Morgunblaðið - 06.04.1990, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. APRÍL 1990
Margar stórveislur hafa verið haldnar i gegnum tíðma á Hotel Borg. Þessi mynd
er tekin í einni slíkri og má meðal annars greina þá Olaf Thors, Bjarna Benedikts-
son, Gunnar Thoroddsen og Eystein Jónson á henni.
Hótel Borg sextíu ára:
„Eins gott og að sigla
að koma hingað inn“
- var sagt við opnunina árið 1930
HÓTEL Borg er sextug á þessu ári. Borgin hefiir alla tíð síðan
Jóhannes Jósefsson glímukappi reisti húsið á sínum tima verið einn
af miðpunktum borgarlífsins. Hún kom að góðu gagni við Alþingis-
hátiðina 1930 og þótti á sínum tíma jafnvel vera með glæsilegri
hótelum í Evrópu. Varð einum gestanna við opnunina, 19. janúar
1930, að orði er hann sá alla dýrðina: „Það er eins gott og að sigla
að koma hingað inn“. Nú bendir hins vegar margt til að saga
Hótel Borgar sem veitinga- og gististaðar líði brátt undir lok þar
sem Alþingi hefúr sýnt áhuga á að kaupa húsið undir skrifstofúr
þingsins og þingmanna. Ólafur Laufdal, núverandi rekstraraðili
Hótel Borgar, segist skilja vel eigendur Borgarinnar að vilja selja
húsið Alþingi. Það væri aftur á móti skömm fyrir Reykjavíkurborg
að missa Hótel Borg og allt sem henni tengist úr borgarmyndinni.
Lóðin Pósthússtræti 11, þar sem
Hótel Borg var byggð, á sér
nokkra sögu. Þar stóð áðut' hús
sem Hallgrímur Scheving, yfir-
kennari við Bessastaðaskóla, hafði
byggt árið 1847. Ole P. Finsen,
verslunarstjóri eignaðist húsið síð-
ar og stækkaði það verulega. Hann
var árið 1872 skipaður póstmeist-
ari og var þá sett upp póstaf-
greiðsla í húsinu sem starfrækt
var til ársins 1898. Það var nefnt
Gamla pósthúsið og er Pósthús-
stræti kennt við það. Thor Jensen
eignaðist húsið 1902 og bjó þar
um skeið. Einnig voru þar skrif-
stofur Milljónafélagsins um tíma
og Morgunblaðið hafði þar nokkru
síðar aðsetur. Árið 1926 kom jafn-
vel upp sú hugmynd að reisa ráð-
hús á lóðinni. Þetta hús var flutt
af lóðinni 1928.
Hugmyndin vaknaði 1919
Jóhannes Jósefsson, sem sýndi
glímu víða um heim, aðallega í
Bandaríkjunum, segir í ævisögu
sinni að það hafi verið árið 1919,
er hann kom til að heimsækja vini
og ættingja á Islandi, að hann
ákvað að dvelja ekki lengur úti en
svo að hann hefði safnað nægu fé
til að reisa stórt og vandað gisti-
hús í Reykjavík. Eftir þessa
ákvörðun hóf hann að leggja fé til
hliðar með markvissum hætti,
hann lengdi vinnudag sinn og
lagði fyrir hvern eyri. Er hann
flutti til íslands árið 1927 kom
hann heim með 120 þúsund Banda-
ríkjadali eða um 500 þúsund krón-
ur. Þetta var mikið fé á þessum
tíma.
Jóhanni gekk hins vegar erfið-
lega að fá lóð undir hótelið sitt og
segir samskipti sín við íslenska
ráðamenn hafa verið brösótt.
Töldu sumir þeirra óráðlegt að
úthluta lóð undir gistihús „sem
ekki einu sinni væri víst að neinn
fengur væri í að byggja“. Einnig
telur Jóhannes að það hafi kannski
gert honum erfiðara fyrir að hann
var ekki frímúrari.
