Morgunblaðið - 15.12.1990, Qupperneq 70

fg_______
Bræðraminning:
LAÚGÁRöX'GUÍl íð! ÖÍͧÉÉÖÉ’árWálí
Guðbrandur, Magnús
ogKristján Skarp-
héðinssynir
Guðbrandur var fæddur í Dag-
verðamesi og ólst þar upp hjá foreld-
rum sínum í systkinahóp.
Guðbrandur fór í Hvanneyrarskóla
og útskrifaðist þaðan búfræðingur
1945, en síðan starfaði hann mikið
á taktorum, jarðýtum og skurðgröf-
um. Hann var bráðlaginn og dugleg-
ur verkmaður og _gott að vera með
honum í verki. Arið 1949 fluttist
hann til Sauðárkróks og kvæntist
þar árið 1951 Ósk Sigurðardóttur
og þau eignuðust dótturina Kristínu
Sigurlaugu, sem er gift Jóni Jakobs-
syni frá Varmalæk. Þau eiga soninn
í BLÓMINU
FÆRÐU
JÓLA-
SKRAUTÍ
ANDA
ÖMMUOG
AFA
Nú eins og í fyrra getur
þú fengið jólavörur eins
og amma og afí ke.yptu
þegar þau voru ung.
Hjá okkur getur þú valið
úr miklu úrvali af fallegu
og vönduðu jólaskrauti,
jólagjafakortum og
jólagj afapakkningum.
Dúkkulísur frá 1920.
kynntu þér úrvalið.
Amma og afi koma
örugglega.
kvöld
Skreytingar við öll
tækifæri.
VISA, EURO, SAMKORT OG
DINERS.
BLÓMIÐ
HAFNARSTRÆTI15
SÍMI 21330
Jón Óskar sem býr á Sauðárkróki.
Ósk og Guðbrandur skildu.
Árið 1963 tók Guðbrandur við búi
foreldra sinna í Dagverðarnesi. Fyrst
bjó hann með móður sinni en síðan
einn um nokkurn tíma. Síðan 1986
bjó hann með Sólrúnu Konráðsdóttur
sem það ár fluttist að Dagverðarnesi
ásamt syni sínum Sæþóri.
Guðbrandur byggði og ræktaði á
jörð sinni og tók upp nýja búskapar-
hætti að nokkru með því að hafa
minka- og refarækt, en við það störf-
uðu þau Sólrún með mikilli alúð og
það varð til þess að skinn frá búi
þessu fengu mörg verðlaun. Þau sáu
þarna árangur af vel unnu starfi en
ágóði var ekki í samræmi við það.
Hann hóf einnig skógrækt og kom
á nokkurri þjónustu við ferðafólk.
Þó ég fari ekki að reyna að gera
upptalningu á eðlisþáttum Guð-
brandar ætla ég að minnast aðeins
á samskipti hans við unglinga. í
búskapartíð sinni hafði hann marga
unglinga við bústörfin með sér um
lengri eða skemmri tíma og hafði
sérstaklega gott lag á að láta þetta
fólk vinna vel og hafa ánægju af.
Einnig kenndi hann því að umgang-
ast allar vélar með mikilli aðgæslu.
Hann gerði því það Ijóst að glanna-
skapur yrði þar ekki liðinn. Það var
regía sem allir fóru eftir. Þó Guð-
brandur væri ekki margmáll þá tal-
aði hann gjarnan til þessa fólks í
léttum dúr. Margir drengirnir tóku
Guðbrand mjög til fyrirmyndar,
stóðu upp frá matarborðinu í"takt
við hann og reyndu jafnvel að ná
sama göngulagi og hann og í starfi
urðu þeir samtaka þótt ekki væri
mikið sagt.
Guðbrandur hafði gaman af að
skemmta sér með öðru fólki. Ilann
starfaði í kirkjukór, las mikið og
margt fleira var honum hugleikið.
Fyrir um fjórum árum fékk hann
aðvörun um að hann yrði kvaddur
til starfa á öðru tilverusviði en hann
gafst ekki upp í lífsbaráttunni heldur
hélt áfram með bú sitt og hann var
að enda við að ná saman búsmal-
anum í hús, þegar honum var beint
út á brúna miklu.
Við verðum að sætta okkur við
það að Guðbrandur er farinn, en
konan mín, ég og börnin okkar, sem
áttum samleið með honum og vorum
með honum í verki, þökkum honum
samfylgdina. Þeir sem þekktu hann
best mátu hann mest.
Ég og fjölskylda mín vottum dótt-
ur hans og fjölskyldu hennar, Sól-
rúnu og Sæþóri og öðrum aðstand-
endum innilegustu samúð.
