Morgunblaðið - 11.03.1990, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11. MARZ 1990
-4-
HÁSKÓLI ÍSLANDS
HVA0 SEGJA
KENNARAR?
Fyrirvaiar
nauðsynlegir
„Það er heimskulegt að taka niður-
stöðumar eins og þær koma af
skepnunni. Þama verður að hafa
alls konar fyrirvara," sagði Ólafur
Harðarson lektor. Ólafur sagðist
sjálfur hafa verið í rannsóknarleyfi
á síðasta misseri þannig að könnun-
in snerti sig ekki persónulega. Ólaf-
ur taldi að gæðamatið vera jákvætt
ef menn kynnu að túlka niðurstöður
þess af viti. Til dæmis þyrfti að
gera á því greinarmun hvort um
væri að ræða valgrein sem nemend-
ur hefðu áhuga á eða skyldufag
sem stór hluti stúdenta hefði ekki
áhuga á. Kennari sem stæði sig vel
í valgrein kæmi mjög líklega betur
úr gæðamatinu en kennari í skyldu-
grein sem stæði sig jafn vel. Einnig
þyrfti að taka tillit til fjölda nem-
enda í námsgrein; til dæmis hefði
einn kennari í Félagsvísindadeild
fengið 10 í einkunn, en hins vegar
hefði aðeins einn nemandi gefið
honum einkunn.Ólafur taldi óvar-
legt að nota niðurstöður slíkra
kannana í eitt skipti, heldur væri
nauðsynlegt að taka saman niður-
stöður nokkurra ára.
Ólafur sagði að gæðamatið væri
vel til þess fallið fyrir kennara að
átta sig á veikleikum i kennslu
sinni. Einnig væri könnunin gott
tæki til þess að skilja út úr alvöru-
kennara.
Ólafur gat þess að í bandarískri
könnun hefði komið fram að miðs-
vetrareinkunnir væm ákaflega góð
forspá fyrir þær einkunnir sem
kennari fengi. Einnig hefði þar
komið fram að góðir nemendur
gæfu kennurum yfírleitt góðar
einkunnir.
Almennt til bóta
„Ég er persónulega hlynntur könn-
unum sem þessum, en ég þekki
ekki niðurstöðumar úr nýjustu
könnuninni," sagði dr. Erlendur
Haraldsson prófessor. Sagði hann
að að því leyti sem hann þekkti til
væri slíkt gæðamat til bóta. „Það
er gott fyrir kennara að fá vitn-
eskju um mat nemenda á kennslu
sinni.“
Það kom fram hjá Erlendi að
sumir kennarar í Félagsvísindadeild
hefðu lagt kannanir sem þessar af
eigin hvötum fyrir nemendur. í
einstökum tilvikum geta niðurstöð-
ur könnunarinnar gefið ranga
mynd, en svo á ekki að vera í heild-
ina tekið,“ sagði Erlendur.
Könnunin er gúö
vísbending
„Þetta er almennt til hins góða og
hefur komið vel út,“ sagði Þorsteinn
Helgason prófessor og forseti verk-
fræðideildar. Þorsteinn taldi menn
hafa komið ágætlega út úr þessu
og að nemendur myndu fljótt átta
sig á því hvemig þeir ættu að
standa að þessu. „Framtíðin ræðst
af því hvemig kerfið verður notað
af nemendum og háskólayfirvöld-
um. Menn geta gengið of langt í
þessu efni og getur það verið verið
hættulegt ef menn fara ekki var-
Iega.“
Um árangur einstakra kennara
sagði Þorsteinn að erfítt væri að
dæma og þyrfti fleiri kannanir til
að geta metið sem skyldi frammi-
stöðu kennara; góða og slæma.
„Könnunin er góð vísbending og
munum við hafa þann hátt á að
ræða við þá sem illa koma að ein-
hveiju leyti út úr þessari könnun.“
Um árangur verkfræðideildar sagði
Þorsteinn að hann hefði ekki séð
nákvæmar tölur frá öðrum deildum,
Porsteinn Stefán
Helgason. Baldursson.
