Morgunblaðið - 19.10.1990, Blaðsíða 27

26
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 1990
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 1990
27

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
HaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 90 kr. eintakið.
íslensk dæmisaga
um ferðamál
ótt við íslendingar séum
fámenn þjóð eigum við
oft í furðulegum vandræðum
með að koma okkur saman
um hluti. Sumir segja raunar
að fámenni kalli frekar á ríg
og flokkadrætti en marg-
menni, þar sem allir þekki
alla sé erfíðara að ná sam-
stöðu heldur en þar sem
kýnnin eru minni. Þetta kem-
ur í hugann, þegar lesin er
frásögn sem birtist hér í blað-
inu á miðvikudag, þar sem
sagt er frá ráðstefnu á Hótel
Loftleiðum um það, hvernig
best væri að standa að ráð-
stefnu- og hvataferðum til
íslands. Rætt er við Geoffrey
Gray-Forton, sem er sérfræð-
ingur í alþjóðlégu ráðstefnu-
haldi o g hefur tekið þátt í 550
slíkum ráðstefnum í 77 ólík-
um löndum. Hann sagði að
lokinni ráðstefnunni hér:
„Ráðstefnan var- ekki ár-
angursrík og mun ekki bera
árangur. Hér er hver höndin
upp á móti annarri í ferða-
málum. íslenskt ferðamála-
fólk er mjög hæft, en getur
aðeins unnið einangrað. Sam-
vinna er ekki til á íslandi og
ég efast um að það orð sé til
á íslensku. Ef ég væri for-
maður Ferðamálaráðs eða
samgönguráðherra, þá væri
það fyrsta sem ég gerði að
stefna saman fulltrúum frá
viðskipta- og samgönguráðu-
neyti, samtökum hótela og
veitingahúsa, flugfélögum,
íslenskum ferðaskrifstofum
eða frá öllum þeim sem hafa
fjárhagslegan __ ávinning af
ferðamálum. Ég myndi gera
það innan viku þvi málið er
svo brýnt. Ég efast um að
þetta fólk hafi nokkru sinni
verið í sama herbergi. Ég
myndi jafnvel setja fulltrúana
í einangrað herbergi og loka
þá af þangað til þeir hafa
komið sér saman um að setja
upp ráðstefnumiðstöð íslands
. . í svona fámennu landi eig-
ið þið að vinna saman sem
einn maður, öðruvisi gengur
þetta alls ekki... Þið kunnið
bara ekki að nýta ykkur
möguleikana, af því þið kunn-
ið ekki að vinna saman. Og
þið talið um að gera hlutina
en þið gerið þá ekki - af
sömu ástæðu.“
Mörgum bregður í brún
þegar þeir lesa þessi orð. Þau
eru ekki mælt af illvilja held-
ur til þess að benda á veik-
leika, sem einkennir ekki að-
eins störf og stefnumótun í
ferðamálum heldur á fjöl-
mörgum sviðum. Hveijum
hefur ekki dottið í hug, að
heppilegt gæti verið fyrir þá
ríkisstjórn sem nú situr að
fara í einskonar stofufangelsi
til að komast að samkomulagi
um mikilvæg mál, er varða
þjóðina alla?
Smákóngaveldi á oft rétt á
sér. Það getur hins vegar
einnig spillt fyrir öllum og
komið í veg fyrir að leitað sé
hagkvæmra lausna, sem ýta
undir heilbrigða samkeppni
þótt sameiginlega sé að þeim
staðið. Hinn erlendi ráðgjafi
er ekki að mæla með því að
ríkið taki forystuna í ferða-
málum, enda samrýmist það
ekki hugmyndum þeirra er
starfa í opnum vestrænum
þjóðfélögum. Hann vill að
ríkið hafi frumkvæði að því
að þeir, sem að íslenskum
ferðamálum starfa, líti í eigin
barm og átti sig á nauðsyn
sameiginlegra aðgerða.