BFE
Hann Guðbrandur í Dagverðarnesi
er dáinn; Þannig hljóðaði hin sorg-
lega frétt sem barst um sveitina að
kvöldi 7. des. sl. En örlög sín fær
enginn umflúið. Hann sem var hress
og kátur að morgni var kaldur nár
að kvöldi. Eftir hádegi þennan dag
fór hann að sækja nokkrar kindur
yfír að Skarði í Lundarreykjadal og
rak þær yfir hálsinn, eins og hann
hafði margoft gert á hvetju ári. En
nú kom harin ekki kindum sínum í
hús, því hann hné niður í hlíðinni
fyrir ofan bæinn sinn og var þegar
allur.
Guðbrandur fæddist í Dagverðar-
nesi 11. júlí 1925 og var fjórða barn
foreldra sinna þeirra Kristínar Sigur-
laugar Kristjánsdóttur og Skarphéð-
ins Magnússonar. Börn þeirra Dag-
verðarneshjóna urðu 6, Magnús,
Kristján, Sigríður, Guðbrandur,
Baldur og Þuríður. Af þessum systk-
inum eru þrjú á lífi, á undan Guð-
brandi dóu Kristján 1988 og Magnús
1989. Kvöddu báðir jafn skyndilega
og af völdum sama sjúkdóms og
Guðbrandur nú.
Guðbrandur var alinn upp í Dag-
verðarnesi, að loknu barnaskólanámi
fór hann að Hvanneyri og útskrifað-
ist búfræðingur vorið 1945. Þá um
vorið sótti hann vélanámskeið sem
haldið var á Hvanneyri á vegum
Búnaðarsambands Borgarfjarðar, og
var hann síðan starfsmaður þess
næstu sumrin, en var gjarnan á vert-
íðum á vetrum.
Vorið 1949 flytur hann til Sauðár-
króks og fer að vinna á verkstæði
hjá Kristjáni bróður sínum. 1955
ræðst hann til Vélasjóðs og vinnur
á skurðgröfum víða um land næstu
árin. Var hann alls staðar eftirsóttur
í vinnu, endaósérhlífinn, afkastamik-
ill og velvirkur.
Hann kvæntist 1951 Ósk Sigurð-
ardóttur frá Sauðárkróki og eignað-
ist með henni eina dóttur, Kristínu
Sigurlaugu, sem gift er Jóni Jakobs-
syni frá Varmalæk. Ósk og Guð-
brandur slitu samvistir 1955.
1963 urðu þáttaskil hjá Guð-
brandi, því þá flytur hann aftur heim
í Dagverðarnes og tekur við jörð og
búi af öldruðum foreldrum sínum.
Ræktun átti hug hans allan og því
hófst hann þegar handa við að
byggja upp á jörðinni og bæta.
Stækkaði túnin, byggði íbúðarhús,
fjárhús, plantaði ttjám og girti. Sex-
tugur sneri hanri sér að loðdýra-
rækt, byggði refa- og minkahús og
kom upp búi sem stóð framar öðrum
slíkum sem ég hef spurnir af. Á
skinnasýningum voru það skinnin frá
Guðbrandi sem fengu mörg verðlaun.
Þar skákaði hann sér lærðari og
yngri mönnum, svo eftir var tekið.
Guðbrandur var framúrskarandi ná-
granni, alltaf boðinn og búinn til að
aðstoða hvenær sem um slíkt var
beðið. Fyrstu búskaparár hans í
Dagverðarnesi var móðir hans bú-
stýra hjá honurn, og allt þar til að
kraftar hennar þrutu, en hún lést
1983.
Bjó hann næstu árin einn, en ein-
veran átti ekki við skapferli hans,
enda félagslyndur og kátur í góðum
félagsskap. Það var því mikil gæfa
fyrir hann, þegar hann fékk til sín,
sem ráðskonu á árinu 1986, Sólrúnu
Konráðsdóttur, sem verið hefur hjá
honum síðan, ásamt syni sínum Sæ-
þóri Steingrímssyni. Ber þeim þökk
fyrir að gera honum ánægjurík þessi
síðustu ár.
Að leiðarlokum vil ég bera fram
bestu þakkir okkar á Grund til góðs
vinar og ég veit annarra Skorrdæl-
inga fyrir áratuga samstarf og sam-
fylgd. Hafi hann heila þökk fyrir
allt. Aðstandendum öllum eru sendar
dýpstu samúðarkveðjur.
Minningin lifír þótt maðurinn falli.
Verkin staðfesta hveijar hugsjónir
hans voru.
