Morgunblaðið - 15.12.1990, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 1990
Nr: 8045
Litur: Svart - brúnt
Stærðir: 3-71/2
Verð: 6.490 kr.
^SMIZUIN
Laugavegi95 • Sími:624590
r
i
i
■
I
I
Bókmenntir
Sigurður Haukur Guðjónsson
Höfundur: Helgi Guðmundsson.
Myndskreyting og kápa: Ólafur
Pétursson.
Setning: hágé.
Umbrot: MM.
Prentun og bókband: Prent-
smiðjan Oddi hf.
Útgefandi: Mál og menning.
Þetta er bók fyrir kattavini, því
að hér er aðalpersónan kötturinn
Markús Árelíus. Hann er skráður
til heimilis í Hrafnahlíð 14, hjá
skáldinu Ólafi, konu hans Hildi,
kennara, og Berghildi dóttur þeirra.
Þetta er ungur, forvitinn köttur,
sem er að kynnast heiminum og
sjálfum sér. Hann fer sér ekki ætíð
hægt, af því skapast vandræði, og
að lokum slík, að bæjarstjórafrúin,
ásamt fleirum, er fyrir áreitni hans
höfðu orðið, taka sig til og reyna
undirskriftasöfnun meðal þorpsbúa
kattarskömminni til höfuðs. Markús
Árelíus á góðan talsmann í skáld-
inu, sem ýmist afsakar vin sinn
með tilvísun til hormónastarfsemi
líkamans eða ungæðingsháttar. En
bezt reynist þó herlist Péturs bróður
Markúsar, spekingskattar, sem all-
ar heimsins gáfur virðist rúma í
kolli. Eitt er víst, kattarhald er
ekki bannað í bænum og Markús
Árelíus heldur höfði.
Sjálfsagt munu börn hafa gaman
af að fylgjast með uppátækjum
kattarins,' því mörg eru brosleg.
Höfundur hefir vissulega auga fyrir
hinu kímilega, en einhvern neista
vantar til þess að gera frásögnina
hlægilega. Kannski var það aldrei
ætlunin, heldur vekja samúð með
þessum ferfættu vinum, sem börn
biðja um að eignast, en mörg
gleyma síðan. Það væri vel, vansæl-
um flækingum fækkaði þá í þétt-
býli, mænandi augu á lokaðar dyr
verða færri.
Mál höfundar er fallegt, agað,
og þegar honum hefir lærzt að gera
meiri kröfur um útstrikanir, þá mun
spenna frásagnarinnar aukast. Hér
er vissulega stílisti á för, sem gam-
an verður að sjá þroskast.
Myndir frábærar, glettnar, listi-
lega gerðar. Frágangur allur góður.
h eimi lis v e r slun
m e ð s t í I
LAUGAVEGI 1 3
SÍMI625870
Franska-María o g
Kristján sálugi

oboJone
METSÖLUSPIUÐ
GÓÐUR PAKKI!
UPPLÝSINGAR UM DREIFINGU í SÍMA 653075
Bækur
Kjartan Arnason
Einar Örn Gunnarsson: Næðing-
ur. Skáldsaga, 128 bls. Grágás
1990.
í Næðingi er sögð harmsaga
roskinna hjóna í Reykjavík, þeiiTa
Frönsku-Maríu og Kristjáns sáluga
Kristjánssonar, forstjóra sem þó er
enn á lífi. Sagan hefst þegar sögu-
maður, Gunnar, tekur á leigu her-
bergi hjá þeim hjónum. Þau eru
bæði undarleg í háttum, einkum þó
María sem situr um Gunnar til að
hafa af honum félagsskap. Hún
ryður í hann allskyns sögum sem
mestmegnis eru brot úr hennar eig-
in ævi og þeirra Kristjáns — og
ekki síst Arons látins bróður Krist-
jáns sem hrapaði með dularfullum
hætti frammaf húsþaki hjónanna.
Önnur fjarstödd persóna, Franz,
sonur þeirra Maríu og Kristjáns,
kemur við sögu. Fjarvera hans er
einnig sveipuð nokkrum dularblæ.
Lögfræðineminn Gunnar fer að
NEVICA skíðafatnaður
hafa æ meira ónæði af Maríu enda
er hún stöðugt að bera í hann heitt
súkkulaði með þeyttum rjóma til
að „treysta vináttuböndin“ að eigin
sögn. Samband þeirra þróast en
viðhorf hennar til hans tekur ugg-
vænlega stefnu undir lok sögunnar.
Einnig eru í sögunni raktir
nokkrir atburðir úr lífi sögumanns
og skáldsins Árna vinar hans; þeir
fara til að mynda á ljóðakvöld á
Borginni og ball á sama stað og
sitja meðal ungskálda á Café
Hressó. í þessum köflum setur höf-
undurinn fram skopstælingu á ung-
um skáldum sem „yrkja með útlit-
inu“ og eru í raun mislukkuð í há-
tíðleika sínum. Ballið á Borginni er
hefðbundin lýsing á kvennaveiðum
og stórkallalegu grobbi. Gunnar
nær sér í píu, fer með hana heim,
sefur hjá henni og losar sig svo við
hana. í þessum sömu köflum kemur
líka víða fram all hrokafull afstaða
Gunnars og Árna til nokkurra hópa
í þjóðfélaginu, t.d. bænda sem eru
hinar verstu afætur, sjómanna sem
þykjast vera í háskóla lífsins en
geta svo ekki sagt sögu skamm-
laust, afgreiðslukvenna í sjoppum
sem segjast bara eiga Emmess- og
Kjörís þegar töffararnir biðja um
klitorís og penís, og loks til kvenna
almennt sem einkum virðast gegna
hlutverki sæðisbrúðunnar. Ekki er
mér fullljóst hvað vakir fyrir höf-
undi með þessum hroka söguper-
sónanna, e.t.v. þó að deila að virð-
ingarleysi ungra „iðjuleysingja“
(t.d. skálda!) við vinnandi fólk, ein-
angrun menntamanna í fílabeins-
turninum.
í raun sýnast mér þessir kaflar
ekki vera sögunni nauðsynlegir. Hin
botnlausa harmsaga Maríu og
Einar Örn Gunnarsson
Kristjáns stendur fyllilega undir sér
og hefði mér þótt gaman að sjá
Einar Örn þróa hana frekar, draga
fram fleiri hliðar á lífi þeirra, skipta
jafnvel um sjónarhorn og leggja
meira í persónur þeirra. Saga þeirra
er mögnuð og ekki bara harm-
þrungin heldur líka grátbrosleg.
Einari Erni tekst að skapa allsterka
persónu ú Frönsku-Maríu, Kristján
sálugi lifnar ágætlega en vantar
meiri dýpt; aðrar persónur eru
fremur þokukenndar. Stíll Einars
er raunsæislegur og víða setur hann
fram athugasemdir sögumanns við
orð annarra persóna — oft sem
hótfyndni.
Einar Örn Gunnarsson hefur áð-
ur gefið út smásagnasöfnin Gísla-
sögu og Bréf til mömmu. Hann
skrifar lipran stíl, er oft fyndinn
en mætti leggja meiri rækt við
byggingu sagna sinna og persónu-
sköpun.
Markús Arelíus
UTIUF
Sími 82922
H
<\
ffl
ts
1®