Að lokum keypti Jiann lóðina
Pósthússtræti 11 af íslandsbanka
og var fyrsta skóflustungan að
Hótel Borg tekinn þann 1. október
1928. Fullyrti þá^ húsameistari
tvennt við Jóhann. í fyrsta lagi að
byggingin myndi kosta 650 þúsund
krónur og í öðru lagi að hún yrði
ekki undir neinum kringumstæðum
tilbúin fyrir alþingishátíðina. Veit-
ingasalir Borgarinnar voru samt
opnaðir 18. janúár 1930 og gisti-
húsið 25. maí á sama ári. Nokkrum
dögum eftir opnunina í janúar
heimsótti blaðamaður Morgun-
blaðsins Borgina og lýsti heim-
sókninni svo: „Snælduhurðin í for-
dyrinu þaut í sífellu; inn streymdu
gestir. En þó allmargir komi í einu,
ber ekki á þrengslum, því 50 borð
eru í aðalveitingasalnum og yfir
150 sæti, en 100 stólar með smá-
borðum í „gyllta salnum", sem
standa utan með dansplássinu."
Byggingarkostnaður Hótel
Borgar var mun hærri en áætlað
eða 1,3 milljónir króna og þurfti
.Jóhannes að taka lán, sum þeirra
mjög óhagstæð, til að brúa bilið.
Hótel Borg var um áratugaskeið
helsta hótel Reykjavíkur og þótti
með glæsilegri og nýtískulegri hót-
elum í Evrópu eftir að það var
byggt. Á gömlum myndum má sjá
hve mikið var lagt í hótelið að öllu
leyti. Útflúr var á veggjum og
borðbúnaður úr silfri. Jóhannes
Jósefsson rak hótelið fram til loka
sjötta áratugarins en þá keyptu
hótelið Pétur Daníelsson, Áron
Guðbrandsson í Kauphöllinni,
Ragnar Guðlaugsson og Jón Fann-
berg. Segir Jóhannes í endurminn-
ingum sinum að það „að halda
Borg opinni var mín erfiðasta
glima“.
Ólafur Laufdal hóf ferilinn
á Borginni
Svo skemmtilega vill til að Ólaf-
ur Laufdal, sem nú rekur Hótel
Borg, hóf feril sinn sem veitinga-
maður á Hótel Borg. Það var árið
Hótel Borg í dag.
1956 sem Ólafur, þá tólf ára gam-
all, hóf störf sem pikkoló á Borg-
inni. Fimmtán ára gamall byijaði
hann svo að læra þar til þjóns.
„Hótel Borg var eini staðurinn þar
sem hægt var að halda fínar veisl-
ur á þessum tíma,“ segir Ólafur.
„Þangað komu allir þjóðhöfðingjar
pg aðrir háttsettir menn sem sóttu
ísland heim. Maður lenti í því að
þjóna fínum mönnum til borðs á
borð við Ólaf Noregskonung, Frið-
rik Danakonung, Kekkonen Fipna-
landsforsetum, og leiðtogum ísra-
els, þeirn Ben Gurion og Goldu
Meir.“ Ólafur sagði að hótelið
hefði líka verið skemmtistaður á
þessum árum þó að það hefði verið
í öðru formi en í dag. „Þarna voru
alltaf skemmtikraftar og röð búin
að myndast fyrir utan strax klukk-
an sjö á kvöldin. Það var ekki til
neitt annað hótel í þessum gæða-
flokki fyrr en að Hótel Saga opn-
aði árið 1962. Nánast allir útlend-
ingar sem komu til landsins gistu
á Hótel Borg. Þarna var til dæmis
mikið um sölumenn sem áttu við-
skipti á íslandi." Ólafur .sagði
meiri aga hafa verið á hlutunum á
þessum árum. Unnið meira eftir
bókinni en í dag og ekki farið út
fyrir hið hefðbundna. Á Borginni
hefðu verið um fimmtán lærðir
þjónar og mætti raunar segja að
flestir þjónar á landinu hefðu þá
lært á Borginni. Einnig voru þar
danskit' þjónar sem höfðu ílenst á
íslandi. Állt var þetta mjög fært
fagfólk og ekkert þýddi að vera
veikur eða að koma of seint. Ólaf-
ur sagði vinnuvikuna liafa verið
sex daga og örugglega yfir sextíu
tímar. Þó að þetta hafi verið strem-
bið hafi það verið mjög góðut'
skóli að læra á Borginni.
