Morgunblaðið - 28.07.1991, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 28. JÚLÍ 1991
Ottó J. Gunnlaugs-
son - Minning
Fæddur 24. júní 1922
Dáinn 20. maí 1991
Þann 27. maí sl. var til moldar
borinn góður vinur minn í áratugi,
Ottó J. Gunnlaugsson, listmálari.
Mér datt síst í hug, þegar ég hitti
„Kunstnerinn“ eins og við kunn-
ingjarnir kölluðum hann ávallt á
förnum vegi vel upplagðan að vanda
á sinni venjulegu heilsubótargöngu
sem hann taldi allra meina bót. Hann
var áhugasamur um heilnæmt lífemi,
eins og margir vita. Ekki kom mér
í hug að það væri í síðasta sinn sem
við hittumst hérna megin grafar en
vissi þó að hannhefði ekki gengið
heill til skógar undanfarið. Það voru
fagnaðarfundir. Við höfðum ekki
sést lengi. Ottó bauð mér uppá kaffi
á „Prikinu" en þar kom hann oft.
Við ræddum um heima og geima,
liðna daga. Ottó saknaði góðs vinar
okkar, Bjarna Stefánssonar, form-
listamanns, sem nýlátinn var, en
Bjarni, Ottó og listaglerslíparinn
Halldór Halldórsson drukku kaffi
saman reglulega í áratugi. Þetta var
mikið rask á lífsstíl viðkvæms vana-
manns, eins og Ottó var.
Á eftirstríðsárunum fóru margir
ungir menn eitthvað utan til náms,
til að forframast, kynna sér nýjung-
ar, sjá eitthvað annað. Ottó var einn
þeirra. Hann lagði leið sína til Dan-
merkur og lærði sælgætisgerð í
Kaupmannahöfn og vann þar um
tíma við iðn sína. Þegar heim kom
vann hann meðal annars í Ópal og
Síríus og Nóa. Á sumrin hagaði Ottó
gjarnan vinnu sinni þannig að hann
fengi nokkurt svigrúm til að sinna
áhugamáli sínu, málaralistinni, og
vann þá allskonar útivinnu m.a. við
byggingar sér til viðurværis. Þegar
áraði vel keypti hann sér stundum
bíl sem hann keyrði í um nágrennið,
skoðaði listadýrð íslenskrar náttúru,
fegurðin sem honum þótti tilkomu-
mest. Hann hafði oft trönurnar með
sér til vonar og vara ef hann skyldi
fá inspiration. Ottó kynnti sér líka
málaralist í Danmörku. Það má mik-
ið vera ef hann hefur ekki sest á
Akademíuna a.m.k. um tíma.
Ottó fór til Englands 1952-3,
gagngert til myndlistarnáms við
Kensington School of Art í London.
Ottó fór einnig allnokkrar skoðunar-
og kynnisferðir til annarra Ianda en
þeirra sem þegar er getið. Hann fór
nokkrum sinnum til Osló og ekki síst
háborgar listanna, París, Mekka allra
listmálara. Þar grandskoðaði Ottó
söfn hinna miklu listmálara, og stóð
augliti til auglitis við list þeirra Aug-
uste Renoir, J.C.B. Corot, Paul Céz-
anne, E.D. Monet, Eugéne Delacroix
og marga fleiri, sem hann hafði að-
eins þekkt af bók áður. Sérstaklega
þessi ferð hafði mikil áhrif á Ottó,
og hann vitnaði oft til hennar, og
taldi þessa upplifun sína vera eitt
mesta og besta ef ekki fegursta
ævintýri sem lífíð hefði veitt honum.
Hann bjó að þessu alla ævi.
Eg kynntist Ottó fyrst þegar hann
stundaði söngnám hjá Birgi heitnum
Halldórssyni, tenór, sem var nýkom-
inn frá Ameríku þar sem hann hafði
stundað söngnám hjá hinum heims-
fræga franska bassa, Leon Rothier,
sem söng á sinni tíð á öllum bestu
og frægustu óperuhúsum veraldar
og inn á grammófónplötur m.a. með
Caruso.
Birgir þótti frábær og vel mennt-
aður söngvari og söngkennari meðan
hans naut við. Þarna sótti Ottó
söngtíma og hann var rómantískur
í þessu eins og málaralistinni. Ottó
hafði einkum áhuga á „Canzone
söng“ en hann sjálfur hafði háa og
ljósa baritonrödd sem passaði vel í
svoleiðis söng. Ottó kunni líka all-
nokkuð af íslenskum melodíum og
ítölskum smálögum og Canzonum
sem hann söng sér til ánægju og
gleði. Seinna sótti Ottó söngtíma til
Sigurðar Skagfield, óperusöngvara,
sem var nýkominn heim eftir áratuga
útiveru við óperu- og konsertsöng
um alla Evrópu, Noreg, Þýskaland,
Póiland og víðar. Hann söng í öllum
stórborgum þessara landa og í
Ameríku um árabil. Skagfield var
eins og allir vita einn af örfáum stór-
söngvurum íslendinga. Hann var
mjög vel menntaður, stórbrotinn, frá-
bær og árangursríkur söngkennari.
