérstakt átak
til að leiðrétta kjör verslunarmanr.a,
þar sem margir þeirra hafa dregist
verulega aftur úr miðað við ýmsa
aðra hópa.
3. Að stjórnvöld taki á verðlags-
málum af fullri alvöru. Verð á nauð-
• synjavönim er óeðlilega hátt hérlend-
is þegar tekið er mið af nágranna-
löndum okkar. Ljóst er að verulegar
kjarabætur, einkum til hinna lægst-
launuðu, geta falist í niðurfærslu
verðlags.
Þingið mótmælir harðlega síend-
urteknum afskiptum stjórnvalda af
kjarasamningum og bendir á að í níu
skipti á síðastliðnum tíu árum hafa
kjarasamningar verið ógiltir með
lagasetningu. Því þarf við samnings-
gerð að tiyggja að samningar verði
lausir ef til slíkra aðgerða kemur.
17. þing LÍV mótmælir því samn-
ingsbroti sem átt hefur sér stað af
hálfu ríkisvaldsins með frystingu
verulegs hluta af fjárframlögum
lífeyrissjóðanna til húsnæðismála.
Forsenda samkomulags aðila vinnu-
markaðarins við ríkisvaldið, frá árinu
1986 um skyldukaup sjóðanna á
skuldabréfum Húsnæðismálastofn-
unar ríkisins, var að þetta fé gengi
til húsnæðismála en ekki til að mæta
þörfum ríkissjóðs. Þá átelur þingið
ríkisstjórnina harðlega fyrir að hafa
svikið loforð um fjárframlög til hús-
næðismála.
Þingið telur að með tilliti til þess
að lífeyrissjóðir launafólks standa
svo til algjörlega undir fjái'mögnun
á lánum Húsnæðisstofnunar ríkisins
sé sjálfsagt og eðlilegt að stefnt sé
að því að aðilar vinnumarkaðarins
yfirtaki umsjón þessara mála. Líklegt
er að með því móti yrðu lánamál
húsnæðiskerfisins öruggari, skilví-
sari og ódýrari.
Fráleitt að skatt-
leggja vaxtatekjur
17. þing LÍV telur fráleitt að skatt-
leggja vaxtatekjur lífeyrissjóða. Hér
er um að ræða áunnin réttindi og
sparnað fólks. Þingið vekur athygli
á að enn hefur lífeyrissjóðum ekki
tekist að vinna upp tjón þeirra ára
er ávöxtun sjóðanna var neikvæð
Morgunblaðið/Bjarni
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir,
nýkjörinn formaður Landssam-
bands íslenskra verslunarmanna.
vegna verðbólguþróunar. Þingið tel-
ur að afnema beri nú þegar þá
tvísköttun sem fram kemur í formi
greiðslu ellilífeyris og lífeyristekna.
Bent er á að fólk greiðir staðgreiðslu
fyrst af öllum sínum launum og síðan
staðgreiðslu af lífeyrisgreiðslum.
Það er krafa þingsins að allir
landsmenn njóti sama réttar varð-
andi lágmarkstryggingabætur frá
Tryggingastofnun ríkisins og þæi'
skerðist ekki, svo sem nú háttar, ef
ellilífeyrisþegi fær greiðslur úr lífeyr-
issjóði. Eðlilegt er að ellilífeyris-
greiðsla, að viðbættri. tekjutrygg-
ingu, verði sameinuð og myndi einn
óskertan lífeyrisgrunn. Þá telur þing-
ið hugmyndir, sem komið hafa fram
um að hækka eftirlaunaaldur úr 67
árum í 70 ár, alveg fráleitar.
Morgunblaðið/Sverrir
Jóbanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra ávarpar stofnfund heimavinnandi fólks.
Stofnfundur landssamtaka heimavinnandi fólks:
Ahersla á réttindabaráttu
Heimavinnandi fólk vill fá störf sín metin til jafns á við önnur sam-
bærileg störf í þjóðfélaginu og ná fram leiðréttingu á stöðu heimavinn-
andi fólks í skattamálum, lífeyrissjóðsmáluin og tryggingamálum.