Ólafur lauk þjónanámi sínu árið
1963 og hóf þá störf á Grillinu.
Hann hafði síðan engin afskipti af
Borginni fyrr en árið 1985 er hann
tók hana á leigu og hefur rekið
síðan. Hann sagði eigendur hússins
hafa haft hug á að leigja húsið út
og hefðu þeir haft samband við
sig. „Borgin hefur alltaf átt taugar
í mér og ég ákvað því að slá til.
Það var góð tilfinning að fá Borg-
ina á ný og mér hefur gengið vel
að reka hana. Hún er líka mjög
sérstök. Það eru margir sem geta
ekki hugsað sér að gista annars
staðar en þar þegar þeir koma til
Reykjavíkur. Þarna kemur líka
aldrað fólk, 70-80 ára gamalt fólk,
sem dansaði á unga aldri á Borg-
inni um 1930 og vill nú kveðja
hana. Hún vekur mjög sterkar til-
finningar í hugum fólks.“
Þegar Ólafur var spurður hvort
að til greina kæmi að gera upp
Hótel Borg þótti með glæsilegri hótelum í Evr-
ópu þegar það var reist. Hér má sjá anddyri
hótelsins á upphafsárunum.
zMenu
CANAPÉ
(FRUMSKAMMTUR)
EDA
COKTAIL D HOMARD
(HUMARKOKTEIL)
CRÉME A LA REINE
(CRÉME A LA REINE SUPA)
EDA
POTAGE QUEUE DE BOEUF
(NAUTAHALASÚPA)
SAUMON FROID S/C MAYONNAISE
(LAX í MAYONNAISE)
EÐ A
TARTELETTES CREVETTES ET ASPERGES
(TARTALETTUR M/RÆKJUM OG SPERGLUM)
POULE DE NEIGES A LA SAUCECRÉME
(RJÚPUR M/RJÓMADÝFU)
EDA
CANETON RÓTI AUX CHOUX ROUGES
(ANDASTEIK M/RAUÐKÁLI)
EDA
RÓTI D PORC ET lEGUNMS
(SVÍNASTEIK M/GRÆNMETI)
NOUGAT PARAIT
(NÚGGA ÍS)
EDA
TRIFFLI
Á Borginni var lengi vel unnið
eftir bókinni í einu öllu. Mat-
seðlar voru á frönsku eins og
sést á þessum nýársdagsmat-
seðli frá árinu 1962.
Hótel Borg í sinni fornu reisn
sagði hann að það myndi kosta of
mikið. Borgin væri of lítil rekstrar-
eining, einungis 47 herbergi, til að
standa undir þeim kostnaði.
Er ferli Borgarinnar að
ljúka?
Líkur benda jafnvel til þess að
saga Hótel Borgar sem gistihúss
og veitingastaðar sé senn á enda.
Til umræðu er að Alþingi kaupi
húsið undir skrifstofur þingsins og
þingmanna. Ólafur Laufdal sagðist
skilja eigendur hússins mjög vel
að vilja selja það, rekstrargrund-
völlurinn væri einfaldlega ekki sá
sami og áður. Alþingi væri líka
góður og tryggur kaupandi í því
sambandi. Hitt væri annað mál að
það væri skömm fyrir Reykjavíkur-
borg að missa húsið og starfsemi
þess úr borgarmyndinni. Þetta
væri fyrsta alvöru hótelið í Reykja-
vík og staðsett í hjarta borgarginn-
ar. Hann sagði mjög slæmt að
ekki væri hægt að reka Borgina.
Þarna færi fram flölþætt starf-
semi, málverkauppboð, vísnakvöld,
ræðufundir og skólaskemmtanir
svo dæmi væru tekin. Þá væri
Borgin opin fyrir hótelgesti og
matargesti. Starfsemin væri svo
margbreytileg að engir tveir dagar
væru eins. „Að sjálfsögðu myndi
Hótel Borg nýtast Alþingi vel en
það væri slæmt að missa hana.
Borgin hefur verið starfrækt í sex-
tíu ár en erlendis eru svona hótel
oft starfrækt öldum saman. Ég
held líka að fólk almennt vilji ekki
missa Borgina."
Texti: Steingrímur Sigur-
geirsson.