Morgunblaðið - 06.04.1990, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. APRÍL 1990
Bergþóra Jóns-
dóttir — Minning
Fædd 15. apríl 1906
Dáin 29. mars 1990
Mig langar í nokkrum orðum að
minnast hennar ömmu minnar, og
festa á blað hugleiðingar mínar um
hana, sköpunarverkið, lífið og ást-
ina.
Hún amma, Bergþóra Jónsdóttir,
fæddist í Súðavík við Álftafjörð
snemma á öldinni. Hún var dóttir
Jóns Jónssonar útgerðarbónda og
kaupmanns og Ólafar Margrétar
Bjarnadóttur húsmóður, og ólst upp
á mannmörgu heimili, í stórum
systkinahóp og meðal vinnufólks,
og þeirra sem hún sjálf kallaði
gjarnan „kostgangara" á heimili
foreldra sinna. Ég held að amma
mín hafi átt góða daga í æsku og
búið við betri kjör en algengt var
á þeim tíma. Hún sagði okkur systr-
unum oft sögur úr Súðavíkinni,
sögur af fólkinu, vinnunni, ævintýr-
um þeirra systranna og tíðarandan-
um. Jón faðir hennar var kominn
af alþýðufólki en Ólafía Margrét
móðir hennar var dóttir Bjarna
hreppstjóra í Tröð. Það er eins og
stafí einhveijum alveg sérstökum
ljóma af Súðavík æsku ömmu
minnar, og þegar ég hverf á vit
ímyndunaraflsins og leiði hana um
bernskuslóðir, þá fínn ég angan af
hvítskúruðum gólfum, nýbökuðu
„bakkelsi", grasi, saitfíski og sjó;
og sé fyrir mér ógnar dugnað og
myndarskap langafa og langömmu
sem staðfestist jafnt í saltfískstæð-
um, sem hekluðum dúkum á danska
vísu, verslun, saumaskap, heil-
steyptu uppeldi stórs barnahópsjog
bátum; já, dugnaði, örlæti og metn-
aði, og mér fínnst ég alveg eins
t
Ástkær eiginmaður minn og faðir okkar,
VIGFÚS GUÐMUNDSSON
bóndi,
Eystri Skógum,
Austur-Eyjafjöllum,
verður jarðsettur frá Eyvindarhólakirkju laugardaginn 7. apríl
kl. 14.00.
Þeim sem vildu minnast hans er vinsamlegast bent á Krabba-
meinsfélagið. Sigríður Jónsdóttir,
Rósa Vigfúsdóttir,
Guðmundur Vigfússon.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför móður okkar,
GUÐRÚIMAR STEFÁNSDÓTTUR
frá Miðgörðum,
Grenivík.
Sérstakar þakkir til lækna og starfsfólks Fjórðungssjúkrahússins
á Akureyri.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Matthías Einarsson,
Þorsteinn M. Einarsson.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við andlát og
útför eiginmanns míns og bróður okkar,
ÓSKARS TH. ÞORKELSSONAR,
Flókagötu 47.
.Sérstakar þakkir til starfsfólks heimahjúkrunar Heilsugæslustöð
Barónsstíg fyrir góða umönnun og hlýhug.
Sigurbjörg Sighvatsdóttir,
Ragnheiður Þorkelsdóttir,
Þórður Þorkelsson,
og fjölskyldur.
t
Innilegar þakkir færum við öllum þeim er sýndu okkur samúð og
vinarhug við andlát og útför föður okkar, tengdaföður, afa og
langafa,
BJÖRNS Ó. ÁGÚSTSSONAR
skipstjóra
frá Sigurvöllum,
Akranesi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Dvalarheimilisins Höfðá og Sjúkra-
húss Akraness.
Björnfriður Björnsdóttir, Oddur Gíslason,
Ágústa S. Björnsdóttir, Magnús Ingi Hannesson,
Ólína Sigþóra Björnsdóttir, Ólafur Jónsson,
Ólöf G. Björnsdóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Þökkum auösýnda vinsemd og hlýhug vegna andláts og útfarar
föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
GUÐBJÖRNS KJARTANSSONAR
bifvélavirkja,
Karlagötu 6,
Reykjavík.
