Morgunblaðið - 25.01.1990, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. JANUAR 1990
Launanefhd ekki
ólíkleg niðurstaða
FUNDUR forsvarsmanna aðila vinnumarkaðarins um nýja kjarasamn-
inga stóð enn á seint í gærkvöldi. Umræðuefnið var eins og fyrr hug-
myndir að þeim viðmiðum sem gengið verður út frá í samningnum og
í viðræðum við ríkisstjóm, banka og aðra um tiltekna þætti efiia-
hags- og verðlagsmála. Hægt hefiir gengið að ná saman um þessi at-
riði, en seinnipartinn í gær lögðu vinnuveitendur fram vinnudæmi,
sem nánar var fjallað um í gærkvöldi. Stærstu málin em kaupmáttar-
þróun og tryggingar á árinu og er ekki talið ólíklegt að launanefnd
aðila verði niðurstaðan varðandi tryggingarnar.
Alþýðusamband Vestfjarða hefur
skrifað Vinnuveitendafélagi Vest-
fjarða og óskað eftir viðræðum við
það um kjarasamninga. Svar hefur
ekki borist, en Pétur Sigurðsson,
forseti ASV, segir að ekki beri að
líta á þetta þannig að ASV ætli að
ijúfa samstöðu um þá samningagerð
sem unnið er að á vegum heildar-
samtaka launafólks og atvinnurek-
enda, ef hún skili árangri. Hann
Bygginga-
félagið
gjaldþrota
BYGGINGAFÉLAGIÐ hf. í
Kópavogi hefúr verið tekið
til gjaldþrotaskipta. For-
svarsinenn félagsins hafa
áætlað skuldir um það bil 130
milljónir króna en eignir eru
óverulegar, skrifstofubúnað-
ur, dráttarvagn og viðskipt-
akröfúr.
Meðal skulda er ógreiddur
staðgreiðsluskattur og önnur
opinber gjöld, og skuldir við
orlofs- og lífeyrissjóði.
Byggingafélagið hafði enga
starfsemi síðustu mánuði fyrir
gjaldþrotið en hafði áður ýmis
umsvif sem bygginga- og verk-
takafyrirtæki. A síðasta ári
yfirtók Kaupgarður hf. skuld-
bindingar þess gagnvart bygg-
ingu Egilsborga við Rauðar-
árstíg.
ásamt fleirum hafi viljað gera samn-
inga sem byggi á því að ná verð-
bólgu niður strax í fyrravor en það
hafi ekki fengið hljómgrunn þá. Það
sé ekki annað en fagnaðarefni að
heildarsamtökin hafi tekið þá hug-
mynd upp á arma sína og að unnið
sé að slíkum samningum, þó hann
sé reyndar orðin vantrúaður eftir
tveggja mánaða árangurslausar til-
raunir. Engu að síður séu vinnuveit-
endur á Vestfjörðum þeirra viðsemj-
endur og þeir eigi ýmis smávægileg
mál óuppgerð frá því Vestfirðingar
riðu á vaðið í sólrisusamningunum
snemma árs 1988.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Fékk aðsvif undir stýri
Fimm bílar skemmdust talsvert þegar maður, sem
fékk aðsvif undir stýri bifreiðar á Langholtsvegi
laust eftir klukkan níu í gærkvöldi, missti vald á
bíl sínum og ók á fjóra kyrrstæða og mannlausa
bíla. Maðurinn var fluttur á sjúkrahús en var ekki
talinn hafa hlotið alvarlega áverka í árekstrinum,
að sögn lögreglu.
Kjaramál sjómanna:
Þurfa 16% hækkun fiskverðs
til að vinna upp rýmun kjara
ÁKVÖRÐUN um nýtt fiskverð
er venju fremur vandasöm að
þessu sinni. Skýring þess er
veruleg tekjuskerðing sjó-
manna frá upphafi síðasta árs,
nálægt 16%. Því verður erfítt
ná fram leiðréttingu á kjörum
þeirra án þess að hækkun físk-
verðs fari langt fram úr því, sem
verið er að tala um í almennum
Lækkandi verð á loðnuafurðum;
„Ekkert g’engnr að
selja Pólverjum mjöl“
PÓLVERJAR hafa ekkert loðnu-
mjöl keypt af Andra hf. að undan-
förnu en á síðustu vertíð keyptu
þeir um 30 þúsund tonn af mjöli
af fyrirtækinu fyrir 20 milljónir
Bandaríkjadala eða 1220 miHj-
arða islenskra króna á núvirði,
að sögn Haraldar Haraldssonar
forstjóra. „Það gengur ekkert að
selja Pólverjum mjöl. Efnahags-
ástandið í Póllandi er erfitt og
gengið hefúr verið fellt þar um
686% frá því i september síðast-
liðnum,“ sagði Haraldur í samtali
við Morgunblaðið.
