Morgunblaðið - 15.12.1990, Qupperneq 48

MORGÚNBLAÖIl) LAÚGARDAÖÚR lfe. ÖÉSÚMÓER 1Ö9D
Frumvarp fjármálaráðherra um virðisaukaskatt: *
Skammtímaleiga á veit-
inga- og samkomuhús-
næði verði skattskyld
ÓLAFUR Ragnar Grímsson fjármálaráðherra mælti í gær fyrir frum-
varpi í neðri deild um breyttar reglur um skráningu í tengslum við
virðisaukaskatt, einkum varðandi svouefndar sjóðvélar og notkun
þeirra. Einnig að skammtímaleiga á samkomuhúsnæði verði skatt-
skyld.
í ræðu ráðherrans kom m.a. fram
að skil á virðisaukaskatti mættu
vera betri og notkun sjóðvéla þyrfti
að vera útbreyddari og betri meðal
þeirra sem skylt væri að skrá sín
viðskipti með sjóðvélum. Nauðsyn-
legf væri að tryggja jafnrétti milli
fyrirtækja. Þau fyrirtæki sem hefðu
allt sitt á hreinu liðu ekki hvað síst
fyrir undanskotin.
í frumvarpinu sem ráðherra
mælti fyrir segir að ef skattskyldur
aðili vanræki að nota tilskilið sölu-
skráningarkerfi eða ef því sé veru-
lega áfátt skuli skattrannsóknar-
stjóri með ábyrgðarbréfi beina til
hans fyrirmælum um úrbætur. Ef
því sé ekki sinnt innan 20 daga
geti skattrannsóknarstjóri látið lög-
reglu stöðva atvinnurekstur við-
komandi.
Veitingarekstur
Ráðherra lét þess m.a. getið að
fram hefði komið að nauðsynlegt
væri að tryggja jafna samkeppnis-
aðstöðu og að allir sætu við sama
Stuttar þingfi-éttir
Tollalækkun á bensíni
framlengd
FJÁRHAGS- og viðskiptanefnd
neðri deildár skilaði fyrir nokkru
áliti á frumvarpi um heimild til
handa fjármálaráðherra til að
lækka toll á bensíni tímabundið úr
50% í 30% frá 1. október 1990 til
31. desember 1990. Nefndin leggur
til að frumvarpið verði samþykkt
með þeirri breytingu að dagsetning-
ar verði 6. október 1990 til 28. fe-
brúar 1991. Málið fékk skjóta af-
greiðslu í neðri deild og var sam-
þykkt og afgreitt til efri deildar.
borð. Fyrsta grein frumvarpsins
gerir ráð fyrir því að útleiga veit-
inga- og samkomuhúsnæðis sé
skattskyld. í athugasemdum með
frumvarpinu segir m.a. að nokkuð
hafi borið á því að félagasamtök
og aðrir reyni að komast hjá
greiðslu virðisaukaskatts að hluta
af veitinga- og samkomuhaldi við
leigu á samkomusal og kaup á
mat. Leigan á salnum ein og sér
er virðisaukaskattsftjáls en veiting-
amar skattskyldar. Erfítt er að
koma í veg fyrir að kostnaður sé
færður á milli, frá skattskyldu söl-
unni og yfir á þá skattfijálsu. Lagt
er til að skammtímaleigan á veit-
ingahúsnæði verði gerð skattskyld
til að fyrirbyggja slík undanskot
skattsins svo og til þess að jafna
samkeppnisaðstöðu við veitinga- og
samkomuhús sem bera skattinn að
fullu af sinni sölu.
Fjármálaráðherra lagði til að
frumvarpinu yrði vísað til fjárhags-
og viðskiptanefndar en honum var
kappsmál að þetta frumvarp gæti
orðið að lögum fyrir áramót og
hvatti til þess að málinu yrði hrað-
að.
Pylsuvagnar
Frumvarpið hlaut vinsamlegar
viðtökur þingmanna en fáeinir gátu
ekki stillt sig um að gera athuga-
semdir, t.a.m. taldi Kristinn Pét-
ursson (S-Al) fjármálaráðherrann
hafa fulla þörf fyrir aukna notkun
sjóðvéla en það þyrfti að draga úr
notkun prentvélar fjármálaráð-
herra. Þingmaðurinn hafði af því
nokkrar áhyggjur að Ólafur Ragnar
Grímsson freistaðist til að prenta
sig frá fjármálavandanum. Ásgeir
Hannes Eiríksson (B-Rv) taldi að
sjóðvélar ættu kannski ekki alls
staðar við, t.d. hjá þeim sem seldu
varning á torgum eða í Kolaportinu
undir Seðlabankanum. Einnig gæti
reynst erfitt að koma þeim sums-
staðar við, t.a.m. í pylsuvagni einum
í Austurstræti, þarsem þingmaður-
inn kvaðst þekkja nokkkuð vel til.