Auður Guðbjörnsdóttir,
Ása Guðbjörnsdóttir,
tengdasynir,
barnabörn og barnabarnabörn.
geta átt von á að hitta fyrir mér
bæði Amaldus, Merrit, forsjálu
meyjarnar, aulabárðana og Debes
vitavörð í íslenskum kapítula turns
Heinesens útá heimsenda.
Amma átti góða daga í Súðavík.
Hún fékk að mennta sig eins og
kostur var, — hún fór í „Framhald-
ið“ á Isafirði, fékk meira að segja
að læra á orgel, og hló mikið að
því seinna, þegar dætur hennar og
við dótturdæturnar vorum búnar
að vera mörg ár í tónlistamámi,
að þegar hún hafði verið búin að
vera örfáar vikur á ísafírði að læra
á orgelið, þá hafði pabbi hennar
sagt við hana: „Jæja Begga mín,
eru nú ekki að verða fullnuma á
orgelið?" Amma fór líka í Kvenna-
skólann á Blönduósi og lærði þar
listir sem mörkuðu allt hennar líf.
Árið 1932 giftist amma afa
mínum Ólafi Guðmundssyni spuna-
meistara sem fæddur var á Þyrli á
Hvalfjarðarströnd, og ættaður úr
Fiekkudal í Kjós. Þau hófu búskap
á Akureyri, þar sem afí vann að
því að koma á iegg ullarverksmiðj-
um Gefjunar, en fluttu til
Reykjavíkur fyrir lok fjórða áratug-
arins, þegar afí tók að 'sér svipað
verk fyrir ullarverksmiðjuna Fram-
tíðina. Þau eignuðust tvær dætur
sem báðar eru tónlistarkennarar,
Kristínu mömmu mína og Ólafíu
Margréti. Barnabörnin urðu ellefu
og barnabarnabörnin eru orðin sex.
Afi og amma ráku lengi sínar eigin
pijónastofur, amma fyrst Dröfn, í
samvinnu við systur sína Salóme,
og afi og amma seinna saman
ptjónastofuna Viðju. Eftir ótíma-
bært fráfall afa, árið 1961, rak
amma pijónastofuna af miklum
dugnaði allt fram á miðjan áttunda
áratuginn.
Skömmu eftir að afi og amma
fluttu hingað suður, keyptu þau sér
lítinn sumarbústað, í landi Kópa-
vogs, við Elliðavatn. Þarna var þá
hrjóstrugt um að litast og lítið um
gróður annan en íslenskan mela-
gróður. Þau afí og amma einsettu
sér að gera þennan griðastað að
lítílli paradís og hófu stórfellda trjá-
rækt og gróðursetningu alls kyns
jurta og blóma. Þau kölluðu staðinn
Þyril, og þar hefur fjölskyldan öll
-átt sína hamingjuríkustu daga á
hverju sumri í yndislegri gróðurvin.
Það var mikið áfall fyrir ömmu
og fjölskylduna þegar Ólafur afí
minn dó, aðeins fimmtíu og fjög-
urra ára. Upp úr því flutti amma
til okkar, og hélt heimili með for-
eldrum mínum allt til dauðdags. Á
hverju sumri þó, flutti hún að Þyrli
og dvaldi þar sumarlangt við garð-
yrkju, hannyrðir og heimilisstörf,
og alltaf fengum við barnabörnin
að vera þar hjá henni eins og okkur
lysti, og í raun áttum við öll okkur
þar annað heimili.
Amma var mitt þriðja foreldri.
Amma var mín besta vinkona.
Amma var minn besti kennari. Ég
sakna hennar sárt. Hún var einstök
manneskja. í mínum augum var hún
alla tíð svolítil ævintýraprinsessa.