Davíð Pétursson
Her sit ég við eldhúsborðið mitt
tveimur sólarhringum eftir að mér
var tilkynnt andlát móðurbróður
míns, Badda frænda, sem varð bráð-
kvaddur á jörð sinni Dagverðarnesi
í Skorradal og læt hugann reika.
Nú hef ég misst þijá móðurbræður
á tveimur og hálfu ári, bræður sem
voru kvaddir í burtu á sama hátt.
Kiddi,. fæddur 1. júlí 1922, dáinn
7. apríl 1988. Maggi, fæddur 3. febr-
úar 1921, dáinn 20. september 1989
og Baddi, fæddur 11. júlí 1925 dáinn
7. desember 1990.
Þessir frændur mínir voru í mínum
huga alveg sérstakir menn. Þeir áttu
það sameiginlegt að vera einstaklega
hlýir menn eins og ég kalla það,
menn sem gott var að vera nálægt.
Þeir voru einstaklega barngóðir,
gamansamir og stríðnir.
Kiddi frændi var kaupmaður á
Sauðárkróki, hann þekkti ég minnst,
sjálfsagt vegna þess að hann átti
heirna fyrir norðan.
í bernsku man ég eftir honum sem
stóra frændanum með stóru hend-
urnar, hendur sem gott var að heilsa,
hlýjar hendur sem barnshöndin hvarf
í. Þessar stóru hendur höfðu þessir
frændur mínir.
Maggi frændi var húsasmíða-
meistari, hann stóð mér næst, enda
var hann eini móðurbróðirinn sem
bjó í Reykjavík.
Ótaldar eru þær heimsóknir á
heimili haris og konu hans Kristjönu
á Rauðalækinn. Sérstaklega minnist
ég þess þegar ég var að vinna í ná-
grenni við heimili þeirra og fékk að
koma til þeirra í hádegismat. Það
var nú ekkert vit í því að frænka
fengi ekki heitan mat í hádeginu. Á
heimili þeirra var gott að koma, þar
var kærleikur og hlýja, en stundum
þurfti nú frændi að stríða svolítið,
en alltaf fékk maður klapp á kollinn
eða faðmlag að því loknu. Það var
svo gott að sitja í fanginu hans
Magga og spjalla við hann, sagði
dóttir mín. Maggi gat setið tímunum
saman með börnunum spjallað og
gantast við þau.
Badda frænda hef ég kynnst meira
sl. tuttugu ár. Hann tók við jörð afa
og ömmu í Dagverðarnesi, sem hefur
verið mér fastur punktur í tilverunni
frá því að ég var barn.
Baddi gat verið stríðinn eins og
Maggi og oft höfum við frændsystk-
inin minnst þess þegar hann var
nærri búinn að hræða úr okkur líftór-
una. Það var einn góðviðrisdag að
sumri til að við vorum að leika okkur
í þúfunum í sveitinni, þegar við allt
í einu fórum að heyra allskonar hljóð
úr öllum áttum, gelt, gól og fleiri
hljóð, við hlupum heim til ömmu
skjálfandi á beinunum. Stuttu síðar
birtist frændi brosandi út að eyrum,
þá vissum við hver draugurinn var.
Það eru eflaust til margar grín- og
draugasögur af þeim bræðrum.
Baddi ræktaði jörðina af mikilli
alúð, byggði íbúðarhús með afa og
ömmu, fjárhús og núna síðustu árin
hafði hann eins og fleiri bændur ver-
ið með refa- og minkarækt, sem
gekk nokkuð vel hjá honum, ekki
að það væri gróði af heldur hafði
hann mjög gaman af að rækta upp
góðan stofn og fá falleg skinn, enda
hlaut hann verðlaun og viðurkenn-
ingar fyrir.
Fyrir um áratug hóf hann skóg-
rækt í landi sínu. Ég minnist þess
að þegar hann bytjaði gróðursetn-
ingu og ég myndaðist við að hjálpa
til, þá hafði hann þau orð um að
einhver annar myndi líklega njóta
góðs af þessari ræktun. Mér var
hugsað til þessara orða hans um
daginn þegar haft var við hann við-
tal á Rás 2, vegna auglýsingar hans
í Borgfirðingi um sölu jólattjáa þar
sem fólk gat komið' og gengið um
skógræktina og valið sér jólatré, að
hann hefði ekki reynst sannspár dag-
inn forðum. Það fór á annan veg,
hann lést 7. desember en salan átti
að bytja 8. desember.