Ottó var ekki að þessu til að verða
óperusöngvari. Hann gerði þetta sér
til ánægju og gleði og líka til að
kynnast þessari göfugu listgrein og
fá þá lífsfyllingu sem hún veitti og
kynnast þessum miklu listamönnum
í persónu. Ottó sótti konserta með
okkur hinum og hann fann hvernig
söngvurum gekk og hvemig þeim
leið, vegna kunnáttu sinnar í söng-
listinni. Hann var vandlátur með
söng, hann hafnaði alfarið þessu lit-
lausa og veimiltítulega dúlli sem ver-
ið hefur á boðstólum undanfarið.
Hann gat ekki vanist því.
Eg minnist þess, að á árum fyrr
komu oft erlendir söngvarar hingað
til lands, sumir til tónleikahalds, aðr-
t
Litli drengurinn okkar og bróðir,
HALLDÓR HJARTARSON,
Frostafold 26,
lést í sjúkrahúsi í London 19. júlí.
Jarðsett var í kyrrþey.
Þökkum auðsýnda samúð.
Guðrún Loftsdóttir, Hjörtur Steindórsson,
Steindór Hjartarson.
t
Útför eiginmanns míns, föður og vinar,
JÓNASAR KRISTINS HÓLM,
Álfaskeiði 72,
Hafnarfirði,
ferfram frá Fossvogskirkju mánudaginn 29. júlí kl. 15.00 síðdegis.
Blóm og kransar er vinsamlega afþakkir, en þeir sem vilja minn-
ast hans, eru beðnir að láta Slysavarnafélag ísland njóta þess.
Hrafnhildur Sigurðardóttir,
Herbert J. Hólm,
Björk Rögnvaldsdóttir, Ragnar Jónsson.
LEGSTEINAR
MOSfllK H.F.
Hamarshöfða 4 — sími 681960
LÍUÍ 4.L2Í -SL&MJUtM
ir til að heimsækja íslenska vini sína
og kunningja og sungu þá sumir
þeirra konserta. Eg vil minnast sér-
staklega eins þeirra sem varð okkur
sérstaklega minnisstæður fyrir
glæsilegan söng og framkomu. Það
var ítalski Scala óperusöngvarinn,
Leonida Bellon, tenór, sem hafði
meðal annars sungið óp. Andrea
Chenier í La Scala óperunni í Mílanó
undir stjóm höfundarins Umberto
Giordano. Hér var aldeilis kominn
söngvari sem uppfyllti vel flestar
óskir okkar um kvaliteit. Hann var
glæsilegur maður hið ytra. Hann
hafði tilþrifa og litríka vel þjálfaða
og fókusaða hljómmikla söngrödd
með intelligent musikalitet. „Kunstn-
erinn“ varð fyrir slíkum áhrifum að
hann hrópaði hvað eftir annað, bravó,
bravó. Við hinir gerðum slíkt hið
sama. Við vorum búnir að því áður
en við vissum af, við vorum dasaðir
af hrifningu allir saman. Við fórum
á ca. 6 eða 7 konserta með Leonida
Bellons. Ég man eftir því sérstaklega
að á einhveijum seinasta konsert
Bellons, þar gaf hann hvert auka da
capo lagið af öðru canzonur og ar-
íur. Skúli Hansen tannlæknir, sem
var tíður gestur á konserta, sagði
mér að Bellon hefði verið farinn að
taka eftir okkur á konsertunum, en
Skúli sagði honum að við værum
aðdáendur, sem Bellon þótti mikið
til um. Bellon kom fram, eftir allt
da capioið, stóð augnablik á senunni
og leit beint á okkur augnablik,
brosti og smánikkaði til okkar og
sagði stundarhátt, „Gratzie" gaf svo
dr. Urbadschich merki og söng „Un
di all ’azzurro spacio“ einhveija
glæsilegustu tenór aríu sem skrifuð
hefur verið úr óp. Andrea Chenier,
með slíkum bravúra glæsileik og til-
þrifum, að hvorki ég né nokkur félag-
anna hafði í nokkurn annan tíma
heyrt það betur gert.