Það stafaði Ijóma af henni sjálfri
og öllu sem hún gerði. Amma var
sköpunarverkið holdi klætt. Hvað
sem hún snerti, öðlaðist líf á ein-
hvern hátt. Ekki bara fallegu dal-
íurnar, hnoðrarnir, mururnar og
begóníurnar, sem hún ræktaði af
svo mikilli alúð; ekki bara fallega
handavinnan hennar; heldur einnig
og kannski helst, samskipti hennar
við fólk. Hún varð alls staðar vin-
mörg og vinsæl. Hún kunni þá list
að gæða mannleg samskipti lífí sem
máli skipti. Hún hafði meðfæddan
skilning á sköpunarverkinu, í hvaða
mynd sem það birtist. Hún var eins
og Merrit í sögunni góðu, sem
snerti regnbogann, fangaði sólina
og töfraði fram rigningu með því
að blása í holan blómstilk.
Amma var stórlát og skapmikil,
og hafði skoðanir á öllu og öllum,
og var aldrei feimin við að viðra
þær. Hún var þó alltaf hreinskiptin
og heiðarleg, og þoldi aldrei að níðst
væri á minni máttar. Og hamhleypa
til allra verka var hún amma, hvort
sem það voru húsmóðurstörf á
heimili okkar, vinnan á prjónastof-
unni, í garðinum að Þyrli, eða í
fómfúsu starfí fyrir Styrktarfélag
lamaðra og fatlaðra.
Eflaust hefur amma átt hvað
mestan þátt í uppeldi okkar systr-
anna, og fyrir það er ég þakklát.
Hún var svo skapandi og skemmti-
leg — og klók, og hafði þá hæfi-
leika sem hver einasti kennari
mætti vera sæmdur af. Þegar ég,
stelpuhnokki, kom inn til hennar
að kveldi með einhverja óeirð í
mér, í óþreyjufullri bið eftir vori,
þá átti hún það til að rétta mér
bókarkorn með passíusálmunum,
og biðja mig að opna bókina og
fylgjast með manninum sem var
að lesa í útvarpið, og hafa nú eyrun
opin fyrir því að hann læsi rétt. Þá
var hún ekki aðeins að draga úr
mér fýluna og hafa ofan af fyrir
Sigríður Erlendsdóttir
Hatiiarfírði — Kveðjuorð
Fædd 27. maí 1896
Dáin 16. mars 1990
Fáein kveðjuorð
Sú kona sem ég hefi dáð hvað
mest allt frá barnæsku, Sigríður
Erlendsdóttir, lést þann 16. mars
sl. og var jarðsungin frá Hafnar-
fjarðarkirkju 23. mars, gömlu kirkj-
unni okkar þar sem hún söng í
mörg ár og ég fermdist og gifti
mig í. Það var þá hún sem sá um
að gera hana svo hátíðlega áður.
Mér fannst Sigga, eins og við
kölluðum hana, öllum konum glæsi-
legri í íslenska búningnum sínum
með glóbjart hárið niður fyrir mitti.
Enginn var stoltari en ég þegar
hún heilsaði mér á götu, sérstaklega
þegar skólasysturnar voru með mér.
Hún var tíður gestur á heimili
mömmu þegar ég var smástelpa,
alltaf fannst mér svo bjart og
skemmtilegt þegar hún kom.
Það var líka sama hvað hún tók
að sér að gera, allt lék í höndum
hennar. Hún afgreiddi í verslun,
vann á heimili Þórðar læknis og frú
Helgu, var matráðskona á Bessa-
stöðum, stjórnaði matreiðslunám-
skeiðum heima hjá sér. Þar lærði
ég það sem ég kann í þeim fræðum,
fyrir utan það sem mamma kenndi
mér. Sigríður giftist myndarmanni,
Magnúsi Snorrasyni, og eignuðust
þau þijú börn. Varð hún fyrir þeirri
sorg að missa mann sinn frá ungum
börnunum, einnig eldri dóttur sína
Elínu. Hin tvö, Snorri og Vigdis,
lifa móður sína.
Hún stóð sig eins og hetja, ól
upp börn sín af miklum myndar-
skap.