Þetta kom meðal annars fram á
stofnfundi landssamtaka heimavinn-
andi fólks, sem haldinn var á Holiday
Inn síðastliðinn laugardag. Á fundin-
um var kosið í stjórn samtakanna
og var Ragnheiður Olafsdóttir kjör-
inn formaður og varaformaður
Arndís Tómasdóttir. Þá var kosið í
nítján manna trúnaðarmannaráð og
hlutu kosningu eliefu konur og átta
karlmenn.
Trúnaðarmannaráð kýs síðan þijá
menn úr sínum röðum sem ásamt
formanni og varaformanni skipa
framkvæmdastjórn.
Meðal þeirra sem tóku til máls á
fundinum voru heiðursgestirnir
Davíð Oddsson borgarstjóri og Jó-
hanna Sigurðardóttir félagsmálaráð-
herra. Það kom fram í máli Jóhönnu
að félagsmálaráðuneytið hefur látið
gera könnun á félagslegum réttind-
um heimavinnandi fólks. Hefur
nefndin sem skipuð var skilað niður-
stöðum sem verða kynntar fljótlega
í ríkisstjórn.
Að sögn Jóhönnu skoðaði nefndin
sérstaklega lífeyris— og skattamál,
almannatryggingar og mat á heimil-
isstörfum til starfsreynslu. í skýrsl-
uni ei' að finna-tillög.ur til breytinga
á þessum málum heimavinnandi
fólks sem Jóhanna vildi að svo komnu
ekki fjalla um þar sem þær hafa
ekki enn verið lagðar fyrir ríkisstjórn.
í lok fundarins voru pallborðsum-
ræður þar sem fulltrúar stjórnmála-
flokkanna svöruðu fyrirspurnum og
gerðu grein fyrir afstöðu flokka
sinna tii fjölskyldu og heimilis.
Aðalfundur Landssambands smábátaeigenda:
Þriðjungur grásleppuhrogna óseldur
Arthur Örn Bogason endurkjörinn formaður sambandsins
LANDSSAMBAND Smábátaeigenda hélt aðalfimd sinn á Hótel Sögu
í Reykjavík um helgina. Þar bar mest á góma framkomin frumvarps-
drög um stjórnun fískveiða, málefni grásleppukarla, öryggismál
auk fleiri málaflokka. Arthur Örn Bogason var einróma endurkjör-
inn formaður Landssambandsins og stjórn þess var einnig endur-
kjörin.
Frumvarpsdrögin voru meðal
þess, sem formaðurinn Arthur Orn
Bogason ræddi um í ræðu sinni á
fundiniim, helztu kosti þess og
galla. í drögunum væri viðurkennd-
ur réttur smábátaeigenda til hluta
heildarafláns, en margt væri óljóst
hvað varðaði útfærslu aflakvótans.
Á fundinum kom fram að staða
grásleppukarla er mjög slæm um
þessar mundir. Um þriðjungur
framleiðslu þessa árs er óseldur og
virðist markaður fyrir hrognin tak-
markaður. Rætt var um leiðir til
að hamla gegn verðlækkun á hrogn-
unum, en heimsniarkaðurinn hefur
vaxið hægt undanfarin ár og hefur
hlutur Islendinga í honum minnkað
á kostnað Kanadamanna. Þá voru
trygginga- og öryggismál mikið
rædd og Páll Bergþórsson, nýskip-
aður Veðurstofustjóri, flutti erindi
um veðurspár og sat fund öryggis-
málanefndar.