Ottó sótti einnig söngtíma til hins
víðkunna ítalska óperusöngvara,
Primo Montanari, tenór, sem kenndi
söng hér á landi um tíma. Ég hef
séð mynd af þeim tveim á gangi nið-
ur við Tjörn eitt sumarkvöld, og fór
vel á með þeim, eins og að líkum
lætur. Ottó kom oft til Ásmundar í
Gramminu, aðal plötudílir safnar-
anna, að hitta vini sína og kunningja
í hinu fræga kaffi þar. Ottó átti alln-
okkuð af góðum söngplötum sem
hann spilaði sér og öðrum til ómældr-
ar ánægju. Ég kom oftar sem einu
sinni í stúdíóið í Hlíðunum. Á trönum
var ófullgert málverk. Fallegar skút-
ur sem voru að sigla inn í miðnætur-
sólinni. Við fengum okkur nokkur
staup af múnkalíkjör, sem Ottó þótti
sérlega gott. Stemmningin var ágæt.
Ottó spilaði nú nokkrar glæsilegar
óperuaríur okkur til mikillar ánægju.
Kunstnerinn, spurði mig hvernig mér
fýndist^ myndin sem hann var að
mála? Ég sagði að mér fyndist hún
góð, en skútumar all sérkennilegar.
Já, það er nú það, það er ekki nema
von að þú skiljir það ekki. Þetta eru
franskar Gólettur frá Bretagne, svar-
aði Kunstnerinn til skýringar. Ottó
setti nú uppáhalds lag sitt um þessar
mundir á fóninn, sungið af hinum
mikla ítalska bariton, Gino Bechi, og
tók sjálfur undir við raust. Con te,
Soli soli nella notte, eftir Bixio, það
var gaman að þessu. Ég átti afmæli
nokkrum mánuðum seinna, Ottó
mætti í hátíðarskapi og rausnarlegur
að vanda, með stórt málverk sem
hann skenkti mér í tilefni dags-
ins . . . skúturnar frá Bretagne, sigl-
andi inn í miðnætursólinni, og þær
hafa glatt auga mitt og annarra
síðan.
Eins og áður er sagt, hafði Ottó
mikla ánægju af tónlist, mest þó
sönglist og mjög ólíkum söngvurum
t.d. ítölsku bariton söngvurunum
heimsfrægu, Gino Bechi og Tito
Gobbi, sem voru ekki bara óperu-
söngvarar heldur og frábærir
„Chanzone" söngvarar, sem Ottó
lagði mikið upp úr og tenórunum
frægu, Giuseppe di Stefano frá Sikil-
ey og ekki minnst Tino Rossi frá
Korsíku, og Primo Montanri, vini
hans sem hann átti einnig plötur
með. Af íslenskum söngvurum hafði
Ottó mikið álit á Einari Kristjánssyni
sem óperusöngvara, þótti hann bæði
skýr 'og ljóðrænn söngvari. Einnig
þótti honum mikið koma til Eggerts
Stefánssonar söngvara og ekki
minnst hinn hástemmdi póetíski sans
hans. Af íslenskum sönglögum
hreifst Ottó mest af hinum gullfal-
legu melódíum þjóðarskálds Islend-
inga, Sigvalda Kaldalóns, Tosti ís-
lands, sem skrifaði melódíur sem
ganga inn í hvert einasta íslenska
hjarta.
Ottó var afskaplega heimakær ef
hann fór eitthvað umtalsvert í burtu.
Fékk hann heimþrá, og leið ekki vel
fyrr en heim var komið. Ottó bjó
alla ævi á bernskuheimili sínu.
+
Útför eiginkonu minnar, móður, tengdamóður og ömmu,
EVU KRISTÍNAR GUÐMUNDSDÓTTUR,
Mánagötu 5,
Reykjavík,
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík mánudaginn 29. júlí kl. 13.30.
Óskar Páll Ágústsson,
Ágúst Óskarsson, Ragnheiður Guðjónsdóttir,
Guðmundur Óskarsson, Anna Lilja Kjartansdóttir,
Ingibjörg Óskarsdóttir, Geoffrey Shelton
og barnabörn.
Þökkum af alhug auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför ástkærrar móður okkar, ömmu og vinkonu,
GUÐBJARGAR INGU ÁSTGEIRSDÓTTUR,
Gnoðarvogi 18.
Sérstakar þakkir til starfsfólks deildar 12-A Landspítalanum.
Arndís Árnadóttir og börn,
Ástgeir Kristjánsson,
Kristján Sigurðsson og börn
og systkini hinnar látnu.
Framleiðum allar stærðir og gerðir af legsteinum.