Morgunblaðið varar ein-
dregið við því að treyst sé
um of forsjá á forystu ríkis-
valdsins í ferðamálum.
Reynslan sýnir að slíkt leiðir
hvorki sjálfkrafa til réttra
fjárfestinga né úrræða til að
fá hingað sem flesta ferða-
menn.
Hér hafa ýmsir forystu-
menn í atvinnurekstri bent á
mikilvægi ferðamála í at-
vinnulífi þjóðarinnr og spáð
því að það ykist, er fram líða
stundir. Þessir forystumenn
með öflug einkafyrirtæki á
bak við sig eru betur til þess
fallnir en ráðherrar og emb-
ættismenn að hafa forystu
um aukna samvinnu í ferð-
málum. Undir forystu einka-
framtaks en án einangrunar-
stefnu gagnvart samstarfs-
og samkeppnisaðilum er unnt
að stórauka umsvif í íslensk-
um ferðamálum. Vonandi
verða orð hins erlenda sér-
fræðings til þess að menn
átti sig á því, hvar pottur er
brotinn og geri ráðstafanir í
samræmi við það.
Útfariroer
tónlist
eftir Ólaf Skúlason
Sumt þykir okkur skipta litlu
máli. Þá líður allt hjá svo hvorki finn-
um við áhrif ágjafar né yndis. Ann-
að skiptir okkur svo miklu, að það
ýtir öðru frá.
Ég held, að útfarir og allt, sem
viðkemur dauða ástvina, falli undir
þann síðari flokk. Það er allt við-
kvæmt, af því að und hjartans er
opin. Orð án aðgæslu getur sært.
Klaufaleg framkoma skilur eftir ör.
Þegar allt er aftur á móti vandað
svo, að vart verður á betra kosið,
léttir það þunga sorgar og auðveldar
að bera höfuð nokkuð hærra en
annars væri.
Þetta kom í huga mér, þegar ég
vissi, að tímarit ætlaði að fara að
fjalla um útfarir með sérstöku tilliti
til þeirrar þjónustu, sem Reykjavík-
urprófastsdæmi veitir gegnum
sjálfseignarstofnun sína, sem nefnist
Kirkjugarðar Reykjavíkurprófasts-
dæmis. Ekki þótti mér öruggt, að
þar yrði varlega og af varkámi fjall-
að um þessi viðkvæmu mál. Ékki
má misskilja orð mín svo, að þetta
starf sé hafið yfir gagnrýni. Langt
frá því. Og fáir vita betur en þeir,
sem veita þessa þjónustu og stýra
starfinu, hversu vandlega þarf að
huga að öllum þáttum. Þar er fátt
svo smátt, að ekki skipti máli, miklu
frekar allt, sem getur ráðið úrslitum
um áhrif.
Tvennt veldur því, að ég bið fýrir
þennan greinarstúf. Annars vegar
sú staðreynd, að meðan ég var dóm-
prófastur kom ég nærri þessu starfi,
sat fundi með stjóm oft og tíðum
og lagði á ráðin þegar það var borið
undir mig, sem sérstaklega sneri að
hinni prestlegu þjónustu og öðm því
sem snerti kistulagningu og útförina
sjálfa. Sat ég þannig títt fundi með
starfsmönnum útfararþjónustunnar,
sem mest mæðir á og eru mest áber-
andi, þar sem við ræddum það, sem
betur mætti fara og fjölluðum um
það, ef eitthvað hafði verið öðruvísi
en æskilegt var.
Eitt af því, sem oft var til um-
ræðu á slíkum fundum, snerti söng-
málin og tónlistarflutninginn. Þegar
athöfnum fjölgaði, varð ljóst, að út-
fararstjórinn hafði ekki aðstöðu til
þess að annast þá þjónustu, sem
fyrr hafði heyrt undir hann. Éitt af
því, sem þar var efst á blaði, snerti
söng og hljóðfæraleik. Það þarf ekki
að fara mörgum orðum um það,
hversu snar þáttur hverrar athafnar
tónlistin er og hvílík vonbrigði og
sárindi fylgdu, ef þar fór eitthvað
úrskeiðis.