Arthur Orn Bogason var endur-
kjörinn formaður sambandsins með
lófataki, en hann hefur verið for-
maður frá stofnun þess. Uppstill-
inganefnd klofnaði í afstöðu sinni
til stjórnarkjörs og var því kosið
um tvo lista. Annan skipaði fráfar-
andi stjórn og hlaut hann 44 at-
kvæði en hinn listinn 5. Stjórnina
skipa því auk Arthurs Haraldur
Jóhannesson, Grímsey, varaform-
aður, Sigurður Gunnarsson,
Húsavík, Birgir Albertsson, Stöðv-
arfirði, Sveinbjörn Jónsson, Súg-
andafirði, Skjöldur Þorgrímsson,
Reykjavík og Þröstur Kristófersson,
Hellissandi.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1989
29
Kjaramálaályktun fímmtánda þings VMSÍ:
Laun verðtryggð eða
engar verðtryggingar
Ekki óeðlilegt að aðilar á vinnumarkaði ræði saman um vinnumálalöggjöfina
ÞING Verkamannasambands
Islands gerir kröfii um að
verðtryggingar verði afhumd-
ar verði ekki samkomulag um
verðtryggingu launa í næstu
kjarasamningum. Þá átelur
þingið ríkisstjórnina íyrir að
standa ekki við gefin loforð í
verðlagsmálum sem hún gaf
verkalýðshreyfingunni við
gerð síðustu kjarasamninga.
Þetta kemur fram í kjara-
málaályktun þingsins, en var
ekki að finna í þeim drögum
sem lögð voru fyrir þingið í
upphafí þess.
í ályktuninni segir að sérstak-
lega séu hækkanir á neysluvörum
vítaverðar, þar sem þær séu ekki
í neinu samræmi við almenna
kaupgetu í landinu. Óhjákvæmi-
legt sé að stórlækka fjármagns-
kostnað ef eðlilegt atvinnulíf eigi
að þróast. Þá verði gerðar breyt-
ingar á skattakerfinu sem lækki
skatta á eðlilegum framfærslu-
kostnaði, en skattar á hærri tekj-
ur verði auknir. „Stefnt skal að
kaupmáttarhækkun almennra
launa, þau hækki í áföngum með
sérstakri áherslu á lægri laun.
Hið endanlega markmið hlýtur að
vera að dagvinnulaun verkafólks
hækki það mikið að þau ein nægi
til framfærslu meðal fjölskyldu.“
Sú meginkrafa er gerð að kaup- -
máttarhrapið sem orðið er og
verður til loka gildandi kjara-
samninga verði leiðrétt fyrir allt
almennt launafólk. Ganga verði
þannig frá málum við gerð næstu
kjarasamninga að þeir hærra
launaðir hópar sem á eftir koma
geti ekki í skjóli sérstakrar að-
stöðu sinnar knúið fram marg-
falda ávinninga þess sem lág-
launafólk samdi um.
Þingið telur ekki að þeir
árekstrar hafi orðið vegna samn-
inga félaga innan ASI að hægt
Snær kemur inn í fram-
kvæmdastjórnina sem formaður
deildar fiskvinnslufólks og Björn
sem formaður deildar verkaólks
hjá ríki og sveitarfélögum. For-
maður þriðju deildarinnar, deildar
verkafólks við byggingar og
mannvirkjagerð er Halldór
Björnsson, Reykjavík. Aðrir í
framkvæmdastjórn eru Guðmund-
ur. J. Guðmundsson, Reykjavík,
formaður, Karl Steinar Guðnason,
Keflavík, varaformaður, Ragna
Bergmann, Reykjavík, ritari,
Björn Grétar Sveinsson, Höfn,
gjaldkeri, og Jón Karlsson, Sauð-
árkrók.
sé'að færa rök að einhverri grund-
vallarbreytingu á vinnumálalög-
gjöfinni, en um það hafi heyrst
raddir úr hópi atvinnurekenda.