Haraldur Haraldsson sagði að
Pólvetjar hefðu greitt Andra hf. um
700 Bandaríkjadali fyrir tonnið af
loðnumjöli í fýrravor en 11. janúar
síðastliðinn fengust um 550 dalir
fyrir tonnið af íslensku loðnumjöli,
að sögn Jóns Ólafssonar fram-
kvæmdastjóra Félags íslenskra fisk-
mjölsframleiðenda. Jón Ólafsson
sagði að verð á loðnuafurðum hefði
lækkað að undanfömu vegna góðrar
loðnuveiði eftir áramótin.
Jón sagði að lítið hefði verið selt
fyrirfram af loðnuafurðum en
birgðageymslur loðnuverksmiðjanna
væru fljótar að fyllast þegar vel
veiddist. „Kaupendurnir eru að bíða
eftir því að við lækkum okkar verð,“
sagði Jón. „Vestur-Þjóðveijar fella
markaðsverðið á mjöli og birgja sig
síðan upp af því. Þeir kaupa mikið
af mjöli, sem þeir miðla til annarra
landa, til dæmis Austur-Evrópu og
Bretlands. Samningar um sölu á
mjöli til Póllands hafa hins vegar
hjálpað okkur við að losna við mjöl
án þess að þurfa að lækka verðið á
því,“ sagði Jón.
Haraldur Haraldsson sagði að ís-
lendingar og Pólverjar ætluðu að
byggja löndunar- og dreifingarstöð
í Póllandi, sem kostaði um hálfan
milljarð króna. „Þar verður hægt
sekkja mjöl og selja það í sekkjum
hvert sem er. Uppistaðan af mjölinu
yrði héðan en hugmyndin er sú að
geta alltaf verið með mjöl á markað-
inum,“ sagði Haraldur Haraldsson.
kjarasamningum. Þá er ljóst að
víða um land hefúr þegar verið
samið um hækkun fískverðs um
7,5 til 10%, jafhvel meira. Annar
þáttur kjara sjómanna kemur
einnig inn í myndina, en það er
launamismunur þeirra eftir
landshlutum og eða ráðstöfún
aflans.
Hækkun verðs á olíu hefur áhrif
á skiptahlutinn með þeim hætti
að hlutur sjómanna af aflaverð-
mæti lækkar með hækkandi verði.
Á undanförnum misserum hefur
skiptahlutfallið Iækkað um 4%, en
það rýrir afkomu sjómanna um
6%. Þá hefur verið ákveðið að
skerða þorskkvótann um 10%.
Þorskur vegur að meðaltali um
65% í launum sjómanna og tekju-
skerðing verður því um 6,5%, verði
jafnmikið flutt utan ísað og í fyrra.
Líkur eru þó á enn frekari sam-
drætti á útflutningi ísaðs þorsks
en varð í fyrra (20%) og tekjutap
sjómanna verði allt að 10% vegna
aflasamdráttar. Samtals liggi því
fyrir tekjurýrnun upp á allt að
16%. Sé miðað við að halda kaup-
mætti launa sjómanna á sama stigi
og annarra launþega í landi telja
þeir sig því þurfa allt að 15% til
16% hækkun til að standa jafnfæt-
is landverkafólkinu fyrir kjara-
samninga.