Það var því lengi rætt og ítarlega
á þessum fundum, sem ég sat með
stjóm garðanna og starfsfólki,
hvernig best mundi að taka á þessum
þætti þjónustunnar. Og ég studdi
það svo sem ég gat, að ráðinn yrði
sérstakur starfsmaður, sem bæri
ábyrgð á þessum þýðingarmiklu
málum. Og af reynslu minni réði ég
þáð, að það yrði að vera einhver, sem
þegar þekkti þessi mál og hafði góða
yfirsýn yfir þau.
Og þá kemur hinn þátturinn, sem
knýr mig til andsvara, en það er
óvægin árás á þennan starfsmann
Kirkjugarða Reykjavíkurprófasts-
dæmis, frú Margréti Eggertsdóttur.
Engum var ljósara en henni, af ára-
tuga starfi á þessu sviði, hversu
mikinn vanda hún tók á sig. En hún
réðst til þjónustunnar og fagnaði því
að geta nýtt sér reynslu sína og
þannig aðstoðað aðstandendur sem
presta. Vandinn var vitanlega sá,
að ekki var alltaf tekið fram, hveija
aðstandendur vildu fá til þessarar
þjónustu. Hópurinn var miklu stærri
en svo, að allir kæmust að. Hvað
söng í kórnum áhrærði var vandinn
meiri, heldur en þegar kom að ein-
söngvurum og einleikurum, af því
að þá höfðu aðstandendur ákveðnar
skoðanir og þekktu til þessara lista-
manna. Og þá hefur komið greini-
lega fram, að ekki eru allir kórar
jafnþekktir og njóta heldur ekki
sömu vinsælda. Frú Margrét getur
ekki gert að því, þótt sá kór, sem
hún söng í fyrr á árum, hafi notið
Sr. Ólafur Skúlason
ríkulegrar hylli en aðrir. Og get ég
borið um það frá prestsskaparárum
mínum, hversu oft var minnst á
þennan sérstaka kór, ef kór sóknar-
kirkjunnar var ekki valinn. Og ég
held, að allir prestar geti tekið und-
ir það með mér, að Ljóðakórinn var
einn nefndur, þegar leitað var utan
viðkomandi kirkjukórs.
Og þá hef ég sagt það, sem ég
þurfti að segja, og hef þó notað til
þess of mörg orð. En ég vil þakka
Margréti Eggertsdóttur samstarfið,
þegar leiðir liggja sjaldnar saman
og skýra hiklaust frá því, að hún
hefur valdið erfiðu hlutverki sínu
með sóma og situr ekki með réttu
undir ágjöf þeirra, sem láta einhveij-
ar aðrar hvatir en réttsýnina ráða
orðavali. Og vil ég einnig að það
komi skýrt fram, að hún hefur að-
stoðað alla, sem hafa leitað til henn-
ar, án tillits til þess hveijir sjá um
útförina. Hún hefur leiðbeint að-
standendum, þegar eftir hefur verið
leitað og þá ekkert síður með sálma
en söngvara. Er líka þakklæti fólks
skráð í bréfum til forstjóra kirkju-
garðanna auk símhringinga, þar sem
hið sama er tjáð.
Ég minni því aftur á nauðsyn
aðgæslu í þessum málum og hve
brýn nauðsyn er á því að sá ekki
tortryggni, sem getur gert þung-
bæra stund erfiðari. Þeir sem ganga
til þjónustu á þessu sviði þurfa
stuðning, en steinkast úr brothætt-
um húsum á ekki erindi við þá, sem
stíga þung spor eftir kistu úr kirkju.
Höfundur er biskup íslands.
„Þeir tóku áhættuna...“
- segir Lena Biörck Kaplan, forseti sjóðsstofnunar, sem veltir 600 milljónum króna árlega
„ AMERIC AN-SC ANDIN AVIAN
FOUNDATION“ - hvað er það?