Olafiir Þ.
Harðarson.
Dr. Erlendur
Haraldsson.
en hann teldi að lægri meðalein-
kunn í þeirri deild miðað við aðrar
skýrðist ef til vill af því að nemend-
ur í verkfræðideild hefðu við eink-
unnagjöf hliðsjón af þeim einkunn-
um sem þeir fengju. „Kennarar í
verkfræðideild nota allan skalann
frá 0 ti! 10, en það er síður gert í
ýmsum öðrum deildum. 'Með hlið-
sjón af því er ekki undarlegt að
meðaleinkunn sé lægri í verkfræði-
deild en öðrum.
Þurfum at íara rölega
af stað
„Ég tel þetta vera af hinu góða og
vera eðlilegt áframhald af þeirri
stefnu sem fylgt hefur verið í Há-
skóla íslands undanfarin ár, þar
sem áhersla er lögð á gæðamat á
öllum sviðum,“ sagði Stefán Bald-
ursson, stundakennari og aðstoðar-
maður rektors.
„Ég tel hins vegar að við þurfum
að fara rólega af stað, sérstaklega
í túlkun okkar á niðurstöðunum.
Við þurfum smám saman að læra
að túlka niðurstöðurnar." Benti
Stefán á að menn vissu ekki enn
þá á hvaða forsendum nemendur
mætu námskeið kennara; til dæmis
hvort munur væri á mati fyrsta árs
stúdenta og hinna sem lengra eru
komnir í námi eða hvort próf eða
verkefni á miðju misseri, eða jafn-
vel frammistaða nemenda í öðrum
námskeiðum viðkomandi kennara,
móti afstöðu til námskeiðsins.
„Þá vitum við ekki hvemig nemend-
ur meta mismunandi efnistök kenn-
ara. Kemur sá kennari betur út í
nemendamatinu sem fylgir bókinni
mjög náið eða hinn sem flýgur
hærra og vekur upp spurningar og
efasemdir um viðteknar kenning-
ar?“ Stefán taldi miður ef slíkt
mat yrði til þess að kennarar héldu
sig of mikið við eina kennslubók,
en létu nýbreytni í kennslu og efni-
svali lönd og leið.
EGGIN GEFA
HÆNUNUM
EINKUNNIR
eftir Svein Andra Sveinsson/Myndir: Sverrir
HVER KANNAST ekki við orðatiltækið um eggið sem reynir
að kenna hænunni? í Háskóla íslands má segja að menn
gangi lengra; eru eggin í þeim tilvikum farin að gefa hænun-
um einkunnir. Segja má að endaskipti hafi orðið á hlutunum.
Að loknu fyrra misseri í vetur tóku stúdentar sig til að gáfu
kennurum sínum einkunnir fyrir kennslu og fleira því tengt.
Gengur þessi einkunnagjöf undir heitinu gæðamat. Niðurstöð-
ur könnunar sem framkvæmd var í febrúar hafa valdið miklum
taugatitringi í Háskólanum. Könnunin náði til langflestra
deilda og námskeiða og var svörun mjög góð. Er áætlað að
hátt í þrjúþúsund manns hafi tekið þátt í könnuninni.
Fyrsta almenna kunnunin
á viðhnrti stúdenta til
kennslu
Þegar farið aá nuta
niðurstöðurnar víð
ákvarðanir um stnðu-
hækkanir
Verst útkama í verk-
fræðideild ug viðskipta-
ng hagfræðideíld
að liggur í hlutarins
eðli, að stúdentar við
Háskólann telja skipu-
. lag kennslu og nám-
skeiða koma sér við og
vinna stúdentar á
margs konar vettvangi
að kennslumál um.
Stúdentar eiga sína^fulltrúa í æðsta
valdi Háskólans, Háskólaráði, svo
og í undirnefnd þess er að kennslu-
málum vinnur, kennslumálanefnd.