Fyrir nokkrum árum lét Baddi
skipuleggja allt land undir sumarbú-
staði sem varð til þess að foreldrar
mínir og systkini, Maggi og hans
fjölskylda byggðum okkur sitt hvorn
sumarbústaðinn, þannig að fyrir
hans tilstuðlan höldum við okkar
fasta punkti í tilverunni. Þau eru
orðin mörg börnin og unglingarnir
sem voru í sveit hjá Badda, börn
systkinanna voru vel flest hjá honum
á sumrin, hann var þeim öllum sem
leiðbeinandi, leikfélagi og vinur.
Skarphéðinn bróðir minn, sem
sennilega hefur átt flestar stundir í
Dagverðarnesi með afa og ömmu og
síðan Badda, hafði þau orð um hann,
að hann hefði oft og tíðum verið sér
sem faðir.
Nú þegar þessar minningar hafa
farið í gegnum hugann hér við eld-
húsborðið, vil ég fyrir mína hönd og
systkina minna þakka þeim bræðrum
samfylgdina.
Blessuð sé minning þeirra.
Hulda
Stundum verður manni svo þungt
um hjartað að þörfin fyrir að losa
um verður slík að á einhvern hátt
verður að koma hugsunum frá sér.
Þannig er mér innanbijósts núna
þegar mér fyrir nokkrum dögum var
tilkynnt lát þriðja bróður míns og
þess vegna langar mig að setja á
blað nokkur minningarbrot um þá
alla.
Elstur þeirra var Magnús fæddur
3. febrúat' 1921 á Jarðlangsstöðum
í.Borgarhreppi, en þar bjuggu for-
eldrat' okkar Skarphéðinn Magnús-
son og Kristín Sigurlaug Kristjáns-
dóttir sitt fyrsta búskaparár. Maggi
bróðir var sá bræðra minna sem stóð
mér næst. Hann var tveimur árum
eldri en ég og einu ári eldri en Kristj-
án, sem ekki ólst upp með okkur.
Það fór því svo að við urðum mjög
samrýmd sem lítil börn. Snemma var
farið að senda hann eftir kúm, hest-
um og kindum og ævinlega vildi
hann þá hafa stelputítluna með sér,
þó tæplega hafi hún verið til mikils
gagns til að bytja með. En bæði
vorum við létt í spori og ég vandist
því að fylgja honum eftir. Þegar stór
systkinahópur elst upp í sveit verða
samskipti þeirra óhjákvæmilega nán-
ari en þeirra sem alast upp í bæjum
og borgum þar sem hver einstakling-
ur á sína vini utan veggja heimilis-
ins. Þannig var það um okkur systk-
inin sem ólumst upp í Dagverðarnesi
í Skorradal. Við lékum okkur saman
og gerðum allt saman og síðast en
ekki síst töluðum við saman.
Ég hef stundum sagt söguna af
því þegar ég átti að fá að fara í rétt-
irnar í fyrsta skipti, þá átta ára en
Maggi 10 ára. Nóttina áður gerði
vitlaust veður og aðeins var það far-
ið að skána um morguninn, en ekki
var það gott. Við systkinin sváfum
í sama rúmi, þá í torfbaðstofunni.
Þegar móðir okkar kom að rúminu
um morguninn sagði hún að hann
mætti fara með pabba, en ég yrði
að vera heima. Maggi minn var nú
ekki alltaf margmáll, sagði ekkert
og hreyfði sig ekki. Ég fór að ýta
við honum, en hann lá bara og
þagði. Mamma kom aftur og spurði
hvort hann ætlaði ekki að fara að
klæða sig. „Ég fer ekkert nema stelp-
án fái að fara líka,“ svarai hann og
lá kyrr. Foreldrarnir skutu á ráð-
stefnu og það varð úr að ég fékk
að fara líka. Mikið varð ég glöð.
Þessi litla saga sem greyptist svo
í minningu mína lýsir honum eins
og hann var ævina alla.
Hann hugsaði ekki fyrst um sjálf-
an sig og aðra á eftir, heldur þvert
á móti.
Maggi gekk í farskóla í Skorradal
eins og við öll systkinin og tók það
sem þá var kallað fullnaðarpróf.
Seinna fór hann í Reykholt og tók
þar mjög gott próf. Hann átti mjög
létt með nám og hafði einstaklega
gott vald á íslensku máli og eins
hafði hann allt frá bernsku gaman
af að setja saman vísur. Ég hef grun
um að foreldrar okkar hafi af litlum
efnum viljað kosta hann til fram-
haldsnáms en hann ekki viljað. Síðar
fór hann í nám í trésmíði hér í
Reykjavík og starfaði æ síðan við
þá iðn, fyrst sem sveinn'en lengst
af sem húsasmíðameistari. Hann var
mikill gæfumaður allt sitt líf.
Við opinberuðum sama dag og
giftum okkur sama dag. Þann 16.