I ársriti stofnunarinnar er verk-
sviðið skilgreint þannig í laus-
legri þýðingu: ASF er stofnun
sera fær fjármagn af frjálsum
framlögum styrktaraðila. Þessi
stofnun er ekki rekin með hagn-
aðarsjónarmiði en hún hefur
það markmið að efla samskipti
milli Bandaríkjanna og Norður-
landa á sviði mennta og menn-
ingar.
Aðsetur stofnunarinnar er í
New York en styrktaraðilar koma
víða að. Styrkþegar eru hins vegar
eingöngu frá Bandaríkjunum eða
Norðurlöndunum. Þeir eru frá
upphafi stofnunarinnar rúmlega
20 þúsund talsins.
Í tilefni afmælis íslensk-
ameríska-félagsins á dögunum var
forseti stofnunarinnar hér á ferð
en Íslensk-ameríska-félagið er
tengiliður á íslandi við stofnunina.
Forsetinn er ung sænsk kona,
Lena Biörck Kaplan að nafni. Hún
var kjörin í það embætti í upphafi
árs 1989 en þá voru 80 ár liðin
frá því að danskur innflytjandi til
Bandaríkjanna, Niels Poulson að
nafni, stofnaði þennan sjóð með
ríflegu fjárframlagi og markaði
honum hlutverkið. Aðildarríkin
voru í upphafi Danmörk, Noregur
og Svíþjóð ásamt Bandaríkjunum
en síðan bættust ísland og Finn-
land við.
Hlutverkið er eins og áður sagði
að efla samskipti milli Banda-
ríkjanna og Norðurlanda á sviði
mennta, menningar og lista, veita
námsstyrki og stuðla að hvers
kyns samskiptum á þessum svið-
um. Jafnframt þessu aðalhlutverki
stendur stofnunin að listsýningum,
margvíslegri kynningarstarfsemi,
útgáfu tímarits og fréttabréfs svo
nokkuð sé nefnt.
Þessi stofnun var reyndar ein-
stæður atburður á sínum tíma.
Með henni var hleypt af stokkun-
um nýrri hugmynd um hvernig
væri hægt með aðstoð almennings
og áhugafólks að styðja menningu
og listir. Stofnunin byggist að
sjálfsögðu enn á hinum uppruna-
lega sjóði en starfið er líka fólgið
í styrktarkerfi fijálsra félaga,
samtaka, fyrirtækja í einkarekstri
og einstaklinga. Góðan árangur
má ekki hvað síst rekja til þeirrar
hvatningar sem styrktaraðilar fá
í gegnum skattakerfið, en í Banda-
ríkjunum eru framlög til menning-
armála af þessu tagi frádráttar-
bær til skatts og gefendum er það
metnaðarmál að leggja sitt af
mörkum. Þetta er í raun nútímaleg
aðferð til að auðvelda almenningi
að eiga virka aðild að menningar-
starfsemi sem kemur öllum til
góða.
Styrkir til menntunar eru veittir
af föstu fjárframlagi sjóðsins og
eru bundnir við framhaldsmenntun
á háskólastigi. Styrkja til menn-
ingarmála og lista er aflað með
styrktarmannakerfi eða beinni
fjáröflun utan þess.
Vemdarar stofnunarinnar eru
skráðir sérstaklega en þeir eru:
Margrét II Danadrottning, Mauro
Koivisto Finnlandsforseti, Vigdís
Finnbogadóttir forseti íslands,
Ólafur V. Noregskonungur og
Karl Gústaf XVI. Svíakonungur.
í sérstöku heiðursráði eiga sæti
fulltrúar frá öllum Norðurlöndun-
um og þar er nú Gylfi Þ. Gíslason
fyrrv. ráðherra sem tók við að
Geir Hallgrímssyni látnum.