í því þjónustufyrirtæki mun gas
vera notað en ekki rafmagn. Sjóð-
vélar kváðu þurfa rafmagn til síns
starfa.
Ólafur Þ. Þórðarson (F-Vf)
hafði fulla trú á því að tækniþekk-
ing íslendinga gæti leyst þetta stóra
vandamál.
Fjárlagafrumvarpið
til þriðju umræðu
Blaðastyrkurinn samþykktur
FRUMVARP til fjárlaga fyrir árið 1991 var afgreitt til þriðju
umræðu í gær. Breytingartillögur fjárveitingarnefndar voru sam-
þykktar, nokkrar breytingartillögur voru dregnar til baka en
koma til atkvæða við- 3. umræðu. Breytingartillögur frá þingmönn-
um Kvennalista voru felldar. Ýmist var handaupprétting eða nafna-
kall viðhaft.
Greitt voru atkvæði um breyt-
ingartillögur í nokkrum greinum
og voru flestar samþykktar sam-
hljóða — t.d. var 500 þús. króna
framlag til Þjóðvinafélagsins sam-
þykkt með 36 atkvæðum.
Þingmenn Samtaka um kvenna-
lista lögðu fram breytingartillögur
um auknar íjárveitingar sem námu
samtals 347,136 milljónum króna.
Snertu þær atvinnumál og félags-
mál kvenna. Að beiðni flutnings-
manna var viðhaft nafnakall um
tilllögu um 50 milljón króna fram-
lag til Byggðastofnunar sem fram-
lag til atvinnuþróunar fyrir konur
á landsbyggðinni. Tillagan var
felld með 34 atkvæðum gegn 11
en 6 greiddu ekki atkvæði og 12
voru fjarverandi. Allir þingmenn
kvennalista greiddu tillögunni at-
kvæði en auk þeirra Halldór
Blöndal (S-Ne), Eyjólfur Konráð
Jónsson, Lára V. Júlíusdóttir (A-
Rv), Skúli Alexandersson (Ab-Vl),
Stefán Valgeirsson (SFJ-Ne).
Nokkrir þingmenn sáu ástæðu til
að gera grein fyrir atkvæði sínu,
horfðu ekki í fé til byggðastofnun-
ar en voru andvígir því að aðskilja
kynin í atvinnustarfssemi. Skúli
Alexandersson taldi sig aftur á
Bráðabirgðalögin á BHMR:
móti fylgja tilmælum um að sýna
Alþýðuflokknum tillitssemi, hann
hefði veitt því athygli að varamað-
ur formannsins, Jóns Baldvins
Hannibalssonar, hefði greitt at-
kvæði með breytingartillögunni.
Atkvæðagreiðslu frestað
Bráðabirgðalögin um launamál, oft kennd við BHMR, voru til
3. umræðu á 24. fundi neðri deildar í gær. Atkvæðagreiðslu um
frumvarp til staðfestingar lögunum var frestað til mánudags.
Umræðurnar báru töluverðan
svip fym umræðna um þetta mál-
efni og önnur því tengd. Friðrik
Sophussyni lék enn sem fyrr mik-
il forvitni á að vita hvort forsætis-
ráðherra hefði leitað til löglærðra
manna eftir að þjóðarsátt var
kunngjörð í febrúar fram til þess
að ríkisstjórnin tók ákvörðun um
að greiða ekki laun til meðlima
BHMR á grundvelli kjarasamn-
inga. Eða eftir niðurstöðu Félags-
dóms um að svo bæri að gera.
Friðrik minnti þingheim á að nafn
Eiríks Tómassonar lögfræðings
hefði verið nefnt nokkrum sinnum
í þessu sambandi, ekki síst eftir
harkalega gagnrýni lögmannsins
á bráðabirgðalögin.
Eiríkur hefði greint frá því að
forsætisráðherrann hefði leitað til
hans eftir að Félagsdómur var-
fallinn. Eiríkur hafi verið persónu-
lega lítið hrifinn af því að setja
bráðabirgðalög en hann hafi lagt
fram álit þess efnis að bráða-
birgðalögin myndu trúlega stand-
ast fyrir dómstólum en ekki kann-
að hvort lögin brytu í bága við
skuldbindingar sem íslendingar
hefðu skrifað undir.