Stúdentar eiga og fulltrúa í öllum
skorar- og deildarráðum. Deildar-
og skorarfélög stúdenta og Stúd-
entaráð vinna einnig að menntamál-
um. Undanfarin ár hafa deildar-
og skorarfélög átt með sér reglu-
bundið samstarf sín á milli og við
Stúdentaráð, á svokölluðum sam-
ráðsfundum.
Aðdragandinn
Síðastliðið haust var sett á lag-
gimar sameiginleg nefnd þessarar
aðila, þróunarnefnd stúdenta.
Nefnd þessari er ætlað að vinna að
þróun og endurbótum í kennslu- og
menntamálum, með því að sam-

*. v~''yrf V'' ‘

.v" - y '

Sigurjón Þorvaldur Bjarni
Árnason. Ármannsson.
ræma sjónarmið og krafta stúdenta
einstakra deilda. Nefnd þessi setti
af stað undirbúningsvinnu í því
' skyni að koma á reglubundnu
gæðaeftirliti innan Háskólans og
til að tryggja áhrif stúdenta á slíkt
eftirlit.
Bjarni Ármannsson, tölvunar-
fræðinemi vann að því að afla
upplýsinga um það hvernig að slíku
gæðaeftirliti væri staðið í erlendum
háskólum. Sendi hann fyrirspurnir
til ýmissa erlendra háskóla í gegn-
um stærsta upplýsinga- og tölvunet
í heimi (USENET), sem Háskóli
íslands er tengdur við. Svör bárust
einkum frá bandarískum háskólum,
en gæðaeftirlitið er með ýmsum
hætti.
Framkvæmdin erlendis
Nær undantekningalaust er
könnunarblaðið á tölvutæku formi
og sama tækni er afgerandi algen-
gust við lestur af slíkum blöðum,
eða blýleiðni. Þetta er þó tiltölulega
gömul tækni við innlestur á gögnum
og er þeim annmörkum háð að
HVA0 SEGJA
STÖDENTAR?
Mjög vandmeðfarið
„Ég er fylgjandi gæðamatinu ef
það veitir aðhald og ef það er rétt
notað,“ sagði Þórir Hrafnsson
íslenskunemi, en hann kvaðst hafa
tekið þátt í gæðamatinu. Hann kvað
slíka einkunnagjöf vandmeðfarna;
misnotkun gæti alltaf átt sér stað.
„Ekki er laust við að þetta lykti af
vinsældamati og hlýtur það oft að
vera erfitt fyrir stúdenta að greina
að persónulegt álit og faglegt mat.“
Á aö taka mið af
fiessu
Einar Öm Sigurdórsson nemi í
stjómmálafræði taldi þessa könnun
mjög jákvæða. „Þetta veitir kennur-
unum aðhald og á að mínu mati
að taka mið af þessu." Einar tók
þátt í könnuninni og taldi hann að
persónulegar skoðanir hefðu ekki
haft áhrif á svör sín. „Það er hugs-
anlegt að persónulegar skoðanir
hafi áhrif hj5' stúdentum, en á móti
kemur að eyðublöðin eru mjög skilj-
anleg.“ Einar kvaðst ekki viss um
það hvort auglýsa ætti niðurstöð-
urnar, hugsanlega væri nóg að
birta kennurunum sjálfum niður-
stöðurnar.
Áréttásér
„Mér finnst þetta mjög sniðugt og
finnst mér það sanngjamt að nem-
endur eigi þess kost að gefa kennur-
um einkunnir," sagði María Björk
Óskarsdóttir, viðskiptafræðinemi.
Var hún ekki í vafa um að gæða-
matið ætti rétt á sér. „Ég veit ekki
hvort það er tekið mark á þessu,
en ef svo er er þetta mjög sann-
gjarnt." María kvaðst hafa tekið
þátt í matinu í sinni deild og hún
taldi ekki útilokað að persónulegt
mat gæti haft áhrif. „Það fer hins
vegar oftast saman að kennari er
lélegur og að manni líkar ekki við
hann.“ María taldi að þeir kennarar
sem væru strangir, gætu komið
vel út úr slíkri könnun ef þeir gerðu
einnig miklar kröfur til sjálfs sín.