íslenskir styrktaraðilar era
nokkrir, þó hvergi nærri eins
margir og frá hinum Norðurlönd-
unum og má þar nefna: Flugleiðir,
Coldwater Seafood Corporation,
IBM á íslandi, Seafood Corporati-
on o.fl. í vörslu stofnunarinnar er
minningarsjóður Thor Thors fyrrv.
sendiherra í Bandaríkjunum en úr
honum er veittur árlega styrkur
til háskólamenntaðra íslendinga
sem hyggja á framhaldsnám í
Bandaríkjunum. Á árinu 1989
fengu 25 íslendingar námsstyrk
frá stofnuninni til 18-3 mánaða
námsdvalar þar í landi.
Stofnunin á sérstakan sam-
starfsaðila í hveiju Norðurland-
anna en tengiliðurinn hér á landi
er Islensk-ameríska-félagið sem
tekur við umsóknum um styrkina.
Sjóðurinn hefur árlega til ráðstöf-
unar 12 milljónir dollara, semjafn-
gilda um 600 milljónum íslenskra
króna og er þá bæði um að ræða
föst framlög og sérframlög frá
styrktaraðilum. Sum framlögin
eru „eyrnamerkt“ annað hvort til
dvalar í ákveðnu aðildarlandi eða
til sérverkefnis að ósk gefenda.
Styrkþegar á vegum stofnunar-
innar frá Norðurlöndum til Banda-
ríkjanna voru alls 476 á árinu
1989 en á árunum 1912-1989
hafa þeir verið 17.665. Styrkþegar
frá Bandaríkjunum til Norður-
landa voru hins vegar aðeins 131
á árinu 1989 og á árunum 1912-
1989 hafa þeir verið alls 3.706.
Starfsmenn í höfuðstöðvunum í
New York eru 12 talsins. „allt
Bandaríkjamenn, áhugasamt fólk
sem gaman er að vinna með,“
sagði Lena Biörck Kaplan í stuttu
spjalli. Hún sagði að allir væru
samtaka um að efla þetta starf í
hvívetna á sem flestum sviðum.
Þátttaka íslendinga hefði aukist
síðastliðin ár og það væri sér gleði-
efni.
Dijúgur tími sagði hún að færi
í að afla fjár til hins menningar-
lega þáttar og starfa á listasvið-
inu. Hún hefði hins vegar hug á
að koma þeim þætti á fastari
grundvöll eins og þeim sem að
menntamálunum snýr. Hún sagði
að menningarstofnanir í Banda-
ríkjunum byggðust að meira eða
minná leyti á fijálsum framlögum.
Sá háttur væri raunverulega inn-
byggður í skattakerfíð með hvetj-
andi ívilnunum og mönnum fyndist
slíkt sjálfsagður hlutur. Enda
reynst vel.
„The American-Scandinavian
Foundation" hefur á sér gott orð,
sagði Lena Biörck, og þess vegna
er ekki erfitt að standa að fjársöfn-
un á vegum sjóðsins. Og þetta er
skemmtilegt starf. Það er gaman
að vera fulltrúi fyrir löndin fimm.
Ég starfa í nánum tengslum við
sendiráð þessara landa og for-
svarsmenn á ýmsum sviðum þjóð-
lífsins, en stofnunin sjálf er alveg
óháð stjómvöldum og opinberum
stofnunum í þessum löndum.
Einhveijum kann að fínnast
skrítið að í nafni stofnunarinnar
skuli vera notað heitið „Skand-
inavía" en sjóðurinn ekki kenndur
við Norðurlönd. Ástæðan er sú að
hugtakið „Norðurlönd“ er mikið á
reiki í Bandaríkjunum. Fólki finnst
hinsvegar öll þessi lönd vera
Skandinavía og það hugtak hefur
mjög jákvæða ímynd í Banda-
ríkjunum. Ég legg höfuðáherslu á
samstöðu þessara landa og finnst
æskilegt að geta talað um þau sem
eina heild, þótt hvert eitt þeirra
hafí að sjálfsögðu sín sérkenni.