Lögmaður greindi nefndinni frá
því áliti sínu að hann teldi það
mjög gróft brot á réttarreglum um
þingræði að rúfja þing vegna falls
bráðabirgðalaga og síðan setja
önnur efnislega eins á aftur. Frið-
rik Sophusson staðhæfði að Jón
Baldvin Hannibalsson hefði ein-
mitt lagt þetta til.
Steingrímur Hermannsson
forsætisráðherra benti á að Eirík-
ur Tómasson hefði gefið það álit
að bráðabirgðalögin myndu líklega
standast. Forsætisráðherra minnti
á að m.a. á launaskrifstofu fjár-
málaráðuneytisins væri stöðugt
fjallað um þessi mál og þar væru
vitanlega lögfræðingar, t.d. hefði
lögfræðingur eins og Þorsteinn
Geirsson sem verið hefði í launa-
málum um margra ára bil verið
að sjálfsögðu allan tímann meira
eða minna með í ráðum. Forsætis-
ráðherra tók það skýrt fram að
hann hefði aldrei sagt að setja
ætti ný bráðabirgðalög eftir þin-
grof. Hann hefði sagt að eftir
hugsanlegt fall bráðabirgðalag-
anna hefði átt að íjúfa þing og
efna til kosninga. Försætisráð-
herra vildi ekki bera ábyrgð á
hugsanlegum misskilningi ut-
anríkisráðherra ef um hann væri
að ræða.
Steinblinda
Fleiri þingmenn tóku til máls,
Þorsteinn Pálsson (S-Sl), Páll
Pétursson (F-Nv), Ragnhildur
Helgadóttir, (S-Rv), Þórhildur
Þorleifsdóttir (SK-Rv). Stjómar-
andstæðingar gagnrýndu enn sem
fyrr bráðabirgðalögin, töldu þau
m.a. vitna um siðferðisblindu. Til
nokkurra orðahnippinga kom mill-
um Páls Péturssonar og sjálfstæð-
ismanna. Páll Pétursson taldi m.a.
gæta tvískinnungs hjá sjálfstæðis-
mönnum, las hann texta bráða-
birgðalaga um launamál vorið
1983 sem framsóknar- og sjálf-
stæðismenn stóðu saman að. Síðar
í umræðunni sagði Páll: „Ef við
erum haldnir siðferðisblindu nú,
vorum við steinblindir 1983. Því
að sú lagasetning var náttúrlega
miklu, miklu grófari.“ Páll kvaðst
hvorki hafa verið blindur þá né nú.
Þorsteinn Pálsson (S-Sl) sagði
að ef það hefði komið fram í sínu
máli að Framsóknarflokkurinn
hafi ekki verið siðferðisblindur
fyrr á tíma, þá drægi hann það
til baka. Þorsteinn kvaðst „fylli-
lega viðurkenna" að Framsóknar-
flokkurinn hefði frá upphafi vega
verið sleginn þeirri blindu.
Útgáfu- og blaðastyrkir
Nafnakall var einnig viðhaft til
atkvæðagreiðslu um fjárveitingn
til útgáfumála, samkvæmt ákvörð-
un þingflokkanna, 66,02 milljónir.
Ennfremur styrk til blaðaútgáfu,
samkvæmt áliti stjórnskipaðrar
nefndar, 27,38 milljónir. Þing-
menn Sjálfstæðisflokksins voru
styrkjum þessum andvígir, nema
Kristinn Pétursson (S-Al) sem
greiddi ekki atkvæði um styrk til
útgáfumála þingflokkanna en var
andvígur styrknum til blaðaútg-
áfu. Asgeir Hannes Eiríksson (B-
Rv) var einnig andvígur styrkjum
til blaðaútgáfu. Stefán Valgeirs-
son (SFJ-Ne) greiddi ekki atkvæði
um styrkinn til blaðaútgáfu en var
fylgjandi styrknum til útgáfu sam-
kvæmt ákvörðun þingflokka. Úr-
slit urðu þau að blaðastyrkurinn
var samþykktur með 38 atkvæð-
um gegn 14 en útgáfustyrkurinn
með 39 atkvæðum gegn 12.
Um nokkur önnur mál var
nafnakall einnig viðhaft og spunn-
ust t.a.m. nokkrar umræður um
málefni Verkmenntaskólans á
Akureyri.
Að endingu var frumvarpinu
vísað til 3. umræðu með 37 sam-
hljóða atkvæðum.