Hins vegar kunni ekki að vera
óeðlilegt að aðilar á vinnumarkaði
taki upp viðræður sem gefi tæki-
færi til að skiptast á skoðunum
Sambandsstjórn Verkamanna-
sambands íslands 1989-1991
skipa til viðbótar eftirtalin: Agnes
Gamalíelsdóttir, Hofsósi, Auður
Ásgrímsdóttir, Raufarhöfn, Ben-
óný Benediktsson, Grindavík, Ein-
ar Karlsson, Stykkishólmi,
Guðríður Elíasdóttir, Hafnarfirði,
Guðrún Gísladóttir, Hellissandi,
Guðrún E. Ólafsdóttir, Keflavík,
Hafþór Rósmundsson, Siglufirði,
Hrafnkell A. Jónsson, Eskifirði,
Hervar. Gunnarsson, Akranesi,
Ingibjörg Sigtryggsdóttir, Sel-
fossi, Jóhannes Guðmundsson,
Garði, Ólafur Ólafsson,
Reykjavík, Páll Jónsson, Vík, Pét-
um núverandi löggjöf.
Þá er gerð krafa til að frum-
varp um nýja skipan lífeyrismála
verði lagt fyrir yfirstandandi Al-
þingi og einnig að mikið átak
verði gert í byggingu félagslegs
húsnæðis til lausnar húsnæðis-
vanda launafólks.
ur Sigurðsson, ísafirði, Sigrún
D. Elíasdóttir, Borgarnesi, Sig-
urður Ingvarsson, Eskifirði, Sig-
urður Óskarsson, Hellu, Snjóláug
Kristjánsdóttir, Reykjavík, Sævar
Frímansson, Akureyri, og Vilborg
Þorsteinsdóttir, Vestmannaeyj-
um.
Varmenn í sambandsstjórn:
Eiríkur Runólfsson, Eyrarbakka,
Elínborg Magnúsdóttir, Akranesi,
Erna Magnúsdóttir, Akureyri,
Gyða Vigfúsdóttir, Egilsstöðum,
Hallsteinn Friðþjófsson, Seyðis-
firði, Haukur Þorleifsson, Reyðar-
firði, Jóhann G. Möjler, Siglufirði,
Karítas Pálsdóttir, ísafirði, Kristj-
án Guðmundsson, Ólafsvík, Leifur
Guðjónsson, Reykjavík, Málhildur
Sigurbjörnsdóttir, Reykjavík, Sig-
urður Lárusson, Grundarfirði,
Sveinbjörg Pálsdóttir, Klaustri,
Valdimar Guðmannsson, Blöndu-
ósi, og Þorbjörg Samúelsdóttir,
Hafnarfirði.
Þrír nýir kjömir í fram-
kvæmdastjórn VMSI
ÞRIR nýir menn voru kjörnir í níu manna íramkvænidastjórn
VMSI á þingi sambandsins, sem lauk á sunnudag. Þetta eru
Björn Snæbjörnsson, Akureyri, Sigurður T. Sigurðsson, Hafiiar-
firði, og Snær Karlsson, Húsavík, sem koma inn í framkvæmda-
stjórn í stað Guðríðar Elíasdóttur, Hafharfirði, Jóns Kjartans-
sonar, Vestmannaeyjum og Sævars Frímannssonar, Akureyri.
15. þing Verkamannasambands íslands
Stofiiun öflugra fiskmarkaða
víða um land verði könnuð
í ályktun þings VMSI uin atvinnumál segir að sjávarútvegur
muni gegna lykilhlutverki í atvinnulífinu um fyrirsjáanlega
framtíð, eins og hann hafi gert til þessa. Vegna aflasamdráttar
sé því mikilvægara en nokkru sinni fyrr að gera verðmæti afl-
ans meira, sem sé hægt með róttækum breytingum á þessum
grundvallaratvinnuvegi, en stöðnun hafi einkennt hann um lang-
an tíma.
í ályktuninni segir að breyting-
ar á heimsmarkaði feli í sér ný
sóknarfæri til aukinnar verð-
mætasköpunar, auk þess sem
sterk staða íslendinga hafi ekki
verið nýtt í samræmi við raun-
verulegan styrk. Fiskvinnslan og
sölusamtök hennar þurfi að að-
laga sig betur þeim breytingum
sem orðið hafi á atvinnuháttum
og markaðsaðstæðum. Markviss-
ara sölustarf og meiri sérhæfing
í vinnslunni bjóði upp á gífurlega
möguleika til meiri þjóðarhagnað-
ar.