Það má vera að einhveijir í Banda-
ríkjunum hafi dálítið óljósar hug-
myndir um hvað tilheyri hveiju
landi — vita t.d. ekki hvort Kaup-
mannahöfn er höfuðborgin í
Svíþjóð eða halda að Reykjavík sé
í Finnlandi. Það skiptir ekki höfuð-
máli í mínum huga.“
Hún er spurð hvað sé efst á
baugi núna á þessum haustmánuð-
um hjá stofnuninni. „Það sem er
næst á dagskrá hjá okkur er svo-
kallað „ljáröflunarsamkvæmi".
Það verður 18. október með sér-
stakri kvölddagskrá. Tilefnið er
að uppboðsfyrirtækið Sotheby’s í
London ætlar að halda uppboð í
New York á listaverkum eftir lista-
menn frá Norðurlöndum eingöngu.
Okkar gestir fá að skoða listaverk-
in áður en uppboðið fer fram og
þykir það forréttindi. Gestirnir
verða 350-400 talsins og við reikn-
um með að fá 30-40 þúsund doll-
ara í aðgangseyri. Það fé rennur
til stofnunarinnar. Slíkir mann-
Morgunblaðið/Sverrir ^
Lena Biörck Kaplan, forseti
„American-Scandinavian Fo-
undation“.
fagnaðir eru haldnir annað slagið
og gefa góða raun. Annað verk-
efni á næstunni er listsýning í New
York City Gallery þar sem sýnd
eru verk eftir tvo myndlistamenn
frá hverju Norðurlandanna, en
dómnefndin sem skipuð er list-
fræðingum frá þessu galleríi fékk
hátt á annað hundrað verk til
umsagnar.“ í spjallinu kom fram
að Lena Biörck Kaplan er af..
sænskum ættum, hefur búið jafn-
lengi ævi sinnar í Svíþjóð og í
Bandaríkjunum. Hún hefur BA-
próf frá Columbia-háskólanum I
New York og phil.cand.-gráðu frá
háskólanum í Uppsölum í Svíþjóð.
Henni finnst það styrkur í starfinu
að vera frá Skandinavíu, hún get-
ur notað sænskuna á öllum Norð-
urlöndunum, þekkir löndin og skil-
ur menningu þeirra.
Fram til síðustu áramóta höfðu
aðeins ráðsettir Bandaríkjamenn A
skipað embætti forseta stofnunar-
innar, svo segja má að nokkur
þáttaskil hafi orðið þegar kosin
var forseti frá Skandinavíu til
þessarar ábyrgðar og meira að
segja ung kona . ..
„Þeir tóku áhættuna,“ segir hún
og brosir sínu sænska brosi.
HV.
Álsamningarnir og
Sjálfstæðisflokkunnn
eftirFriðrik
Sophusson
Þegar núverandi ríkisstjóm var
mynduð varð ekkert samkomulag
um framgang álmálsins milli stjórn-
arflokkanna. Til að friða stóriðju-
andstæðinga í stjórnarliðinu sagði
forsætisráðherrann að stjórnarfrum-
varp um byggingu álvers yrði ekki
flutt nema stjómarflokkamir allir
samþykktu það. Ef framvarpið yrði
samþykkt án þess, hefði myndast
nýr meirihluti á Alþingi. Þannig hef-
ur álmálið verið eins og tíma-
sprengja, sem enginn veit hvort
sprengir stjórnarsamstarfið eða
verður aftengd með samkomulagi.
Ríkisstjórnin hefur
ekkert afgreitt
Iðnaðarráðherra hefur ásett sér
að leggja fram stjómarfrumvarp til
heimildarlaga fyrir næstu mánaða-
mót og fá framvarpið afgreitt fyrir
jól. Forsætisráðherra hefur tekið
undir það, en hann og ráðherrar
Alþýðubandalagsins hafa lagt
áherslu á, að enginn þáttur málsins
sé enn afgreiddur í ríkisstjóm.