Seinna tók hún að sér veisluhöld
úti í bæ. Alltaf hefi ég saknað þess
að sanfbandið við hana rofnaði þeg-
ar ég gifti mig og flutti út á land.
Hafði samt alltaf spurnir af
henni, þessari yndislegu konu. Þá
voru samgöngur líka aðrar en í dag.
Það var líka ýmislegt sem steðj-
aði að, lítið varð úr því sem ætlað
var, kannski bara kjarkleysi þar til
allt er orðið of seint. gjvj
mér með einhveiju móti. Hún var
ekki bara að kenna mér að hlusta
og sjá til þess að ég kynntist trúnni
og þessum bókmenntum. Hún var
ekki bara að hugsa um að ég æfði
mig í lestri. Hún var ekki bara að
fá mér eitthvað ábyrgðarhlutverk í
hendur. Það var eitthvað miklu
meira — einhver alhliða hæfileiki
til að skemmta, mennta, þroska,
sýna traust, og kenna hvað ábyrgð
er.
Þannig var amma. Hún gerði
allt vel sem hún tók sér fyrir hend-
ur. Henni var ógjömingur að kasta
hendinni til þess sem hún vann að,
hvort sem það var blómarækt,
handavinna, matseld, heimilisstörf
eða barnauppeldi. Hún kunni það
ekki. Hún var fjörug og skemmti-
leg, og þó hún væri komin á níræð-
isaldur, þá var hún alltaf ung, bæði
í andanum og í útliti. Þessa konu
var auðvelt að elska og dá. Og nú,
þegar ég sit hér eftir með sorgina
og söknuðinn og bíð enn í óþreyju
eftir vorinu, sem aldrei hefur virst
jafn fjarlægt, þá get ég þó ekki
annað en glaðst yfir gæfu minni,
og þakkað henni yndislega samveru
í þijátíu og tvö ár, þakkað henni
alla þá umhyggju, hlýju og ást sem
hún gaf mér af sínu mikla örlæti.
Bergþóra Jónsdóttir
Þegar þú ert sorgmæddur, skoðaðu þá huga
þinn og þú munt sjá að þú grætur vegna
þess sem var gleði þín.
(Kahlil Gibran, Spámaðurinn.)
í dag er amma okkar, Bergþóra
Jónsdóttir frá Súðavík, borin til
moldar. Vissulega erum við sorg-
mæddar því söknuðurinn er sár en
þó er ekki erfitt að brosa gegnum
tárin því hún gaf okkur svo mikið
meðan hún lifði.
Við minnumst stundanna upp í
Sumó þar sem amma var sannköll-
uð drottning í ríki sínu. Þegnar
hennar voru fuglarnir og plönturn-
ar, veldissprotinn vökvunarkanna
og undir styrkri stjórn hennar óx
allt og dafnaði enda hlúði hún af
umhyggju að lífínu í kringum sig.
Oft var gott að koma inn í eldhúsið
hennar og orna köldum tám við
kolavélina eða gæða sér á heitum
pönsum sem voru betri hjá ömmu
en hjá nokkrum öðrum í heiminum.
Barnabörnin hennar kölluðu
hana alltaf Gullömmu enda vissu
þau þrátt fyrir ungan aldur að þar
fór kona með stórt hjarta úr skíra-
gulli. Öll söknum við hennar mikið
en þrátt fyrir söknuðinn gleðjumst
við því við vitum að elsku amma
okkar er núna á stað þar sem gróð-
urinn er grænni, tónlistin fegurri
og löngu horfnir ástvinir saman-
komnirtil að bjóða hana velkomna.
Því hvað er það að deyja annað en standa
nakinn í blænum og hverfa inn í sólskinið?
(Kahlil Gibran, Spámaðurinn.)
Bergþóra Njála og
Kristín Guðmundsdætur.
Að lokum hjartans þakkir fyrir
öll góðu gömlu árin, guð geymi
hana.
Sendi börnum hennar og öðrum
vandamönnum einlægar samúðar-
kveðjur.
J.B.I.