Rætt hefur verið innan Verð-
Iagsráðs sjávarútvegsins um
möguleika á lítilli fiskverðshækk-
un, en jafnframt samkomulagi um'
að greiða fyrir ákveðinn hluta af-
lans svokallað markaðsverð. Með
því móti verði opinber hækkun á
lægri nótunum og raski ekki
möguleikum á almennum kjara-
samningum með litlum kaup-
hækkunum. Sumir innan ráðsins
telja það lítil heilindi að fara þá
leið, enda geti hver sem vill reikn-
að út hækkunina í raun. Enn er
rætt um þá leið, sem ákveðið var
að fara við fiskverðsákvörðun fyr-
ir tæpu ári, að koma á aflamiðlun
til að stýra betur framboði og eftir-
spurn eftir fiski innanlands og um
leið jafna tekjumöguleika sjó-
manna. Bæði utanríkisráðherra og
sjávarútvegsráðherra sögðust þá
vilja stuðla að stofnun slíkrar afla-
miðlunar, en ekkert hefur enn orð-
ið af þeim áformum.
Jafiitefli hjá
Margeiri
og Short
MARGEIR Pétursson gerði jafn-
tefli við breska stórmeistarann
Nigel Short í 43 leikjum í tíundu
umferð skákmótsins í Wijk Aan
Zee í Hollandi í gær. Margeir,
sem hafði svart, er nú í 5.-6.
sæti með 5 'A vinning en
Kortsnoj er efstur með 6 ‘A vinn-
ing.
Margeir á þijár skákir ótefldar
á mótinu. í 11. umferð mætir hann
Piket sem er í 11.-12. sæti með
4 ‘A vinning og síðan við Dokhoian
sem er í 8.-9. sæti með 5 vinninga;
og Kuijf, sem er í 13. og næst-
neðsta sæti með 3 'A vinning.
Ólafiir Ragnar Grímsson:
Meirihluta sjálfstæðismanna
líkt við ógnarstjórn Ceausescus
Tung-an hleypur mílur á undan heilabúinu, segir borgarstjóri
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, fjármálaráðherra, líkti Ðavíð Odds-
syni borgarstjóra við austur-evrópskan kommúnistaforingja og
kallaði meirihlutastjórn sjálfstæðismanna í Reykjavík „ceauses-
cuiskt valdakerfi Sjálfstæðisflokksins" á fúndi Birtingar á þriðju-
dagskvöld. Davíð Oddsson borgarstjóri segir merkilegt að formað-
ur Alþýðubandalagsins, sem beijist fyrir sósíalisma, skuli telja sig
hafa efni á að tala svona um þessar mundir burtséð frá þeirri
lágkúru og smekkleysu sem í þessum ummælum felist.
„Vilja menn ekki í raun gefa
íbúum Reykjavíkur kost á að velja,
annars vegar hið austur-evrópska
valdakerfi Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, sem ber öll höfuðein-
kenni austurevrópsks valdakerf-
is?“ sagði Ólafur Ragnar. „Foring-
inn er ekki kosinn innan flokks-
ins. Hann verður varaformaður á
því að vera bara klappaður upp.
Honum er raðað í efsta sæti fram-
boðslistans af Jóni Steinari Gunn-
laugssyni, formanni kjörnefndar.
Lýðræðislegur vilji kemur hvergi
fram. Hann reisir minnismerki og
marx-lenínistasöfn í ráðhúsastíl
eins og hinir og birtist undir risa-
vöxnum fálka eins og hinir undir
hamri og sigð. Allt er lokað í einu
kerfi, hinu ceausescuíska valda-
kerfi Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík," sagði fjármálaráð-
herrann.
„Þetta er harla dapurlegt að
horfa upp á og merkilegt að for-
maður Álþýðubandalagsins sem
berst fyrir sósíalisma skuli telja
sig hafa efni á að tala svona um
þessar mundir, burtséð reyndar
frá allri þeirri lágkúru og smekk-
leysu sem í þessum ummælum
felst,“ sagði Davíð Oddsson borg-
arstjóri þegar ofangreind ummæli
Ólafs Ragnars voru borin undir
hann. „Það virðist vera að sósía-
listar, hér og víðar í hinum vest-
ræna heimi, séu með böggum hild-
ar og í miklum sálarháska og við
þær aðstæður virðist tungan á
þeim hlaupa margar mílur á und-
an heilabúinu. Eg hef þegar heyrt
að almenningur hefur mikla
skömm á svona framgöngu og
hún er þeim ekki til sóma,“ sagði
borgarstjóri.