Þrátt fyrir sífelldar yfirlýsingar
iðnaðarráðherra og undirskriftir
hans undir ýmis viðræðuskjöl, er enn
ósamið um marga stóra þætti máls-
ins, einkum þá sem varða orkukaup-
in, en þau hafa langmesta þýðingu
enda verða þau að standa undir
virkjunarkostnaðinum.
Óleyst ágreiningsefni
Stjórn Landsvirkjunar hefur sam-
hljóða gagnrýnt iðnaðarráðherra
fyrir tök hans á málinu og telur að
hann hafi þrengt samningsstöðu fyr-
irtækisins. Á næstunni mun stjórnin
freista þess að reyna að knýja fram
lausn á mikilvægum, óleystum
ágreiningsmálum, sem varða orku-
kaupin. Áður en Landsvirkjun geng-
ur endanlega frá samningi um orku-
kaupin verður ríkisstjórnin og stjórn-
arflokkamir að lýsa stuðningi við
alla þætti málsins, enda er um 50
milljarða fjárfestingu að ræða og
eðlilegt að Landsvirkjunarstjóm fái
fyrirfram að vita hvort ríkisstjórnin
standi einhuga að baki slíkrar
ákvörðunar.
Sjálfstæðisflokkurinn bjargar
ekki ríkisstjórninni
Verði ekki samkomulag milli
stjórnarflokkanna um málið leiðir
það af yfírlýsingu forsætisráðherra
að ríkisstjórnin verður að segja af
sér eða falla frá samningum um
nýtt álver. Sjálfstæðisflokkurinn
hvorki vill né getur því bjargað ríkis-
stjórninni úr þeirri stöðu sem hún
sjálf kom sér í.
Friðrik Sophusson
„Sjálfstæðisflokkurinn
hvorki vill né getur því
bjargað ríkisstjórninni
úr þeirri stöðu sem hún
sjálf kom sér í.“
Hrökklist ríkisstjórnin frá kemur
til kasta Sjálfstæðisflokksins. Ráð-
herrar flokksins lögðu grann að
Atlantsálsamstarfinu. Þingmenn
hans hafa greitt götu málsins á þingi
enda er flokkurinn eindregið fylgj-
andi því að íslendingar eigi sam-
starf við erlenda aðila um orkufrek-
an iðnað til að bæta lífskjör þjóðar-
innar.
Tryggja þarf fram-
gang málsins
Þrátt fyrir að ríkisstjómin beri ein
ábyrgð á viðræðunum við Atlantsál-
hópinn og núverandi stöðu málsins,
hljóta fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
að leggja sitt af mörkum til að ná
viðunandi samningi, þótt staðan sé
þröng.
Hlaupi ríkisstjórnin frá hálfkör-
uðu verki vegna innbyrðis ágreinings
um þetta mikilvæga mál hlýtur það
að vera skylda Sjálfstæðisflokksins
að mynda meirihluta á Alþingi til
að tryggja framgang þess. Þar sem
staða Sjálfstæðisflokksins á Alþingi
er mun veikari en meðal þjóðarinnar
verður hins vegar ekki séð að það
geti gerst án undangenginna kosn-
inga.
Ilöfundur er þingmaður
Sjáifstæðisfiokksins og tekur þátt
i prófkjöri í Reykjavík.
Brúðuleik-
húshátíð og
námskeið í
brúðugerð
DAGAR Brúðunnar, brúðuleik-
húshátíð, hefst í menningarmið-
stöðinni Gerðubergi á morgun og
stendur til 25. nóvember. Jafn-
framt verður efnt til brúðuleik-
húsnámskeiðs í Austurbæjarskóla
og Gerðubergi og verða nám-
skeiðin kynnt við opnun hátíðar-
innar í Gerðubergi.