Veitum fúslega upplýsingar og ráðgjöf
____________um gerð og val legsteina._________
I! S.HELGASON HF
ISTEINSMIÐJA
■ SKEMMUVB3I 48‘SlMI 76677
- --■ ■■ ■ ■■ ■■■■■■■■ ■ ' : ■ ■■.. - '.v
Lengst af við Lynghagann með móð-
ur sinni og Karli bróður sínum og
undi sér þar vel. Það var mjög kært
með þeim mæðginum. Þarna lifði
Ottó áhyggjulausu lífi, virtur og
verndaður í faðmi ijölskyldunnar.
Þar mætti hann mestum skilningi á
listabraut sinni. Þar var hann líka
hvattur mest og varð afkastamestur
og ijöibreyttastur á listaferli sínum.
Þarna á Lynghaganum var Ottó al-
sæll með hlutskipti sitt í lífinu og
tilverunni. Þarna var honum sinnt
og þar leið honum best. Heimili hans
var rétt við Ægisíðuna, þar sem
hann um árabil fékk sér göngutúra.
Hann var heillaður af Ægisíðunni.
Hið fagra útsýni, kvöldsólarlagið
fagra og margbreytilega sem heillaði
hann. Fuglalífið, trillukarlamir,
Ijaran, gömlu húsin, umhverfíð, ilm-
urinn. Þegar gott var veður átti Ottó
það til að fá sér sundsprett þama á
Ægisströnd. Sumar af myndum Ott-
ós vom fallegar sólarlags- og sjáv-
arsíðumyndir og er mér ekki grun-
laust um að hann hafí fengið sumar
hugljómanir sínar einmitt við
Ægisíðuna fjölfögra.
Ottó var tilfinningamaður og tók
mjög nærri sér þegar móðir hans
lést. Hún var honum svo kær og var
honum svo vel innan handar. Hún
var honum allt. Hann varð ekki sam-
ur maður á eftir. Ottó var ókvæntur
og barnlaus, en barnavinur hinn
mesti. Það reyndu bömin mín þegar
þau voru lítil, og heimsóttu Kúnstn-
erinn í vinnuna til þess að láta hann
vita að bijóstsykurinn væri sko í lagi.
Listamaðurinn kunni aldeilis að meta
hrósið og útleysti þau með glaðning,
eins og hans var von og vísa.
Öll framkoma Ottós og lífstíll ein-
kenndust af heiðarleik og kurteisi.
Hann tranaði sér ekki fram. Hann
mátti ekki vamm sitt vita, og var
hið mesta snyrtimenni.
Ottó helt nokkrar einkasýningar á
verkum sínum, sem var ágætlega
tekið og fengu lofsamlegar umsagn-
ir. Ottó hefði mátt hafa haft sig mun
meira í frammi með sýningar. Það
var ástæða til, þar átti hann erindi.
Hann tók einnig þátt í nokkrum sam-
sýningum sem fengu lofsamlegar
umsagnir. Mér er minnisstæð fyrsta
málverkasýningin sem ég sá með
myndum Ottós í Bogasalnum, sem
vakti mikla athygli. Allar myndirnar
seldust. Meistarinn mikli Jóhannes
Kjarval kom á sýninguna og fékk
sérstakan áhuga á einni mynd sem
hann skoðaði lengi. Hvar er listamað-
urinn? Hvar er listamaðurinn? spurði
hann með sinni kunnu sterku rödd.
Ottó hafði brugðið sér frá augnablik,
en var nú á hraðferð til Kjarvals, sem
tók undir handlegg hans og leiddi
hann um gólfið, ræddi málin og þótti
mótífið stórgott og hrósaði Ottó fyr-
ir myndina. Kúnstnerinn var að sjálf-
sögðu þakklátur hinum mikla meist-
ara fyrir auðsýndan og óvæntan
heiður. Mótífið sem Kjarval þótti
svona gott var gamla rauða húsið
með háa strompinum sérkennilega
seni stóð við Ægisíðuna um árabil
en er nú rústin ein. Kúnstnerinn
hafði kvöld eitt farið út á horn með
trönurnar og málað rauða húsið
svona listilega í kvöldsólardýrð
Ægisíðunnar.
Ottó var afskaplega skemmtilegur
maður og alveg ómissandi þegar eitt-
hvað skemmtilegt var á ferðinni,
enda kærkominn gestur hjá okkur
Maddý þegar eitthvað var um að
vera, og var hann hrókur alls fagnað-
BLÓM
SEGJA ALIT
Mikið úrval
blómaskreytinga
fyrir öll tækifæri.
Opið alla daga frá kl. 9-22.
Sími 689070.