Síðan segir: „Meginskilyrði
þessara breytinga eru að íslenska
fiskvinnslan eigi ávallt kost á að
fá gott hráefni til vinnslu og að
hún njóti þess til fullnustu að fisk-
urinn er veiddur í íslenskri land-
helgi. Því er eðlilegt að kanna
rækiiega hvort ekki er rétt að
setja á stofn öfluga fiskmarkaði
vfða um landið í samræmi við
nýja og breytta atvinnuhætti og
vaxandi mikilvægi markaðsstarf-
seminnar. Þar með bætast þús-
undir nýrra starfa inn í íslenskt
atvinnulíf. Jafnframt opnast
möguleikar til að semja við Evr-
ópubandalagið um verslun með
fisk og fiskafurðir. Skilyrði fyrir
slíkum samningum hlýtur að vera,
að íslenska fiskvinnslan fái niður-
fellda tolla af unnum fiski á Evr-
ópumarkaði."
Þá er bent á að samdráttur í
fiskveiðum og landbúnaði hafi
öðru fremur bitnað á landsbyggð-
inni. Það hafi komið fram í fólks-
flutningum og samkvæmt spám
verði þeir enn meiri fram til alda-
móta verði ekki að gert. Varað
er við þessari þróun og þess kraf-
ist að stjórnvöld móti atvinnu-
stefnu sem byggi í fyrsta lagi á
skammtímaáætlunum, sem geti
komið til framkvæmda á allra
næstu mánuðum, en jafnframt
verði unnið að gerð langtímaáætl-
unar um þróun íslensks atvinn-
ulífs.
„íslenskir launamenn vilja
bæta kaupmátt launa sinna og
tryggja atvinnuna betur en hingað
til. Við höfum allar forsendur til
að geta búið vel í haginn fyrir
blómlegt atvinnu- og efnahagslíf
í landinu. Verkamannasamband
íslands ætlar ekki að sitja hjá við
mótun atvinnustefnu lands-
manna, heldur að taka ríkulegan
þátt í mótun framtíðar landsins.
Verkamannasambandið skorar á
stjórnvöld og atvinnurekendur að
taka þátt í því að auka verðmæta-
sköpunina, bæta kaupmáttinn og
tryggja atvinnuna á Islandi “
Stuðningur er við
aukna álframleiðslu
„Fallvötnin og jarðvarminn eni helstu náttúruauðlindir Is-
lands, næst á eftir fískinum í sjónum og geta orðið undirstaða
nýrrar atvinnuuppbyggingar,“ segir meðal annars í ályktun
þings VMSÍ um orkufrekan iðnað.
Þingið telur að orkufrekur iðn-
aður eigi að gegna mikilvægu
hlutverki í því að treysta undir-
stöður íslenska þjóðarbúskapar-
ins. Lýst er yfir stuðningi við þær
hugmyndir sem nú eru uppi um
aukna álframleiðslu, jafnframt því
sem hvatt er til þess að aðrir
kostir á orkufrekum iðnaði verði
kannaðir. Brýnt sé að endir verði
á því langa hléi sem hefur orðið
á vikjanaframkvæmdum og upp-
byggingu orkufreks iðnaðar. Haf-
ist verði handa við tilheyrandi
virkjanir á næsta ári. Ófrávikjan-
legt skilyrði sé að fyrirtæki í
orkufrekum iðnaði lúti íslenskum
lögum og tiyggja verður fullnægj-
andi orkuverð, þannig að það leiði
ekki til hækkunar á orkuverði til
almennings eða atvinnufyrir-
tækja.
„Jafnframt verður að gera inn-
lendum aðilum kleift að annast
framkvæmdir við iðjuver og virkj-
anir. Alltaf verður að gera ítrustu
kröfur um umhverfisvemd og
tryggja hollustu og . öryggi á
vinnustað. Jafnframt skal þess
gætt að slíkar framkvæmdir stuðli
að jafnvægi byggðar í landinu."