Það er félagið Unima á íslandi
sem stendur að hátíðinni og meðal
sýningahópa má nefna Islenska
brúðuleikhúsið, Brúðubílinn, Sögu-
svuntuna, Embluleikhúsið, Brúðu-
leikhúsið á Egilsstöðu, Dúkkukerr-
una, Alchemilla og Leikbrúðuland.
Kennt verður tvö kvöld í viku frá
kl. 8-11 í*sex vikur. Jón E. Guð-
mundsson kennir mánudaga og mið-
vikudaga í Austurbæjarskóla, Katrín
Þorvaldsdóttir, Bernd Ogrodnik og
Messíana Tómasdóttir kenna í
Gerðubergi þriðjudaga og fimmtu-
daga.
Messíana kennir óhefðbundna
brúðugerð, brúður úr eggjárni,
ávöxtum og grænmeti, hlutum úr
náttúrunni, húsgögnum og fleiru.
Jón kennir gerð strengjabrúða
sem skornar eru úr tré. Katrín kenn-
ir gerð borðbrúða. Bernd kennir
gerð slæðubrúða og annarra brúða.
Bryndís Gunnarsdóttir kennir gerð
skuggabrúða.
Ráðstefna um brunavarnir
RÚMLEGA eitt hundrað manns
munu sækja ráðstefnu um bruna-
varnir og brunamál á Hótel Sögu
í Reykjavík á fimmtudag og föstu-
dag 18. og 19. október kl. 9.00-
16.30 báða dagana. Sextán fyrir-
lestrar, ávörp og erindi verða
flutt á ráðstefnunni.
í meginatriðum verður á þessari
ráðstefnu gerð grein fyrir ástandi
branavarna og brunamála almennt
í Svíþjóð, jafnframt því sem sagt
verður frá evrópskum stöðlum og
reglugerðum á þessu sviði. Meðal
fyrirlesara má nefna tvo helstu sér-
fræðinga Svía á sviði brunavarna
og brunamála, Anders Rynderman,
forstjóra rannsóknarstofnunar
sænska byggingariðnaðarins (Stat-
ens Provningsantait) og Sven Erik
Magnusson, prófessor í brunavarna-
verkfræði við háskólann í Lundi.
Einnig flytja fyrirlestra þrír ís-
lendingar sem starfa að þeim málum
við vísinda- og rannsóknarstofnanir
þar í landi, þeir Haukur Ingason,
verkfræðingur hjá rannsóknarstofn-
un sænska byggingariðnaðarins,
Björn Karlsson hjá brunavarnaverk-
fræðistofnun háskólans í Lundi og
Jón Viðar Matthíasson, verkfræð-
ingur hjá Fire Safety Design AB í
Lundi. Þá mun Hrólfur Jónsson,
varaslökkviliðsstjóri í Reykjavík,
fjalla um afar athyglisverðar nýj-
ungar á sviði brunavarna og slökkvi-
starfs hérlendis.
Á ráðstefnunni verða einnig flutt
erindi um menntun branavarnaverk-
fræðinga, helstu þætti brunatækni-
legrar hönnunar, brunaeðlisfræði,
reyklosun, burðarvirki í bruna, hug-
myndir um nýjan frágang teikninga
og slökkviáætlana byggðar á hönnun
hússins, efnahagsíegan ávinning
brunavama, notkun tölvuforrita við
brunahönnun húsa, vatnsúða- og
viðvörunarkerfí, reykútbreiðslu í
loftræstikerfum, áhættugreiningu,
hættuleg efni og fleira. Einnig verða
kynnt tölvuforrit sem notuð era við
áhættugreiningu efnaslysa og sýnd
dæmi um notkun slíkra forrita við
mat á afleiðingum bruna og efna-
slysa.
I lok ráðstefnunnar verða pall-
borðsumræður. Ráðstefnan er haldin
af áhugamönnum um brunavarnir
og brunamál í félagi við Brunamála-
stofnun ríkisins.
Frá ráðstefnunni um brunavarnir.
Morgunblaðið/Þorkell